Ώρος
- Ένας Θεός της Αιγυπτιακής Θρησκείας.
- Χώρα Λατρείας: Αίγυπτος (κατά την 4η, 3η, 2η, 1η χιλιετηρίδα π.Χ.).
Ετυμολογία[]
Θεοί
|
---|
της Αιγύπτου
|
|
Το όνομα "Ώρος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Hor".
Ας σημειωθεί ότι στα Μεσαιωνικά Περσικά, η λέξη "Khor" σημαίνει "Ήλιος" (παράγωγο "Khorasan" (= Χορασμία))
Γενεαλογία[]
- Σύζυγος: -
- Τέκνα: -
Βιογραφία[]
Ο Ώρος -όπως μεταγράφηκε από τους Έλληνες το Hor- ήταν ηλιακός θεός της Αιγυπτιακής Θρησκείας. Ταυτιζόταν από τους Έλληνες με τον Απόλλωνα και απεικονίζονταν ως ιέρακας ή άνθρωπος με κεφαλή ιέρακα[1]. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η επέτειος της γέννησής του εορτάζονταν την τελευταία μέρα του μηνός "Επηφί", όταν τα ουράνια σώματα του Ηλίου και της Σελήνης βρίσκονταν σε συζυγία. Κατά μία άλλη εκδοχή, εξ αιτίας του γεγονότος ότι ο ιέρακας είναι ικανός για μακρινές πτήσεις ή διαθέτει μακρινή όραση, το όνομά του αποδίδεται ως "ο Απώτατος"[2].
Σύμβολα απεικονίσεις[]
Οι Αιγύπτιοι ονόμαζαν τον ιέρακα με τη λέξη Hor, ομόηχη μιας άλλης, που σημαίνει «ουρανός». Επειδή ο ιέρακας ίπταται σε μεγάλα ύψη, φαντάζονταν τον ουρανό ως θεϊκό ιέρακα, τον δε Ήλιο και τη Σελήνη ως οφθαλμούς του. Το γεγονός ότι ο ιέρακας απεικονίζεται σε μνημεία απώτερης αρχαιότητας στην αρχαία αρχαία Αίγυπτο, οδηγεί στην υπόθεση μιας λατρείας με πολλούς και ιδιαίτερα ισχυρούς πιστούς που λάτρευαν τον ιέρακα, ο οποίος απεικονίζονταν ακόμη και στα προϊστορικά μνημεία[3]. Από τους πολύ αρχαίους χρόνους εθεωρείτο ως το κατ' εξοχήν θεϊκό πτηνό ενώ το ιερογλυφικό το οποίο αντιστοιχεί στην έννοια «θεός», είναι ένας ιέραξ επικαθήμενος σε ένα ξύλο.
Σε όλες τις περιοχές στις οποίες εγκαταστάθηκαν μόνιμα οι πιστοί του ιέρακα, λατρεύθηκε ο Ώρος. Ο ρόλος όμως αυτού του θεού και τα σύμβολά του διαφοροποιήθηκαν στα κατά τόπους ιερά με την πάροδο του χρόνου, σε τέτοιο βαθμό, ώστε στο αιγυπτιακό πάνθεο υπάρχουν περίπου δεκαπέντε διακριτοί Ώροι[4], από τους οποίους κυριότεροι ήταν ο Χαρβέρ[5], Χαρόερις ή Αρούηρις στην ελληνική μεταγραφή του και οι υπόλοιποι, ηλιακού χαρακτήρα, ιέρακες όπως ο Ώρος της Μπεχεντέτ και ο Ώρος, ο γιος της Ίσιδας, ο οποίος σύμφωνα με τον μύθο του Οσίριδα, εκδικήθηκε τον φόνο του πατέρα του.
Τα "κείμενα των Πυραμίδων" τον παρουσιάζουν ως γιο του Ράιδα (Ra) και αδελφό του Σήθιδα (Seth) . Η αιώνια αντίθεση μεταξύ ερέβους και φωτός συμβολίζεται με αιώνιες συγκρούσεις, κατά τις οποίες ο μεν Σήθιδα (Seth) εξόρρυξε τον ένα οφθαλμό του Ώρου, ενώ ο δεύτερος ευνούχισε τον αμείλικτο εχθρό του. Το δικαστήριο των θεών έλυσε τη διαφορά υπέρ του θεού ιέρακος, ο οποίος, από το τέλος της δεύτερης δυναστείας εμφανίζεται μόνος και αποκλειστικός θεϊκός πρόγονος των Φαραώ, στο πρωτόκολλο των οποίων αναφέρεται με την επωνυμία Χορ Νουμπτί, «Ώρος, ο νικητής του Σετ».
