Αδήν

Αδένας είναι ένα όργανο του Ενδοκρινικού Συστήματος που παράγει ουσίες που ρυθμίζουν τη λειτουργία του οργανισμού.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Αδένας" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "[[ ]]".
Εισαγωγή[]
Πρότυπο:Glands Οι αδένες μπορούν να παρομοιαστούν με μικρά εργοστάσια που παράγουν διάφορα προϊόντα.
Αυτά χρησιμεύουν:
- είτε ως αυτόνομα προστατευτικά ή βοηθητικά υλικά:
- σάλιο,
- ιδρώτας,
- χολή,
- σπέρμα,
- σμήγμα,
- εντερικό υγρό,
- γαστρικό υγρό,
- παγκρεατικό υγρό κ.ά.
- είτε ως μεταφορείς εντολών από κάποιο "διοικητικό" κέντρο του οργανισμού προς διάφορα όργανα για να εκτελέσουν σωστά τις λειτουργίες τους.
Ενδοκρινείς αδένες[]
Οι ειδικοί αδένες που ονομάζονται ενδοκρινείς παράγουν και εκκρίνουν ορμόνες. Οι ορμόνες είναι πρωτεϊνικά μόρια που επιτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες.
Τις ορμόνες που παράγουν οι ενδοκρινείς αδένες δεν διοχετεύονται προς το "οργανισμικό περιβάλλον" αλλά προωθούνται στο αίμα που διέρχεται μέσα από τον αδένα.
Στην συνέχεια οι ορμόνες εισέρχονται στα αιμοφόρα αγγεία και, μέσω της κυκλοφορίας, μεταφέρονται στις θέσεις ή στα όργανα που είναι απαραίτητες (ακόμη και στις πλέον απομακρυσμένες περιοχές του σώματος).
Εξωκρινείς Αδένες[]
Οι αδένες που παράγουν τα διάφορα υγρά του σώματος λέγονται εξωκρινείς αδένες και διαθέτουν συνήθως ένα μικρό σωλήνα ή ένα δίκτυο σωλήνων - αγωγών μέσω των οποίων, το παραγόμενο από τον αδένα υγρό, προωθείται:
- είτε στην επιφάνεια του σώματος (ιδρώτας, σμήγμα)
- είτε σε κοιλότητες του σώματος (στοματική κοιλότητα-σάλιο, κόλπος-κολπικά υγρά),
- είτε σε κοιλότητες οργάνων (στόμαχος-γαστρικό υγρό, έντερο - εντερικό υγρό, χολή, παγκρεατικό υγρό).
Οι σωλήνες αυτοί ονομάζονται εκφορητικοί πόροι.
Εξωκρινείς αδένες του ανθρώπου είναι:
- οι δακρυγόνοι. Βρίσκονται στα βλέφαρα των οφθαλμών. Παράγουν τα δάκρυα).
- οι ιδρωτοποιοί. Βρίσκονται στο δέρμα. Παράγουν τον ιδρώτα.
- οι σμηγματογόνοι Βρίσκονται στο δέρμα. Παράγουν το σμήγμα.
- οι οσμητογόνοι. Βρίσκονται στο δέρμα. Παράγουν την οσμή του ατόμου).
- οι σιελογόνοι. Βρίσκονται στη στοματική κοιλότητα. Παράγουν το σάλιο.
- οι κυψελιδοποιοί (μέσα στον έξω ακουστικό πόρο και παράγουν την Ωτική Κυψελίδα {το "κερί" των ώτων},
- οι γαστρικοί. Βρίσκονται στον στόμαχο. Παράγουν το γαστρικό υγρό.
- οι εντερικοί. Βρίσκονται στο έντερο. Παράγουν το εντερικό υγρό.
- η εξωκρινής μοίρα του ήπατος (που παράγει τη χολή),
- η εξωκρινής μοίρα του παγκρέατος (που παράγει το παγκρεατικό υγρό),
- ο προστάτης (που παράγει το προστατικό υγρό, ένα από τα συστατικά του σπέρματος).
- η εξωκρινής μοίρα του όρχιδος (παράγει το σπέρμα),
- η εξωκρινής μοίρα της ωοθήκης (παράγει τα ωάρια),
- ο Μαστικός Αδένας. Βρίσκεται στον Μαστό (παράγει το γάλα).
Τέλος, διάφοροι τύποι βλεννογονίων αδένων βρίσκονται στους βλεννογόνους.
Αυτοί είναι υμένες που καλύπτουν τις επιφάνειες διαφόρων κοιλοτήτων του σώματος όπως:
- η Ρινική Κοιλότητα
- η Στοματική Κοιλότητα,
- ο φάρυγγας,
- ο οισοφάγος,
- ο κόλπος
Οι βλεννογόνοι αδένες παράγουν βλέννα (την κατάλληλη, βέβαια, για το κάθε ένα από αυτά τα όργανα).
Τέτοιοι βλεννογόνιοι αδένες βρίσκονται επίσης
- σε όλη την έκταση της εσωτερικής επιφάνειας εντέρου,
- στους βρόγχους των πνευμόνων,
- στους ουρητήρες,
- στο εσωτερικό της χοληδόχου κύστης,
- στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης και
- στο εσωτερικό της μήτρας.
Μικτοί αδένες[]
Τρίτη κατηγορία αδένων, είναι οι μικτοί. Αυτοί παράγουν εκκρίματα που, με εκφορητικούς πόρους, προωθούνται προς τα έξω αλλά ταυτόχρονα παράγουν και ορμόνες που διοχετεύονται στο αίμα.
Θεωρούμε ότι αυτοί αποτελούνται από μία ενδοκρινή και μία εξωκρινή μοίρα.
Μικτοί αδένες είναι:
Λεμφαδένες[]
Υπάρχει, τέλος, και μια ειδική κατηγορία οργάνων, τα λεμφογάγγλια ή λεμφαδένες.
Ανήκουν στο Λεμφικό Σύστημα του οργανισμού και χρησιμεύουν στην παραγωγή λεμφοκυττάρων (κυττάρων του αίματος υπεύθυνων για την άμυνα του οργανισμού) και στην παροχέτευση της λέμφου (ιστικό υγρό).
Δεν πρόκειται για αληθείς αδένες, αλλά έχει επικρατήσει αυτή η ονομασία.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- ορμόνη
- έκκριμα
- Ενδοκρινικό Σύστημα
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
![]() ![]() |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)