Αλέξανδρος Γ' ο Μέγας
Alexander, Alexandrus
Ηγεμόνες Κλασσικής Εποχής
Ελληνιστική Εποχή
Ηγεμόνες Ελληνιστικής Εποχής
4ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Αλέξανδρος
Ηγεμονικά Ονόματα
Μακεδονία
Ηγεμόνες Μακεδονίας
Αργεάδες
Αντιπατρίδες
Αντιγονίδες
Μακεδονική Αυτοκρατορία
Στρατιωτικοί Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Έπαρχοι Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Ηγεμόνες Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Αθήνα
Ηγεμόνες Αθήνας
Στρατιωτικοί Αθήνας
Πολιτικοί Αθήνας
Ηγεμόνες Αττικής
Σπάρτη
Ηγεμόνες Σπάρτης
Στρατιωτικοί Σπάρτης
Πολιτικοί Σπάρτης
Ηγεμόνες Λακωνίας
Θήβα
Ηγεμόνες Θήβας
Στρατιωτικοί Θήβας
Ηγεμόνες Βοιωτίας
Άργος
Ηγεμόνες Άργους
Στρατιωτικοί Άργους
Ηγεμόνες Αργολίδας
Κόρινθος
Ηγεμόνες Κορίνθου
Στρατιωτικοί Κορίνθου
Ηγεμόνες Κορινθίας
Φωκίδα
Ηγεμόνες Φωκίδας
Στρατιωτικοί Φωκίδας
Ήπειρος
Ηγεμόνες Ηπείρου
Ιλλυρία
Ηγεμόνες Ιλλυρίας
Θράκη
Ηγεμόνες Θράκης
Περσική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Περσικής Αυτοκρατορίας
Έπαρχοι Περσικής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Περσικής Αυτοκρατορίας
Πρίγκιπες Περσικής Αυτοκρατορίας
Ρώμη
Ηγεμόνες Ρώμης
Στρατιωτικοί Ρώμης
Πολιτικοί Ρώμης
Μ. Αλέξανδρος
Μάχη Γρανικού Ποταμού
Μ. Αλέξανδρος
- Βασιλέας της Μακεδονίας.
- Αυτοκράτορας της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας.
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Κλασσική Εποχή, 4ος Αιώνας π.Χ.
- Γέννηση:
- Θάνατος: 10 Ιουνίου του 323 π.Χ.
Ετυμολογία[]
 Ηγεμόνες
|
|---|
| της Μακεδονίας
|
| Αργεάδες |
|
Το όνομα "Αλέξανδρος" συνδέεται με την λέξη "άνδρας"
Γενεαλογία[]
- Σύζυγος:
- Τέκνα:
- Αλέξανδρος ο Αετιδεύς
Βιογραφία (προ της ανόδου)[]
Γεννήθηκε στην Πέλλα της Μακεδονίας το έτος 356 π.Χ.. Γονείς του ήταν ο βασιλέας Φίλιππος Β' της Μακεδονίας και η πριγκήπισσα Ολυμπιάδα της Ηπείρου.
Απέθανε στην Βαβυλώνα, στο ανάκτορο του Ναβουχοδονόσωρα Β' στις 10 Ιουνίου του 323 π.Χ., σε ηλικία 33 ετών.
Ο Αλέξανδρος σηματοδοτεί το τέλος μιας ιστορικής περιόδου και την αρχή μιας καινούριας, των Αλεξανδρινών χρόνων, που είναι περισσότερο γνωστά ως Ελληνιστική περίοδος.
Γέννηση και Εφηβική Εποχή[]
Ο Αλέξανδρος γεννήθηκε τον Ιούλιο (ο μήνας Λώος του ημερολογίου των Μακεδόνων) του 356 π.Χ. στην Πέλλα, πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους. Η γενεαλογία του ανάγεται σε δύο σημαντικότατες μορφές της αρχαίας ελληνικής παράδοσης.
- Ο ημίθεος Ηρακλής υπήρξε γενάρχης της δυναστείας των Αργεαδών Μακεδόνων ενώ
- ο Νεοπτόλεμος, υιός του ήρωα Αχιλλέα, ίδρυσε το βασιλικό οίκο των Μολοσσών, μέλος του οποίου ήταν η Ολυμπιάδα.
Η θρυλούμενη καταγωγή του Αλέξανδρου συνέβαλε καθοριστικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, από τα πρώτα έτη του βίου του.
Το 340 π.Χ. σταμάτησε τις σπουδές του, ως μαθητής του Αριστοτέλη, και επέστερεψε στην Πέλλα, όπου πήρε ενεργό μέρος στην πολιτική ζωή της Μακεδονίας.
Αλέξανδρος και Αριστοτέλης[]
Η τριετής μαθητεία του Αλεξάνδρου στην σχολή του Αριστοτέλη ενδεχομένως βρίσκεται στην λεπτή γραμμή μεταξύ Μύθου και Πραγματικότητας.
Η χρονολογική σειρά των γεγονότων έχει ως εξής:
- Το 347 π.Χ. πεθαίνει ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης οργισμένος που δεν κληρονόμησε την σχολή του πηγαίνει στον Αταρνέα της Μ.Ασίας, όπου ο φίλος του ηγεμόνας Ερμείας έχει δημιουργήσει ένα μικρό κράτος.
- Ο Ερμείας τον εντάσσει στην φιλοσοφική σχολή που έχει ιδρύσει στην γειτονική πόλη Άσσο όπου ο Αριστοτέλης παραμένει και διδάσκει έως το 345 π.Χ.
- Το 345 π.Χ. μαζί με τον Θεόφραστο ιδρύει δική του σχολή στην Μυτιλήνη της Λέσβου απέναντι από την Άσσο. Το 342 όμως εγκαταλείπει την Λέσβο (πιθανόν εκδιωχθείς από αντιδραστικούς πολίτες, σύνηθες φαινόμενο την εποχή εκείνη)
- Επιστρέφει στον Αταρνέα (342 π.Χ) στην αυλή του ηγεμόνα Ερμεία, και γίνεται γαμβρός του
- Όμως το 342 - 341 π.Χ. Περσικός στρατός (υπό τον Μέντορα) καταλαμβάνει τα ανεξάρτητα Μικρασιατικά κράτη και τον Αταρνέα και συλλαμβάνει τον ηγεμόνα Ερμεία ο οποίος εκτελείται. Οι φιλόσοφοι της αυλής του, μόλις προλαβαίνουν να διαφύγουν με λέμβους στην αντίπερα ακτή της Λέσβου (341 π.Χ.).
- Ο Αριστοτέλης καταφεύγει στην Μακεδονία (341) όπου εγκαθίσταται, όχι στην πρωτεύουσα Πέλλα, αλλά σε μία μικρή κωμόπολη την Μίεζα (συγχρ. Νάουσα) πιθανότατα ως πρόσφυγας και όχι ως βασιλικός φιλοξενούμενος. (Ας σημειωθεί ότι υπήρχε και μία εχθρότητα του Αριστοτέλη προς τον Φίλιππο καθώς ο Μακεδόνας είχε καταστρέψει (περί το 348 π.Χ.) την πόλη που γεννήθηκε, τα Στάγειρα. Λογικό λοιπόν ο Φίλιππος να μην θέλει στην αυλή του έναν πιθανό εχθρό του) και να τον εγκαταστείσει σε μία ασήμαντη κώμη).
