Αριστοτέλης
Αριστοτέλης
Συμμετρία
Μ. Αλέξανδρος
Αριστοτέλης
Αριστοτέλης
4ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Αριστοτέλης
Ηγεμονικά Ονόματα
Φυσικοί Φιλόσοφοι
Πλατωνικοί Φιλόσοφοι
Περιπατητικοί Φιλόσοφοι
Επικούρειοι Φιλόσοφοι
Ηδονικοί Φιλόσοφοι
Κυνικοί Φιλόσοφοι
Στωικοί Φιλόσοφοι
Σκεπτικοί Φιλόσοφοι
Υλιστές Φιλόσοφοι
Ιδεαλιστές Φιλόσοφοι
Υπαρξιστές Φιλόσοφοι
Θετικιστές Φιλόσοφοι
Φιλόσοφοι Χιλιετιών Γης
Φιλόσοφοι Αρχαίας Εποχής
Φιλόσοφοι Μεσαιωνικής Εποχής
Φιλόσοφοι Νεώτερης Εποχής
Φιλόσοφοι Σύγχρονης Εποχής
Αριστοτέλης
Αριστοτέλης
Αριστοτέλης
χώμα
αέρας
πυρ
ύδωρ
ψύχος
καύμα
ξηρασία
υγρασία
- Έλληνας φιλόσοφος, φυσικός, μετεωρολόγος, αστρονόμος, ζωολόγος, φυτολόγος, ψυχολόγος.
Εισαγωγή[]
Ο Αριστοτέλης ( 384 - 322 π.Χ. ) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Μαζί με το δάσκαλό του Πλάτωνα αποτελεί σημαντική μορφή της φιλοσοφικής σκέψης του Αρχαίου Κόσμου, και η διδασκαλία του διαπερνούσε βαθύτατα τη δυτική φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη μέχρι και την Επιστημονική Επανάσταση του 17ου αιώνα.
Υπήρξε φυσιοδίφης, φιλόσοφος, δημιουργός της Λογικής και ο σημαντικότερος από τους διαλεκτικούς της Αρχαιότητας.
Βιογραφία[]
Ο Αριστοτέλης γεννήθηκε το 384 π.Χ. στα Στάγειρα της Χαλκιδικής (σημερινή ονομασία της περιοχής "Λιοτόπι", μισό χιλιόμετρο νοτίως της Ολυμπιάδας).
Ο πατέρας του Νικόμαχος ήταν ιατρός του βασιλέα της Μακεδονίας Αμύντου Γ', του οποίου υιός ήταν ο Φίλιππος Β'.
Ο Νικόμαχος, που κατά το Σουίδα είχε γράψει έξι βιβλία Φυσικής και ένα Ιατρικής, θεωρούσε πρόγονό του τον Ομηρικό ήρωα και ιατρό Μαχάονα, το υιό του Ασκληπιού. Πίστευαν ότι και της μητέρας του η καταγωγή ήταν θεϊκή. Ονομαζόταν Φαιστίς, είχε έρθει με Χαλκιδείς αποίκους στα Στάγειρα και ανήκε στο γένος των Ασκληπιαδών.
Ο Αριστοτέλης πρόωρα έμεινε ορφανός από πατέρα και μητέρα και την κηδεμονία του ανέλαβε (375 π.Χ.) ο φίλος του πατέρα του Πρόξενος, που ήταν εγκαταστημένος στην Ατάρνη της Μικρασιατικής Αιολίδας, απέναντι από τη Λέσβο. Ο Πρόξενος, που ανέθρεψε τον Αριστοτέλη ως δικό του τέκνο, τον έστειλε στην Αθήνα σε ηλικία 17 ετών (367 π.Χ.), για να γίνει μαθητής του Πλάτωνος.
Πράγματι, ο Αριστοτέλης σπούδασε στην "Ακαδημία" επί 20 έτη (367 - 347), μέχρι το έτος δηλ. που απέθανε ο δάσκαλός του. Στο περιβάλλον της Ακαδημίας άφηνε κατάπληκτους όλους και τον ίδιο το δάσκαλό του, με την ευφυΐα και τη φιλοπονία του. Ο Πλάτων τον ονόμαζε "νουν της διατριβής" και την οικία του "οίκον αναγνώστου".
Στο μεταξύ, o Φίλιππος Β' κατέστρεψε τα Στάγειρα ομού με πολλές άλλες πόλεις της Χαλκιδικής (348 π.Χ.)