Ώρος της Behdet[]
Ως Hor-Behdeti, δηλαδή « Ώρος της Behdet», είναι γνωστός με άλλη επωνυμία, η οποία προέρχεται από τη λέξη Behdet, (όνομα της Ιερακόπολης (σημ. Edfu), την οποία οι Έλληνες αποκαλούσαν Απολλωνόπολη Μεγάλη, ταυτίζοντας τον κύριο του ιερού με τον Απόλλωνα)[6]. Ο Hor-Behdeti απεικονιζόταν συνήθως ως πτερωτός Ηλιακός Δίσκος, σε παραστάσεις που κοσμούσαν τα υπέρθυρα των ναών. Πολλές φορές απεικονιζόταν επίσης σε αναπαραστάσεις μαχών, ως ιέρακας που υπερίπτατο του Φαραώ, κρατώντας στους όνυχές του αλληγορικά σύμβολα, μεταξύ των οποίων και το δακτυλίδιο, σύμβολο της Αιωνιότητας.
Τα ανάγλυφα του ιερού της Ιερακόπολης τον εμφανίζουν επίσης ως θεό με κεφαλή ιεράκος, να οδηγεί εναντίον του Σήθιδος (Seth) τις στρατιές του Ρα Αραχτή, μεγάλου θεού, ο οποίος ενσαρκώνει τη συνένωση σε μία θεότητα του Ρα και μιας ειδικής μορφής του Ώρου, που λατρευόταν στην Ηλιούπολη.
Άρακτις[]
Ο Άρακτις, όπως μεταγράφηκε στα Ελληνικά το [Αιγυπτιακή Γλώσσα|αιγυπτιακό]] όνομα Χεράκτι, που σημαίνει «Ώρος ο ορίζων» -ήταν προσωποποίηση του ήλιου, που κατά την ημερήσια διαδρομή του μετακινείτο από τον ανατολικό στο δυτικό ορίζοντα. Εξομοιωμένος από τα αρχαία χρόνια με τον Ρα, υιοθέτησε τον ένα μετά τον άλλον όλους τους ρόλους του θεού, ο οποίος, με τη σειρά του, αφού ιδιοποιήθηκε όλες τις επωνυμίες του Ώρου, επέβαλε, με το όνομα Ρα Χεράκτι την υπεροχή του πάνω σε ολόκληρη την αρχαία Αίγυπτο.
Άρμακις[]
Θεοί
|
---|
της Αιγύπτου
|
|
Ο Άρμακις, όπως μεταγράφηκε στα ελληνικά το αιγυπτιακό όνομα Χορ-μ-ακέτ, που σημαίνει «ο παρά τον ορίζοντα Ώρος» -πήρε πολλές φορές, αλλά εσφαλμένα, ως Ρα Χαρμακής, τη θέση του Ρα-Αραχτύ. Ωστόσο, «Χαρμακής» είναι το όνομα της μεγάλης Σφίγγας, ύψους περίπου 20 μέτρων και μήκους άνω των 60, η οποία σμιλεμένη σε βράχο με τη μορφή του φαραώ Χεφρήνος, τον φρουρεί εδώ και πέντε χιλιάδες έτη, κοντά στην πυραμίδα του. Προσωποποίηση του ανατέλλοντος Ηλίου, συμβολίζει, υπέρ του Χεφρήνος, την ανάσταση εκ νεκρών[7].