- Λίγο ενωρίτερα (το 342 π.Χ.) ο βασιλέας Φίλιππος αρχίζει μακροχρόνιες εκστρατείες στην Θράκη. Ο διάδοχος Αλέξανδρος, που έχει ήδη ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του (345 - 342 π.Χ.) (με παιδαγωγούς τους Λεωνίδα και Λυσίμαχο), λαμβάνει στρατιωτική εκπαίδευση στην πρωτεύουσα Πέλλα ενώ παράλληλα λογικό είναι να παρίσταται ανελλιπώς στις διοικητικές υποθέσεις του Μακεδονικού κράτους.
- Τέλος, ήδη το 340 π.Χ. ο δεκαεξαετής Αλέξανδρος τοποθετήθηκε ως αντιβασιλέας στην Πέλλα κατά την διάρκεια απουσίας του Φιλίππου σε εκστρατεία κατά του Βυζαντίου (και μάλιστα ηγήθηκε εκστρατείας στην Θράκη όπου συνέτριψε μία εξέγερση των Μαίδων). Από τότε, αφιέρωσε την ζωή σε οργάνωση στρατού και κατακτήσεις και προφανώς το τελευταίο για το οποίο θα ενδιαφερόταν θα ήταν η εκμάθηση φιλοσοφίας.
- Οπότε, δεν υπάρχει το χρονολογικό περιθώριο για την μαθητεία του Αλεξάνδρου στον Αριστοτέλη
- Όμως η ιδέα της μαθητείας του μεγάλου στρατηλάτη στον μεγάλο διανοητή ήταν, ανέκαθεν, ελκυστική. Έτσι κατασκευάσθηκε, διαδόθηκε και επικράτησε. Καθόσον οι λαοί αρέσκονται περισσότερο στους μύθους παρά στην πραγματικότητα.
Συμμετοχή στην Πολεμικές Επιχειρήσεις[]
Κατά τις εκστρατείες του ο Φίλιππος εμπιστευόταν την διοίκηση της Μακεδονίας στον Αλέξανδρο. Σε ηλικία 16 ετών και ενώ ο πατέρας του έλειπε στο Βυζάντιο, κατέστειλε μια εξέγερση Θρακών. Κατά την Μάχη της Χαιρώνειας, το 338 π.Χ., ο Φίλιππος συνέτριψε τις ενωμένες δυνάμεις Αθηναίων και Θηβαίων, με τον Αλέξανδρο επικεφαλής του ιππικού. Μετά από την μάχη ο Αλέξανδρος μετέβη στην Αθήνα ως αντιπρόσωπος του πατέρα του.
Στα 337 π.Χ., ο Φίλιππος διαζεύχθηκε την Ολυμπιάδα και μνηστεύτηκε την Κλεοπάτρα. Αυτό προκάλεσε αναστάτωση στις μέχρι τότε αρμονικές σχέσεις του Αλέξανδρου με τον πατέρα του και ανάγκασε τον νεαρό πρίγκηπα να αυτοεξορισθεί στην Ήπειρο μαζί με την μητέρα του. Μετά από ένα έτος πατέρας και γιος συμφιλιώθηκαν, αλλά ο Φίλιππος την ημέρα του γάμου του με την Κλεοπάτρα δολοφονήθηκε.
Βιογραφία (μετά την άνοδο)[]
Υποταγή βόρειων λαών[]
Ως βασιλέας της Μακεδονίας, συνέχισε το έργο του πατέρα του, του Φιλίππου Β'.
Ο Αλέξανδρος, ολοκλήρωσε την ενοποίηση των αυτόνομων ελληνικών πόλεων-κρατών της εποχής, και κατέκτησε μεγάλο τμήμα της τότε Οικουμένης (Μικρά Ασία, Περσία, Αίγυπτο κλπ), φθάνοντας στις παρυφές της Ινδίας.
Μετά την δολοφονία του Φιλίππου το 336 π.Χ. στις Αιγές, ο Αλέξανδρος κινήθηκε τάχιστα εξουδετερώνοντας όλους τους πιθανούς διεκδικητές του θρόνου, τον οποίο και κατέλαβε.
Ακολούθως, άρχισε εκστρατείες προς βορρά για να διασφαλίσει τα σύνορά του. Την άνοιξη του 335 εκστράτευσε εναντίον των Ιλλυριών και Τριβαλλών, προελαύνοντας από την Αμφίπολη μέχρι τον Αίμο σε διάστημα δέκα ημερών. Αφού νίκησε τους εκεί Θράκες, προχώρησε προς τον Δούναβη, νίκησε τους Τριβαλλούς και επιχείρησε επιδρομή κατά των Γετών, την οποία όμως αναγκάστηκε να διακόψει λόγω εξέγερσης των Ιλλυριών.
Μετά στράφηκε προς τον νότο και υπέταξε τους Αγριάνες και τους Παίονες, εξασφαλίζοντας την πλήρη κυριαρχία στην περιοχή.
Καταστροφή της Θήβας[]
Όσο καιρό ο Αλέξανδρος πολεμούσε στον βορρά, οι Θηβαίοι επαναστάτησαν και πολιόρκησαν την μακεδονική φρουρά της Θήβας στην ακρόπολη Καδμείας, ενώ και στην Αθήνα και άλλες πόλεις επικράτησε αναβρασμός που προκαλούσαν οι αντιμακεδονικοί διαδίδοντας ότι ο Αλέξανδρος είναι νεκρός.
Ο Αλέξανδρος κινούμενος αστραπιαία, έφθασε σε επτά ημέρες στην Θεσσαλία και σε ακόμη πέντε στην Βοιωτία. Εκεί, μετά από σύντομη αλλά δυνατή αντίσταση των Θηβαίων κατόρθωσε να τους υποτάξει. Τότε διέταξε τον θάνατο έξι χιλιάδων Θηβαίων, και την πώληση ως δούλων άλλων τριάντα χιλιάδων κατοίκων των Θηβών. Τη ίδια την πόλη την ισοπέδωσε, αφήνοντας όρθια μόνο τους ναούς και την οικία του ποιητή Πίνδαρου.
Εκστρατεία κατά της Περσικής Αυτοκρατορίας[]
Μετά την επικράτησή του στην Ελλάδα στράφηκε κατά των Περσών. Το 335 π.Χ. έστειλε τον Παρμενίωνα για να εξασφαλίσει την διάβαση της Προποντίδας και την άνοιξη του 334 π.Χ. αφήνοντας πίσω του τοποτηρητή της Μακεδονίας τον Αντίπατρο, διήλθε τον Ελλήσποντο με στρατό 30.000 πεζών και 5.000 ιππέων, προμήθειες για 30 ημέρες και οικονομικούς πόρους περίπου 70 χρυσά τάλαντα.
Οι επικεφαλής του στρατού ήταν όλοι Μακεδόνες. Δεύτερος στην τάξη στρατηγός μετά από αυτόν ήταν ο Παρμενίων, παλαιός στρατηγός του πατέρα του.
Ακολουθούσαν
- οι υιοί του Παρμενίωνα
- Φιλώτας και Νικάνωρ,
- ο Αμύντας,
- ο Περδίκκας ο Ορόντου,
- ο Κρατερός,
- ο Πτολεμαίος, και
- ο Μελέαγρος.
Διοικητής των Ελλήνων συμμάχων ήταν ο Αντίγονος, και των μισθοφόρων ο Μένανδρος.
Απόβαση στην Ελλησποντιακή Φρυγία[]
Αμέσως μετά την απόβαση του στρατού στην Ασία, τέλεσε θυσίες και επισκέφθηκε την Τροία.