Όταν το 347 π.Χ. απέθανε ο Πλάτων, προέκυψε θέμα διαδόχου στη διεύθυνση της σχολής. Επικρατέστεροι για το αξίωμα ήταν οι τρεις καλύτεροι μαθητές του Πλάτωνος, ο Αριστοτέλης, ο Ξενοκράτης και ο Σπεύσιππος. Ο Πλάτων είχε προτιμήσει τον συγγενή του Σπεύσιππο.
Ο Αριστοτέλης τότε μαζί με τον Ξενοκράτη εγκατέλειψε την Αθήνα και εγκαταστάθηκαν στην Άσσο, πόλη της Μικρασιατικής παραλίας, απέναντι από τη Λέσβο. Την Άσσο κυβερνούσαν τότε δύο Πλατωνικοί φιλόσοφοι, ο Έραστος και ο Κορίσκος, στους οποίους είχε παραδώσει την πόλη ο ηγεμόνας της Ατάρνης και παλαιός μαθητής του Πλάτωνος και συμμαθητής του Αριστοτέλους, Ερμείας.
Στην Άσσο, ο Αριστοτέλης παρέμεινε τρία έτη (347 - 345 π.Χ.)
Το 345 π.Χ. ο Αριστοτέλης, με προτροπή του μαθητή του Θεόφραστου, διεκπεραιώθηκε στη Λέσβο και εγκαταστάθηκε στη Μυτιλήνη, όπου παρέμεινε επί δύο έτη (έως το 343 π.Χ.).
Φαίνεται, όμως, ότι υπήρξαν αντιδράσεις και έτσι οι δύο φιλόσοφοι επέστρεψαν στην Ατάρνη, στην αυλή του Ερμείου (343 π.Χ.)
Η παραμονή όμως εκεί διήρκεσε ελάχιστα.
Το 342 π.Χ. Περσική στρατιά (υπό τον Μέντορα, Ρόδιο στρατηγό στην υπηρεσία της Περσικής Αυτοκρατορίας) στάλθηκε στην Δυτική Μικρά Ασία, προς ανάκτηση των περιοχών που είχαν αποστατήσει.
Πιθανότατα, ο Αριστοτέλης όταν επέστρεψε στην Ατάρνη, στην αυλή του πενθερού του Ερμείου, φαίνεται ότι ανέλαβε διπλωματικές αποστολές προς τον Μέντορα, που φαίνεται ότι τον δέχθηκε φιλικά.
Στο μεταξύ είχε συζευχθεί την ανιψιά και θετή κόρη του Ερμείου, την Πυθιάδα, από την οποία απέκτησε κόρη, που έλαβε το όνομα της μητέρας της. (Μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου ο Αριστοτέλης συνδέθηκε αργότερα στην Αθήνα με τη Σταγειρίτιδα, Ερπυλλίδα, από την οποία απέκτησε ένα υιό, το Νικόμαχο).
Το τέλος του Ερμείου ήταν τραγικό. Αφού κατηγορήθηκε για συνεννοήσεις με την Μακεδονία, συνελήφθη από τον Μέντορα, στάλθηκε στα Σούσα, όπου και θανατώθηκε με μαρτυρικό σταυρικό θάνατο (341/340 π.Χ.).
Το 341 π.Χ. (μετά την σύλληψη του Ερμείου) φαίνεται ότι ο Αριστοτέλης και ο Θεόφραστος μόλις πρόλαβαν να διασωθούν, όταν, ομού με τους άλλους φιλοσόφους, διέφυγαν, με λέμβους, στην αντίπερα ακτή της Λέσβου
Στην συνέχεια, (ίσως μαζί με τον Θεόφραστο), έπλευσαν στην Αθήνα
Στην Αθήνα, ο Αριστοτέλης έγραψε τον "Ύμνο προς την Αρετή" (όπου έμμεσα εξυμνούσε τον Ερμεία). Τότε προφανώς ενέργησε να γίνει ένα αφιέρωμα (υπέρ του Ερμεία) στους Δελφούς.
Στο διάστημα αυτό, είναι πιθανόν ο Αριστοτέλης να έστειλε επιστολή στο Μέντορα να μην παραδώσει τον Ερμεία στον Πέρση βασιλέα αλλά ο Μέντωρ, που προφανώς είχε στοιχεία για διαπραγμάτευσή του με τον Φίλιππο, δεν την έλαβε υπ' όψη
Στο μεταξύ, η σχολή του σχολή του Ισοκράτους, (που θα ανησύχησε προφανώς, από την εγκατάσταση ενός ανταγωνιστή φιλοσόφου στην Αθήνα), κίνησε δικαστικές διαδικασίες εναντίον του (υπό τον Δημόφιλο) και δεδομένου ότι οι Αθηναίοι ήταν εχθρικοί προς τον Φίλιππο (οπότε, ευνοϊκά διακείμενοι προς τον Πέρση μονάρχη) ήταν πιθανόν ο Αριστοτέλης να καταδικαζόταν.