Ο υιος της Ίσιδας[]
Η Ίσις, η οποία συνέλαβε και γέννησε μόνη, δίχως τη συνδρομή κάποιου συζύγου ή εραστή, εισήγαγε τον γιο της στην «οικογένεια του Οσίριδα». Η δημοτικότητα του μεγάλωσε τόσο, που ο Χορ-σα-ισέτ, δηλαδή ο Ώρος, ο γιος της Ίσιδος, αρχικά μικρός θεός-Ιέραξ των περιχώρων της Βουτούς, τον οποίο ονόμαζαν Ωρος ο νεότερος για να τον διακρίνουν από τον ισχυρό ουράνιο θεό Ώρο τον πρεσβύτερο, κατέληξε να επισκιάσει όλους τους άλλους 'Ωρους και να οικειοποιηθεί όλους τους ρόλους και όλα τα σύμβολα τους. Ο περί Ίσιδος και Οσίριδος μύθος αναφέρει τα σχετικά με τη γέννηση του γιου, τον οποίο η Ίσιδα συνέλαβε από τον Όσιρι, αφού ανέστησε με μαγικά μέσα τον δολοφονημένο θεό, και τον γέννησε πρόωρα στην νησίδα Χέμμιν[8].
Αρποκράτης[]
Ο Χορ-πα-κέρντ ή Αρποκράτης εμφανίζεται στην εικονογραφία ως νήπιο, γυμνό ή στολισμένο μόνο με κοσμήματα, με το κρανίο εντελώς ξυρισμένο και την παιδική πλεξίδα αναδιπλωμένη στον κρόταφο.
Σε άλλες παραστάσεις απεικονιζόταν να θηλάζει καθισμένος στα γόνατα της μητέρας του. Σε όλες έχει το δάκτυλο στο στόμα, όπως τα μωρά. Το γεγονός ερμηνεύθηκε από του Έλληνες ως πρόσκληση σε σιγή και περίσκεψη. Τούτη η ερμηνεία έγινε αιτία να θεωρείται σε πολύ νεότερη εποχή θεός της σιωπής.
Καθώς είχε ανατραφεί στην έρημο, για να αποφύγει τις επιβουλές του Σήθιδα (Seth), και ήταν εξαιρετικά αδύναμος από τότε που γεννήθηκε, o γιος της Ίσιδας γλύτωσε χάρη στην ισχυρή μαγεία της μητέρας του από πολλούς κινδύνους -θηρία, δήγματα σκορπιών, πυρκαγιές, παιδικές ασθένειες κ.λπ. -η ανάμνηση των οποίων διασώθηκε στις μαγικές επωδούς που χρησιμοποιούσαν οι μάγοι σε ανάλογες περιστάσεις για να θεραπεύουν.
Χορ-νετζ-ιτέφ ή Αρενδότης[]
Τον μικρό Ώρο δίδασκε ο ίδιος ο Όσιρις την Πολεμική Τέχνη, για να τον καταστήσει ικανό να να διεκδικήσει την κλαπείσα κληρονομιά από τον Σήθιδα και να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα του -πράξεις που απέφεραν στον Ώρο δόξα και την επωνυμία Χορ-νετζ-ιτέφ ή Αρενδότης, όπως μεταγράφηκε στα αρχαία Ελληνικά, δηλαδή Ώρος, ο εκδικητής του πολέμου.
Οι πολεμικές επιχειρήσεις του νεαρού θεού κατά του δολοφόνου του πατέρα του απεικονίζονται στις τοιχογραφίες του ναού του Εντφού, της οποίας η μεγάλη θεότητα Μπεχεντέτ, την εποχή που δημιουργήθηκαν οι τοιχογραφίες, είχε ήδη εξομοιωθεί με τον γιο της Ίσιδας, όπως ο Σήθις (Seth) είχε εξομοιωθεί με τον Άπωφι, τον αιώνιο εχθρό του Ήλιου.
Σε μια μεγάλη σειρά αναγλύφων, απεικονίζεται με το όνομα Αρτόμης, δηλαδή Ώρος ο ακοντιστής, να διαπερνά τους εχθρούς του με το ακόντιο του, και μαζί με τους οπαδούς του κόβουν σε κομμάτια τους οπαδούς του Σήθιδος (Seth), οι οποίοι προσπαθούσαν μάταια να βρουν καταφύγιο στα σώματα των κροκοδείλων, των ιπποποτάμων και άλλων τυφωνικών ζώων.
Η ένωση των βασιλείων[]
Για να δώσουν τέρμα στον μακροχρόνιο πόλεμο, οι θεοί κάλεσαν ενώπιον του δικαστηρίου τούς δύο αντιπάλους.
