Άρτεμις
Artemis, Diana, Άρτεμη, Αρτέμιδα
Όνομα: Άρτεμις Ηγεμονικά Ονόματα
Ολύμπιοι Τιτάνες Προ-Ολύμπιοι Παρολύμπιοι
Θεοί Ολυμπιακής Θρησκείας Όλυμπος
Ουρανομαχία ΤιτανομαχίαΚοσμογονία
Θρησκείες Γης Σουμεριακή Θρησκεία Ακκαδική Θρησκεία Βαβυλωνιακή Θρησκεία Ασσυριακή Θρησκεία Χετταϊκή Θρησκεία Χαναναϊκή Θρησκεία Φοινικική Θρησκεία Αιγυπτιακή Θρησκεία Ολυμπιακή Θρησκεία Ρωμαϊκή Θρησκεία
H θεά Άρτεμις, καλλιτεχνική αναπαράσταση
H θεά Άρτεμις, καλλιτεχνική αναπαράσταση
Η Ολύμπια θεά Άρτεμις φέρουσα τόξο και φαρέτρα με βέλη
της Νιόβης και του Αμφίονα
από την Αρτέμιδα και τον Απόλλωνα
- Ολύμπια Θεά της Ολυμπιακής Θρησκείας.
- Χώρες Λατρείας: Ελληνικός Κόσμος (κατά την 2η και 1η χιλιετία π.Χ.).
Ετυμολογία
 Θεοί
 |
|---|
| της Ολυμπιακής Θρησκείας |
| Πρώτη Γενεά |
| Δεύτερη Γενεά, Τιτάνες |
|
- Τιτάνες (πρωτεύοντες): - Τιτάνες (δευτερεύοντες):
|
| Τρίτη Γενεά, Ολύμπιοι |
|
- Ολύμπιοι (πρωτεύοντες): - Ολύμπιοι (δευτερεύοντες):
|
| Παρα-Ολύμπιοι |
|
|
Το όνομα "Άρτεμις" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "[[]]"
Γενεαλογία
- Γενεά: 3η Θεϊκή Γενεά των Ολύμπιων
- Σύζυγος: -
- Τέκνα: -
Βιογραφία
Κόρη του Δία και της Λητούς, δίδυμη αδελφή του Απόλλωνα, θεά των δασών της θήρας ( = κυνήγιο), προστάτιδα των μικρών παιδιών και ζώων.
Στη Ρωμαϊκή Θρησκεία Αντίστοιχη της Άρτεμης είναι η Διάνα (Diana), ενώ στην Eτρουσκική Θρησκεία η θεότητα Αρτούμες. Η γέννηση της θεάς τοποθετείται στην νήσο Ορτυγία. Σε αυτή το πετρονησίδα και μετά από φοβερές ταλαιπωρίες και περιπλανήσεις είχε καταφύγει η έγκυος Λητώ προκειμένου να αποφύγει την καταδιωκτική μανία της νόμιμης συζύγου του Δία, της Ήρας.
Εκεί, ήλθε στο φως η Άρτεμις και λίγο αργότερα ο αδελφός της ο Απόλλων.
Από τις πρώτες ώρες της γέννησής της η Άρτεμη αναλαμβάνει πρωτοβουλίες. Αν και νεογέννητο βρέφος, βοηθά την εξουθενωμένη μητέρα της να γεννήσει και το δεύτερο της τέκνο, τον Απόλλωνα, και ταυτίζεται με τον τρόπο αυτόν με την Ειλείθυια, (από το ελεύθω + υιός, δηλαδή μαμμή), τη θεά του τοκετού.
Πανέμορφη και πανέξυπνη η Άρτεμη, είχε από πολύ ενωρίς κερδίσει την εκτίμηση των άλλων θεών. Ήδη από τα τρία της έτη είχε συγκεκριμένες απαιτήσεις, που αφορούσαν την ενδυμασία της, τον εξοπλισμό της και την ακολουθία της στην πιο αγαπημένη της ενασχόληση, την θήρευση.
Ο Δίας της έτρεφε πολύ μεγάλη αγάπη και ικανοποιούσε όλες της τις επιθυμίες. Ένα από τα πρώτα πράγματα που ζήτησε η Άρτεμη ως δώρο από τον πατέρα της ήταν η αιώνια αγνότητα και παρθενία. Πιστή και σταθερή σε ό,τι ζητούσε, η θεά δεν σπίλωσε ποτέ ούτε το ήθος της, ούτε και το χαρακτήρα της. Σοβαρή και υπερήφανη, διατήρησε την αγνότητά της περιφρονώντας ερωτικές πολιορκίες και επιθέσεις. Αφοσιωμένη στη φύση, αδιαφόρησε για τις χαρές του γάμου και τις απολαύσεις του έρωτα. Με επιβολή και αυστηρότητα απαίτησε την αθωότητα και την παρθενικότητα και από τις Νύμφες που την περιστοίχιζαν.
