Αθαμάνες
Athamanes, Αθαμανοί
Ετυμολογία[]
 Βόρεια Ελλάδα
|
|---|
| Ιστορική Διαίρεση |
| Μακεδονία |
|
| Ήπειρος |
|
| Θεσσαλία |
|
Η ονομασία "Αθαμάνες" σχετίζεται ενδεχομένως ετυμολογικά με τις λέξεις "Αθάμας" και "Ιθώμη".
Επίσης:
Ιστορία[]
Σύνοψη[]
Οι Αθαμάνες εθεωρείτο Ηπειρωτικό φύλο και κατοικούσε στην ορεινή περιοχή των Αθαμανικών Ορέων (σημ. Τζουμέρκα) και των βορειοανατολικών Αγραίων (σημ. Αγράφων).
Πολύ γνωστός ο μυθικός βασιλέας Αθάμας, που ήρθε από τον Ορχομενό της Βοιωτίας, εγκαταστάθηκε και βασίλευσε στην περιοχή.
Κατά τους ιστορικούς χρόνους, οι Αθαμάνες αναφέρονται πρώτη φορά το 395 π.Χ., ως συμμετέχοντες την τετραπλή συμμαχία Κορίνθου, Άργους, Αθήνας και Θήβας.
Στρατευμένοι ή μισθοφόροι πολεμιστές, εκστρατεύουν στην Ιταλία υπό τον βασιλέα Πύρρο κατά τη δεύτερη περίοδο της βασιλείας του (296-272 π.Χ.).
Με την κυριαρχία των Ρωμαίων (167 π.Χ.), η Αθαμανία και όλη η Ήπειρος αρχικά συγχωνεύεται με τη Μακεδονία, αποτελώντας Ρωμαϊκή επαρχία, ενώ μετά την υποταγή και της υπόλοιπης Ελλάδας το 146 π.Χ., προσαρτήθηκε στην επαρχία Αχαΐας.
Ανάλυση[]
Τον 5ο αιώνα π.Χ. οι Αθαμάνες διατήρησαν αρχαϊκούς τρόπους οικονομίας, διαβίωσης και παραδοσιακής δομής της πολιτείας ως φυλετικού κράτους. Πάντως είναι εξακριβωμένο ότι συνέστησαν κοινό των Αθαμάνων και δεν συμμετείχαν σε άλλα κοινά (Θεσσαλών-Αιτωλών, Ηπειρωτών). Πήραν μέρος στον ιερό πόλεμο των Μακεδόνων κατά των Φωκέων.
Συμμετείχαν στην άδοξη εκστρατεία του Πύρρου κατά της Ρώμης. Ας δούμε όμως λεπτομέρειες από τις ιστορικές στιγμές των Αθαμάνων.
Το 366 π.Χ, σε Αμφικτιονία στις Θερμοπύλες, που συγκάλεσαν οι Βοιωτοί με τους Θεσσαλούς, υπήρχαν και απεσταλμένοι των Δωριαίων της Στερεάς (Λοκροί,-Αινιάνες- Μαλιαίοι-Αχαιοί της Φθιώτιδας, Δόλοπες, Μάγνητες, Περραιβοί). Οι Αθαμάνες καίτοι δεν ήταν μέλη της αμφικτιονίας παραβρέθηκαν, δήλωσαν συμμετοχή στον πόλεμο κατά των Φωκέων. Οι Φωκείς συγκέντρωσαν 10.000 οπλίτες και για να ανταποκριθούν στα τεράστια έξοδά της συντήρησης τόσο μεγάλης στρατιωτικής δύναμης πήραν δια της βίας δάνεια από το ιερό των Δελφών. Οι αντίπαλοί τους αυτό το θεώρησαν ιεροσυλία. Σε μάχη στις Θερμοπύλες οι Φωκείς νίκησαν τους Θεσσαλούς με τους συμμάχους τους (6.000 οπλίτες). Οι Βοιωτοί κοντά στον Παρνασσό νίκησαν τους Φωκείς. Τότε οι Μακεδόνες υπό τον Φίλιππο Β' επενέβησαν υπέρ των Θεσσαλών αλλά στο τέλος νικήθηκαν από τους Φωκείς.
Το 395 π.Χ. Οι Βοιωτοί με αρχηγό τον Ισμηνία απέσπασαν από τους Σπαρτιάτες τους Αινιάνες και τους Αθαμάνες και τους προσάρτησαν στην αντιλακωνική συμμαχία.
