Αφροδίτη
Aphrodite, Venus
- Ολύμπια Θεά της Ολυμπιακής Θρησκείας.
- Χώρες Λατρείας: Ελληνικός Κόσμος (κατά την 2η και 1η χιλιετία π.Χ.).
Ετυμολογία[]
Θεοί |
---|
της Ολυμπιακής Θρησκείας |
Πρώτη Γενεά |
Δεύτερη Γενεά, Τιτάνες |
- Τιτάνες (πρωτεύοντες): - Τιτάνες (δευτερεύοντες):
|
Τρίτη Γενεά, Ολύμπιοι |
- Ολύμπιοι (πρωτεύοντες): - Ολύμπιοι (δευτερεύοντες):
|
Παρα-Ολύμπιοι |
|
Το όνομα "Αφροδίτη" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "αφρός".
Παρά το γεγονός ότι η αρχαία παράδοση συνδέει την ονομασία της Αφροδίτης με τη γέννησή της από τον αφρό της θάλασσας, οι σύγχρονες γλωσσολογικές μελέτες απορρίπτουν την εξήγηση αυτή και θεωρούν ότι η ρίζα του ονόματος της δεν προέρχεται από καμία ινδοευρωπαϊκή ή σημιτική γλώσσα.
Δυό από τις πολλές υποθέσεις που έχουν γίνει θεωρούνται είναι οι εξής:
- Η πρώτη υποστηρίζει ότι το όνομα της Αφροδίτης προέρχεται από τις διαλέκτους των προϊστορικών αυτοχθόνων κατοίκων της Κύπρου (των λεγομένων Ετεοκυπρίων), των οποίων όμως η προέλευση και η γλώσσα είναι στοιχεία άγνωστα.
- Η δεύτερη, του Μ. Ρ. Nilsson, θεωρεί το όνομα Αφροδίτη αποτελεί ελληνική μεταγραφή του σημιτικού Αshtoret. Με τη δεύτερη υπόθεση συμφωνεί και ο Dugand,
- Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν απλά ότι το όνομα της θεάς είναι προελληνικό.
- Μερικές ετυμολογήσεις αρχαίων συγγραφέων, όπως λ.χ. του Ευριπίδη που αποδίδει την καταγωγή του ονόματος της θεάς στην αφροσύνη, θεωρούνται απλά λογοπαίγνια.
- Μία τελευταία ετυμολόγηση θεωρεί ότι το όνομα "Αφροδίτη" είναι απλά εξελληνισμός και παραφθορά του ονόματος "Νεφερτίτη".
Γενεαλογία[]
- Γενεά: 4η Θεϊκή Γενεά των Ολύμπιων
- Μητέρα:
- Σύζυγος:
- Τέκνα:
Νεφερτίτη, Αφροδίτη και Ευρώπη[]
Για την πιθανότητα μυθολογικής μετεξέλιξης της Αιγύπτιας βασίλισσας Νεφερτίτης στην:
βλέπε το άρθρο Νεφερτίτη και Αφροδίτη.
Επίσης υπάρχει πιθανότητα σύνδεσης των ανωτέρω με την μυθική βασίλισσα της Αιγύπτου Κασσιέπεια.
Βιογραφία[]
Η γέννηση της Αφροδίτης[]
Θεοί |
---|
της Ολυμπιακής Θρησκείας |
Πρώτη Γενεά |
Δεύτερη Γενεά, Τιτάνες |
- Τιτάνες (πρωτεύοντες): - Τιτάνες (δευτερεύοντες):
|
Τρίτη Γενεά, Ολύμπιοι |
- Ολύμπιοι (πρωτεύοντες): - Ολύμπιοι (δευτερεύοντες):
|
Παρα-Ολύμπιοι |
|
Μύθοι σχετικοί με τη γέννησή της υπάρχουν πολλοί.
Ο πιο παλαιός από αυτούς την παρουσιάζει ως κόρη του Δία και της Διώνης και λέει πως αυτή ήταν η Αφροδίτη Πάνδημος, που εξουσίαζε και την Κύπρο.
