Αθηνά
Athena, Minerva, Αθήνη
- Ολύμπια Θεά της Ολυμπιακής Θρησκείας.
- Χώρες Λατρείας: Ελληνικός Κόσμος (κατά την 2η και 1η χιλιετία π.Χ.).
Ετυμολογία[]
Θεοί |
---|
της Ολυμπιακής Θρησκείας |
Πρώτη Γενεά |
Δεύτερη Γενεά, Τιτάνες |
- Τιτάνες (πρωτεύοντες): - Τιτάνες (δευτερεύοντες):
|
Τρίτη Γενεά, Ολύμπιοι |
- Ολύμπιοι (πρωτεύοντες): - Ολύμπιοι (δευτερεύοντες):
|
Παρα-Ολύμπιοι |
|
Παλαιότεροι τύποι του ονόματος της θεάς ήταν οι τύποι Αθάνα (δωρικός]]) και Αθήνη, το δε όνομα Αθηνά, που τελικά επικράτησε, προέκυψε από το επίθετο Αθαναία, που συναιρέθηκε σε Αθηνάα > Αθηνά. Στον πλατωνικό Κρατύλο το όνομα Αθηνά ετυμολογείται από το Α-θεο-νόα ή Η-θεο-νόα, δηλαδή η νόηση του Θεού (Κρατυλ. 407b), αλλά η εξήγηση αυτή είναι παρετυμολογική.
Η επιστημονική βιβλιογραφία θεωρεί το θεωνύμιο προελληνικό και αγνώστου ετύμου.
Γενεαλογία[]
- Γενεά: 4η Θεϊκή Γενεά των Ολύμπιων
- Σύζυγος: -
- Τέκνα:
Βιογραφία[]
Η Αθηνά κατά την Ολυμπιακή Θρησκεία ήταν η θεά της σοφίας, της στρατηγικής και του πολέμου.
Ταυτίσθηκε από τους Ετρούσκους με τη θεά τους Μένερβα, και αργότερα από τους Ρωμαίους με την Μινέρβα.
Είχε ως σύμβολο την γλαύκα, έφερε μια ασπίδα από δέρμα αίγας, ονομαζόμενη Αιγίς που της είχε δοθεί από τον πατέρα της και συνοδεύεται από τη θεά Νίκη. Η Αθηνά συχνά βοήθησε ήρωες.
Παρέμεινε παρθένος και ποτέ δεν είχε σύντροφο ή εραστή. Ωστόσο ο Ήφαιστος έκανε μία προσπάθεια.
Ο Ηρόδοτος και ο Πλάτων ταυτίζουν την Αθηνά με την Αιγύπτια θεά Νηίθιδα.
Η γέννηση της Αθηνάς[]
Η Αθηνά ήταν η αγαπημένη κόρη του Δία. Μητέρα της ήταν η Μήτις, πρώτη σύζυγος του Δία. Ο ίδιος ο Δίας, φοβούμενος ότι η Μήτις θα γεννούσε ένα υιό ισχυρότερο από τον ίδιο, την κατάπιε. Αργότερα, ο Δίας άρχισε να υποφέρει από πονοκεφάλους και κάλεσε τον Ήφαιστο να τον βοηθήσει. Τότε ο Ήφαιστος με μία μεγάλη σφύρα κτύπησε την κεφαλή του Δία και εξήλθε η Αθηνά πάνοπλη, φορώντας περικεφαλαία και κρατώντας μια ασπίδα.
Διαμάχη Αθηνάς και Ποσειδώνα[]
Η Αθηνά και ο Ποσειδών διεκδίκησαν την ίδια πόλη. Ανέβηκαν λοιπόν στο βράχο της Ακρόπολης και ενώπιον των Αθηναίων αποφάσισαν ότι όποιος προσέφερε το ωραιότερο δώρο θα την αποκτούσε. Ο Ποσειδών κτύπησε σε μια πλευρά του λόφου με την τρίαινά του και αμέσως δημιουργήθηκε μία πηγή. Ο λαός θαύμασε, αλλά το ύδωρ ήταν αλμυρό όπως το νερό της θάλασσας, και έτσι δεν θεωρήθηκε χρήσιμο.
