Αιτιότης
- Μία ιδιότητα.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Αιτιότητα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "αιτία".
Ορισμός[]
- Αιτιότητα είναι η χρονική πρόταξη του αιτίου σε σχέση με το αποτέλεσμα, κατά την εξέλιξη ενός φυσικού φαινόμενου.
- Αιτιότητα είναι η σχέση μεταξύ αιτίου και αιτιατού.
Εισαγωγή[]
Με άλλα λόγια υπάρχει αιτιώδης συνάφεια δύο καταστάσεων, όταν είναι βέβαιο ότι η δεύτερη κατάσταση προέκυψε εξ αιτίας της πρώτης.
Τόσο το αίτιο, όσο και το αιτιατό (ή αποτέλεσμα) μπορεί να είναι γεγονότα, δηλαδή μεταβολές που επήλθαν στον πραγματικό Κόσμο.
Γιά παράδειγμα, το πάτημα ενός διακόπτη είναι το αίτιο και η φωτοβόληση (δηλ. άναμμα) της λάμπας είναι το αιτιατό.
Η σχέση (η συνάφεια) συνίσταται στο ότι η λάμπα άναψε επειδή είχε πατηθεί ο διακόπτης και βεβαίως δεν θα είχε ανάψει αν δεν είχε πατηθεί ο διακόπτης.
Όμως μπορούν (το αίτιο ή/και το αιτιατό) να μην αποτελούν γεγονότα, δηλαδή μεταβολές στον αντικειμενικό κόσμο.
Για παράδειγμα η διατήρηση του σκότους σε ένα κλειστό δωμάτιο με λάμπα και διακόπτη οφείλεται στο ότι δεν πατήθηκε ο διακόπτης. Υφίσταται αιτιώδης συνάφεια ανάμεσα στη ύπαρξη (και στη διατήρηση) μιας κατάστασης και στην έλλειψη (ή στην παράλειψη) μιάς δράσης (ενός γεγονότος ή μιας πράξης).
Σημείωση�: ένα γεγονός χαρακτηρίζεται ως πράξη όταν η μεταβολή που επέρχεται στον πραγματικό κόσμο οφείλεται στην ανθρώπινη βούληση.
Η αιτιώδης συνάφεια δεν αναφέρεται αποκλειστικά στη σχέση μεταξύ δύο και μόνον γεγονότων ή καταστάσεων, αλλά μπορεί (και συνήθως αυτό συμβαίνει) να αποτελεί μια αιτιακή διαδοχή (μια αλυσσίδα) μεταξύ αιτίων και αιτιατών.
Βασικό ρόλο στην έννοια της αιτιότητας (της αιτιώδους συνάφειας) δηλαδή της διαδοχής αιτίου και αιτιατού έχει ο Χρόνος.
Η αρχή της αιτιότητας επιβάλλει ότι η χρονική προτεραιότητα του αιτίου ισχύει σε όλα τα φυσικά φαινόμενα και τις φυσικές διαδικασίες που συμβαίνουν στην Φύση.
Αποτελεί (μαζί με την αρχή της αιτιοκρατίας) ακρογωνιαίο λίθο της Λογικής και της Κλασσικής Φυσικής.
Φιλοσοφία[]
Στη φιλοσοφία η αρχή της αιτιότητας ερμηνεύτηκε ανάλογα με τη φιλοσοφική τοποθέτηση των ερευνητών - φιλοσόφων.
Ο Ιδεαλισμός αρνείται την αντικειμενική ύπαρξη της αιτιότητας ( Καντ κλπ.).
Θεωρούν την αιτιότητα ως υποκειμενική κατηγορία ως βασικό νόμο της σκέψης που υπάρχει πριν από κάθε εμπειρία.
Αντίθετα η Εμπειριοκρατία (Λοκ, Χομπς, Χιουμ, Στ. Μιλ) υποστηρίζουν ότι η έννοια της αιτιότητας εισέρχεται στο Νου διαμέσου των αισθήσεων, από το δρόμο της εμπειρίας, με την επανάληψη ορισμένων γεγονότων, που συνδέονται μεταξύ τους σταθερά. Τα γεγονότα αυτά διαδέχονται το ένα το άλλο με τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος.
Ο Αριστοτελισμός θεωρεί τον Κόσμο ως ένα σύστημα εσωτερικών σχέσεων και σκοπών. Το μέρος αυτό της φιλοσοφίας πραγματεύεται τις τελικές αιτίες των φαινομένων.
Ο Διαλεκτικός Υλισμός δέχεται ότι η αιτιότητα προέρχεται από τις σχέσεις που υπάρχουν και αναπτύσσονται μέσα στα ίδια τα πράγματα.
Η Αιτιοκρατία (Ντετερμινισμός), που θεωρεί ότι η ανθρώπινη βούληση (η ελευθερία της βούλησης) κατευθύνεται από την άτεγκη αναγκαιότητα (νομοτέλεια), ενώ εντελώς αντίθετα δέχεται η Αυταρχία (Ιντετερμινισμός).
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Εικασία Χρονολογικής Προστασίας
- Μικροαιτιότητα
- Αρχή Αιτιότητας
- Αιτιώδης Συνθήκη (Causality condition)
- πιθανοκρατία
- Αιτιοκρατία
- αιτιολογία
- αίτιο
- αιτιατό
- Ανάδρομη Αιτιότητα (Retrocausality)
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)