Έτσι ο Αριστοτέλης αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει την Αθήνα και να μεταβεί στην Μίεζα της Μακεδονίας (340 π.Χ.) , όπου και εγκαταστάθηκε όχι στην πρωτεύουσα Πέλλα αλλά στην επαρχιακή και ασήμαντη πόλη Μίεζα (σύγχρ. Νάουσα), (όπου υποτίθεται ότι ίδρυσε φιλοσοφική σχολή).
Την διετία 342 - 340 π.Χ., ο Φίλιππος διενεργεί αλλεπάλληλες εκστρατείες στην Θράκη και ο διάδοχος Αλέξανδρος λαμβάνει στρατιωτική εκπαίδευση στην πρωτεύουσα Πέλλα ενώ παράλληλα λογικό είναι να παρίσταται ανελλιπώς στις διοικητικές υποθέσεις του Μακεδονικού κράτους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, ήδη το 340 π.Χ. ο δεκαεξαετής Αλέξανδρος τοποθετήθηκε ως αντιβασιλέας στην Πέλλα κατά την διάρκεια απουσίας του Φιλίππου σε εκστρατεία κατά του Βυζαντίου (και μάλιστα ηγήθηκε εκστρατείας στην Θράκη όπου συνέτριψε μία εξέγερση των Μαίδων).
Ο Αριστοτέλης παρέμεινε στη Μακεδονία επί μία εξαετία.
Στο διάστημα αυτό ζήτησε με επιστολές από τον Φίλιππο να επανακτίσει τα Στάγειρα και να μην καταστρέψει την Ερεσσό καθώς είχαν επιβιβασθεί στην Λέσβο οι στρατηγοί Άτταλος και Παρμενίων και την πολιορκούσαν (Ιούνιος 336 π.Χ.)
(τελικά, η πόλη καταλήφθηκε και ο τύραννος της, Απολλόδωρος, εκδιώχθηκε).
Μετά την δολοφονία του Φιλίππου (θέρος 336 π.Χ.), ο Μ. Αλέξανδρος συνέτριψε την αντίσταση των Θηβαίων και αποκατέστησε την Μακεδονική κυριαρχία στη Νότια Ελλάδα.
Τότε, οι αντι-Μακεδονίζουσα παράταξη έχασε την επιρροή της στην Αθήνα οπότε ο Αριστοτέλης μπόρεσε να επιστρέψει με ασφάλεια (335 π.Χ.) και ίδρυσε εκεί την δική του φιλοσοφική σχολή.
Για να εγκαταστήσει τη σχολή του διάλεξε το "Γυμνάσιο", που ονομαζόταν και "Λύκειο", ανάμεσα στο Λυκαβηττό και τον Ιλισό, κοντά στην "πύλη του Διοχάρους", στο σημείο δηλ. που σήμερα βρίσκεται ο "Εθνικός Κήπος". Εκεί υπήρχε άλσος αφιερωμένο στον Απόλλωνα και τις Μούσες.
Με χρήματα που πιθανώς απέκτησε στην Μ. Ασία, από τον Ερμεία, και με την εύνοια του Αλεξάνδρου ο Αριστοτέλης έκτισε μεγαλόπρεπα οικήματα και στοές, που ονομάζονταν "περίπατοι". Ίσως, για αυτό η σχολή του ονομάστηκε "Περιπατητική" και οι μαθητές του περιπατητικοί φιλόσοφοι.
Ο Αλέξανδρος, ικανοποίησε το αίτημα του Αριστοτέλους για την επανίδρυση των Στάγειρα με επιστροφή των παλαιών κατοίκων, κάτι που ο Φίλιππος δεν το έπραξε, παρά τις επιστολές που του είχε απευθύνει ο Αριστοτέλης.
το 332 π.Χ. ο Ηγήλοχος, ναύαρχος του Αλεξάνδρου, καταλαμβάνει την Ερεσσό και Αριστοτέλης, Θεόφραστος και Φανίας στέλνουν επιστολές στον Αλέξανδρο για μη-δήωση της πόλης και μη-τοποθέτηση τυρρανίδας.