Σε άλλες πηγές η Αφροδίτη αναφέρεται ως κόρη του Κρόνου ή ως κόρη του Ωκεανού και της Θέτιδας,
Σε άλλες πηγές αναφέρεται ως κόρη του Ουρανού και της Γαίας ή της Θέτιδας ή της Ρέας ή της Τέμιδας, ή ακόμη κόρη του Κύπρου και της Συρίας.
Κατά τον Κικέρωνα η Κύπρις ήταν μια από τέσσερις υπάρχουσες Αφροδίτες και ονομαζόταν Αφροδίτη - Αστάρτη, την παρουσίαζαν δε ως κόρη της Συρίας και του Κύπρου και ερωμένη του Άδωνη.
Πιο γνωστοί είναι οι μύθοι που θέλουν την Αφροδίτη να είναι κόρη του Ουρανού και της θάλασσας. Κατά τον Ησίοδο, η Αφροδίτη γεννήθηκε από τον αφρό της θάλασσας και η θάλασσα είχε γονιμοποιηθεί από τα γεννητικά όργανα του Ουρανού που έπεσαν σε αυτήν όταν τον ακρωτηρίασε ο γιος του Κρόνος. Όταν γεννήθηκε η θεά, άρχισε την περιήγησή της στη θάλασσα. Αρχικά οι άνεμοι και τα κύματα την έσπρωξαν προς τα Κύθηρα και μετά στην Κύπρο, όπου και βγήκε στη ξηρά. Τότε στο μέρος εκείνο άρχισαν να φυτρύνουν και να αναδύονται άνθη, ως χαιρετισμός στη νεογέννητη θεά. Η Αφροδίτη έμεινε για λίγο στην Κύπρο και μετά άρχισε νέα περιήγηση στη θάλασσα, μέχρι που έφθασε στη Λακωνία όπου και εγκαταστάθηκε αρχικά.
Διαφορετικά παρουσιάζει τη γέννηση της θεάς ο έκτος Ομηρικός Ύμνος: Η Αφροδίτη, αναφέρει, γεννήθηκε από τον αφρό της θάλασσας κοντά στην Κύπρο. Ο δυτικός άνεμος, ο Ζέφυρος, την έσπρωξε προς την νήσο, όπου την υποδέχθηκαν οι Ώρες. Και αφού αυτές την έλουσαν, την έντυσαν με ωραίο πέπλο, της φόρεσαν χρυσό διάδημα και σκουλαρίκια και περιδέραιο, την συνόδευσαν στον Όλυμπο.
Σύμφωνα με τον ομηρικό μύθο γεννήθηκε σε μια ακτή της Πάφου στην Κύπρο. Σπρωγμένη από τον Ζέφυρο στη θάλασσα, η θεά καλλωπίστηκε από τις θεραπαινίδες της Ώρες και μεταφέρθηκε στον Όλυμπο, όπου παρουσιάστηκε στον Δία και τους υπόλοιπους θεούς. Σύμφωνα με την εκδοχή του Ησίοδου, η Αφροδίτη είναι αρχέγονη θεότητα και γεννήθηκε από τον αφρό που δημιούργησαν τα γεννητικά όργανα του Ουρανού καθώς έπεφταν στην θάλασσα, μετά τον ακρωτηριασμό του από τον Κρόνο. Πάλι με τη βοήθεια του Ζέφυρου ταξίδευσε στον απέραντο Ωκεανό. Πέρασε από τα Κύθηρα και κατόπιν κατευθύνθηκε στην Κύπρο.
Η Αφροδίτη ως Ολύμπια[]
Μετά την γέννησή της η Αφροδίτη παρουσιάστηκε στο συμπόσιο των αθανάτων, στον Όλυμπο, που γοητευμένοι από το κάλλος της την αποδέχθηκαν ως Ολύμπια και της χάρισαν μια από τις πρώτες θέσεις μεταξύ τους. Εκεί η θεά νυμφεύθηκε τον Ήφαιστο, θεό του πυρός και της μεταλλουργίας, και ως γαμήλιο δώρο ο Δίας της δώρισε μια μαγική ζώνη που της προσέδινε μοναδική γοητεία και ακατανίκητη ερωτική έλξη.
Σχέσεις με θεούς[]
- Με τον Άρη, απέκτησε τον Ίμερο, τον Έρωτα, τον Δείμο και τον Φόβο.
