Αρτάβαζος Β' ο Νεώτερος
- Ένας Πρίγκιπας της Περσικής Αυτοκρατορίας.
- Ένας Έπαρχος της Περσικής Φρυγίας (363 - 353 π.Χ.).
- Ένας Έπαρχος της Μακεδονικής Βακτρίας
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Κλασσική Εποχή, 4ος Αιώνας π.Χ..
- Γέννηση: 390 π.Χ.
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
Το όνομα "Αρτάβαζος" είναι εξελληνισμός και προέρχεται από την Περσική λέξη "Artavazhda".
Γενεαλογία[]
- Οίκος: Φαρνακίδες (κλάδος των Αχαιμενιδών)
- Πατέρας: Φαρνάβαζος ο Επιφανής
- Μητέρα: Απάμα, θυγατέρα Αρταξέρξου Β'
- Σύζυγος: ανώνυμη (ίσως Στάτειρα, επειδή έτσι δικαιολογείται η αρχαία σύγχυση της θυγατέρας τους, Βαρσίνης, με την θυγατέρα του βασιλέα Δαρείου Γ')
- Τέκνα:
- Φαρνάβαζος ο Νεώτερος
- Αριοβαρζάνης ο Νεώτερος
- Κωφήν ο Αφανής
- Αρσάμης ο Αφανής
- Ιλιονεύς ο Αφανής
- Αρτακάμα, α' σύζυγος του Πτολεμαίου Α'
- Αρτωνίς, σύζυγος του Ευμένους του "Καρδιανού"
- Βαρσίνη, σύζυγος Μέντορος & Μέμνωνος & παλλακίδα του Αλεξάνδρου Γ' του Μεγάλου
Βιογραφία[]
Τα σπουδαιότερα γεγονότα του βίου του είναι:
Νομιμότητα[]
Ο Αρτάβαζος ορίζεται από τον Αρταξέρξη Β' ως σατράπης της Μικράς Φρυγίας (έδρα Δασκύλειο) και στέλνεται στη Δύση (364 π.Χ.)
Η είδηση αυτή προκαλεί αναστάτωση στους υποστηρικτές του Αριοβαρζάνου και αποστασία του πρωτότοκου υιού του, Μιθριδάτη, ο οποίος τον προδίδει (363 π.Χ.). Έτσι ο Αρτάβαζος Β' καταλαμβάνει την εξουσία στο Δασκύλειο.
Ο Αρτάβαζος Β' μισθώνει τους Ροδίους μισθηγετών Μέμνονα και Μέντορα (363 π.Χ.?) και ως επισφράγιση, νυμφεύεται την αδελφή τους.
Ακολουθεί νικηφόρος αγώνας του κατά του Μιθριδάτη που υποστηριζόταν από τον Δατάμη.
Ακολούθως εκστράτευσε στην Καππαδοκία εναντίον του Δατάμου (363-362 π.Χ.)
Το έαρ του 362 π.Χ. ο Χαρίδημος προσλαμβάνεται (με την μεσολάβηση των Ροδίων Μέντορος και Μέμνονος) ως στρατηγός του Αρτάβαζου.
Λίγο αργότερα, (ίσως Μάρτιος 361 π.Χ.) ο Αρτάβαζος εισβάλλει με όλες τις δυνάμεις του στην Τρωάδα (πιθανόν επαρχία υπό τον Αυταφραδάτη της Λυδίας). Όμως, ηττάται και συλλαμβάνεται αιχμάλωτος
Μετά από μερικούς μήνες, απελευθερώνεται (Μάιος 361 π.Χ.?), πιθανότατα με εντολή του Αρταξέρξου Β', ο οποίος ταυτόχρονα αποστέλλει τον Ορόντη ως έπαρχο Μυσίας προκειμένου να τερματίσει την διεκδίκησή της από τους δύο σατράπες του.
Τον Απρίλιο 360 π.Χ. ο Αρτάβαζος πολιορκεί τον Χαρίδημο στο Ίλιο
Τον χειμώνα 359/8 π.Χ. ανήλθε στο θρόνο της Περσίας ο Αρταξέρξης Γ' Ώχος (359 - 338 π.Χ).
Αμέσως διέταξε τη διάλυση, για λόγους οικονομίας, των ελληνικών μισθοφορικών στρατευμάτων που διατηρούσαν οι έπαρχοι των παραλίων της Μικράς Ασίας.
Ωστόσο, πιθανότατα, η απόφαση του Αρταξέρξου δεν ήταν η περιστολή των στρατιωτικών δαπανών αλλά η θέλησή του να εδραιώσει την εξουσία του και να αποτρέψει την εκ νέου εκδήλωση αποσχιστικών τάσεων όμοιων με αυτές που συγκλόνισαν την περιοχή μόλις πριν από λίγα έτη, κατά τη μεγάλη Σατράπεια Εξέγερση.