Μάχη του Γρανικού[]
Στην συνέχεια η Μακεδονική στρατιά προχώρησε προς τον ποταμό Γρανικό, όπου περίμεναν για να δώσουν μάχη οι Περσικές δυνάμεις οδηγούμενες από τους τοπικούς σατράπες και αρχηγό τον Μέμνονα τον Ρόδιο.
Η μάχη του Γρανικού, που έγινε τον Μάιο του 334 π.Χ. ανέδειξε νικητές τους Μακεδόνες. Ο Αλέξανδρος κινδύνευσε αλλά χάρη στον αιφνιδιασμό των Περσών από το ιππικό που διέσχισε τον ποταμό, οι απώλειες ήταν μόνο 110 άνδρες. Η ήττα των Περσών άνοιξε τον δρόμο στον Αλέξανδρο για την κατάκτηση όλης της Μικράς Ασίας.
Κατάκτηση της Δυτικής Μικράς Ασίας[]
Οι Σάρδεις και η Έφεσος παραδόθηκαν, η Μίλητος και η Αλικαρνασσός αντιστάθηκαν αλλά τελικά καταλήφθησαν.
Ακολούθως στράφηκε προς την ενδοχώρα και κατέκτησε την Λυκία και την Παμφυλία, και διαμέσου των υψιπέδων της Πισιδίας και της Φρυγίας έφθασε στο Γόρδιο, όπου, έλυσε σύμφωνα με την παράδοση το Γόρδιο δεσμό, και πέρασε τον χειμώνα παρακολουθώντας τις κινήσεις των Περσών και ετοιμάζοντας τις δυνάμεις του για νέα εξόρμηση.
Στις Ιωνικές πόλεις που κατέκτησε, κατήργησε τα ολιγαρχικά και τυραννικά πολιτεύματα που είχαν επιβάλει οι Πέρσες και εγκατέστησε δημοκρατίες, καταργώντας παράλληλα την βαρεία φορολογία.
Κατάκτηση Κεντρικής Μικράς Ασίας[]
Την άνοιξη του 333 π.Χ. κατέλαβε την Καππαδοκία, και προωθήκε προς τις Κιλίκιες Πύλες, όπου παρέμεινε μέχρι τον Οκτώβριο για να αναρρώσει από μια ασθένεια.
Μάχη της Ισσού[]
Στην συνέχεια κατευθύνθηκε προς την Φοινίκη όπου ήταν η βάση του ναυτικού των Περσών. Ο Δαρείος συγκέντρωσε τεράστιες δυνάμεις που τις διοικούσε ο ίδιος, στην Βαβυλώνα και κινήθηκε προς την Κιλικία εναντίον του Αλέξανδρου. Ο Αλέξανδρος διάβηκε τις Κιλίκιες Πύλες για να συναντήσει τον Δαρείο, ο οποίος όμως κατάφερε να φέρει τον στρατό του στα νώτα του Αλέξανδρου.
Η μάχη δόθηκε στην αμμώδη πεδιάδα της Ισσού. Ο Αλέξανδρος κατόρθωσε να ανοίξει ρήγμα στην παράταξη του περσικού στρατού, και το ιππικό του με επικεφαλής τον ίδιο πραγματοποίησε πλευρική επίθεση και βρέθηκε στα νώτα του Δαρείου. Ο Δαρείος τράπηκε σε φυγή αφήνοντας στα χέρια του νικητή την σκηνή του, την μητέρα του, την σύζυγό του και πολλά λάφυρα. Η φυγή του Δαρείου διέλυσε το ηθικό του περσικού στρατού που διαλύθηκε με την σειρά του.
Κατάληψη Φοινίκης[]
Μετά την νίκη του στην Ισσό, η προέλαση συνεχίστηκε με κατάληψη της Άραδου, Βύβλου και Σιδώνας. Τα Φοινικικά, Ροδιακά και Κυπριακά πλοία τέθηκαν πλέον υπό τις διαταγές του Αλέξανδρου, και έτσι εξασφάλισε τα νώτα του και τον έλεγχο όλης της ανατολικής Μεσογείου.
Το θέρος του 332 π.Χ. εκπολιορκήθηκε, μετά από επτά μήνες πολιορκίας, η πιστή σύμμαχος της Περσίας, η Τύρου.
Κατάκτηση Παλαιστίνης[]
Ακολούθως οι Μακεδόνες προχώρησαν νότια και υπέταξαν την Παλαιστίνη χωρίς προβλήματα, αλλά η Γάζα αντιστάθηκε και καταλήφθηκε μετά από πολιορκία.
Κατάκτηση Αιγύπτου[]
Μετά την κατάληψη της Γάζας ο δρόμος προς την Αίγυπτο ήταν πλέον ανοικτός.
Ο Αλέξανδρος χωρίς δισταγμό συνέχισε την πορεία και εισήλθε στο Δέλτα του Νείλου όπου έγινε δεκτός ως απελευθερωτής. Οι ιερείς στο μαντείο του Άμμωνα Δία του ετοίμασαν θερμή υποδοχή και τον ονόμασαν υιό του Δία, τίτλο που τον αποδέχθηκε από πολιτική σκοπιμότητα, θέλοντας να διαδώσει τα περί της θεϊκής καταγωγής του. Πριν την αναχώρησή του από την Αίγυπτο ίδρυσε στο δυτικότερο άκρο του Νειλικού Δέλτα μια νέα πόλη την περιώνυμη Αλεξάνδρεια, και η οποία αργότερα εξελίχθηκε σε μεγάλο και σπουδαίο εμπορικό και πολιτιστικό κέντρο.
Επιστροφή στην Φοινίκη[]
Στην συνέχεια ο Αλέξανδρος έλαβε ενισχύσεις από την Μακεδονία, αποστράτευσε τους πλέον καταπονημένους στρατιώτες και επέστρεψε στην Φοινίκη για να κατευθυνθεί προς τον Ευφράτη, όπου ο Δαρείος συγκέντρωνε στρατό από τις ανατολικές επαρχίες. Αφού διάβηκε τον ποταμό Τίγρητα έφΘασε στο οροπέδιο των Γαυγαμήλων, περίπου 90 km από τα Άρβηλα.
Μάχη Γαυγαμήλων[]
Στα Γαυγάμηλα ο Δαρείος είχε την ύστατη ευκαιρία του. Παρά την συγκέντρωση όμως τεράστιων δυνάμεων δεν επέτυχε να αντιμετωπίσει τον θανάσιμο εχθρό του.
Οι Μακεδόνες συνέτριψαν οριστικά τις Περσικές δυνάμεις ολοκληρώνοντας την συντριβή της άλλοτε καραταιάς Αυτοκρατορίας. Ο Δαρείος με ελάχιστες δυνάμεις διέφυγε προς την Μηδία.
Κατάκτηση Μεσοποταμίας και Περσίδας[]
Η μάχη των Γαυγαμήλων σήμανε την παράδοση της Μεσοποταμίας. Ο δρόμος προς την καρδιά της Αυτοκρατορίας ήταν πλέον ανοικτός. Ο Αλέξανδρος προέλασε στην Ελυμαΐδα και κατέλαβε τα Σούσα. Προχωρώντας ανατολικότερα εισήλθε στην Περσίδα όπου και κατέλαβε την Περσέπολη. Εκεί κατάσχεσε τον Περσικό αυτοκρατορικό θησαυρό, αποτελούμενο από περίπου 180.000 χρυσά και αργυρά τάλαντα.
Η παραλαβή αυτού του θησαυρού έλυσε κάθε οικονομικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε διάρκεια της εκστρατείας.