- Με τον Ποσειδώνα απέκτησε τον Έρυκα, που έδωσε το όνομά του στο ομώνυμο όρος της Σικελίας και τη Ρόδο,
- Με τον Διόνυσο, χάρη στη μαγική μεσολάβηση της Ήρας, απέκτησε τον Πρίαπο.
- Με τον Ερμή γέννησε τον Ερμαφρόδιτο.
Σχέσεις με θνητούς[]
- Με τον Άδωνη με τον οποίο απέκτησε δύο τέκνα: Τη Βερόη και το Γόλγο, μυθικό ιδρυτή της ομώνυμης κυπριακής πόλης.
- Άλλος μύθος αναφέρει ότι ο μυθικός βασιλέας της Κύπρου Πυγμαλίων τόσο ερωτεύθηκε την Αφροδίτη ώστε κατασκεύασε ένα άγαλμά της από ελεφαντόδοντο και άρχισε να ικετεύει τη θεά να του δώσει ζωή. Η Αφροδίτη εισάκουσε την παράκλησή του και έδωσε ζωή στο άγαλμα που ονομάστηκε Γαλάτεια. Από το δεσμό του Πυγμαλίωνα με τη Γαλάτεια - Αφροδίτη γεννήθηκαν ο Πάφος, οικιστής της πανάρχαιης Πάφου, και η Μεθάρμη.
- Άλλοι μύθοι φέρουν και το μυθικό βασιλέα της Πάφου Κινύρα ως εραστή της Αφροδίτης.
Συνοδοί[]
Ως συνοδεία της θεάς αναφέρονται οι Ώρες και οι Χάριτες και ο πτερωτός Έρως. Άλλες φορές πάλι συνοδεύεται από τον Πόθο, τον Αντέρωνα, τον Ίμερο και τον Πάνα. Από τους κύριους θεούς τη συντροφεύουν ο Ήφαιστος, ο Άρης, ο Ερμής, ο Ποσειδών, ακόμη και ο Άδης.
Επωνυμίες[]
Τα λατρευτικά της επίθετα είναι εκατοντάδες. Η Οδύσσεια την αναφέρει ως "Παφία". Η Ιλιάδα αναφέρει το Κύπρις ως το πλέον κοινό επίθετό της. Ό Ησίοδος την αναφέρει ως Κυπρογενή και Κυθηρεία.
- Επειδή γεννήθηκε από τη θάλασσα, η θεά πήρε πλήθος επιθέτων που σχετίζονταν με αυτήν:
Ουρανία, Πάνδημος, Αναδυομένη, Ευπλοία, Ποντία, Πελαγία, Λιμενία.
- Τη σχέση της εξάλλου με τη φύση και τη βλάστηση της προσέδωσε τα επίθετα Ανθεία, Ιεροκηπία, Αφροδίτη εν κήποις κ.α.
- Στο ρωμαϊκό κόσμο η Αφροδίτη προσαρμόζεται και δέχεται επιδράσεις από την Τuran, θεά των Ετρούσκων. Η Venus γίνεται πολύ σημαντική θεότητα από τον 3ο π.Χ. αιώνα στη Ρώμη, όπου και λατρεύεται επίσης με πολλά επίθετα, όπως Felix, Victrix, Fisica, Marina.
Προέλευση της Αφροδίτης[]
Όσον αφορά στην προέλευση της λατρείας της Αφροδίτης στην αρχαία Ελλάδα, υπάρχει ένα θέμα. Ενώ η θεά ήδη ασφαλώς επιβεβαιώνεται στην πρώιμη επική λογοτεχνία, το όνομά της δεν υπάρχει στη μυκηναϊκή θρησκεία, όπως τουλάχιστον μας γίνεται γνωστή από τις πινακίδες της Γραμμικής Γραφής Β'. Πιθανότατα η λατρεία της θεάς ήρθε στην Ελλάδα στην περίοδο 1200 - 800 π.Χ. Ο Μπάρκερτ, θεωρεί πως η προέλευση της Αφροδίτης παραμένει σκοτεινή, όπως και το όνομά της»
Η αναζήτησή μας για την προέλευση της Αφροδίτης δεν σταματά στην Κύπρο, στο γνωστό σημείο σύντηξης των ασιατικών θρησκευτικών αντιλήψεων. Σχεδόν όλοι οι κορυφαίοι μελετητές συναινούν ότι η λατρεία της Αφροδίτης έφθασε αρχικά στην Ελλάδα από την Εγγύ Ανατολή: «Πίσω από τη μορφή της Αφροδίτης στέκει καθαρά η σημιτική θεά της αγάπης, η Ιστάρ (Αστάρτη), βασίλισσα του ουρανού και εταίρα ταυτόχρονα». Αυτή η άποψη υποστηρίζεται από τους ίδιους τους Έλληνες.