Ο Σήθις (Seth) υποστήριξε ότι ο ανηψιός του δεν ήταν γιος του Οσίριδος, αλλά νόθος, ενώ ο Ώρος απέδειξε αδιάψευστα τη νομιμότητα της γέννησής του.
Οι θεοί, αφού καταδίκασαν τον Σήθιδα (Seth) να επιστρέψει όσα σφετερίστηκε[9], ανακήρυξαν τον Ώρο κυρίαρχο των βασιλείων της Άνω και της Κάτω Αιγύπτου. Προς τούτο τού δόθηκαν οι επωνυμίες Χορ-σμα-τάουΐ, δηλαδή «ο Ώρος που ένωσε τις δύο χώρες» και Χορ-πα-νεμπ-ταουΐ, δηλαδή «Ώρος, ο κυρίαρχος των δύο χωρών»).
Κατόπιν ο Ώρος επανέφερε σε όλη την Αίγυπτο τη λατρεία του Όσιριδος και των Ηλιακών θεών και ανήγειρε ναούς, στους οποίους απεικονιζόταν με τις μορφές που είχε λάβει στον αγώνα του εναντίον των οπαδών του Σήθιδα (Seth). Βασίλευσε ειρηνικά στην Αίγυπτο ως εθνικός της θεός, πρόγονος των Φαραώ, οι οποίοι άλλωστε έφεραν την επωνυμία «Ζων Ώρος»[10].
Στις παραστάσεις των ναών, μέχρι τις αρχές του Νέου Βασιλείου, απεικονιζόταν να δρα αρμονικά με τον Σετ στη στέψη του φαραώ, στον εξαγνισμό του και την εισαγωγή του στο ιερό και την τέλεση της συμβολικής χειρονομίας του σαμ-ταουΐ[11].
Λατρεία[]
Οι σημαντικότερες τελετές, προς τιμήν του, τελούνταν στις πόλεις:
- Ιερακόπολη
- Μικρή Απολλωνόπολη
Η λατρεία του εκκίνησε από το Δέλτα του Νείλου και εξαπλώθηκε σε όλη την Αίγυπτο.
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Larousse Encyclopedia of Mythology 1968, 21.
- ↑ Παγκόσμια Μυθολογία 1989, 412.
- ↑ Πρόκειται πιθανώς για πρώιμους εισβολείς στην κοιλάδα του Νείλου, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τον ιέρακα ως έμβλημά τους. Βλ. επίσης Ions Veronica 1968, 66.
- ↑ Ions Veronica 1968, 67.
- ↑ Από τις πρωιμότερες μορφές του Ώρου σύνθεση μια γηγενούς θεότητας Βερ και του Ώρου, αποκαλούμενος και Ώρος ο Πρεσβύτερος. Βλ. Ions Veronica 1968, 67.
- ↑ Larousse Encyclopedia of Mythology 1968, 21.
- ↑ Larousse Encyclopedia of Mythology 1968, 22.
- ↑ Ions Veronica 1968, 72.
- ↑ Εξαιτίας της απροθυμίας του να δεχθεί το αποτέλεσμα της κρίσης του δικαστηρίου, οδηγήθηκε αλυσσοδεμένος ενώπιον των δικαστών θεών, οι οποίοι χαρίστηκαν τη ζωή του και του επέβαλαν να προφυλάσσει τη λέμβο του Οσίριος, ως θεός των ανέμων και των καταιγίδων. Ions Veronica 1968, 77.
- ↑ Η σύνδεσή του με την πολιτική ιδεολογία μέσω της ενανθρώπισης του Ώρου στο πρόσωπο του Φαραώ ήταν τόσο έντονη, ώστε εντέλει η αρχαία Αίγυπτος ονομαζόταν εναλλακτικά «χώρα του Ώρου» "Αορία"
- ↑ Larousse Encyclopedia of Mythology 1968, 23.
Βιβλιογραφία[]
- Guirand Félix (Ed.) 1968, New Larousse Encyclopedia of Mythology, Crescend Books, New York.
- Ions Veronica 1968, Egyptian Mythology, Newnes Books, London.
- Χριστόπουλος Γ. - Μπαστιάς Ι. (εκδ.) 1989, Παγκόσμια μυθολογία, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα.
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)