Η οργάνωση της σχολής είχε γίνει κατά τα πρότυπα της "Ακαδημίας". Τα μαθήματα για τους προχωρημένους μαθητές γίνονταν την πρωία ("εωθινός περίπατος") και για τους αρχάριους το απόγευμα ("περί το δειλινόν", "δειλινός περίπατος"). Η πρωινή διδασκαλία ήταν καθαρά φιλοσοφική ("ακροαματική"). Η απογευματινή "ρητορική" και "εξωτερική".
Η σχολή είχε μεγάλη βιβλιοθήκη και τόσο καλά οργανωμένη, ώστε αργότερα χρησίμευσε ως πρότυπο για την ίδρυση των βιβλιοθηκών της Αλεξάνδρειας και της Περγάμου. Ο Αριστοτέλης συγκέντρωσε χάρτες και όργανα χρήσιμα για τη διδασκαλία των φυσικών μαθημάτων. Έτσι σύντομα η σχολή έγινε περίφημο κέντρο επιστημονικής έρευνας. Στα δεκατρία έτη που έμεινε ο Αριστοτέλης στην Αθήνα δημιούργησε το μεγαλύτερο μέρος του έργου του, που προκαλεί το θαυμασμό με τον όγκο και την ποιοτική του αξία. Είναι άξιο απορίας, πώς ένας άνθρωπος σε τόσο ολίγο χρονικό διάστημα συγκέντρωσε και κατέγραψε τόσες πολλές πληροφορίες.
Το 323 π.Χ. με την είδηση του θανάτου του Μ. Αλεξάνδρου οι οπαδοί του αντιμακεδονικής παράταξης εκδηλώθηκαν εχθρικά κατά του Αριστοτέλους (καθώς διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον Αντίπατρο).
Το ιερατείο, με εκπρόσωπό του τον ιεροφάντη της Ελευσίνιας Δήμητρας, Ευρυμέδοντα, κατηγόρησε τον Αριστοτέλη για ασέβεια ("γραφή ασεβείας"), κατηγορώντας τον ότι ο "Ύμνος εις την Αρετή" και το επίγραμμα στο βωμό πλησίον του ανδριάντα του Ερμείου, στους Δελφούς προσέβαλε τους Θεούς.
Ο Αριστοτέλης όμως, γνωρίζοντας την τύχη που τον ανέμενε, έφυγε για την Χαλκίδα, πριν διεξαχθεί η δίκη του (323 π.Χ.). Εκεί έμεινε, στην οικία που είχε από τη μητέρα του, μαζί με τη δεύτερη σύζυγό του την Ερπυλλίδα και με τα δύο του τέκνα, το Νικόμαχο και την Πυθιάδα.
Το 322 π.Χ. απέθανε στη Χαλκίδα από στομαχικό νόσημα, μέσα σε θλίψη και μελαγχολία. Το σώμα του μεταφέρθηκε στα Στάγειρα, όπου τάφηκε με εξαιρετικές τιμές. Οι συμπολίτες του τον ανακήρυξαν "οικιστή" της πόλης και έκτισαν βωμό στον τάφο του. Στη μνήμη του καθιέρωσαν εορτή, τα "Αριστοτέλεια", και ονόμασαν έναν από τους μήνες "Αριστοτέλειο". Η πλατεία όπου τάφηκε, ορίστηκε ως τόπος των συνεδρίων της βουλής.
Φεύγοντας από την Αθήνα, διευθυντή της σχολής άφησε το μαθητή του Θεόφραστο, που τον έκρινε ως τον πλέον κατάλληλο. Έτσι το πνευματικό ίδρυμα του Αριστοτέλους εξακολούθησε να υπάρχει και μετά το θάνατό του.
Η προσωπικότητά του[]
Ο Αριστοτέλης ως άνθρωπος είχε πιστούς φίλους, αλλά και φοβερούς αντίπαλους (Επίκουρος, Τίμαιος, Ευβουλίδης κ.ά.), οι οποίοι κάποιες φορές τον παρουσίαζαν ως φιλάργυρο, φιλήδονο, ραδιούργο, μηχανορράφο, ακόμα ως οργανωτή δολοφονίας του Αλεξάνδρου κλπ.
Αντίθετα, από αξιόπιστες πηγές αναφέρουν ότι ο Αριστοτέλης υπήρξε η ενσάρκωση του ορθού μέτρου σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του. Την έμφυτη ευγένεια και τρυφερότητα της ψυχής του την βρίσκουμε διάχυτη μέσα στη διαθήκη του.