Μετά από ολιγόμηνη παραμονή πυρπόλησε την Περσέπολη (ίσως εξαναγκασθείς από τους ασυγκράτητους στρατιώτες ή για σηματοδότηση του τέλος της Περσικής κυριαρχίας) και αναχώρησε την άνοιξη του 330 π.Χ..
Κατάκτηση της Μηδίας[]
Φεύγοντας από την Περσέπολη προχώρησε προς την Μηδία όπου βρίσκονταν τα Εκβάτανα (η τρίτη πρωτεύουσα της καταλυθείσας Περσικής Αυτοκρατορίας), αναζητώντας τον Δαρείο.
Στα Εκβάτανα, εφόσον κάθε αντίσταση είχε πλέον εκλείψει ο Αλέξανδρος επέτρεψε σε όσους Ελλήνες συμμάχους επιθυμούσα να επιστρέψουν στην Ελλάδα.
Επίσης ανέθεσε στον Παρμενίωνα την μεταφορά στην ακρόπολη των Εκβατάνων, όλων των περσικών θησαυρών που είχαν κατασχεθεί από τις διάφορες κατακτηθείσες περιοχές.
Η εξέγερση της Βακτρίας[]
Ενώ ο Αλέξανδρος ετοιμαζόταν να προελάσει στις ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας στην Βακτρία σημειώθηκε εξέγερση.
Ο σατράπης της Βακτρίας Βήσσος συγκέντρωσε στρατιωτικές δυνάμεις και αφού συνέλαβε τον Δαρείο και ανακυρήχθηκε αυτοκράτορας αναλαμβάνοντας έτσι τον αγώνα κατά των εισβολέων Μακεδόνων.
Ο Αλέξανδρος εισέβαλε στην Υρκανία και διέλυσε τους στασιαστές οι οποίοι κατά την φυγή τους φόνευσαν τον Δαρείο. Ο Αλέξανδρος έστειλε το σώμα του Δαρείου για να ταφεί με βασιλικές τιμές στην Περσέπολη. Με τον θάνατο του τελευταίου Πέρση αυτοκράτορα ο Αλέξανδρος άρχισε να εμφανίζεται ως νόμιμος διάδοχος της Αχαιμενιδικής αυτοκρατορίας.
Κατάκτηση της Υρκανίας[]
Για να υποστηρίξει τον νέο του τίτλο, και να εξασφαλίσει τον έλεγχο όλης της αυτοκρατορίας κινήθηκε εναντίον του Βήσσου και των υπόλοιπων σατραπών που συνέβαλαν στην δολοφονία του Δαρείου. Η εκστρατεία του στις ανατολικές σατραπείες ξεκίνησε με την εκκαθάριση της Υρκανίας όπου, στα όρη των Ταπούρων, είχαν καταφύγει και οι Έλληνες μισθοφόροι του Δαρείου με αρχηγό τον Ναβαρζάνη.
Κατάκτηση Παρθίας και Αρείας[]
Μετά από την υποταγή της Υρκανίας διέσχισε την Παρθία και στην πόλη Σουσία της Αρείας, ο σατράπης Σατιβαρζάνης δήλωσε υποταγή, διατηρώντας το αξίωμά του.
Εξέγερση Αρείας[]
Μετά την αναχώρησή του Αλέξανδρου όμως για την Βακτρία, όπου ο Βήσσος συγκέντρωνε στρατεύματα, ο Σατιβαρζάνης εξουδετέρωσε την φρουρά που είχε αφήσει ο Αλέξανδρος και συγκέντρωσε στρατό για να βοηθήσει τον Βήσσο. Ο Αλέξανδρος επέστρεψε αλλά ο Σατιβαρζάνης διέφυγε με 2000 ιππείς. Στην θέση του διορίστηκε ο Αρσάκης. Ο Αλέξανδρος αφού ίδρυσε μια νέα πόλη, την Αλεξάνδρεια, προωθήθηκε στην Φράδα της Δραγγιανής για να διαχειμάσει.
Αποκάλυψη συνωμοσίας[]
Εκεί αποκαλύφθηκε μια συνωμοσία που είχε σκοπό την δολοφονία του Αλέξανδρου. Ως ηθικός αυτουργός θεωρήθηκε ο Φιλώτας, υιός του Παρμενίωνα, ο οποίος τελικά καταδικάστηκε σε θάνατο από την συνέλευση του μακεδονικού στρατού. Ο Αλέξανδρος φοβούμενος την αντίδραση του Παρμενίωνα στην εκτέλεση του γιού του, διέταξε την δολοφονία του και αυτού.
Κατάκτηση Βακτρίας και Σογδίας[]
Το χειμώνα του 330 π.Χ. έφθασε στον Ινδικό Καύκασο όπου ίδρυσε άλλη μια Αλεξάνδρεια. Ο Βήσσος έφυγε μακριά, περνώντας τον ποταμό Ώξο καίγοντας τα πλοία του μετά την διέλευση και εγκαταστάθηκε στα Ναύτακα της Σογδιανής.
Ο Αλέξανδρος τον ακολούθησε στην Σογδία και έστειλε τον Πτολεμαίο εναντίον του, ο οποίος τον συνέλαβε και τον οδήγησε στον Αλέξανδρο. Ο Βήσσος εκτελέστηκε και ο Αλέξανδρος προχώρησε προς την πρωτεύουσα της Σογδιανής, Σαμαρκάνδη και ακολούθως έφθασε στον ποταμό Ιαξάρτη όπου ίδρυσε την Αλεξάνδρεια Εσχάτη.
Κατάκτηση της Ινδίας[]
Την κατάσβεση των εξεγέρσεων της Κεντρικής Ασίας ακολούθησαν μαζικοί γάμοι ευγενών Μακεδόνων με Ασιάτισες πριγκήπισσες. Τότε ο Αλέξανδρος συζεύχθηκε την Ρωξάνη γεγονός που επέδρασε στην σταθεροποίηση της κυριαρχίας στις επαρχίες της κεντρικής Ασίας,
Στην συνέχεια, την άνοιξη του 327 π.Χ. ο Αλέξανδρος στράφηκε προς την κατάκτηση της πρώην Περσικής Ινδίας. Άφησε τον Αμύντα στην Βακτρία, και περνώντας από την Αλεξάνδρεια έφθασε στον ποταμό Κωφήνα όπου διαίρεσε τον στρατό του.
Έστειλε τον Ηφαιστίωνα με τον Περδίκκα να προετοιμάσουν την προέλασή του μέχρι τον Ινδό ποταμό, και ο ίδιος ακολουθώντας διαφορετική πορεία έφθασε την άνοιξη του 326 π.Χ. στον Ινδό τον οποίο διάβηκε μέσω της γέφυρας που είχε ετοιμάσει ο Ηφαιστίων με χρήση πολλών μικρών πλοίων.
Συνέχισε την πορεία του προς τον ποταμό Υδάσπη, όπου ο Ινδός βασιλέας Πώρος περίμενε από την απέναντι πλευρά με συγκεντρωμένο στρατό ώστε να τον εμποδίσει. Ο Αλέξανδρος έστειλε στρατιώτες να μεταφέρουν αποσυναρμολογημένα τα πλοία που είχαν χρησιμοποιηθεί στην διάβαση του Ινδού, και με την υπόλοιπη δύναμη και ενισχυμένος από 5000 Ινδούς συνέχισε για τον Υδάσπη.
