Όλυνθος
Φλέγρα Σιθωνία Αθωνία
Βισαλτία Κρηστωνία Μυγδονία
Ηδωνίδα Οδομαντική
- Ιστορική πόλη της Χαλκιδικής.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Όλυνθος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "[[]]"
Ίδρυση[]
Ο χρόνος ίδρυσής της είναι άγνωστος.
Γεωγραφία[]
Η ακριβής θέση της είναι:
Η Όλυνθος είναι αρχαία πόλη της Χαλκιδικής, χτισμένη σε μια εύφορη πεδιάδα, στο μυχό του κόλπου της Τορώνης, κοντά στη βάση της χερσονήσου της Παλλήνης (σήμερα Κασσάνδρας), σε απόσταση 60 σταδίων (11,5 χλμ περίπου) από την Ποτίδαια και 4 χλμ από τη θάλασσα.
Ιστορία[]
Η τοποθεσία κατοικείται από τη Νεολιθική Εποχή (5300-4500 π.Χ.).
Από αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι στη θέση της πόλης υπήρχε ένας αξιόλογος προϊστορικός οικισμός, του οποίου συνέχεια υπήρξε η πόλη των κλασσικών χρόνων.
Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Όλυνθος ήταν γιος του βασιλέα της Θράκης και ποτάμιου θεού Στρυμόνος και σκοτώθηκε σε θήρα λέοντος.
Μετά το θάνατό του ο αδελφός του Βράγγας έκτισε προς τιμή του την Όλυνθο.
Κατά μια άλλη εκδοχή ο Όλυνθος ήταν γιος του Ηρακλή.
Αρχαϊκή Εποχή[]
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι η πόλη κατακτήθηκε από τους Βοττιαίους της Βοττιαίας τον 7ο π.Χ. Αιώνα,
Αυτοί την διατήρησαν στην κατοχή τους μέχρι το 479 π.Χ.
Κλασσική Εποχή[]
Τότε (το 480 π.Χ.) ο Πέρσης στρατηγός Αρτάβαζος πληροφορήθηκε την αποστασία της πόλης από το Περσική Αυτοκρατορία
Την πολιόρκησε, την κατέλαβε την κατέστρεψε σχεδόν ολοκληρωτικά.
Όσους από τους κατοίκους συνέλαβε, τους έσφαξε στα έλη που βρίσκονται μεταξύ Ολύνθου και Ποτίδαιας.
Μετά την καταστροφή παρέδωσε την πόλη στους πέριξ Χαλκιδείς και έτσι έγινε και η Όλυνθος Χαλκιδική πόλη.
Μετά τους Περσικούς Πολέμους έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Ως μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, η Όλυνθος πρέπει να ήταν σχετικά ασήμαντη, γιατί αναφέρεται να συνεισφέρει δύο τάλαντα ενώ οι γειτονικές Σκιώνη, Μένδη και Τορώνη έδιναν 9, 8 και 6 αντίστοιχα.
Αναμφισβήτητα, λοιπόν, το κοινό ιδρύθηκε πριν το τέλος του 5ου αι. και .
Το 432 γίνεται έδρα του Κοινού των Χαλκιδέων, το οποίο σχηματίστηκε με παρότρυνση του προτροπή του Περδίκκα Β', βασιλέα της Μακεδονίας, με αποτέλεσμα να μετοικίσουν εκεί αρκετοί Χαλκιδείς από γειτονικούς οικισμούς. Το κίνητρο σχηματισμού του ήταν η αυτοπροστασία από ενδεχόμενη Αθηναϊκή επίθεση
Έχουν βρεθεί νομίσματα του κοινού που χρονολογούνται, με βεβαιότητα, από το 405 π.Χ.
Το ίδιο έτος (432 π.Χ.) αποσπάται, οριστικά, από την Αθηναϊκή συμμαχία.
Ο Βρασίδας τη χρησιμοποίησε ως βάση για την εκστρατεία του κατά της Αμφίπολης (424 π.Χ.).
Μαρτυρίες για τη δράση του κοινού των Χαλκιδέων μπορούν να ανιχνευτούν από τον καιρό της Ειρήνης του Νικίου (421 π.Χ.), όταν βρίσκουμε τους Χαλκιδείς να κινούνται διπλωματικά από κοινού και να εντάσσονται στη συμμαχία του Άργους.
Μετά το πέρας του Πελοποννησιακού Πολέμου η ανάπτυξη του κοινού ήταν ταχεία.
Περί στο 390 π.Χ. βρίσκουμε οι Χαλκιδείς να συνάπτουν σημαντική συμφωνία με το βασιλιά της Μακεδονίας Αμύντα Γ' (393-369 π.Χ.) και μέχρι το 382 είχαν συμπεριλάβει στο κοινό των Χαλκιδέων πολλές ελληνικές πόλεις δυτικά του Στρυμόνα,
Όταν λίγο αργότερα, οι Ολύνθιοι ήλθαν σε σύγκρουση με την Μακεδονία και κατέλαβαν και τμήμα της νότιας Βοττιαίας, στο οποίο περιλαμβανόταν και η Πέλλα.
