Έλληνες
Greeks , Helenes
Ιστορικός λαός της Βαλκανικής Χερσονήσου. Επίσης σύγχρονος λαός που κατοικεί κυρίως στα κράτη Ελλάδα και Κύπρος.
Εισαγωγή[]
Οι Έλληνες είναι ένα έθνος που κατοικεί κυρίως στη Νότια Βαλκανική Χερσόνησο. Οι Έλληνες έχουν κατοικήσει τον χώρο που σήμερα ονομάζουμε Ελλάδα, την Κύπρο, την κάτω Ιταλία και Σικελία (που αποτελούν την Μεγάλη Ελλάδα), την Κορσική και τα απέναντι σε αυτή παράλια της σημερινής Γαλλίας, τα παράλια της Μικράς Ασίας και του Πόντου.
Οι Έλληνες γενικότερα ίδρυσαν αποικίες γύρω από όλη τη Μεσόγειο ενώ μετά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου οι πόλεις και οι αποικίες τους έφτασαν μέχρι την σημερινή Ινδία. Σήμερα το ελληνικό έθνος εξακολουθεί να είναι διασκορπισμένο σε ολόκληρο τον κόσμο. Η πλειοψηφία παραμένει εντός των ορίων του σημερινού ελληνικού κράτους, της νήσου Κύπρου, που αποτελεί το δεύτερο ελληνικό κράτος των ημερών μας και της Βορείου Ηπείρου που ανήκει στην Αλβανία. Ισχυρές ελληνικές παροικίες έχουν δημιουργηθεί από Έλληνες μετανάστες στις ΗΠΑ, στην Αυστραλία και στη Γερμανία ενώ μικρότερες ομάδες κατοικούν σχεδόν σε κάθε χώρα της Γης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη Κάτω Ιταλία και στην Κορσική υπάρχουν ακόμα ομάδες που μιλούν διαλέκτους της ελληνικής γλώσσας και δηλώνουν Έλληνες στην καταγωγή, απόγονοι των αρχαίων ή μεσαιωνικών Ελλήνων που κατοικούσαν στις περιοχές αυτές. Η πλειοψηφία των Ελλήνων μιλάει την ελληνική γλώσσα και ακολουθεί το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα.
Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, ο Δευκαλίων και η Πύρρα είναι το πρώτο Ελληνικό ζεύγος. Από αυτούς ξεκινούν οι διάφορες ελληνικές φυλές. Τα τέκνα τους ήταν:
- ο Έλληνας από όπου κατάγονται οι Έλληνες,
- ο Αίολος από όπου κατάγονται οι Αιολείς, *ο Δώρος από όπου κατάγονται οι Δωριείς και
- ο Ξούθος, πατέρας του Αχαιού, από όπου κατάγονται οι Αχαιοί και του Ίωνα από όπου κατάγονται οι Ίωνες.
Η καταγωγή του όνοματος[]
Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέρεται ως Hellas, εντούτοις οι Δυτικοί αναφέρουν τους Έλληνες ως Γραικούς (Greece, Grèce, Griechenland, Grecia) ενώ οι ανατολικοί γείτονές τους ως Ίωνες (Γιουνάν, Ιωνάν).
Συνήθως τα ονόματα Γραικός και Ρωμιός, που χρησιμοποιούσαν οι Έλληνες επί 13 και πλέον αιώνες μέχρι και την Τουρκοκρατία, θεωρούνται ως ονομασίες περιφρονητικές και σκωπτικές.
Ετυμολογία[]
Το όνομα Γραικός θεωρείται αρχαιότερο του ονόματος Έλληνας.
Σε μια επιγραφή του 4ου π.Χ. αιώνα αναφέρεται ότι Έλληνες ονομάσθηκαν αυτοί που αποκαλούνταν πριν Γραικοί, ενώ ο Αριστοτέλης στα Μετεωρολογικά του σημειώνει ότι στην περιοχή της Δωδώνης στην Ήπειρο, την οποία ο Πτολεμαίος Κλαύδιος θεωρούσε ως την αρχέγονη Ελλάδα, κατοικούσαν οι Σελλοί που αποκαλούνταν τότε Γραικοί και κατόπιν Έλληνες.