Η διάβαση του ποταμού ήταν δύσκολη αλλά τελικά έγινε με επιτυχία τον Ιούλιο του 326 π.Χ., ώστε να ακολουθήσει μια μεγάλη μάχη μεταξύ του στρατού του Αλεξάνδρου και του στρατού του Πώρου ο οποίος ανερχόταν σε 4000 ιππείς, 300 άρματα, 200 πολεμικούς ελέφαντες και 30000 πεζούς. Οι Μακεδόνες αντιμετώπισαν με ευκολία το ιππικό του Πώρου και τελικά κατάφεραν να υπερισχύσουν στην πρωτόγνωρη για αυτούς μάχη εναντίον των ελεφάντων κερδίζοντας μια μεγάλη νίκη.
Στις όχθες του Υδάσπη ίδρυσε δύο πόλεις, την Νίκαια και την Βουκεφάλεια (προς τιμή του διάσημου ίππου του που πέθανε εκεί). Αφήνοντας τον Κρατερό να επιβλέπει την οικοδόμηση των πόλεων, συνέχισε την πορεία του και μετά από μια νίκη στα Σάγγαλα, σταμάτησε μπροστά στον ποταμό Ύφαση.
Τερματισμός της Εκστρατείας[]
Επιθυμία του Αλέξανδρου ήταν να συνεχίσει περνώντας τον ποταμό και την έρημο που εκτεινόταν μετά από αυτόν, συνάντησε όμως την έντονη αντίδραση του στρατού του. Οι κουρασμένοι σωματικά και ψυχικά στρατιώτες του συγκεντρώθηκαν στο στρατόπεδο και απαίτησαν να μην συνεχίσουν. Έτσι, ο Αλέξανδρος αποφάσισε να επιστρέψει. Μετά από τελετές διαίρεσε σε τμήματα τον στρατό του και επέστρεψε στην Νίκαια και την Βουκεφάλεια, και λαμβάνοντας ενισχύσεις από την Ελλάδα στράφηκε προς τον νότο.
Ναυπήγησε στόλο και πλέοντας τους ποταμούς Υδάσπη και Ινδό, με τμήματα του στρατού του στην αριστερή και δεξιά όχθη, έφθασε σε ένα σημείο όπου έδωσε φονική μάχη με τους Μαλλούς όπου και τραυματίστηκε. Τελικά έφθασε στην πόλη Πάτταλα την οποία οχύρωσε και ανοικοδόμησε.
Επιστροφή στην Βαβυλώνα[]
Για την επιστροφή ο Αλέξανδρος χώρισε το στράτευμά του σε τρία μέρη. Το πρώτο με αρχηγό τον Κρατερό ακολούθησε πορεία προς την Αλεξάνδρεια (Κανταχάρ) και μέσω της κοιλάδας του Ετύμανδρου εγκαταστάθηκε στην Καρμανία όπου περίμενε τον Αλέξανδρο. Το δεύτερο ήταν ο στόλος, που με αρχηγό τον Νέαρχο, παρέπλευσε τις ακτές της Περσίας όπου βρίσκονταν η χώρα των Ωρειτών, η Γεδρωσία και η χώρα των Ιχθυοφάγων, προς τον μυχό του κόλπου.
Το τρίτο μέρος του στρατεύματος με τον Αλέξανδρο εκκίνησε από τα Πάτταλα (τέλη Αυγούστου 324 π.Χ.) για να διασχίσει την έρημο της Γεδρωσίας. Στο πρώτο μέρος της πορείας δεν υπήρξαν δυσκολίες αλλά στην έρημο της Γεδρωσίας ο καύσωνας και η έλλειψη νερού προκάλεσαν μεγάλες απώλειες. Μετά από 60 ημέρες σταμάτησε για ανάπαυση στην πρωτεύουσα της Γεδρωσίας, Πούρα, και προχώρησε στην Καρμανία όπου συνάντησε τον Κρατερό. Στην Καρμανία έφθασε και ο Νέαρχος όπου έδωσε αναφορά για την πορεία του, και συνέχισε τον περίπλου ως τις εκβολές του ποταμού Τίγρη. Ο Αλέξανδρος πήρε ένα μέρος του στρατεύματος και αφού πέρασε από τους Πασαργάδες προχώρησε στην Περσέπολη όπου διόρισε σατράπη τον Πευκέστα ο οποίος είχε σώσει την ζωή του Αλέξανδρου στην μάχη στους Μαλλούς.
Την άνοιξη του 324 π.Χ. τέλεσε εορτές στα Σούσα για την ολοκλήρωση της κατάκτησης της Περσίας. Οργάνωσε μικτούς γάμους Μακεδόνων με Περσίδες και ο ίδιος πήρε ως δεύτερη σύζυγο την Στάτειρα, την κόρη του Δαρείου.
Εξόφλησε τα χρέη των Ελλήνων στρατιωτών του, με ένα ποσό που ανήλθε σε 20.000 τάλαντα και διαμοίρασε δώρα και τιμές σε όσους είχαν ανδραγαθήσει. Οι σατράπες της επικράτειας έφεραν εκεί και 30.000 έφηβους Πέρσες που είχαν εκπαιδευθεί και εξοπλισθεί μακεδονικά, τους οποίος ονόμασε «Επιγόνους».
Άρχισε να οργανώνει νέες εκστρατείες και αφού έστειλε τον Ηφαιστίωνα να εξερευνήσει τις ακτές του Περσικού κόλπου, ο ίδιος με επίλεκτες μονάδες κατευθύνθηκε προς την θάλασσα μέσω του ποταμού Ευλαίου.
Στην Ώπιδα ανακοίνωσε την αποστράτευση των ηλικιωμένων και των τραυματιών και την συνέχιση της εκστρατείας, αλλά συνάντησε την αντίδραση των στρατιωτών του που δεν ήθελαν να συνεχίσουν μαζί του. Ο Αλέξανδρος τότε έδωσε αξιώματα σε Πέρσες και ορισμένους τους ονόμασε συγγενείς του, πράγμα που ανάγκασε τους Μακεδόνες να του ζητήσουν συγνώμη και να τον ακολουθήσουν.
Θάνατος Αλέξανδρου[]
Κηδεία Μ.Αλεξάνδρου.
Ο Αλέξανδρος επέστρεψε στην Βαβυλώνα και άρχισε να οργανώνει την εισβολή στην Ευδαίμονα Αραβία.
Λίγο πριν την αναχώρηση για την Αραβία, στις 2/3 Ιουνίου 323 π.Χ. συμμετείχε σε συμπόσιο έπειτα από το οποίο εκδήλωσε πυρετό, που διάρκεσε και τις επόμενες ημέρες αναγκάζοντάς τον να μεταθέτει διαρκώς την ημερομηνία αναχώρησης.
Μετά από μια σύντομη βελτίωση της υγείας του κατέρρευσε ξανά, χωρίς να μπορεί να βαδίσει ή να ομιλήσει. Η φήμη ότι είχε ήδη πεθάνει ανάγκασε τους στρατηγούς του να επιτρέψουν σε όλους τους στρατιώτες του να περάσουν από την επιθανάτια κλίνη για να τον αποχαιρετίσουν. Μετά από δύο ημέρες απέθανε, στις 13 Ιουνίου 323 π.Χ..
Πριν πεθάνει έδωσε την βασιλική σφραγίδα στον Περδίκκα, ενδεχομένως επειδή:
- τον θεωρούσε αρκετά ικανό για να διατηρήσει την συνοχή της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας και
- ελάχιστα δημοφιλή ώστε να μην μπορεί να σφετεριστεί τον θρόνο του οψιγενούς γιού του.