Η πόλη ισχυροποιήθηκε τόσο, ώστε, σύμφωνα με τον ιστορικό Ξενοφώντα, η ομοσπονδία να μπορεί να συντηρεί στρατιωτική δύναμη 20.000 ανδρών.
Στην ακμή του το κοινό περιλάμβανε 32 πόλεις. Μόνον η Άκανθος αντιτάχθηκε και δεν προσχώρησε ποτέ στη Χαλκιδική Συμμαχία.
Το 382 π.Χ. η Σπάρτη ενέδωσε στις εκκλήσεις της Ακάνθου και της Απολλωνίας, οι οποίες φοβούνταν ότι θα καταλαμβάνονταν από τους Χαλκιδείς, να εκστρατεύσει εναντίον της Ολύνθου.
Μετά από τριετή πόλεμο χωρίς νικητή, οι Χαλκιδείς συμφώνησαν να διαλύσουν το κοινό (379).
H διάλυση ήταν προσωρινή.
Το κοινό ανασχηματίσθηκε μάλλον το επόμενο έτος και το 377 γίνεται μέλος της 2ης Αθηναϊκής συμμαχίας.
Όμως, σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Όλυνθος εγκατέλειψε οριστικά την Αθηναϊκή συμπόρευση και ακολούθησε ίδια ιμπεριαλιστική πολιτική.
Συμμαχία Ολύνθου - Αμφίπολης (χειμ. 371/70 π.Χ.)
Το 368, πρέπει να έφθασαν στην Πέλλα οι πρέσβεις της Αμφίπολης που φοβούμενοι την επικείμενη Αθηναϊκή επέμβαση (αλλά και την "προστασία" της Ολύνθου) ζήτησαν στρατιωτική υποστήριξη του Πτολεμαίου Α' του Αλωρίτου.
Ο Πτολεμαίος Α' την υποσχέθηκε αλλά ζήτησε και έλαβε ομήρους (που παρέλαβε ο Μακεδόνας στρατηγός Άρπαλος) (ως εγγύηση προφανώς ότι η Αμφίπολη δεν γινόταν σύμμαχος της Ολύνθου).
Όμως, η Όλυνθος δεν έμεινε άπραγη.
Προφανώς ήταν αυτή που προέτρεψε τον ανταγωνιστή Παυσανία να εξεγερθεί και να διεκδικήσει τον θρόνο.
Ο Πτολεμαίος αντιμετώπισε την εξέγερση του Παυσανίου (φθιν 368 π.Χ.) με την βοήθεια του Αθηναίου στρατηγού Ιφικράτους.
Ο Ιφικράτης πρέπει να έπλευσε στην Μακεδονική ακτή του Θερμαϊκού
και να νίκησε τις δυνάμεις του Παυσανίου που ίσως προσέγγιζε την Πέλλα
(Είναι πιθανόν τον Παυσανία να ενίσχυε Ολυνθιακή δύναμη).
Μετά την ήττα του ο Παυσανίας πρέπει να κατέφυγε αρχικά στην Όλυνθο και τελικά στην Οδρυσική Θράκη.
Κατόπιν ο Ιφικράτης πρέπει να εισήλθε θριαμβευτικά στην Πέλλα, να έκλεισε συμμαχία με τον Πτολεμαίο και τον Οκτώβριο του 368 να επέστρεψε στο στρατόπεδο στην Αμφίπολη.
Όμως, τον επόμενο μήνα, σημειώθηκε νέα εισβολή των Θηβαίων και ο Πελοπίδας επανήλθε (φθινόπωρο 368 π.Χ.) και τον ανάγκασε να επαναπροσδεθεί στην Θηβαϊκή Συμμαχία.
Δολοφονήθηκε το 365 π.Χ. και ανήλθε ο Περδίκκας Γ' ο Φιλόσοφος
Αυτός αφού απογοητεύθηκε όταν διαπίστωσε ότι ο Βοιωτικός στόλος (που κατέπλευσε στο Αιγαίο την άνοιξη του 364) δεν προσέγγισε τα Μακεδονικά παράλια και βεβαιώθηκε ότι οι Θηβαίοι δεν θα εμφανίζονταν πλέον στο Βόρειο Αιγαίο, εγκατέλειψε την Θηβαϊκή συμμαχία και προσέγγισε την Αθήνα (θέρος 384)
Πιθανόν τότε Αθήνα και Μακεδονία συμφώνησαν να δράσουν από κοινού κατά της Χαλκιδικής Ομοσπονδίας, κοινού τους εχθρού.
Έτσι, ο Περδίκκας Γ' συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Αθηναϊκού στόλου (υπό τον Τιμόθεο) που έφθασε στην Χαλκιδική με σκοπό να περιορίσει την ισχύ της ισχυρής Ολύνθου.
Με την σύμπραξή του, οι Αθηναίοι κατέλαβαν την Ποτίδαια (θέρος του 364) και αργότερα την Τορώνη (ίσως φθινόπωρο 364) Στις επιχειρήσεις αυτές πρέπει το Μακεδονικό ιππικό να αντιμετώπισε με επιτυχία το Ολυνθιακό.