Το 323 π. Χ. Έφθασε στην Ελλάδα η είδηση του θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αμέσως οι Αθηναίοι ξεσηκώθηκαν και άρχισαν προετοιμασίες, να διώξουν τις Μακεδονικές φρουρές και να ανακαταλάβουν τις κτήσεις τους. Έστειλαν πρέσβεις σε πολλές παλαιές συμμάχους ζητώντας την επανασύνδεση της συμμαχίας τους. Απροθυμία να τους ακολουθήσουν έδειξαν πολλές πόλεις και ανάμεσά τους οι Θεσσαλοί και οι Αθαμάνες αντίθετα οι Ηπειρώτες Μολοσσοί εντάχθηκαν στη συμμαχία των Αθηναίων.
Το 279 π.Χ. Οι Αθαμάνες συμμετείχαν στη μεγάλη εκστρατεία του βασιλέα της Ηπείρου Πύρρου κατά της Ρώμης. Παρατάχθηκαν οι δυο στρατοί σε διάταξη μάχης στην πεδιάδα του Άσκλου στην κεντρική Ιταλία. Οι Αθαμάνες με τους Ακαρνάνες κατείχαν το αριστερό της φάλαγγας. Ο Πύρρος κατατρόπωσε τους Ρωμαίους που άφησαν στο πεδίο της μάχης 6.000 νεκρούς και οι Έλληνες 3.500 νεκρούς. Καίτοι νίκησαν αναγκάστηκαν όμως να επιστρέψουν στη χώρα τους.
Το 231 π.Χ, Μετά το θάνατο του Πύρρου στο Άργος από την κεραμίδα της Αργίτισσας, οι Ηπειρώτες κατάργησαν τη βασιλεία και δημιούργησαν το κοινό των Ηπειρωτών στην πόλη Φοινίκη. Σε αυτό το κοινό κλήθηκαν να μετάσχουν και οι Αθαμάνες οι οποίοι δήλωσαν ότι αποτελούν ανεξάρτητο κράτος με κληρονομικό βασιλιά.
Το 218 π.Χ, ο βασιλέας της Μακεδονίας Φίλιππος Ε' οργάνωσε σε συμμαχία πολλές Ελληνικές πόλεις εναντίον των Ρωμαίων. Σε αυτή τη συμμαχία συμμετείχαν και οι Αθαμάνες. Αντίθετα οι Αθηναίοι πήγαν με τους Ρωμαίους.
Το 199 π.Χ, Έγινε έκτακτη σύγκλιση της συμμαχίας Αιτωλών-Ακαρνάνων- Αθαμάνων και Μακεδόνων. Εκεί πήγαν και πρέσβεις των Αθηναίων. Ο εκπρόσωπος των Μακεδόνων μίλησε κατά των Ρωμαίων και καλούσε όλους τους Έλληνες, για να αντιμετωπίσουν την μεγάλη απειλή από τη Δύση. Οι πρέσβεις των Αθηνών μίλησαν με κολακευτικά λόγια για τους Ρωμαίους. Μαζί τους τώρα ήταν οι Αθαμάνες, Ρόδιοι, Περγαμηνοί κ. ά. Οι οποίοι περιέγραψαν με τα μελανότερα χρώματα την καταστροφική μανία του Φίλιππου Ε' που ισοπεδώνει όποια πόλη δεν συμμαχεί μαζί του. Οι Ρωμαίοι στήριζαν τις επιχειρήσεις τους κατά των Μακεδόνων στη βοήθεια των Ιλλυρίων (Αλβανών) δυτικά και των Δαρδάνων (αρχαίων Σκοπιανών) από το Βορρά σαν φοβερό αντιπερισπασμό, αλλά και στους Αθαμάνες, που με ληστρικές επιδρομές τους στη Θεσσαλία κατέστρεφαν τις πηγές ανεφοδιασμού των Μακεδόνων.