Μέσα σε αυτή φροντίζει για τη μνήμη των γονέων και του αδελφού του και δεν λησμονεί ούτε την οικογένεια του πατρικού φίλου Πρόξενου, που τον ανέθρεψε. Φροντίζει για τη δεύτερη γυναίκα του την Ερπυλλίδα και το υιό που απέκτησε μαζί της, το Νικόμαχο. Ακόμα για την θυγατέρα του Πυθιάδα, καρπό του πρώτου του γάμου. Σημαντικό για επισήμανση είναι στο σημείο εκείνο της διαθήκης, όπου ορίζει να μην πωληθεί κανείς από τους δούλους που τον υπηρέτησαν, αλλά να ελευθερώνονται μόλις ενηλικιώνονται.
Εργογραφία[]
Ο Αριστοτέλης δεν έδειξε ενδιαφέρον στη δημοσίευση των έργων του με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν σήμερα διαθέσιμα πολλά απο αυτά. Ποτέ δεν δημοσίευσε τα βιβλία του, εκτός από τους διαλόγους του. Η ιστορία των πρωτότυπων συγγραμμάτων του περιγράφεται από τον Στράβωνα στην "Γεωγραφία" του και από τον Πλούταρχο στο βιβλίο "Βίοι Παράλληλοι", Σύλλας.
Τα χειρόγραφα των παραδόσεων του Αριστοτέλη έμειναν στα χέρια του μαθητή του Θεόφραστου. Ο Θεόφραστος τα άφησε στον Νηλέα από την Σκήψη και από αυτόν έμειναν στους κληρονόμους του. Οι απόγονοί τους τα πούλησαν στον Απελλικώνα από την Τέω για ένα μεγάλο ποσό.
Ο Σύλλας μετά την κατάληψη των Αθηνών (86 π.Χ.) κατέσχεσε τη βιβλιοθήκη του Απελλικώνα και την μετέφερε στη Ρώμη. Εκεί πρωτοδημοσιεύτηκαν (60 π.Χ.) από τον Ίωνα φιλόλογο Τυραννίωνα από την Αμισό και στη συνέχεια από τον περιπατητικό φιλόσοφο Ανδρόνικο τον Ρόδιο. Οι Αλεξανδρινοί υπολόγιζαν ότι ο Αριστοτέλης έγραψε 400 περίπου συνολικά βιβλία.
Ο Διογένης ο Λαέρτιος υπολόγισε το έργο του σε στίχους και βρήκε ότι έφθαναν τις 44 μυριάδες, δηλ. 440.000. Μεγάλο μέρος από το έργο του αυτό χάθηκε. Ανήκε στην κατηγορία των δημόσιων ή "εξωτερικών" μαθημάτων και ήταν γραμμένα σε μορφή διαλογική. Από αυτά σώθηκε μόνο η "Αθηναίων Πολιτεία", σε έναν πάπυρο που βρέθηκε στην Αίγυπτο.
Τα σωζόμενα σήμερα έργα του αντιστοιχούν στη διδασκαλία που ο Αριστοτέλης έκανε στους προχωρημένους μαθητές του και που λέγονται "ακροαματικές ή εσωτερικές".
Γι' αυτό και είναι γραμμένα σε συνεχή λόγο και όχι σε διάλογο. Αρκετά από τα βιβλία του έχουν υποστεί επεμβάσεις και επεξεργασίες και γενικά η κατάστασή τους δεν είναι καλή. Από το τεράστιο έργο του τελικά σώθηκαν 47 βιβλία και μερικά αποσπάσματα από τα άλλα. Δεν θεωρούνται όμως όλα γνήσια.
Η συνηθέστερη κατάταξή τους είναι η ακόλουθη:
Λογικά ή Όργανον[]
Αποτελούν πραγματείες χρήσιμες για τη γνώση και είναι οι εξής έξι:
- "Περί ερμηνείας"
- "Κατηγορίαι"
- "Αναλυτικά πρότερα"
- "Αναλυτικά ύστερα"
- "Τοπικοί και Σοφιστικοί έλεγχοι"
Οι πραγματείες αυτές αποτελούν την αιώνια δόξα του φιλοσόφου, γιατί πρώτος αυτός διατύπωσε τους νόμους της ανθρώπινης νόησης και τους τρόπους του συλλογισμού.