Ταφή[]
Ο Αλέξανδρος απέθανε τον Ιούνιο του 323 π.Χ. στην Βαβυλώνα. Κανονικά έπρεπε να ταφεί εκεί (την πόλη αυτή άλλωστε είχε επιλέξει ως πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας του)
Όμως, οι διάδοχοι-στρατηγοί είχαν άλλα εχέδια. Στην Διάσκεψη της Βαβυλώνας αποφασίσθηκε να ταφεί στο ναό του θεού Άμμωνος στην Αμμωνία της Ανατολικής Λιβύης.
Όμως ο Περδίκκας ανέτρεψε και αυτό το σχέδιο.
Αυτός έλεγχε όλο το Ασιατικό τμήμα της Αυτοκρατορίας εκτός της Βαλκανικής (που είχε ο Αντίπατρος) και της Αιγύπτου (που είχε ο Πτολεμαίος).
Η σαρκοφάγος που θα φιλοξενούσε το σώμα του νεκρού αυτοκράτορα κατασκευαζόταν (επί δύο έτη) από το θέρος του 323 έως το θέρος του 321 π.Χ. (έως το θέρος του 321 αφηνόταν να περιρρέει η εντύπωση ότι θα ταφεί στην πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, όπου ο ίδιος επέλεξε, την Βαβυλώνα)
Όμως, φαίνεται, ότι τότε (θέρος 321 π.Χ.) ο Περδίκκας (καθόσον ήταν κυρίαρχος όλης της Αυτοκρατορίας πλην Μακεδονίας και Αιγύπτου) αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την σαρκοφάγο ως προμετωπίδα της εκστρατείας (που θα ηγείτο ο ίδιος) με σκοπό την κατάληψη της Μακεδονίας του Αντίπατρου.
Ποιός Μακεδονικός στρατός θα τολμούσε να τον πολεμήσει όταν προπορευόταν η σαρκοφάγος του νεκρού Αλέξανδρου???? (Ήταν προφανές ότι μία εκστρατεία με τον νεκρό του Μ. Αλεξάνδρου για εμπροσθοφυλακή δεν θα τολμούσε να την εμποδίσει κανείς. Επομένως, η κατάκτηση της Μακεδονίας, του Αντίπατρου, θα ήταν απλά στρατιωτικός περίπατος).
Όμως, ο Πτολεμαίος του χάλασε τα σχέδια.
Συνεννοήθηκε με τον στρατηγό Αρριδαίο (που είχε την εποπτεία της πομπής) και αυτός οδήγησε την σαρκοφάγο στην Συρία.
Ο Περδίκκας απέστειλε, σχεδόν αμέσως, στρατιωτική δύναμη, υπό τον γαμβρό του Άτταλο (μαζί και με τον αδελφό του Άτταλου, Πολέμωνα) να επαναφέρει την άμαξα. Ήταν, όμως, ήταν αργά.
Ισχυρή στρατιωτική δύναμη του Πτολεμαίου και παρέλαβε, από την Συρία, την νεκρική άμαξα με την σαρκοφάγο και την μετέφερε στην Μέμφιδα της Αιγύπτου.
Τότε, εξοργισμένος ο Περδίκκας, αποφάσισε την εκστρατεία στην Αίγυπτο που έφερε και το τέλος του.
Αμέσως μετά την αρπαγή, ο Πτολεμαίος διέδωσε την φήμη ότι ο Μ. Αλέξανδρος επιθυμούσε να ταφεί στην Αμμωνία της Αιγύπτου (που είχε ανακηρυχθεί από το ιερατείο "θεός")
Έτσι το πτώμα του Αλέξανδρου μεταφέρθηκε στην Μέμφιδα, ταριχεύθηκε από τους ειδικούς Αιγύπτιους τεχνίτες και μεταφέρθηκε στην Αλεξάνδρεια και τοποθετήθηκε προσωρινά εκεί (προφανώς για λαϊκό προσκύνημα)
Κατόπιν, όμως, ορθά σκεπτόμενος ο Πτολεμαίος (η Αμμωνιακή όαση ήταν απομακρυσμένη και αρκετά επισφαλής για φύλαξη) κατασκεύασε εκεί ένα Μαυσωλείο και το τοποθέτησε μόνιμα.
Δεν κατασκεύασε όμως τάφο καθόσον είχε προφανώς κατά νου τον αντίστροφο σκοπό: Όταν τα πράγματα τον ευνοήσουν και κυριεύσει αυτός την Αυτοκρατορία, να μεταφέρει τον νεκρό και να τον θάψει στην Βαβυλώνα.
Όμως, ο Πτολεμαίος Α' απέθανε και ο σκοπός δεν πραγματοποιήθηκε.
Προφανώς όμως, οι διάδοχοί του διατήρησαν αυτή την προοπτική.
Δεν έκτιζαν τάφο περιμένοντας την ευκαιρία.
Και η ευκαιρία δόθηκε στον Πτολεμαίο Γ' Ευεργέτη που νίκησε τους Σελευκίδες και κυρίευσε την Μεσοποταμία και την Βαβυλώνα το 241 π.Χ.
Όμως, τότε διαπίστωσαν ότι η Μεσοποταμία δεν ήταν η πλούσια χώρα που ήξεραν (έχει ερημωθεί από τους πολέμους των Διαδόχων) οι κάτοικοί της είχαν εξαθλιωθεί, είχε γεμίσει μετανάστες Άραβες νομάδες και η περίλαμπρη Βαβυλώνα ήταν ερείπια.
Οπότε δεν είχε νόημα να διατηρηθεί η κατάκτηση μιας χώρας που το κόστος κατοχής της ήταν μεγαλύτερο από τα κέρδη από την φορολογία της. Έτσι ο Πτολεμαίος Ευεργέτης εγκατέλειψε την Μεσοποταμία και μαζί και το σχέδιο ταφής του Αλέξανδρου στην Βαβυλώνα.
Έτσι η σορός του Αλέξανδρου συνέχισε να παραμένει στο Μωσαυλείο της Αλεξάνδρειας μέσα στο ολόχρυσο φέρετρο που είχε κατασκευάσει ο Πτολεμαίος Α'
Όμως το 89 π.Χ. που η Αίγυπτος των Πτολεμαίων είχε παρακμάσει ο Πτολεμαίος Ι' Αλέξανδρος (ο ονομαζόμενος και Παρείσακτος ή Κόκκης), προσπαθώντας να διατηρήσει, δια της βίας, τον θρόνο του, υποσχέθηκε πολύ χρήμα στους μισθοφόρους του και αφού δεν είχε να τους πληρώσει, τους άφησε να καταστρέψουν το φέρετρο και να τήξουν τον χρυσό που περιείχε.
Τότε μάλλον καταστράφηκε και το ταριχευμένο σώμα.
Τότε, ο ίδιος αντικατέστησε το χρυσό φέρετρο με υάλινο τοποθετώντας μέσα, προφανώς, μια από τις πολλές υπάρχουσες μούμιες της Αιγύπτου, ώστε να αμβλυνθεί το μίσος των υπηκόοων του από την ιεροσυλία.
Στην συνέχεια, οι επόμενοι Πτολεμαίοι κατασκεύασαν ένα χρυσό κενοτάφιο ώστε να συνεχίζεται η προσέλευση επισκεπτών (τουριστών) στο Μαυσωλείο.
Όμως, ήταν τόση η ανυποληψία του κενοτάφιου, μεταξύ των Αλεξανδρέων (καθώς είχε διαδοθεί η ανακατασκευή), ώστε ο Καίσαρας, που κατέκτησε την Αίγυπτο (45 π.Χ.), πληροφορημένος βέβαια για την πλαστότητα, άγγιξε την μύτη της μούμιας για να το την ελέγξει, και αυτή αμέσως, αποκολλήθηκε.
