Αμφιάραος

Ηγεμόνες Μυκηναϊκής Εποχής
13ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Αμφιάραος
Ηγεμονικά Ονόματα
Άργος
Ηγεμόνες Άργους
Μυκήνες
Ηγεμόνες Μυκηνών
Αργολίδα
Ηγεμόνες Αργολίδας
Αρκαδία
Ηγεμόνες Αρκαδίας
Κορινθία
Ηγεμόνες Κορινθίας
Σικυωνία
Ηγεμόνες Σικυωνίας
Αχαΐα
Ηγεμόνες Αχαΐας
Ηλεία
Ηγεμόνες Ηλείας
Πισάτιδα
Ηγεμόνες Πισάτιδας
Τριφυλία
Ηγεμόνες Τριφυλίας
Μεσσηνία
Ηγεμόνες Μεσσηνίας
Λακωνία
Ηγεμόνες Λακωνίας
Κυνουρία
Ηγεμόνες Κυνουρίας
Μέση Ελλάδα
Ηγεμόνες Μέσης Ελλάδας
Ήπειρος
Ηγεμόνες Ηπείρου
Θεσσαλία
Ηγεμόνες Θεσσαλίας
Μακεδονία
Ηγεμόνες Μακεδονίας
Θράκη
Ηγεμόνες Θράκης
Κρήτη
Ηγεμόνες Κρήτης
Αιγαιωτική Θάλασσα
Ηγεμόνες Αιγαιωτικής Θάλασσας
Ιόνια Θάλασσα
Ηγεμόνες Ιόνιας Θάλασσας
Τροία
Ηγεμόνες Τρωάδας
Δαρδανία (Arzawa)
Ηγεμόνες Ασιατικής Δαρδανίας
Χετταϊκή Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Χετταϊκής Αυτοκρατορίας
Αιγυπτιακή Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Αιγύπτου
- Ένας βασιλέας του Άργους (1250 - 1225 π.Χ.) (Ενδεικτική χρονολόγηση)..
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Μυκηναϊκή Εποχή.
- Γέννηση:
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
![]() ![]() |
---|
του Άργους |
Ιναχίδες |
Διαίρεση σε τρία τμήματα: |
Αναξαγορίδες |
Μελαμποδίδες |
|
Βιαντίδες |
To Mycenae (Orestes)
|
Το όνομα "Αμφιάραος" συνδέεται ετυμολογικά με την λέξη "[[]]".
Γενεαλογία[]
- Οίκος: Μελαμποδίδες
- Μητέρα:
- Σύζυγος: Εριφύλη
- Τέκνα:
- Αλκμαίων,
- Αμφίλοχος
Βιογραφία[]
- Τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα, κατά την διάρκεια του βίου του, είναι:
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό "Πάπυρος - Λαρούς", Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1964.
- "Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας", Pierre Grimal, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1980.
- Emmy Patsi-Garin: «Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας», εκδοτ. οίκος Χάρη Πάτση, Αθήνα 1969
Βιογραφία []
Είχε μεγάλες μαντικές ικανότητες και ιατρικές γνώσεις.
Ο Αμφιάραος ήταν ένας από τους επιφανέστερους Έλληνες ήρωες. Κατά την αρχαιότερη παράδοση, ήταν γιος του Οικλή και εγγονός του Μελάμποδα (Παυσανίας, ΣΤ΄ 17,6), από τον οποίο και κληρονόμησε την τέχνη της μαντικής, όπως και άλλες γνώσεις, Ιατρικής και Φαρμακολογίας.
Οι μεταγενέστεροι όμως μύθοι αναφέρουν ότι ο Αμφιάραος ήταν γιος του θεού Απόλλωνα και της Υπερμνήστρας ή της Κλυταιμνήστρας.
Ο Αμφιάραος πήρε για σύζυγό του την Εριφύλη, αδελφή του Αδράστου, τον οποίο προηγουμένως είχε εκδιώξει από το Άργος στη Σικυώνα, και έτσι συμφιλιώθηκε μαζί του με τη συμφωνία να επιλύουν στο εξής τις διαφορές τους με τη διαιτησία της Εριφύλης.
Ο Αμφιάραος και η Εριφύλη απέκτησαν δύο υιους,
- τον Αλκμέωνα και
- τον Αμφίλοχο,
και δύο θυγατέρες,
- την Ευρυδίκη και
- τη Δημώνασσα.
Ο ποιητής Άσιος προσθέτει και την Αλκμήνη (Παυσ. Ε 17,8).