Η Άρτεμη ήταν μια θεά αμείλικτη που ποτέ σχεδόν δεν συγχωρούσε. Οποιαδήποτε παρατυπία σε βάρος της επιδεχόταν την τιμωρία της. Τα θανατηφόρα της βέλη στόχευαν θνητούς που παρέβλεπαν την ύπαρξή της ή αμελούσαν τις αρχές και τη λατρεία της.
- Όταν ο Ακταίων, ο γιος της Αυτονόης και του Αρισταίου, έτυχε να δει την Άρτεμη γυμνή, την ώρα που έκανε το λουτρό της, η θεά τον μεταμόρφωσε σε έλαφο και εξώθησε τους πενήντα σκύλους του να τον κατασπαράξουν.
- Η Καλλιστώ, η κόρη του Λυκάονα (και μια από τις συνοδούς της Άρτεμης στο κυνήγι) κινδύνευσε να χάσει τη ζωή της από τα βέλη της θεάς επειδή εξ αιτίας του Δία είχε χάσει την αγνότητά της και είχε μείνει έγκυος.
- Επίσης η Άρτεμη σκότωσε και την Αριάδνη, επειδή είχε δεχθεί να ακολουθήσει τον Θησέα στη Νάξο.
- Τέλος ο Ωρίων, ο γιος του Ποσειδώνα, βρήκε και αυτός τραγικό θάνατο από τα βέλη της Άρτεμης, διότι είχε συνευρεθεί με τη θεά της αυγής Ηώ, ή διότι, σύμφωνα με κάποια άλλη παράδοση, είχε καυχηθεί ότι ήταν καλύτερος απ' αυτήν στην θηρευτική τέχνη.
- Ο Άδημητος στη γαμήλια γιορτή του είχε ξεχάσει να θυσιάσει (όπως επιβαλλόταν) στην Άρτεμη. Η Άρτεμη οργισμένη από αυτή την παρατυπία του έστειλε φίδια, στην νύκτα του γάμου του που του αφαιρέσαν τη ζωή. Οι προσπάθειες του Απόλλωνα να καμφθεί ήταν μάταιες.
- Στην Καλυδώνα ο Οινεύς λησμόνησε επίσης να αποδώσει τις απαιτούμενες τιμές. Η αδιαφορία του αυτή κόστισε τόσο στην ίδιο και την πόλη του. Η θεά απέστειλε έναν τεράστιο κάπρο που προκάλεσε τεράστιες καταστροφές σε αγρούς, ζώα και ανθρώπους. Κανείς δεν τολμούσε να τον σκοτώσει. Ο Μελέαγρος, γιό του, διοργάνωσε ολόκληρη στρατιά από ήρωες για να το επιτύχει. Η Άρτεμη για την τιμωρία του προκάλεσε εμφύλιο πόλεμο στην Αιτωλία που έληξε με αφανιμό του. Η γυναίκα και η μητέρα του Μελέαγρου μην αντέχοντας τη θλίψη του θανάτου του αυτοκτόνησαν από τη στεναχώρια τους. Οι αδελφές του, που αδιάκοπα τον θρηνούσαν, μεταμορφώθηκαν από την Άρτεμη σε όρνιθες.
- Την προστασία της θεάς είχε ο Ιππόλυτος, δεινός κυνηγός και ιπποδαμαστής. Καμία πρόκληση δεν στάθηκε ποτέ ικανή να τον παρασύρει. Απέρριψε ακόμη και την γοητεία της Φαίδρας, της συζύγου του Θησέα. Η υποδειγματική του συμπεριφορά έκανε τη θεά να συγκινηθεί και να του χαρίσει τιμές, δόξες και αιώνια -μετά το θάνατό του- μνήμη του ονόματός του.
- Κατά τη θεομαχία του Τρωϊκού Πολέμου, παρατηρώντας την διστακτικότητα του Απόλλωνα να μονομαχήσει με τον Ποσειδώνα, αντιμετωπίζει το δίδυμο αδελφό της με ειρωνικούς και περιφρονητικούς λόγους. Η Ήρα, εξοργίζεται με τη συμπεριφορά της και με μανία την κτυπά με τα ίδια της τα βέλη.
Ένα από τα βασικότερα γνωρίσματα της Άρτεμης ήταν η καθολική της κυριαρχία στη Φύση. Όλα τα άγρια ζώα, ιχθύες των ποταμών και πτηνά του αέρα ήταν όλα τους κάτω από την προστασία της.
Ως θεά και προστάτιδα της Φύσης η Άρτεμη θεωρείτο υπεύθυνη τόσο για τη Γεωργία όσο και για την Κτηνοτροφία.