Το όνομα Έλληνες στην ομηρική εποχή αποδιδόταν σε ένα φύλο, που κατοικούσε στη Φθία, ανάμεσα στα Φάρσαλα και τη Θήβα, το οποίο είχε ως ηγέτη του τον μυθικό Αχιλλέα και μάλλον η παρουσία του εκεί πρέπει να συνδέεται με την μετανάστευση σε αυτό το μέρος των ιερέων της Δωδώνης, Σελλών.
Φαίνεται λοιπόν ότι οι Έλληνες ήταν ένα από τα παλαιά ελληνικά φύλα όπως οι Δαναοί, οι Αχαιοί, οι Αργείοι, οι Λοκροί και οι Ακαρνάνες. Η ετυμολογία της λέξεως Έλλην προκαλεί μέχρι σήμερα συζητήσεις.
Ο ελληνιστής Βιλλαμότς σχετίζει την λέξη Έλλην με τη λέξη έλλοψ που σημαίνει άφθογγος, οπότε Έλληνες είναι αυτοί που μιλάνε μια ακατάληπτη γλώσσα.
Άλλοι σχετίζουν τους Έλληνες με τους "Ελλούς", το ιερατικό σωματείο της Δωδώνης και άλλοι με τη λέξη έλλα, που σημαίνει καθ' έδρα, οπότε και Έλληνες είναι οι αυτόχθονες (παρετυμολογία).
Οι Έλληνες, οι οποίοι μέσω των κοινών Ιερών των Δελφών, της Δωδώνης και της Ολυμπίας, των κοινών πανελλήνιων Ολυμπιακών αγώνων και των Μηδικών Πολέμων και μέσα από την αίσθηση της κοινής γλώσσας και παιδείας απέκτησαν κοινή ελληνική συνείδηση. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Αργεάδες της Μακεδονίας επέμεναν να μετέχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήδη τον 7ο π.Χ. αιώνα έχει επικρατήσει η ονομασία Πανέλληνες και από εκεί αποσπάστηκε και γενικεύθηκε η ονομασία Έλληνες εξ ου και ο τονισμός, Έλλην αντί Ελλήν.
Αργότερα, με τον Χριστιανισμό ο όρος Έλλην σήμαινε τον ειδωλολάτρη ή τον μη χριστιανό, ενώ οι κάτοικοι της Ελλάδος λέγονταν Ελλαδίτες. Οι ίδιοι οι Έλληνες, όπως και οι κάτοικοι ολόκληρης της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία μόλις τον 16ο μ.Χ. αι. ονομάστηκε από τον Ιερώνυμο Γουλφ και άλλους προκατειλημμένους ιστορικούς περιφρονητικά ως Βυζάντιο, ονομάζονταν Ρωμαίοι (ή μετέπειτα Ρωμιοί) αφού συνδέονταν μεταξύ τους με το Ρωμαϊκό Δίκαιο, την ορθόδοξη πίστη και την κοινή Ελληνική Γλώσσα.
Η ονομασία Ρωμιός χάνει επί τουρκοκρατίας την αίγλη του "αυτοκρατορικού" Ρωμαίος και με τις σκληρές συνθήκες της υπό ζυγό διαβίωσης αποκτά την χροιά του καταφερτζή, του καπάτσου, του ξύπνιου. "Από τις αρχές του 20ου αι. το Ρωμιός χρησιμοποιήθηκε ως αντίθεση προς τον μιμητισμό της Ευρώπης, τη λαϊκή χριστιανική βυζαντινή ανατολική (αλλά όχι ανατολίτικη) φυσιογνωμία του Νεοέλληνα" [1]. Οι Λατίνοι συνέχισαν να χαρακτηρίζουν τους Έλληνες με το όνομα Γραικός.