Το δώρο της Αθηνάς ήταν ένα δένδρο ελαίας, που θεωρήθηκε σημαντικότερο, καθώς παρείχε στην πόλη τροφή, έλαιο και ξυλεία. Έτσι, κέρδισε τη μονομαχία η Αθηνά και ονόμασε την πόλη της Αθήνα.
Αθηνά και Εριχθόνιος[]
Η Αθηνά δεν είχε κανένα ερωτικό δεσμό και συμβόλιζε την αιώνια παρθενία. Μόνο μια φορά ο Ήφαιστος προσπάθησε να την προσεγγίσει. Η θεά απέκρουσε το πάθος του, ο Ήφαιστος όμως πρόλαβε να αφήσει το σπέρμα του στον μηρό της. Η Αθηνά γεμάτη αηδία σκούπισε τον πόδα της με ένα ύφασμα και το έριξε στη Γη. Από το ύφασμα αυτό και τη βοήθεια της Γαίας γεννήθηκε ο Εριχθόνιος.
Αθηνά και Αράχνη[]
Μια γυναίκα, που ονομαζόταν Αράχνη, καυχήθηκε κάποτε πως ήταν ανώτερη και από την θεά στην υφαντική τέχνη και την προκάλεσε σε μονομαχία. Η Αθηνά στο υφαντό της απεικόνιζε τη διαμάχη με τον Ποσειδώνα για την Αθήνα, ενώ η Αράχνη περιγελούσε τα ερωτικά κατορθώματα των θεών του Ολύμπου.
Οργισμένη η Αθηνά έσκισε το υφαντό της Αράχνης, οπότε αυτή κρεμάστηκε. Η Αθηνά την λυπήθηκε και χαλάρωσε τη θηλειά από το λαιμό της, την τιμώρησε, όμως, και τη μεταμόρφωσε στο έντομο αράχνη.
Θεωρείται πιθανόν ο μύθος αυτός να εκφράζει τον πόλεμο των, νεοεισβαλλόντων στην Αττική, Αθηναίων κατά των προγενεστέρων Βερεσκυνθών (Φορω(γ)νεύς ή Εριχθόνιος)
Λατρεία[]
Ο Παρθενών στην Αθήνα είναι ο διασημότερος ναός αφιερωμένος σε αυτήν.
Γιγαντομαχία[]
Η Αθηνά συμμετείχε και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Γιγαντομαχία.
Αθηνά και Άθων[]
Η πιθανότητα ταυτοπροσωπίας της Ελληνίδας θεάς και του Αιγυπτιακού θεού Άθωνα (Aton) εδράζεται στο γεγονός ότι η Αθηνά εθεωρείτο Λιβυκής προέλευσης γεννημένη πλησίον του ποταμού Τρίτωνα και της λίμνης Τριτωνίδας.
Ο Τρίτων ήταν αρχικά το ελληνικό όνομα του π. Νείλου ίσως επειδή είχε τρία στόμια στο Δέλτα του:
- Πηλούσιον (ή Βουβαστικόν),
- Σεβυννυτικόν και
- Κανωβικόν (ή Ναυκράτιον).
Αργότερα δημιουργήθηκαν φυσικά (από την Φύση) το Τανιτικόν και το Μενδήσιον ενώ κατασκευάσθηκαν τεχνητά (από τους ανθρώπους) το Βολβιτιανόν (ή Σαϊτικόν) και το Βουκολικόν (που ίσως ταυτίζεται με το Φατνικόν) οπότε το όνομα Τρίτων έχασε την σημασία του και ξεχάσθηκε.