Κατά τη βασιλεία του Φιλίππου στη Μακεδονία, ο Δημοσθένης παρουσιάζει την Όλυνθο ισχυρότερη από την εποχή πριν την Σπαρτιατική εκστρατεία.
Στον 1ο Συμμαχικό Πόλεμο που εξέσπασε ανάμεσα στην Αθήνα και τους συμμάχους της, το 357-55, η Όλυνθος ήταν αρχικά σύμμαχος του Φίλιππου.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο Φίλιππος της Μακεδονίας, για να διατηρήσει την εύνοιά της, της παραχώρησε την εύφορη κοιλάδα του Ανθεμούντα (σήμερα Γαλάτιστας) και κατέλαβε για χάρη της την Ποτίδαια.
Οι Ολύνθιοι, επειδή κατάλαβαν ότι η συμπεριφορά του Φιλίππου δεν ήταν ανιδιοτελής, διέλυσαν το 352 π.Χ. τη συμμαχία με τους Μακεδόνες.
Με αφορμή την άρνηση των Ολυνθίων να παραδώσουν τον αδελφό του Αρριδαίο, που κατέφυγε στην πόλη τους, ο Φίλιππος εξεστράτευσε με ισχυρές δυνάμεις εναντίων των Χαλκιδικών πόλεων. Φημολογείται ότι αποτέλεσμα αυτής της εκστρατείας ήταν η καταστροφή των 32 πόλεων του Κοινού.
Στη συνέχεια πολιόρκησε την Όλυνθο, η οποία ζητούσε απεγνωσμένα βοήθεια από τους Αθηναίους.
Ο Αθηναίος ρήτορας και πολιτικός Δημοσθένης εκφώνησε τους 3 Ολυνθιακούς λόγους του, προτρέποντας την πόλη του να στείλει βοήθεια στην Όλυνθο. Όταν όμως ξεκίνησε η κυρία αθηναϊκή δύναμη ήταν ήδη αργά.
Η Όλυνθος έπεσε με προδοσία στα χέρια του Φιλίππου (348 π.Χ.).
Η τύχη της πόλης είχε προδιαγραφεί από τον καιρό της πολιορκίας, όταν ο Φίλιππος απάντησε στην Ολυνθιακή πρεσβεία που τον επισκέφτηκε για σύναψη ειρήνης ότι "πρέπει ή εκείνοι να μην κατοικούν πια στην Όλυνθο ή αυτός στη Μακεδονία".
Έτσι, μετά τη λεηλασία της, ακολούθησε η ολοκληρωτική καταστροφή της. Όσοι από τους κατοίκους της αιχμαλωτίσθηκαν, πουλήθηκαν δούλοι.
Ανάμεσα στους αιχμαλώτους ήταν και οι αδελφοί του Φιλίππου, Αρριδαίος και Μενέλαος, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην Πέλλα και θανατώθηκαν.
Η Όλυνθος δεν ξανακτίσθηκε μετά το 348 π.Χ.
Οι περισσότεροι από τους Ολυνθίους που σώθηκαν, εγκαταστάθηκαν από τον Κάσσανδρο στην Κασσάνδρεια το 315 π.Χ.
Για την πράξη του αυτή ο Κάσσανδρος κατηγορήθηκε από τους πολιτικούς αντιπάλους του ότι ξανακτίζει την αντίπαλο των Μακεδόνων
Δηλαδή η Όλυνθος ήταν για την Μακεδονία ότι η Καρχηδόνα για την Ρώμη.
Από την Όλυνθο κατάγονταν πολλές προσωπικότητες. Ο γνωστότερος είναι ο Καλλισθένης, ανιψιός του Αριστοτέλη και συμμαθητής του Μεγ. Αλεξάνδρου, καθώς και οι ιστορικοί Στράττις και Έφιππος, που συνόδευσαν το Μ. Αλέξανδρο στην εκστρατεία του.
Αρχαιολογία[]
Η πόλη της Κλασσικής Εποχή; ήταν δομημένη σύμφωνα με το Ιπποδάμειο σύστημα, σε έκταση 600Χ300μ., με οικοδομικά τετράγωνα που χωρίζονταν από οριζόντιες και κάθετες οδούς. Αξιοσημείωτο είναι ότι δεν έχει βρεθεί το θέατρο της πόλης. Τα σπίτια είχαν δύο ορόφους, με εσωτερική αυλή. Στα νότια βρισκόταν η αγορά και στα ανατολικά τα σπίτια των πλουσίων. Ανάμεσα στις επαύλεις που ανασκάφηκαν είναι αυτές της Αγαθής Τύχης, του Ηθοποιού, καθώς επίσης και των Διδύμων Ερώτων. Σε αυτές βρέθηκαν ψηφιδωτά δάπεδα, αγγεία, κοσμήματα και πήλινα ειδώλια. Τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα ήρθαν στο φως το 1928. Οι πλεόν πρόσφατες ανασκαφές έγιναν τη δεκαετία του 1990.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)