Ο Παυσανίας είχε την ακόλουθη άποψη: "Οι Ασσύριοι ήταν οι πρώτοι από την ανθρώπινη φυλή που λάτρεψαν την "Αφροδίτη Ουρανία", κατόπιν ο λαός της Πάφου, στην Κύπρο, και των Φοινίκων στην Παλαιστίνη και ο λαός των Κυθήρων, που παρέλαβε τη λατρεία της από τους Φοίνικες».
Ο Μπάρκερτ υποδεικνύει ότι η Αφροδίτη έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με την Ιστάρ. Και οι δύο απεικονίζονται ως θεές της αγάπης και συνδέονται με ιεροτελεστίες της πορνείας. Η Αφροδίτη, όπως και η Ιστάρ, απεικονιζόταν οπλισμένη και την επικαλούνταν ως εγγυήτρια της νίκης.
Συγγενικές θεότητες[]
Οι ιδιότητες της θεάς αποδεικνύουν την ομοιότητά της με διάφορες ανατολικές (σημιτικές) θεότητες, όπως η συριακή Ashera, η Βαβυλωνιακή Ιστάρεια (Ishtar) και η φοινικική Αστάρτη (Ashtarte).
Η ιδέα για την ύπαρξη μιας θεότητας με τέτοιες ιδιότητες υπολογίζεται ότι εμφανίσθηκε γύρω στην 4η χιλιετία π.Χ., πρώτα στους Σουμερίους με την Ινάννεια (Inanna) και μετά σε άλλους λαούς της Ανατολής, όπου έλαβε και τα γενικά της χαρακτηριστικά ως θεά του έρωτα και της γονιμότητας. Με αυτή τη μορφή διαδόθηκε σε άλλους πολιτισμούς όπου, εξ' αιτίας των διαφόρων σημαντικών θρησκευτικών αναγκών ενώθηκε με άλλες θεότητες, κυρίως της φύσης και της βλάστησης. Έτσι, υπολογίζεται ότι εμφανίσθηκε και η Αφροδίτη, τη 2η χιλιετία π.Χ.
Όσον αφορά τον τόπο της γέννησής της (πέρα από τον μύθο), σύγχρονοι ερευνητές θεωρούν πιθανή τη Μικρά Ασία, και ακόμη πιο πιθανή την Κύπρο, εξ' αιτίας της γεωγραφικής κυρίως θέσης της τελευταίας και της ύπαρξης σε αυτήν πολλών ελληνικών θεοτήτων. Στην Ελλάδα η λατρεία της Αφροδίτης μεταφέρθηκε από την Κύπρο, και εκεί πήρε από τους Έλληνες την τελική μορφή και υπόστασή της.
Λατρεία[]
Στον ελληνικό κόσμο η πολύπλευρη υπόσταση της θεάς Αφροδίτης την τοποθέτησε σε μια από τις πρώτες θέσεις του ελληνικού πανθέου και την έφερε βαθιά στη συνείδηση του λαού στην τέχνη και στη λογοτεχνία του. Η λατρεία της Αφροδίτης έπαιξε σημαντικό ρόλο στη θρησκευτική ζωή των Ελλήνων, όπως και άλλων λαών.