Εξ αιτίας του γεγονότος ότι μεταγενέστερα οι Έλληνες διαχώρισαν την Αίγυπτο από την Λιβύη η ονομασία «Τρίτων» παρέμεινε στην Λιβύη και δόθηκε πλέον σε έναν χείμαρρο πλησίον της Τύνιδας.
Αντίστοιχα η λίμνη Τριτωνίδα ήταν προφανώς η περίφημη τεχνητή λίμνη Μοίρις. Ομοίως η ονομασία της δόθηκε αργότερα σε περιστασιακή λίμνη στην περιοχή της Τύνιδας.
(Οι επωνυμίες της Αθηνάς ως Τριτώ, Τριτογένεια, Τριτωνία και η πληροφορία ότι ο Τρίτας ήταν θεός των Α(ο)ρίων (Αορία (~ Ωρία, Ηερία, Υρία (> Horus’ land) = Αίγυπτος) (Πάπυρος-Λαρούς, αρθρ. Αθηνά) καθώς και η επωνυμία Ιτωνία (πρβλ. Iten = Aton) παραπέμπουν στο ότι το όνομα της θεάς προέκυψε ετυμολογικά από την ονομασία του Aton).
Αναλυτικά
Ένα επωνύμιο της Αθηνάς ήταν Τριτωνίς. Τρίτωνα ονόμαζαν οι Έλληνες της 2ης χιλιετίας π.,Χ. τον Νείλο επειδή είχε τρείς προεκβολές Μετα οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πρόσθεσαν άλλες δύο τεχνητές και το όνομα ξεχάστηκε. Πιθανόν οι οπαδοί του θεού Aton που εκδιώχθηκαν το 1300 π.Χ. από την Αίγυπτο (κυρίως εξελληνισμένοι έμποροι του Δέλτα) να έφθασαν στην Ελλάδα και ο θεός τους θηλυκοποιήθηκε και προστέθηκε στο Ολύμπιο Πάνθεο ( κάτι συχνό στην προσπάθεια των Μυκηναίων ηγεμόνων να ενσωματώνουν τους θεούς των διαφορων φύλων της επικράτειάς τους καθιστώντας τους συγγενείς του δικού τους Δία)
Προσωνύμια της Αθηνάς[]
- Παλλάς
- Ίσως πρόκειται για τον Γίγαντα Πάλλαντα, τον οποίο φόνευσσε η Αθηνά στη Γιγαντομαχία και από το δέρμα του κατασκεύασε την πανοπλία της, την αιγίδα. Ίσως έλαβε το προσωνύμιο αυτό, επειδή γεννήθηκε από την κεφαλή του Δία πάλλοντας το δόρυ της.
- Γλαυκώπις
- Χρησιμοποιείται συχνά από τον Όμηρο. Έχει την έννοια γαλανομάτα (γλαυκός+ ωψ). Ενδιαφέρον είναι το ότι η γλαύκα ( = κουκουβάγια) (αρχ. γλαυξ), το ιερό πτηνό της Αθηνάς, προέρχεται από την ίδια ρίζα, ίσως λόγω και των ιδικών της μεγάλων και λαμπερών οφθαλμών.
- Αρεία
- Το προσωνύμιο αυτό το απέκτησε η θεά κατά τη δίκη του Ορέστη στον Άρειο Πάγο για το φόνο της μητέρας του, Κλυταιμνήστρας.
- Εργάνη
- Της αποδιδόταν το προσωνύμιο αυτό καθώς ήταν προστάτιδα των τεχνιτών και της χειροτεχνίας.
- Παρθένος
- Με το επίθετο αυτό λατρευόταν στον ναό του Παρθενώνα.
- Πρόμαχος
- Με αυτή την προσωνυμία αποκαλούσαν την Αθηνά όταν εισερχόταν πάνοπλη στη μάχη.
- Πολιάς
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- http://www.theoi.com
- Encyclopedia Mythica
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)