Αποστασία[]
Όμως, η εντολή του στάθηκε αφορμή για την έναρξη της τελευταίας φάσης της επανάστασης το 356 π.Χ., με πρωταγωνιστή αυτήν τη φορά τον Αρτάβαζο.
Τα ακριβή αίτια της εξέγερσης του Αρτάβαζου παραμένουν άγνωστα (ίσως δυσαρεστήθηκε από τον διορισμό του Τιθραύστη του Νεώτερου στην σατραπεία της Λυδίας αλλά ίσως και ήταν απλώς μια συνήθης προσπάθεια αυτονόμησης από την κεντρική εξουσία).
Εφόσον ο Αρτάβαζος ήταν ανιψιός του νέου βασιλέα τότε η ανησυχία του ενδεχομένως να ήταν περισσότερο δικαιολογημένη, αφού ο Αρταξέρξης Γ' φέρεται να εξόντωσε με την άνοδό του στο θρόνο τους περισσότερους συγγενείς του, αδιακρίτως φύλου και ηλικίας.
Για τις πρώτες ενέργειες του Αρτάβαζου δεν υπάρχουν στοιχεία. Πάντως φαίνεται ότι σύντομα βρέθηκε σε δυσχερή θέση, καθώς δεν διέθετε ισχυρό στρατό ούτε υποστηρίχθηκε από τους άλλους σατράπες, οι οποίοι παρέμειναν νομιμόφρονες και στράφηκαν εναντίον του με 70.000 άνδρες.
Στις αρχές του 355 π.Χ. ζήτησε βοήθεια από τον Αθηναίο στρατηγό Χάρητα, που είχε εμπλακεί σε επιχειρήσεις στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου.
Εκείνη την εποχή η Αθήνα συναντούσε δυσκολίες στον Συμμαχικό Πόλεμο, όπου είχε εμπλακεί από το 357 π.Χ. με αντιπάλους τη Ρόδο, την Κω, τη Χίο και το Βυζάντιο που είχαν αποστατήσει από τη 2η Αθηναϊκή Συμμαχία και ενισχύονταν από τον Μαύσωλλο, σατράπη της Καρίας.
Ο Χάρης δέχθηκε να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον Αρτάβαζο και κατέφθασε με το μισθοφορικό στρατό του στην Ασία, λόγω έλλειψης χρημάτων.
Η δράση του Χάρητος στο πλευρό του Αρτάβαζου ήταν σύντομη αλλά επιτυχημένη.
Κατέλαβε για λογαριασμό της Αθήνας τη Λάμψακο και το Σίγειο, νίκησε (Μάχη της Λυδίας) ένα στράτευμα 20.000 πεζών και ιππέων υπό τον σατράπη Τιθραύστη τον Νεώτερο (που αντικατέστησε τον Αυταφραδάτη στην Λυδία) και λεηλάτησε την επικράτειά του. Στην αναφορά που έστειλε στην Αθήνα μετά τη νίκη του αυτή ανέφερε ότι είχε νικήσει στην «αδελφή της μάχης του Mαραθώνα» (355 π.Χ.).
Ο Αρτάβαζος τον αντάμειψε πλουσιοπάροχα.
Οι Αθηναίοι ενέκριναν αρχικά τις πράξεις του Χάρητος και μάλιστα επιδίωξαν την ενίσχυσή του και με άλλους μισθοφόρους.
Εκτός από τα οικονομικά οφέλη που προσδοκούσαν, θεώρησαν ότι ο Μαύσωλλος υποστήριζε με εντολή του Αρταξέρξου Γ' τους αποστάτες της Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Ο Αρταξέρξης Γ' έστειλε πρέσβεις στην Αθήνα και απαίτησε την ανάκληση του Χάρητος. Σε διαφορετική περίπτωση, όπως έλεγαν οι φήμες, θα διέθετε 300 πλοία στους αντιπάλους της.
Οι Αθηναίοι υπέκυψαν στο τελεσίγραφο και ειδοποίησαν το στρατηγό τους να σταματήσει τη δράση του. Πράγματι, στα μέσα του θέρους του 355 π.Χ., ο Χάρης αποσύρθηκε αφού πρώτα μεσολάβησε για τη σύναψη ανακωχής μεταξύ του Αρτάβαζου και του Τιθραύστου.
Η επέμβαση του Πέρση μονάρχη έδωσε ουσιαστικά τέλος στο Συμμαχικό Πόλεμο και ο Αρτάβαζος αναζήτησε αλλού συμμάχους.