Ορισμένοι υποθέτουν ότι αποφασιστικό ρόλο έπαιξε μια ομάδα αποίκων της Κύμης Εύβοιας πού προέρχονταν από την πόλη Γραία, άλλοι υποστηρίζουν ότι το λατινικό όνομα σχετίζεται με τους κατοίκους της Γραίας από την περιοχή της Τανάγρας της Βοιωτίας πού μετείχαν και αυτοί στον δυτικό αποικισμό ενώ άλλοι επισημαίνουν ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε η άμεση γνωριμία των Ρωμαίων με την περιοχή της Ηπείρου.
Τα αισθήματα των Ρωμαίων απέναντι στους Έλληνες ήταν μικτά και φαίνεται ότι αυτά φόρτισαν και το όνομα Γραικός. Φανατικοί Ρωμαίοι ευπατρίδες, όπως ο Κάτων, στηλίτευαν την ελληνομανία, η οποία είχε κυριεύσει την Ρώμη και μερικοί συντηρητικοί θεωρούσαν επικίνδυνη για τα ρωμαϊκά ήθη. Με δυσκολία δέχονταν οι περήφανοι Ρωμαίοι πατρίκιοι ότι είχαν ανάγκη από ελληνική παιδεία με το καθιερωμένο ταξίδι στην Αθήνα και σε ολόκληρη την ελληνική Ανατολή, παρόλο που η γνώση της ελληνικής γλώσσας ήταν για τους συγκλητικούς εντελώς αυτονόητη. Έτσι πίσω από το Graeci και Graeculi κρυβόταν άλλοτε θαυμασμός και άλλοτε έντονη κριτική διάθεση.
Με την πάροδο του χρόνου η λέξη Γραικός άρχισε να σημαίνει τον επιπόλαιο και τον τυχοδιώκτη, ενώ στον Μεσαίωνα πήρε την σημασία του ελληνορθοδόξου ή ακόμα και του αιρετικού. Παρόλα αυτά υιοθετήθηκε από τους προεπαναστατικούς ως ονομασία των υποδούλων, επειδή όπως τόνιζε ο Αδαμάντιος Κοραής "έτσι μας ονόμαζαν τα φωτισμένα έθνη της Ευρώπης".
Έλληνες και Βυζάντιο[]
α) Στα πρώτα χρόνια του Βυζαντίου, πριν ολοκληρωθεί η επικράτηση του Χριστιανισμού, υπήρχαν τόσο Χριστιανοί, όσο και Εθνικοί υπήκοοι της αυτοκρατορίας, οι οποίοι ήταν Έλληνες στην καταγωγή. Υπήρχαν, φυσικά, και Χριστιανοί και Εθνικοί άλλων εθνοτήτων, επίσης Ρωμαίοι υπήκοοι, αλλά όχι, εν γένει, Ρωμαίοι στην καταγωγή.
β) Οι Έλληνες την καταγωγή Χριστιανοί, λόγω της συσχέτισης του εθνικού ονόματος "Έλληνες" με την Ολυμπιακή Θρησκεία, ή την "ειδωλολατρεία", δεν ήθελαν να ονομάζονται Έλληνες. Έχουμε δηλ. εδώ το φαινόμενο ένα εθνικό προσδιοριστικό να συνδέεται με πεποιθήσεις που δεν θεωρούνται "αποδεκτές", κατά την τρέχουσα ιστορική περίοδο. Αυτό είναι κάτι που έχει συμβεί πολλές φορές στην ιστορία. Ο λόγος, πιθανότατα, είναι οι ιδεολογικές επιθέσεις που είχαν γίνει κατά τους προηγούμενους αιώνες από Ελληνίζοντες (όχι απαραίτητα Έλληνες την καταγωγή) Εθνικούς φιλοσόφους κατά της χριστιανικής θρησκείας, καθώς και η στενή σύνδεση των Εθνικών Ιερατείων με τοπικές κοινότητες και έθιμα.