Ιστορία της Λατρείας[]
Οι προσφορές και οι τελετές προς την Κύπριδα φανερώνουν τις πολλές της ιδιότητες. Η αρχαιότερη ιδιότητά της ήταν εκείνη της θεάς της βλάστησης και της αφθονίας, στην οποία πρόσφεραν βότανα, λουλούδια, φυτά και καρπούς . Η Αφροδίτη πήρε στοιχεία μιας πανάρχαιας εντόπιας θεότητας, της οποίας η λατρεία υπήρχε στη Χοιροκοιτία τουλάχιστον κατά την 6η χιλιετία π.Χ.
Στη Νεολιθική Εποχή η λατρεία τέτοιας θεότητας ήταν διαδεδομένη και συνδεόταν, μεταξύ άλλων, με το σημαντικό ρόλο της γυναίκας. Με την ανακάλυψη του χαλκού οι συνθήκες άλλαξαν κατασκευάστηκαν καινούρια εργαλεία και όπλα και η παλαιά λατρεία της νεολιθικής θεότητας συμπληρώθηκε με καινούρια στοιχεία, όπως οι προσφορές ζώων. Τώρα η θεά της βλάστησης και της αφθονίας παίρνει και άλλα χαρακτηριστικά, όπως η ιδιότητα της θεάς της γονιμότητας και του έρωτα. Οι προσφορές επίσης αυξάνονται, αφού προστίθενται σε αυτές ζώα και πτηνά.
Κατά τη 2η χιλιετία π.Χ. με την επίδραση της Ανατολής, εισάγεται στη λατρεία της θεάς και το οργιαστικό στοιχείο, το οποίο παίρνει τη μορφή της ιερής πορνείας.
Από αυτή την άποψη η Αφροδίτη έχει πολλές ομοιότητες με τις ανατολικές θεότητες Αστάρτη (Ιshtar), Κυβέλη (Kybele), Άθωρ (Hathor).
Επίσης κατά τη 2η Xιλιετία π.Χ. η λατρεία της Αφροδίτης συμπληρώνεται με νέα στοιχεία όπως η λατρεία των δέντρων και οι τελετουργικοί χοροί. Οι τελετές και οι προσφορές παρουσιάζουν ακόμη και τη σημαντική ιδιότητα της Αφροδίτης ως θεάς της Φύσης και των στοιχείων της: του Ύδατος, της Γης, του Αέρα και του Πυρός.
Λατρευτικά Σύμβολα[]
Ένα από τα κύρια σύμβολα της Αφροδίτης ήταν ο φαλλός, σύμβολο της γονιμότητας και του έρωτα, που λατρευόταν ως ιερή πέτρα. Επίσης την θεά της γονιμότητας συμβόλιζαν ο τράγος, το περιστέρι, η μυρτιά και το ρόδο. Οι ανεμώνες και τα τριαντάφυλλα ήταν τα σύμβολα της θεάς του έρωτα και ταυτόχρονα της βλάστησης.
Την Αφροδίτη, ως προσωποποίηση της Φύσης και των τεσσάρων στοιχείων της, συμβολιζόταν ακόμη και από δέντρα, ψάρια, δίκτυα, πτηνά και από τον δίσκο του Ήλιου. Το σημαντικότερο όμως σύμβολο της θεάς είναι ο κεστός, δηλαδή ο στηθόδεσμος. Ακόμη η Αφροδίτη, ως θεά της ευμορφίας, κρατά καθρέφτη, ενώ ως σύμβολο της ερωτικής ειμαρμένης συνδέθηκε με τα ζάρια των οποίων το μεγαλύτερο ρίξιμο έφερε το όνομά της.
Πόλεις Λατρείας[]
Στην Ουρανία Αφροδίτη ήταν αφιερωμένα πολλά ιερά από τα οποία τα πιο γνωστά ήταν εκείνα στα Κύθηρα, στην Αθήνα, στην Ολυμπία, στο Άργος, στη Μεγαλόπολη και στη Θήβα. Η Πάνδημος Αφροδίτη είχε συχνά κοινά ιερά με την Ουρανία Αφροδίτη.