Το 354/353 π.Χ. εξασφάλισε τη βοήθεια της Θήβας, η οποία είχε ανάγκη χρημάτων λόγω του 3ου Ιερού Πολέμου και απέστειλε το στρατηγό Παμμένη με 5.000 μισθοφόρους.
Ο Παμμένης αποδείχθηκε άξιος μαθητής του Επαμεινώνδα και νίκησε το βασιλικό στρατό σε δύο μεγάλες μάχες.
Όμως, ο Αρτάβαζος υποπτεύθηκε, ίσως όχι άδικα, ότι ο Παμμένης είχε έρθει σε συνεννόηση με τον εχθρό και, αφού τον συνέλαβε με δόλο, ανέθεσε τη διοίκηση του στρατού στους αδελφούς του, Οξύθρα και Δίβικτο.
Για την τύχη του Παμμένους και του εκστρατευτικού του σώματος μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν. Ίσως, οι άνδρες του εγκατέλειψαν τον Αρτάβαζο μετά τη σύλληψη του στρατηγού τους και είναι πιθανό να εντάχθηκαν τελικά στις δυνάμεις του Αρταξέρξου.
Τελικά, η επανάσταση του Αρτάβαζου καταπνίγηκε και ο ίδιος κατέφυγε ομού με την οικογένειά του και τον Μέμνονα (με τους 11 υιους τους και τις 10 θυγατέρες τους), στην Πέλλα, στην αυλή του βασιλέα Φιλίππου Β' της Μακεδονίας (ίσως τέλη του 353 π.Χ.)
Τότε, ο Αρτάβαζος, ήταν 37 ετών, διέμεινε εκεί 10 έτη, από το 352 ως το 342 και γνωρίσθηκε με τον νεαρό Αλέξανδρο Γ'.
Η Βαρσίνη, θυγατέρα τού Αρτάβαζου Β', μεγάλωσε στη αυλή της Μακεδονίας και αργότερα έγινε παλλακίδα του Αλέξανδρου.
Κατά την απουσία τους, ο Μέντωρ υπηρετούσε τον Πέρση βασιλέα κατέχοντας σε υψηλή θέση, στον πόλεμο εναντίον τού Νεκτανεβώ Β΄ της Αιγύπτου.
Όταν τελείωσε η εκστρατεία (θέρος τού 342 π.Χ.), ο Αρταξέρξης Γ' απέστειλε τον Μέντορα να καταστείλει τους εξεγερθέντες σατράπες της Μ. Ασίας αποδεχόμενος το αντάλλαγμα που του ζήτησε ο Μέντορας δηλ. την αμνήστευση τού Αρτάβαζου Β (και προφανώς και του Μέμνονος).
Έτσι οι δύο εξόριστοι με τις οικογένειές τους επέστρεψαν στην Περσική Αυτοκρατορία.
Ακολούθησε το 336 π.Χ. η βασιλεία τού Δαρείου Γ' Κοδομανού, όπου ο Αρτάβαζος Β' διακρίθηκε για την υπακοή του και την δέσμευσή του στον νέο βασιλέα. Έλαβε μέρος το 331 π.Χ. στη μάχη στα Γαυγάμηλα και έπειτα ακολούθησε τον Δαρείο στην περαιτέρω πορεία του.
Το 330 π.Χ. ηττήθηκε τελικά ο Δαρείος Γ΄ και φονεύθηκε.
Ο Αρτάβαζος, τότε, αναγνώρισε τον Αλέξανδρο ως νέο αυτοκράτορα της Ασίας και για την πράξη του αυτή ανταμείφθηκε με τη επαρχία ( = σατραπεία) της Βακτρίας
ο Αρτάβαζος Β΄ παρέμεινε έπαρχος Βακτρίας ως το τέλος του το 328 π.Χ.
Τον διαδέχθηκε ο αξιωματικός Κλείτος ο Μέλας
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Σατραπική Εξέγερση
- Έπαρχοι Περσικής Αυτοκρατορίας
- Στρατιωτικοί Περσικής Αυτοκρατορίας
- Ηγεμόνες Περσικής Αυτοκρατορίας
- Περσική Αυτοκρατορία
- Πέρσες, Περσία
Βιβλιογραφία[]
- Smith, William (editor); Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Boston, (1867)
- Burn, A.R. (1984). Persia and the Greeks : the defence of the West, c. 546-478 B.C. (2nd ed.). Stanford, Calif.: Stanford University Press. ISBN 0804712352.
- Wiesehöfer, Josef (1996). Ancient Persia : from 550 BC to 650 AD. Azizeh Azodi, trans. London: I.B. Tauris. ISBN 1850439990.
- "Ιστορία Ελληνικού Έθνους". Εκδοτική Αθηνών, 1974.
- "Ιστορία της Aρχαίας Ελλάδας". Russell Meiggs & John Bury. Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 1998.
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)