γ) Οι Έλληνες την καταγωγή Χριστιανοί, λοιπόν, απαρνήθηκαν τη χρήση του εθνικού τους ονόματος και προτίμησαν να αυτο-προσδιορίζονται ως "Ρωμαίοι", δηλ. "Ρωμιοί"). Με το πέρασμα των αιώνων, απέμειναν η μόνη ουσιαστικά ομάδα Ελλήνων στην καταγωγή, τουλάχιστον στα αστικά κέντρα όπου διαμορφωνόταν εθνική/πολιτισμική συνείδηση. Συνέχισαν, πάντως, να ονομάζονται Ρωμαίοι.
δ) Ο όρος "Έλληνας" εξακολούθησε να χαρακτηρίζει "ειδωλολατρικές" ιδέες επιστροφής στην παλιά θρησκεία των Ελλήνων, ή και σε ορισμένες φιλοσοφίες που θεωρήθηκαν αιρετικές, όχι όμως (προφανώς) και κάθε εν γένει "ειδωλολατρική" ιδέα. Αυτή η χρήση του όρου επίσης έχασε με τον καιρό την απόλυτα αρνητική σημασία που είχε αποκτήσει στα χρόνια της διαμάχης, με κατά καιρούς επιστροφές σε αυτήν. Προς το τέλος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, φαίνεται πως είχε και τις δύο σημασίες, μια ουδέτερη και μια υποτιμητική.
Πιθανή Σύντομη Εξελικτική Πορεία[]
Πιθανότατα η ονομασία "Έλλην" είναι παραφθορά της ονομασίας Αιολείς
Οι Αιολείς πρέπει να κατέβηκαν στον Ελλαδικό χώρο από την Βόρεια Βαλκανική περί το 1800 π.Χ. και εγκαταστάθηκαν στην Θεσσαλία
Ασχολήθηκαν σύντομα με το θαλάσσιο εμπόριο και ίδρυσαν αποικίες στην Μ. Ασία αλλά και παροικίες στην Αίγυπτο.
Αργότερα (περί το 1600 π.Χ.) όταν οι άποικοι εκδιώχθηκαν από την Αίγυπτο επέστρεψαν στην Θεσσαλία όπου αποκλήθηκαν Αχαιοί. Αργότερα πολλοί από έφθασαν μέχρι το Άργος και κυριάρχησαν στην Ανατολική Πελοπόννησο
Ακολουθησε η μεγάλη Μυκηναϊκή Αυτοκρατορία του Άργους (1600 - 1200 π.Χ.) όπου όλοι αλλόγλωσσοι πληθυσμοί του Ελλαδικού χώρου ομογενοποιήθηκαν και εξ-Αιολίσθηκαν
Αργότερα (περί 1300 π.Χ.) όταν οι Χετταίοι έδιωξαν τους αποίκους από την παραλία της Μ. Ασίας αυτοί επέστρεψαν στην Ελλάδα (Εύβοια, Αττική, Επίδαυρο κλπ) και αποκλήθηκαν "Ίωνες", (Αία ( = Ανατολή) αποκαλούταν τότε η Μ.Ασία)
Περί το 1200 π.Χ. κατέφθασαν από την Ιλλυρία οι Δωριείς που εξ-Αιολίσθηκαν ταχύτατα
Όταν οι Δωριείς κυριάρχησαν στην Πελοπόννησο αναζητήθηκε ένα κοινό όνομα για όλους τους Αιολείς και τους εξ-Αιολισμένους πληθυσμούς του Ελλαδικού Χώρου που ομιλούσαν την Αιολική γλώσσα
Το Ομηρικό "Έλλην" κρίθηκε το κατάλληλο να ενσωματώσει όλους τους Αιολόγλωσσους
- τους παλαιούς Αιολείς
- τους νεοφερμένους Δωριείς
- και τους επιστρέψαντες από τις αποικίες "υιούς του Ξούθου" (δηλ. "Ξένους" μεν αλλά όχι αλλοεθνείς)
Τώρα, Γραικοί = Γράικες αποκαλούνταν όσοι Κρήτες κατέφυγαν στην Ελλάδα πριν και μετά το τέλος του Κρητο-Μινωϊκού Πολιτισμού (περί το 1450 π.Χ.). Αυτοί επίσης εξ-Αιολίσθηκαν ταχύτητα.