Εκτός από τη συμμετοχή της σε όλα τα παραπάνω περιστατικά, η θεά της θήρας παίρνει ενεργό μέρος και σε έναν από τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή. Ο Ηρακλής έλαβε εντολή να συλλάβει την πανέμορφη ελαφίνα με χρυσά κέρατα και χάλκινα πόδια, ιερό ζώο της θεάς Άρτεμης. Η Άρτεμη, με τη συνδρομή του αδελφού της, του Απόλλωνα, παρεμβαίνουν εξαγριωμένοι αλλά τελικά επήλθε συμφωνία και το συλληφθέν ζώο μεταφέρεται στην Τίρυνθα, στο βασιλέα Ευρυσθέα. Με την παραλαβή του ζώου ο Ευρυσθέας αναλαμβάνει την απελευθέρωσή του.
Όπως στο μύθο με τον Ηρακλή, έτσι και σε πολλά άλλα περιστατικά η Άρτεμη συμπράττει με τον αδελφό της τον Απόλλωνα για την επίτευξη κάποιου σκοπού. Στην περίπτωση της Νιόβης που υπερηφανεύθηκε (συγκριτικά με τη Λητώ) για την τεκνοποιοία της. Οι δύο αδελφοί συνεργάζονται για την τιμωρία της. Επτά βέλη της Άρτεμης και επτά του Απόλλωνα φόνευσαν και τα δεκατέσσερα τέκνα της.
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και για τον ίδιο λόγο η Άρτεμη σκότωσε κάποτε τη Χιόνη (την κόρη του Δαιδαλίωνα και ερωμένη του Απόλλωνα), διότι είχε καυχηθεί ότι η καλλιγραμία της υπερέβαινε ακόμη και αυτήν της πανέμορφης θεάς.
Τρωικός Πόλεμος
Ο Τρωϊκός Πόλεμος μεταξύ Αχαιών και Τρώων δεν βρίσκει την Άρτεμη αδιάφορη. Μαζί με τον αδελφό της τον Απόλλωνα, τον Άρη, την Αφροδίτη και τη Λητώ συμμετέχει ενεργά με το μέρος των Τρώων.
Ένα από τα πρώτα περιστατικά που συνέβησαν πριν την έναρξη του πολέμου οφειλόταν στο θυμό και την οργή της Αρτέμιδας. Ο Αχαϊκός στόλος, εξ' αιτίας της άπνοιας που είχε δημιουργήσει η θεά, δεν μπορούσε να αποπλεύσει. Ένα τυχαίο περιστατικό του αρχηγού των Αχαιών Αγαμέμνονα είχε προκαλέσει την κατάσταση αυτή. Κάποτε χωρίς ο ίδιος να το αντιληφθεί είχε εισβάλλει σ' ένα άλσος αφιερωμένο στην Άρτεμη και είχε σκοτώσει μία ιερή έλαφο. Η θεά εξοργίσθηκε τόσο πολύ που απαίτησε τη θυσία της κόρης του Ιφιγένειας προκειμένου ευνοϊκοί άνεμοι να βοηθήσουν τον απόπλου των Αχαϊκών πλοίων.
Ο πληγωμένος από τον Διομήδη, τέλος, Αινείας είχε στη διάρκεια του πολέμου δεχθεί τη βοήθεια της Άρτεμης και της Λητούς και είχε κατορθώσει χάρη σε αυτές να ανακτήσει τις δυνάμεις του και να επιστρέψει στη μάχη.
Λατρεία
Άρτεμις.
Οι σημαντικότεροι ναοί προς τιμήν της ήταν:
- Στην Βραυώνα λατρευόταν η Άρτεμις Βραυρωνία. Είναι από τους σημαντικότερους ναούς της Αρχαίας Ελλάδας. Η λατρεία της θεάς ήταν τέτοια που στην περιοχή δόθηκε το όνομα "Αρτέμιδα Αττικής". Στην περιοχή υπάρχει σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνος, με εκθέματα από το ιερό της Βραυρωνίας Αρτέμιδος, την νεκρόπολη της Μυρρινούντας (Μερέντα) και της Αναβύσσου, καθώς και ευρήματα της ευρύτερης περιοχής των Μεσογείων.
- Στην Αθήνα (περιοχή "Μετς") υπάρχει ακόμη ο ναός της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
Τα σύμβολα της Άρτεμης ήταν πολλά και ποικίλα. Ξεκινούσαν από ζώα και φυτά και κατέληγαν σε όπλα: κατσίκα, τράγος, ελάφι, αρκούδα, σκύλος, φίδι, δάφνη, φοίνικας, κυπαρίσσι, σπαθί, φαρέτρα, ακόντιο και άλλα.
Υποσημειώσεις
Εσωτερική Αρθρογραφία
Βιβλιογραφία
Ιστογραφία
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Πληροφορίες για τον ναό της Αγροτέρας Αρτέμιδος
- theogonia.gr
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)