Με την άφιξη του εξόριστου από τη Θήβα Πολυνείκη στο Άργος και τις επίμονες παρακλήσεις του να τον βοηθήσει να επιστρέψει στην πατρίδα του ως βασιλέας, ο Άδραστος αποφάσισε να στηρίξει τη αξίωσή του.
Σε αυτή την απόφαση ο Αμφιάραος εναντιώθηκε από την πρώτη στιγμή και αρνήθηκε να συμμετάσχει στην εκστρατεία, καθώς ως γνώστης της μαντικής ήξερε ότι από όσους θα λάβαιναν μέρος στην εκστρατεία εκείνη μόνο ο Άδραστος θα επέστρεφε ζωντανός.
Κατέφυγαν λοιπόν κατά τη συμφωνία τους στη διαιτησία της Εριφύλης, η οποία δέχθηκε την άποψη του αδελφού της (αφού έλαβε από αυτό το περίφημο δώρο) και παρότρυνε τον σύζυγό της να εκστρατεύσει μαζί με τους υπόλοιπους, για να αποκτήσει δόξα και τιμή.
Ο Αμφιάραος αναγκάσθηκε τότε χωρίς τη θέλησή του να ακολουθήσει τους άλλους στην εκστρατεία που έγινε γνωστή ως οι «Επτά επί Θήβας».
Η Εριφύλη όμως είχε πάρει το μέρος του αδελφού της όχι από αντικειμενική κρίση, αλλά επειδή είχε δωροδοκηθεί από τον Πολυνείκη με το περιδέραιο της Αρμονίας. Τόσο το περιδέραιο αυτό όσο και ο πέπλος ήταν πολύτιμα δώρα που είχαν δωρίσει οι θεοί στην Αρμονία κατά τους γάμους της και τα είχε κληρονομήσει από τη μητέρα του ο Πολυνείκης.
Γνωρίζοντας τα πάντα ο Αμφιάραος ως μάντης, άφησε φεύγοντας για τον μοιραίο πόλεμο σκληρή εντολή στα τέκνα του: όταν μεγαλώσουν να σκοτώσουν τη μητέρα τους γιατί τον είχε στείλει σε βέβαιο θάνατο.
Ο Απολλόδωρος πάντως (Γ 7, 2 και 5) ισχυρίζεται ότι ο Αλκμέων και ο Αμφίλοχος σκότωσαν τη μητέρα τους μετά από σχετική εντολή του θεού Απόλλωνα. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο Αμφιάραος είχε κρυφτεί αλλά η Εριφύλη τον πρόδωσε στον Άδραστο, οπότε αυτός υποχρεώθηκε να τον ακολουθήσει.
Φθάνοντας στη Θήβα, οι Αργείοι παρατάχθηκαν με τις δυνάμεις τους μπροστά στις ισάριθμες πύλες της πόλεως. Ο Αμφιάραος παρατάχθηκε έμπροσθεν από τις Ομολωίδες ή Προιτίδες πύλες. Παρ' όλη την ορμή και τη γενναιότητά τους, οι πολιορκητές δεν μπόρεσαν να κυριεύσουν την πόλη, γιατί αυτή ήταν η απόφαση του Δία ύστερα από την αυθόρμητη θυσία του Μενοικέως στον Άρη και τις καυχησιολογίες του Καπανέως.
Στο τέλος λοιπόν, αφού σκοτώθηκαν σε μονομαχία οι δύο αδελφοί Ετεοκλής και Πολυνείκης, οι πολιορκητές τράπηκαν σε φυγή, αφού σκοτώθηκαν στη μάχη όλοι οι επικεφαλής εκτός από τον Άδραστο.
Ο Αμφιάραος κατά την υποχώρησή του μετά την ήττα καταδιωκόταν από τον Θηβαίο Πολυκλύμενο, γιο του θεού Ποσειδώνα, που θα τον σκότωνε ή θα τον πλήγωνε, πράγμα λυπηρό και υποτιμητικό για μια ηρωική φυσιογνωμία όπως τον Αμφιάραο.
Ο Δίας λοιπόν πάλι, θέλοντας να αποτρέψει αυτό το πεπρωμένο, έριξε κεραυνό που άνοιξε στη γη ένα μεγάλο χάσμα. Το χάσμα αυτό κατάπιε τον Αμφιάραο, τον ηνίοχό του Βάτωνα, το άρμα τους και το άλογό τους. Στη συνέχεια ο Δίας έκανε τον ήρωα αθάνατο, και οι αρχαίοι Έλληνες τον λάτρευαν από τότε ως θεό.