Φυσικά[]
Περιλαμβάνουν τις εξής πραγματείες:
- "Φυσική ακρόαση" (βιβλία 8)
- "Περί Ουρανού" (βιβλία 4)
- "Περί Γενέσεως και Φθοράς" (βιβλία 3)
- "Μετεωρολογικά" (βιβλία 4)
- "Περί Κόσμου" (ψευδεπίγραφο)
Βιολογικά[]
- "Περί ζώων ιστορίας" (βιβλία 10)
- "Περί ζώων μορίων" (βιβλία 4)
- "Περί ζώων πορείας" (1 βιβλίο)
- "Περί ζώων κινήσεως"
- "Περί ζώων γενέσεως" (βιβλία 5)
- "Περί φυτών" (ψευδεπίγραφο)
Με τα έργα του αυτά έγινε ο δημιουργός της Φυσικής Επιστήμης, της Ζωολογίας και της Συγκριτικής Ανατομίας. Με τις πραγματείες αυτές έστρεψε ο Αριστοτέλης τη φιλοσοφική συζήτηση στο γόνιμο έδαφος του αισθητού Κόσμου.
Ψυχολογικά[]
- "Περί ψυχής" (βιβλία 3)
- "Περί αισθήσεως και αισθητών"
- "Περί μνήμης και αναμνήσεως"
- "Περί ύπνου και εγρηγορήσεως"
- "Περί ενυπνίων"
- "Περί μαντικής της εν τοις ύπνοις"
- "Περί μακροβιότητος και βραχυβιότητος"
- "Περί ζωής και θανάτου"
- "Περί αναπνοής"
- "Περί πνεύματος" (ψευδεπίγραφο)
Εκτός από το πρώτο, τα υπόλοιπα της ομάδας αυτής είναι γνωστά με το κοινό όνομα "Μικρά φυσικά".
Μεταφυσικά[]
Από τα Μεταφυσικά ή πρώτη φιλοσοφία, όπως τα αποκαλούσε ο Αριστοτέλης προήλθε ο όρος "μεταφυσική" των νεότερων χρόνων. Στα 12 βιβλία των Μεταφυσικών προσθέτουν συνήθως και τη διατριβή "Περί Μελίσσου, Ξενοφάνους και Γοργίου" (πιθανώς ψευδεπίγραφο). Στην ομάδα αυτή των έργων του ο Αριστοτέλης εξετάζει τις πρώτες αρχές όλων των όντων και των "κινουμένων" και των "ακινήτων".
Ηθικά[]
- "Ηθικά Ευδήμεια" (βιβλία 7)
- "Ηθικά μεγάλα" (βιβλία 2)
- "Ηθικά Νικομάχεια" (βιβλία 10)
Αυτά ιδιαίτερα τα τίμησαν οι θεολόγοι.
Πολιτικά[]
- "Πολιτικά" (βιβλία 8)
- "Αθηναίων Πολιτεία"
- "Οικονομικά" (βιβλία 2)
Αποτελούν, και σήμερα ακόμα, τη βάση των ερευνών για όσους ασχολούνται με τις πολιτικές επιστήμες.
Τεχνικά[]
- "Ρητορική" (βιβλία 3)
- "Ποιητική" (δεν σώθηκε ολόκληρη)
Προβλήματα[]
Περιέχουν προβλήματα από διάφορες περιοχές της γνώσης.
Στο σώμα των αριστοτελικών έργων έχουν συμπεριληφθεί και τα ακόλουθα ακόμα έργα, που δε θεωρούνται γνήσια: Φυσιογνωμικά, Περί θαυμασίων ακουσμάτων, Περί χρωμάτων, Περί ατόμων γραμμών, Μηχανικά, Ρητορική εις Αλέξανδρον και Περί ακουστών.
Επιστολές[]
- πρὸς Μέντορα (1).
- πρὸς Φίλιππον
- Σηλυβρίων
- πρὸς Ἀλέξανδρον ἐπιστολαὶ (4)
- πρὸς Ἀντίπατρον (9).
- πρὸς Ἀρίστωνα (1).
- πρὸς Ὀλυμπιάδα (1).
- πρὸς Ἡφαιστίωνα (1).
- πρὸς Θεμισταγόραν (1).
- πρὸς Φιλόξενον (1).
- πρὸς Δημόκριτον (1).
Η Φιλοσοφία του[]
Εκτός από τη γνώμη του τη σχετική με τις "ιδέες" του Πλάτωνα ο Αριστοτέλης υποστηρίζει και άλλες αρχές. Δεν αποκρούει την ηδονή, αλλά προτιμά την πιο τέλεια, αυτή δηλ. που πηγάζει από τη διάνοια. Ο σκοπός των ανθρώπινων ενεργειών, κατά τον Αριστοτέλη, είναι η ευδαιμονία, την οποία ορίζει ως ενέργεια σύμφωνη με την αρετή. Η αρετή, όταν κυριαρχεί στα πάθη και στις ορμές, τα ρυθμίζει, παίζοντας το ρόλο του μέτρου ανάμεσα στις δύο ακρότητες, δηλ. στην υπερβολή και την έλλειψη.