Όμως, την σύληση δεν απέφυγε ούτε η Μεγάλη Κλεοπάτρα Ζ' (ίσως περί το 34 π.Χ.), που αφαίρεσε τον χρυσό του, για να χρηματοδοτήσει τους πολέμους του Αντώνιου.
Ο Οκταβιανός Αύγουστος που κατέφθασε λίγο αργότερα (30 π.Χ.), δεν καταδέχθηκε ούτε να το επισκεφθεί, αποστέλλοντας απλά ένα στέφανο.
Όμως, ούτε αυτό διασώθηκε.
Το 391 μ.Χ. οπότε, το μαινόμενο πλήθος των Χριστιανών υπό τον πατριάρχη Αλεξανδρείας, Θεόφιλο, ισοπέδωσε το Σεράπειο, το Μουσείο και την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας καθώς και το Μαυσωλείο του Μ. Αλεξάνδρου, προσπαθώντας να εξαφανίσει κάθε "ειδωλολατρικό" (δηλ. ελληνιστικό) ίχνος στην πόλη.
Λίγο αργότερα, καθώς δεν υπήρχε απολύτως τίποτα που να υπενθυμίζει το φέρετρο, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναρωτήθηκε ειρωνικά:
- «Πού γαρ, ειπέ μοι, το Σήμα Αλεξάνδρου;».
Από τότε δεν κατέγραψε κανείς περιηγητής φέρετρο ή μαυσωλείο στην Αλεξάνδρεια.
Ιστοριογραφία[]
Η εκστρατεία του Αλέξανδρου καταγράφηκε αρχικά στις «Βασιλικές εφημερίδες» ένα είδος επίσημου ημερολογίου που διατηρούσε ο αρχιγραμματέας Ευμένης κατά την διάρκεια της εκστρατείας, οι οποίες όμως χάθηκαν πριν την ολοκλήρωσή της. Οι πρώτες γνωστές εξιστορήσεις είναι του στρατηγού του Αλεξάνδρου Πτολεμαίου, και του Αριστόβουλου ενός μηχανικού που ακολούθησε την εκστρατεία, που όμως και αυτές δεν σώθηκαν μέχρι σήμερα.
Άλλοι συγγραφείς των οποίων το έργο έχει χαθεί είναι ο Καλλισθένης που κατέγραψε τα γεγονότα ως τον θάνατό του το 327 π.Χ., ο Κλείταρχος ο Αλεξανδρεύς ο οποίος μάλλον είχε γράψει ένα δωδεκάτομο μυθιστόρημα, ο Ονησίκριτος, και ο Νέαρχος.
Το περισσότερο αξιόλογο έργο που έχουμε, είναι το έργο του Φλάβιου Αρριανού «Αλεξάνδρου Ανάβασις» του 2ου αιώνα μ.Χ. ο οποίος βασίστηκε πάνω στα έργα του Πτολεμαίου και του Αριστόβουλου.
Επίσης ένα σημαντικό έργο είναι το «Historia Alexandri Magni Macedonis» του Κούρτιου Ρούφου (1ος Αιώνας μ.Χ.), το οποίο είναι επίσης βασισμένο σε προηγούμενα έργα, αλλά σε ορισμένα σημεία θεωρείται ότι περιέχει φανταστικές διηγήσεις.
Αξιόλογος είναι ο βίος του Αλέξανδρου στο έργο του Πλούταρχου «Παράλληλοι βίοι». Διάσπαρτες πληροφορίες βρίσκονται επίσης στα έργα του Στράβωνα, του Ιώσηπου, του Διόδωρου του Σικελιώτου και άλλων.
Υστεροφημία - Μυθοπλασία[]
Ο Αλέξανδρος αμέσως μετά τον θάνατό του έγινε μυθικό πρόσωπο, από την Ινδία μέχρι τον Ατλαντικό, ακολουθώντας διαφορετικά πρότυπα σε κάθε λαό.
Οι Πέρσες φαντάστηκαν ότι ήταν γιός του Δαρείου, ενώ στην Αίγυπτο ότι ήταν γιός του Νεκτανεβώ του τελευταίου βασιλέα της Αιγύπτου.
Στην Αραβοπερσική παράδοση ο Αλέξανδρος ονομάζεται Σικαντέρ στα περσικά και Ισκαντάρ στα αραβικά και έχει την προσωνυμία «Δίκερως» (Dhul-Qarnayn), λόγο της εμφάνισής του σε νομίσματα με κέρατα κριού, κατά το αιγυπτιακό πρότυπο αφού θεωρούνταν γιός του Άμμωνα. Υπάρχουν αρκετές φυλές στα μέρη που πέρασε ο Αλέξανδρος που περηφανεύονται ότι είναι απόγονοι στρατιωτών του Αλέξανδρου.
Ο Αλέξανδρος αναφέρεται, σύμφωνα με ερευνητές, με το όνομα Δίκερως και στο Κοράνιο στην σούρα al-Kahf (Η Σπηλιά) (ΧVΙΙΙ, 82-110) ως μεγάλος βασιλέας που κατεσκεύασε πύλες (ίσως τις Κασπίες Πύλες) για να προστατέψει τους αθώους ανθρώπους από τους βάρβαρους Γωγ και Μαγώγ και επίσης αναφέρεται ότι ταξίδεψε ως το μέρος όπου δύει ο Ήλιος.
Στοιχεία από την ιστορία σχετικά με το σφράγισμα των πυλών που αφηγήται το Κοράνιο υπάρχουν και στα προγενέστερα έργα του Ψευδοκαλλισθένη, του Ιώσηπου, και του Ιερώνυμου. Επίσης στους στίχους 18:95 και 18:98 παρουσιάζεται ως μονοθεϊστής και ορισμένες φορές θεωρείται προφήτης του Ισλάμ αλλά αυτό δεν είναι γενικά αποδεκτό.
Στους Βυζαντινούς ήταν δημοφιλείς οι ιστορίες για τον Αλέξανδρο, και μάλιστα τον είχαν φανταστεί και ως άγιο και ασκητή και να έχει ιδρύσει μοναστήρια στην έρημο.
Πολλές παραδόσεις στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν γύρω από τον Αλέξανδρο, και σε πολλές περιοχές διάφορα σημάδια του τόπου και ερείπια, επιδεικνύονταν σαν να «ήταν του Αλέξανδρου».
Σε Κρητικό τραγούδι ο Αλέξανδρος παρουσιάζεται να έχει ενώσει την Μαύρη Θάλασσα με την Μεσόγειο ανοίγοντας τον Βόσπορο. Πολύ διαδεδομένη επίσης είναι η παράδοση που παρουσιάζει την γοργόνα ως αδελφή του Αλέξανδρου να ρωτά τους ναυτικούς αν «ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος» και να δέχεται σαν απάντηση μόνο το «ζη και βασιλεύει».
Κατά την Τουρκοκρατία τον 18ο αιώνα ένα δημοφιλές ανάγνωσμα ήταν η «Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου».
Στην Δύση ο Αλέξανδρος έγινε γνωστός από την μετάφραση του έργου του Ψευδοκαλλισθένη, τον 3ο αιώνα με το «Mυθιστόρημα του Αλεξάνδρου» δημιουργώντας ένα επικό κύκλο γύρω από το όνομά του. Από την λατινική μετάφραση αυτού προέκυψαν πολλές παραλαγές σε όλη την Ευρώπη και γενικά τον χριστιανικό και ισλαμικό κόσμο του Μεσαίωνα. Τον 12ο αιώνα ο Αλβέριχος ντε Μπεζανσόν έγραψε επικά ποιήματα με κεντρικό πρόσωπο τον Αλέξανδρο και ο ιερέας Λάμπρεχτ ένα γερμανικό τραγούδι.