Το χάσμα που τον κατάπιε το τοποθετούσαν αρχικώς μεν κοντά στον ποταμό της Θήβας Ισμηνό, αργότερα δε, όταν διαδόθηκε η λατρεία του Αμφιαράου, σε πολλά άλλα μέρη, τα οποία διεκδικούσαν την τιμή αυτή. Λεγόταν ότι στον τόπο που ανοίχθηκε το χάσμα κτίσθηκε αργότερα ένας περίβολος με κολώνες στις οποίες ποτέ δεν πήγαιναν να καθίσουν πτηνά και τα ζώα απέφευγαν να βοσκήσουν εκεί.
Λατρεία[]
Ο Άδραστος θρήνησε απαρηγόρητα τον χαμό του γαμβρού του, όπως υμνεί ο Πίνδαρος (Ολυμπιόν. VI 34). Αλλά και όλοι οι άλλοι αρχαίοι ποιητές που εμπνεύσθηκαν από τον μύθο αυτό, ανέφεραν με πολλή εκτίμηση και σεβασμό το όνομα του Αμφιαράου. Σώζεται η παράδοση ότι, κάποτε που ο Αισχύλος υμνούσε τον Αμφιάραο σε μια τραγωδία του, όλοι ανεξαιρέτως οι θεατές έστρεψαν αυθόρμητα το βλέμμα τους στον παριστάμενο Αριστείδη τον Δίκαιο.
Μετά τη θεοποίηση του Αμφιαράου, πολλές πόλεις διεκδικούσαν την καταγωγή του, υπερίσχυσε ωστόσο τελικώς η Θήβα. Ο Αμφιάραος είχε πολλά ιερά, με τα γνωστότερα να φιλοξενούνται στο Άργος, στη Σπάρτη, στο Βυζάντιο, στη Θήβα και στον Ωρωπό.
Σε μεταγενέστερους μύθους, ο ήρωας εμφανίζεται να παίρνει μέρος και στην Αργοναυτική εκστρατεία (Απολλώνιος, Ι 9, 16) ή στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου (Παυσανίας Θ΄ 45, 7). Τέλος, ως ένας από τους συμμετέχοντες στα «άθλα επί Πελία».
Ο Αμφιάραος λατρεύθηκε ακόμα και ως ιατρός, και μάλιστα ως «δεύτερος Ασκληπιός». Η φήμη του ως μάντη είχε υπερβεί τα όρια της Ελλάδας και έφθανε μέχρι τη Λυδία, αφού ο Ηρόδοτος αναφέρει (Α 46) πως είχαν καταφύγει στο χρηστήριό του οι πρέσβεις του βασιλέα των Λυδών Κροίσου για να τον συμβουλευθούν αν έπρεπε ο Κροίσος να εκστρατεύσει κατά των Περσών.
Τέχνη[]
Πολλοί ποιητές και καλλιτέχνες εμπνεύσθηκαν από τον μύθο του Αμφιαράου. Πρώτος ο Όμηρος εμπνεύσθηκε το αποδιδόμενο σε αυτόν έπος «Αμφιαράου εξελασίη», δηλαδή η Εκστρατεία του Αμφιαράου. Επίσης, το έπος «Θηβαΐς», όχι του Ομήρου, είναι σχετικά με τον πόλεμο των Επτά επί Θήβας.
Ο Ησίοδος εμπνεύσθηκε τη «Μελαμποδία», με υπόθεση τον μύθο για τον παππού του Μελάμποδα, αλλά και τον ίδιο τον Αμφιάραο.
Ο Σοφοκλής έγραψε σατυρικό δράμα με τίτλο «Αμφιάραος»,
- Ύμνους για τον ήρωα συνέθεσαν οι Πίνδαρος, Αισχύλος, Αριστοφάνης και άλλοι.
Πολλά υπήρξαν και τα σχετικά καλλιτεχνήματα της ελληνικής και της ρωμαϊκής εποχής, με τη Λάρνακα του Κυψέλου να ξεχωρίζει, όπως και οι παραστάσεις πολλών ρωμαϊκών αναγλύφων και αγγείων.
Αστρονομία[]
- Ο αστεροειδής 10247 Αμφιάραος (10247 Amphiaraos), που ανακαλύφθηκε το 1960, πήρε το όνομά του από τον μυθικό αυτό μάντη.
Ιστογραφία[]
![]() ![]() |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)