Έτσι π.χ. η "πραότητα" είναι αρετή ως μεσότητα της οργής και της αναισθησίας, η "ανδρεία", επειδή βρίσκεται ανάμεσα στη θρασύτητα και στη δειλία, και η "αιδώς", επειδή κατέχει το μέσο της αναισχυντίας και της κατάπληξης, που είναι ακρότητες.
Συμπλήρωμα της αρετής είναι και τα αγαθά του σώματος (δύναμη, υγεία, ομορφιά) και τα αγαθά της τύχης (πλούτος, ευγενική καταγωγή κλπ.).
Σύμφωνα μ' αυτά, ευτυχισμένος είναι εκείνος που ενεργεί κατά τις επιταγές της αρετής και συγχρόνως έχει μερίδιο και στα άλλα αγαθά, τα "εκτός αγαθά", όπως τα ονομάζει.
Ο Αριστοτέλης ταλαντεύεται ανάμεσα στον ιδεαλισμό και τον υλισμό. Κάθε πράγμα, κατ' αυτόν, αποτελείται από ύλη και πνεύμα, που είναι μεταξύ τους αδιάσπαστα ενωμένα. Η ύλη είναι παθητική, είναι η δυνατότητα του πράγματος, ενώ το πνεύμα ενεργητικό, δηλ. η δύναμη που μεταβάλλει τη δυνατότητα σε πραγματικότητα.
Ο Kόσμος, κατά τον Αριστοτέλη, είναι ενιαίος και αιώνιος, ενώ η οικουμένη έχει σχήμα σφαίρας με κέντρο τη Γη. Με την αποδοχή της καταγωγής των γνώσεων από τις αισθήσεις, πλησιάζει πολύ τον υλισμό. Τέλος με την τυπική λογική βλέπει την αντικειμενική πραγματικότητα "στατικά" και όχι μέσα στην αέναη μεταβολή και κίνησή της.
Χρονολόγιο[]
384 π.Χ.
Γέννηση Αριστοτέλη στα Στάγειρα
---
375 π.Χ.
Ο Αριστοτέλης πρόωρα ορφανός
παραλαμβάνεται από τον φίλο του πατέρα του Πρόξενο, που ήταν εγκαταστημένος στην Ατάρνη, απέναντι από τη Λέσβο.
367 π.Χ.
Ο πλούσιος Πρόξενος στέλνει τον Αριστοτέελη
να σπουδάσει στην Αθήνα, στην σχολή του Πλάτωνα.
356 π.Χ.
Γέννηση Αλέξανδρου στην Πέλλα
348 π.Χ.
o Φίλιππος Β' κατέστρεψε τα Στάγειρα ομού με πολλές άλλες πόλεις της Χαλκιδικής
Τα Στάγειρα, ήταν γνωστά
για την φιλο-αθηναϊκή πολιτική
και αντι-μακεδονική στάση τους
και όλη η Χαλκιδική έδινε άσυλο
σε όλους τους αντιπάλους των Μακεδόνων βασιλέων
Τρείς αντίπαλοι του Φιλίππου είχαν καταφύγει στην Χαλκιδική
επιδιώκοντας να ανακτήσουν τον θρόνο
Η ισοπέδωσή των Σταγείρων σήμαινε και
την οριστική συντριβή αντι-Φιλιππικού θύλακα
στην παραλιακή Μακεδονία
Ο Φίλιππος διαμοίρασε την χώρα τους σε ακτήμονες Μακεδόνες
Όσοι Σταγειρίτες σώθηκαν
βρήκαν καταφύγιο σε φιλο-Αθηναϊκά εδάφη
τρέφοντας προφανώς αιώνιο μίσος
για τον καταστροφέα της πόλης τους
347 π.Χ.
Αποθνήσκει ο Πλάτων στην Αθήνα
και αφήνει διάδοχό του στην σχολή
όχι τον υπερόπτη Αριστοτέλη
αλλά τον ανιψιό του, Σπεύσιππο.
Ο Αριστοτέλης εγκαταλείπει την Αθήνα
και πηγαίνει στην Άσσο της Μ. Ασίας
που κυβερνά ο φίλος του, τύραννος της Ατάρνης, Ερμείας.
347 - 345 π.Χ.