Υστεροφημία - Τέχνη[]
Υπάρχουν πολλές απεικονίσεις του Αλέξανδρου σε νομίσματα που κόπηκαν πριν ή μετά τον θάνατό του. Σε αυτές ο Αλέξανδρος εμφανίζεται αγένειος και με λεοντοκεφαλή πάνω από την κεφαλή του για να συμβολίζει την υποτιθέμενη καταγωγή της γενιάς του από τον Ηρακλή.
Σώζονται επίσης ανδριάντες του Αλέξανδρου, πρωτότυποι και αντίγραφα, που είχαν δημιουργήσει καλλιτέχνες όπως ο Λύσιππος, που ήταν ευνοούμενος του Αλέξανδρου. Η μορφή του Αλέξανδρου εμφανίζεται επίσης σε ανάγλυφα, μετάλλια και ψηφιδωτά, με διασημότερο το ψηφιδωτό της Πομπηίας όπου απεικονίζεται ο Αλέξανδρος στην μάχη της Ισσού, και θεωρείται αντίγραφο πίνακα ζωγραφικής του Απελλή, άλλου διάσημου καλλιτέχνη ευνοούμενου του Αλέξανδρου.
Σε όλο το πέρασμα του χρόνου δημιουργούνταν αντικείμενα τέχνης σχετικά με τον Αλέξανδρο. Πέρα από τα έργα λόγου, τα γλυπτά και τους πίνακες, στην σύγχρονη εποχή εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο μουσικών και κινηματογραφικών έργων.
Ενδεικτικό είναι το άσμα 'Alexander the Great' των Iron Maiden. Ταινίες που έχουν γυριστεί με θέμα τον Αλέξανδρο:
- "Sikandar" (1941), ινδική παραγωγή σε σκηνοθεσία Sohrab Modi σχετικά με την κατάκτηση της Ινδικής από τον Αλέξανδρο (στην ταινία φαίνεται να έχει χάσει την μάχη του Υδάσπη).
- "Alexander the Great" (1956), παραγωγής MGM με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Μπάρτον.
- "Sikandar-e-Azam" (1965), ινδική παραγωγή σε σκηνοθεσία Kedar Kapoor
- "Alexander" (2004) , σε σκηνοθεσία Όλιβερ Στόουν, με πρωταγωνιστή τον Κόλιν Φάρελ.
Επίσης υπάρχουν πολλές αναφορές σε άλλες ταινίες και τηλεοπτικές σειρές.
Νεότερα μυθιστορήματα με θέμα τον Αλέξανδρο, είναι:
- Η τριλογία "Μέγας Αλέξανδρος" του Ιταλού Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι αποτελούμενη από τα "Ο γιος του ονείρου", "Η άμμος του Άμωνα", και "Τα πέρατα του κόσμου" .
- Η τριλογία της Μαίρης Ρενώ αποτελούμενη από τα "Φωτιά απ'τον ουρανό", "Ο μικρός Πέρσης" και "Επιτάφιοι Αγώνες".
- "Οι αρετές του πολέμου" του Στίβεν Πρέσφιλντ.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Αρριανός: Ανάβασις Αλεξάνδρου, Πάπυρος, Αθήναι 1938
- Διόδωρος Σικελιώτης: Βιβλιοθήκη Ιστορική, Leipzig 1890
- Πλούταρχος: Αλέξανδρος, Πάπυρος, Αθήναι 1940
- Τζάχος Ε.Ε.: Ο Μακεδονικός Στρατός, Στρατιωτική Επιθεώρηση 6/95,ΓΕΣ / 7ο ΕΓ/1995
- Τζάχος Ε.Ε.: Ο Βασιλιάς Φίλιππος και το Τέλος της Αθηναϊκής Θαλασσοκρατορίας, Στρατιωτική Επιθεώρηση 1/95, ΓΕΣ/ 7ο ΕΓ / 1995
- Bosworth A:B: Conquest and Empire, the Reign of Alexander the Great, Cambridge 1988
- Bury J.B.: History of Greece, London, 1952
- Cummings L.V.: Alexander the Great, Boston 1940
- Droysen J.G.: Geschichte Alexanders der Grossen, Duesseldorf 1966
- Fondazione Memmo: Alessandro Magno, Leonardo Arte, Roma 1995
- Green P. : Alexander of Macedon, A historical Biography, Berkeley- Los Angeles,1991
- Hammond N.G.L.: Alexander the Great, Bristol 1989
- Holt Fr.L.: Alexander the Great and Bactria, Leiden 1988
- Milns R.D.: Alexander the Great, London 1968
Robinson C.A.: History of Alexander the Great, vol .I,II .Providence , !953 - 1963
- Schachermeyr F.: Alexander der Grosse, Wien 1973
- Tarn W.W.: Alexander the Great, Cambridge 1948
- Αρριανού, Αλεξάνδρου Ανάβασις, Εξάντας, 1992
- Πλουτάρχου, Αλέξανδρος, Μαλλιάρης, 1999
- J.G. Droysen, Ιστορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, (Μτφρ.: Ρένος, Ήρκος & Στάντης Αποστολίδης), Εκδόσεις Τραπέζης Πίστεως, 1999
- Κ. Παπαρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Κάκτος, 1991
- Π. Καρύκας – Δ. Μαρκαντωνάτος, Μέγας Αλέξανδρος, Μονογραφίες -περιοδικό Στρατιωτική Ιστορία , 2000
- Μεγάλη Αμερικανική Εγκυκλοπαίδεια, Αλέξανδρος, εκδ. Κιτσιά, 1974
- Jona Lendering, Alexander the Great, Livius, (ανακτήθηκε 30 Ιανουαρίου 2006)
κλ
Ιστογραφία[]
Ελληνική Ιστογραφία[]
- Αλέξανδρος Φιλίππου ο Μακεδών
- Φίλιππος ο Μακεδών
- Μέγα Αλέξανδρος ο Μακεδών . Η αληθινή ιστορία
- Βρέθηκε στη Θάσο ο τάφος του Μέγα Αλέξανδρου;
- Αλέξανδρος ο Μέγας (για παιδιά)
- Αλέξανδρος ο Μέγας
- Η Ελληνική καταγωγή του Μέγα Αλέξανδρου
- Ο Μέγας Αλέξανδρος του Ρήγα Φεραίου,Βιέννη 1797
Αλλόγλωση Ιστογραφία[]
- Alexander the Great on the Web, κατάλογος σχεδόν 1.000 ιστότοπων για τον Αλέξανδρο
- Livius Project άρθρα του Jona Lendering για τον Αλέξανδρο
- Pothos.org: Alexander's Home on the Web
- Wiki Classical Dictionary: Category Alexander the Great, ένα wiki με στενότερη πολιτική
- Alexander the Great Coins, ιστότοπος με εικόνες από νομίσματα του Αλέξανδρου και μεταγενέστερα με την μορφή του Αλέξανδρου.
- Alexander the Great Site, ένας ιστότοπος αφιερωμένος στον Αλέξανδρο.
- Lysimachos - Articles about Alexander the Great ιστότοπος αφιερωμένος στον Αλέξανδρο και την ιστορία της Αρχ. Μακεδονίας.
- History-Of-Macedonia Site Άρθρα σχετικά με τον Αλέξανδρο και την Ελληνικότητα της Μακεδονίας.
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)