Το 198 π.Χ. Ο Φίλιππος Ε' αναχαίτισε νικηφόρα τους Αιτωλούς και τους Αθαμάνες στη Θεσσαλία, αλλά και τους Ιλλυρίους δυτικά και Δαρδάνους στα βόρεια σύνορά του. Αλλά σε μάχη στον Αώο ποταμό με τους Ρωμαίους νικήθηκε και αποχώρησε. Κατέβηκε από την Ήπειρο στη Θεσσαλία Τρίκαλα-Λάρισα καταστρέφοντας χωριά των Αθαμάνων συμμάχων των Ρωμαίων. Πολλούς κατοίκους των φιλικών θεσσαλικών πόλεων μετέφερε σε ασφαλή μέρη, για να μην πέσουν στα χέρια των Αιτωλών και των Αθαμάνων. Τότε οι Αιτωλοί εισέβαλαν στον σημερινό νομό Καρδίτσας, ερήμωσαν την ύπαιθρο και κυρίευσαν τους Γόμφους και άνοιξαν δίοδο για τους συμμάχους τους Ρωμαίους
ΤΟ 192 π.Χ. ο Αντίοχος της Συρίας αποβιβάσθηκε στη Θεσσαλία να πολεμήσει κατά των Ρωμαίων. Τότε συμμάχησαν μαζί του, Αιτωλοί-Βοιωτοί, Αχαιοί και Αθαμάνες.
Το 190 π.Χ. Οι Αιτωλοί είχαν αρχίσει πολεμικές επιχειρήσεις στη Δολοπία και την Απεραντία, για να τις αποσπάσουν από τον Φίλιππο και να τις εντάξουν στην συμπολιτεία τους. Την ίδια εποχή ο βασιλιάς των Αθαμάνων Αμύνανδρος πέτυχε με τη βοήθεια των Αιτωλών να διώξει τις μακεδονικές φρουρές και ελευθέρωσε τέσσερες μεγάλες πόλεις: την Ηράκλεια, την Τριφυλλία ,τη Θεοδωρία, την Αργιθέα και όλες τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας του. Ο Φίλιππος Ε' με ισχυρό στρατό προσπάθησε να ανακαταλάβει την Αργιθέα αλλά υποχώρησε με μεγάλες απώλειες από αιφνιδιαστική επίθεση Αθαμάνων και Αιτωλικών τμημάτων. Οι Αιτωλοί ενθαρρύνθηκαν από αυτή την επιτυχία και με το στρατηγό Νίκανδρο κυρίεψαν την Aμφιλοχία, την Απεραντία και τέλος τη Δολοπία.
Το 185 π.Χ. Ο Φίλιππος Ε' κατάφερε να αναδιοργανώσει το Μακεδονικό κράτος. Η Θεσσαλική συμπολιτεία, που κυριαρχούσε μέχρι το Θαυμακό, την Ξυνιάδα και τη Λαμία και συμμετείχαν η Περραιβία, η Τρίκκη, η Φαλώρια, οι Γόμφοι, η Λάρισα, η Μαγνησία, η Δολοπία, Αιτωλία και Αθαμανία, έστειλαν πρέσβεις μαζί με την Αθήνα στη σύγκλητο της Ρώμης και κατηγόρησαν τον Φίλιππο ότι τους καταπιέζει. Η Ρώμη τότε έστειλε εκπροσώπους της.
Στα Τέμπη συναντήθηκαν ο Φίλιππος Ε', οι πρέσβεις της Ρώμης και οι κατήγοροι του Φιλίππου Θεσσαλοί, Περραιβοί και Αθαμάνες, οι οποίοι με σκληρά λόγια κατασυκοφάντησαν τους Μακεδόνες ως κακούς γείτονες και κατακτητές. Ο Φίλιππος ανταπέδωσε τις κατηγορίες για ανομίες των κατηγόρων του. Τους κατηγόρησε ότι παραχώρησαν τη Μενελαϊδα στη Δολοπία κατέλαβαν την Ξενία καίτοι ήταν Αιτωλική πόλη, όπως και την Παραχελιώτιδα και την έδωσαν στους άπληστους Αθαμάνες. Παρομοίωσε τους Θεσσαλούς ως απελευθερωμένους δούλους, που βρίζουν τους κυρίους τους, που τους χάρισαν την ελευθερία τους αντί να τους ευγνωμονούν. Είπε δε στους Ρωμαίους πρέσβεις ότι για τους Μακεδόνες δεν έσβησε ο ήλιος.
Έτσι Θεσσαλοί και Αθαμάνες έγιναν όργανα στην επίτευξη των σκοπών της κραταιάς Ρώμης. Με την πίεση των Ρωμαίων ο Φίλιππος Ε' υποχρεώθηκε να ελευθερώσει μερικές πόλεις της Θεσσαλίας και της Αθαμανίας κράτησε όμως τη Μαγνησία, την Δολοπία και τη Φθιώτιδα.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)