Λατρεία στην Σπάρτη[]
Στην αρχαία Ελλάδα, ειδικά στη Σπάρτη, η Αφροδίτη λατρευόταν ως πολεμίστρια, όπως βεβαιώνεται από το επίθετο Αρεία. Όπως επεσήμανε ο Graz, αυτή η λατρεία θεωρείτο παράξενη από τους ίδιους τους Έλληνες: «Η ένοπλη Αφροδίτη της Σπάρτης προκάλεσε τα πνεύματα όσων ασχολήθηκαν με τα επιγράμματα και τη ρητορική των κλασικών χρόνων» Όμως, η σπαρτιατική λατρεία βρίσκει ένα παράλληλο θέμα στο νησί των Κυθήρων, όπου η Αφροδίτη Ουρανία απεικονιζόταν οπλισμένη. Ας προσθέσουμε εδώ, ή μάλλον ας θυμίσουμε, ότι αυτή θεωρείτο η αρχαιότερη λατρεία μιας θεάς που ούτως ή άλλως παίρνει μέρος στον πόλεμο με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στο ομηρικό έπος.
Λατρεία στην Κύπρο[]
Ναοί στην Κύπρο[]
Από αρχαίες φιλολογικές πηγές και από αρχαιολογικά ευρήματα, γνωρίζουμε τους ακόλουθους τόπους λατρείας της Κύπριδας:
Αρχίζοντας από την Πάφο, που ήταν το μεγαλύτερο κέντρο λατρείας της θεάς με το επίθετο Παφία, και όπου είχε το μεγαλύτερο ιερό της, βρίσκουμε διάφορους μύθους σχετικούς με την ίδρυση του ιερού αυτού.
Πιο συχνά αναφέρονται ο Πάφος, ο Αερίας, ο Αχαιός Αγαπήνωρ, η ίδια η Αφροδίτη και, βέβαια, ο βασιλέας Κινύρας.
Οι γνωστότεροι μύθοι παρουσιάζουν τον Κινύρα ως ιδρυτή του ιερού και αρχιερέα της θεάς.
Από τους μύθους αυτούς μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Κινύρας ήταν ο πρώτος που έφερε στην Κύπρο από την Ανατολή τη λατρεία της Αστάρτης και του Τομμούζ, με το χαρακτηριστικό στοιχείο της ιερής πορνείας, που την ταύτισε με τη λατρεία της Αφροδίτης και του Άδωνιδος, αφού η λατρεία της Αφροδίτης στην Κύπρο μπορεί να θεωρηθεί αρχαιότερη της εποχής που κατά προσέγγιση μπορεί να θεωρηθεί ότι έζησε ο Κινύρας.
Φαίνεται ότι ο μυθικός αυτός βασιλέας ήταν εκείνος που σύνδεσε τις νέες οργιαστικές τελετές με τις ήδη υπάρχουσες τοπικές ιεροτελεστίες. Ο ίδιος έγινε αρχιερέας της νέας λατρείας.
Στην Πάφο, εκτός από το ναό και το ιερό άλσος, οι πηγές αναφέρουν το αντικείμενο λατρείας, ένα λίθινο κώνο. Σύμφωνα με τους μύθους, υπήρχε ο ιερός βωμός που ποτέ δεν βρεχόταν από το αίμα των θυσιών, υπήρχαν δε και υπαίθριοι βωμοί για τις προσφορές. Ο Βιργίλιος αναφέρει πως ο αριθμός των υπαίθριων βωμών ήταν 100. Το ιερό της Αφροδίτης στην Πάφο ήταν ένα από τα 3 ιερά της Κύπρου που είχαν το δικαίωμα να προσφέρουν άσυλο. (Τα άλλα ήταν εκείνο της Αμαθουσίας Αφροδίτης και εκείνο του Δία στη Σαλαμίνα).
Ιερά της Αφροδίτης υπήρχαν στο ακρωτήριο Ζέφυρος κοντά στην Πάφο, στους Σόλους, στο Μάριον - Αρσινόη, στο ακρωτήριο του Αποστόλου Ανδρέα . Στην Αμαθούντα βρισκόταν επίσης ένα σημαντικό ιερό λατρείας της Αμαθουσίας Αφροδίτης ή της Αφροδίτης - Αριάδνης. Σύμφωνα με την παράδοση, το ιερό αυτό ιδρύθηκε είτε από τον Άμαθο είτε από την Αμαθούσα, είτε από τον Αμάθου . Αναφέρεται ακόμη ότι στην Αμαθούντα η Αφροδίτη λατρευόταν ταυτόχρονα σε θηλυκή και αρσενική μορφή.