Στην Άσσο, ο Αριστοτέλης παρέμεινε τρία έτη (347 - 345 π.Χ.)
Φίλος με τους τυράννους της πόλης
προκάλεσε την εχθρότητα των κατοίκων
και αναγκάσθηκε να μεταναστεύσει στην Μυτιλήνη
στον φίλο του Θεόφραστο
345 - 342 π.Χ.
Στην Μυτιλήνη παρέμεινε δύο έτη
Αλλά και εκεί οι κάτοικοι αντέδρασαν
και οι δύο φίλοι κατέληξαν στην Ατάρνη
στον τύραννο Ερμεία
342 - 341 π.Χ.
Ο Αριστοτέλης παραμένει στην αυλή του τυράννου
συζεύγεται την θυγατέρα του
και (ως γνωστός αντιμακεδονιστής Σταγειρίτης)
αναλαμβάνει την διαπραγματεύσεις
με τον Μέντορα, αρχηγό της Περσικής στρατιάς
που ανακαταλαμβάνει πόλεις,
που οι ηγήτορές τους
κατηγορήθηκαν για σύμπραξη με τον Μακεδόνα Φίλιππο
θέλοντας να αποδείξει την αθωότητα του πεθερού του.
341 π.Χ.
Ο Μέντορας δεν πείθεται, συλλαμβάνει τον Ερμεία
που στέλνεται στα Σούσα
και εκτελείται ως προδότης της Περσικής αυτοκρατορίας
Ο Αριστοτέλης καταφεύγει με φίλους και χρήματα στην Αθήνα
340 π.Χ.
Στην Αθήνα, ο Αριστοτέλης έγραψε τον "Ύμνο προς την Αρετή" (όπου εξυμνούσε τον Ερμεία). Τότε, ενέργησε να γίνει ένα αφιέρωμα (υπέρ του Ερμεία) στους Δελφούς.
340 π.Χ.
Ο Αριστοτέλης έχοντας τα χρήματα του Ερμείου
κινείται για να ιδρύσει φιλοσοφική σχολή στην Αθήνα
Η σχολή του Ισοκράτους βλέποντας τον ως ανταγωνιστή
τον οδηγεί σε δίκη ως φίλο τυράννων
(τους οποίους οι Αθηναίοι ανέκαθεν απεχθάνονταν)
---
340 π.Χ.
Ο Αριστοτέλης προβλέποντας πιθανή καταδίκη
εγκαταλείπει την Αθήνα και πηγαίνει στην αντίπαλό της Μακεδονία
και ο Φίλιππος του παραχωρεί διαμονή
όχι στην πρωτεύουσα ή σε κάποια σημαντική πόλη
αλλά σε ένα ασήμαντο χωριό, την Μίεζα
όπου βέβαια κανείς ευγενής δεν θα καταδεχόταν να σπουδάσει
(άλλωστε ο Αριστοτέλης τότε δεν ήταν διάσημος
ως φιλόσοφος αλλά μόνον ως συγγενής τυράννων)
και εκεί απλά βιοπόρησε ως πολιτικός πρόσφυγας
χωρίς, προφανώς, να έχει φιλοσοφική σχολή
---
Το 340 π.Χ.
ο δεκαεξαετής Αλέξανδρος
(έχοντας ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του στην Πέλλα
με παιδαγωγούς τους Λεωνίδα και Λυσίμαχο)
τοποθετήθηκε
αντιβασιλέας - κυβερνήτης της Μακεδονίας
(σύνηθες για τους διαδόχους της Μακεδονίας)
καθώς ο Φίλιππος έλλειψε για 2 έτη σε εκστρατεία στο Βυζάντιο
και μάλιστα ηγήθηκε σε εκστρατεία κατά των Μαίδων
εξεγερμένων Θρακών.
335 π.Χ.
Ο Φίλιππος κυρίαρχος πλέον της Ελλάδας
αναγκάζει την Αθήνα και τις άλλες πόλεις
να δεχθούν πίσω τους εξόριστους πρόσφυγες
Τότε και ο Αριστοτέλης επιστρέφει στην Αθήνα
όπου με τα χρήματα του εκτελεσθέντος πεθερού του
ανοίγει την πρώτη του φιλοσοφική σχολή
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Παράδοξο Τροχού του Αριστοτέλη
- Νόμος Αριστοτέλους
- Αριστοτέλεια Μηχανική
- Αριστοτέλεια Σχετικότητα
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Αριστοτέλης (Αγγλική γλώσσα)
- Αποσπάσματα Αριστοτέλους
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)