Αναλυτικότερη Περιγραφή[]
Ενδεχομένως, η ονομασία "Έλληνες" είναι μεταγενέστερη παραφθορά της ονομασίας "Αιολείς" που ήταν ο πυρήνας του λαού που ομιλούσε την Ελληνική γλώσσα την 2η χιλιετία π.Χ.
Όταν αργότερα επέστρεψαν από την Μικρά Ασία οι Ελλαδικοί άποικοι που είχαν επί αιώνες εγκατασταθεί στα παράλιά της, γεγονός που συνέβη όταν ο Χετταίος Μύρσιλος Β' κατέστρεψε την Έφεσο (Apasa) και κατέκτησε όλη την Αιγαιωτική Μικρασιατική ακτή (1318 π.Χ.) αναγκάζοντας τους Αιολογενείς κυρίως κατοίκους της να καταφύγουν στα πλοία τους και να επιστρέψουν στην Ελλάδα (κυρίως νήσοι Αιγαίου, Εύβοια, Αττική και Βόρεια Αργολίδα).
Όλοι αυτοί αποκλήθηκαν "Ίωνες" επειδή "Αία" αποκαλούταν τότε η Ανατολή (δηλ. η Μικρά Ασία, η μόνη γνωστή ανατολική χώρα, την εποχή εκείνη) και "Ιάς", η Αιολο-αποικισμένη ακτή)
Οι ταλαιπωρίες και οι περιπλανήσεις που υπέστησαν οι εκρριζωμένοι άποικοι μετεξελίχθηκαν στον μύθο της Ιούς.
Την ίδια περίπου εποχή κατέφθαναν κατά κύματα στην Ελλάδα οι έποικοι της Αιγύπτου όταν
ο φαραώ Ωρόχεβις (Horeheb) (1319 - 1292 π.Χ.) επανέφερε την θρησκεία των παλαιών Αιγύπτιων θεών,
απαγορεύοντας τον Αθωνισμό και κήρυξε μεγάλο διωγμό όλων των Αθωνιστών (οπαδών του Άθωνος (Aton)
μία θρησκεία την οποία είχαν ασπαστεί, κυρίως, οι έποικοι του Νειλικού Δέλτα (Αιγαιώτες και Ασιάτες)
Τότε, οι μεν έποικοι Ασιάτες μετέβησαν στην Παλαιστίνη και μετεξελίχθηκαν στους Ιουδαίους
ενώ οι Αιγαιώτες επέστρεψαν, με τα πλοία, στην Ελλάδα και αποκλήθηκαν "Αχαιοί",
μία ονομασία ετυμολογικά συγγενική με την λέξη "Αίγυπτος" και ίσως και με την λέξη "Υξώς"
Ας σημειωθεί ότι οι Υξώς εκδιώχθηκαν το 1550 π.Χ. και ίσως, από τότε, όσοι επέστρεφαν από την Αίγυπτο να αποκαλούνταν ομοίως.
(Αυτοί, πιθανότατα, έφεραν και την Γραμμική Γραφή Β και προσπάθησαν να αποδώσουν σε αυτήν την Ελληνική Γλώσσα)
Μετά την κάθοδο των "εξ-αιολισθέντων" Δωριέων (1.100 π.Χ) και την κυριαρχία τους στην Πελοπόννησο
οι κυρίαρχοι Αργείοι, Δωριείς πλέον, αναζήτησαν μία κοινή ονομασία (ίσως, μεταξύ 1000 - 800 π.Χ.)
προκειμένου να ομογενοποιήσουν όλους τους ελληνόγλωσσους μεν αλλά ετερογενείς δε, κατοίκους του Ελλαδικού Χώρου
Έτσι, πλάσθηκε ο μύθος του πατρός Έλληνος που είχε 3 τέκνα δηλ.
Ο Ξούθος είχε με την σειρά του δύο τέκνα
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Μπαμπινιώτης Γεώργιος επιμ., Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, 1998
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)