Άλλα ιερά της Αφροδίτης αναφέρεται ότι βρίσκονταν στην σημερινή "Αγία Νάπα" και στη Σαλαμίνα, όπου η θεά λατρευόταν ως προστάτιδα της πόλης. Στην κεντρική πεδιάδα υπήρχε σύμπλεγμα ιερών αφιερωμένων στην Αφροδίτη με το επίθετο Γολγία.
Ιερά βρίσκονταν στο Ιδάλιον, στην Τρεμιθούντα, στην Ταμασσό.
Στην τελευταία, οι μύθοι αναφέρουν ένα κήπο στο μέσο του οποίου φύτρωνε ένα ολόχρυσο δέντρο, και από το δέντρο αυτό είχε κόψει η θεά τα τρία χρυσά μήλα που χάρισε στον Ιππομένη για να νικήσει και να κερδίσει την Αταλάντη.
Το ιερό στους Γόλγους αναφέρεται ότι είχε ιδρυθεί από το Γόλγο, γιο της Αφροδίτης και του Άδωνη, μερικοί μύθοι, μάλιστα, το παρουσιάζουν ως αρχαιότερο από εκείνο της Πάφου.
Η ύπαρξη των ιερών της Κύπριδας στην πεδιάδα και σε παραλιακές τοποθεσίες, αποδεικνύει επίσης ότι η Αφροδίτη λατρευόταν στην Κύπρο κυρίως ως θεά της βλάστησης, της γονιμότητας της γης και της θάλασσας. Οι ιδιότητες αυτές καθρεπτίζονται, εξ' άλλου, και στους τόπους λατρείας της.
Λατρεία στην Πάφο[]
Στο ιερό της Αφροδίτης στην Πάφο οργανώνονταν πολλές φορές το χρόνο τελετές προς τιμή της θεάς. Σώθηκαν τα ονόματα μερικών από αυτές: Ζακόρια, Περιόρια, Αφροδίσια.
- Τα Ζακόρια ήταν, ίσως, η τελετή που έκαναν προς τιμή της θεάς οι υπηρέτες του ναού.
- Τα Περιόρια γίνονταν πριν από τα Αφροδίσια
- Τα Αφροδίσια ήταν η μεγάλη εορτή της Αφροδίτης, ίσως αποτελούσαν μια εορτή καθαρμού: Ευπρεπιζόταν ο ναός και προετοιμαζόταν για την υποδοχή των πιστών που έφθαναν από τα άλλα μέρη της Κύπρου και από τις γύρω χώρες. Στις διάφορες αυτές εορτές προσφέρονταν στους εορτάζοντες πλακούντες από σιτάρι, μέλι και άλλα υλικά, με τα ονόματα σίρβηνον, πυραμούς κ.ά. Από τις τελετές στα ιερά άλλων μερών της Κύπρου σώθηκαν από την Αμαθούντα τα ονόματα Θύλλα και Κάρπωσις.
Οι ιεροτελεστίες προς τιμή της Αφροδίτης Παφίας γίνονταν κάθε άνοιξη . Οι πιστοί συγκεντρώνονταν στους ιερούς κήπους, σε κάποια απόσταση από το ναό, περιμένοντάς την αυγή και την εμφάνιση του Αυγερινού . Μόλις ο [[πλανήτης\\ αυτός εμφανιζόταν εκκινούσε η πομπή των πιστών με συνοδεία χορού και μουσικής από πνευστά και κρουστά όργανα. Οι πιστοί, κρατώντας αναμμένες λαμπάδες και προσφορές, προχωρούσαν προς το ιερό όπου ανέμεναν οι ιερείς, έτοιμοι να εκτελέσουν τις προσφορές.
Σύμφωνα με τις πηγές, στο ιερό της Πάφου υπήρχε ομάδα ιερέων με επικεφαλής αρχιερέα και ομάδα ιερειών με επικεφαλής αρχιέρεια. Πολύ σημαντικός ήταν ο ρόλος του αρχιερέα, ο οποίος τελούσε με την αρχιέρεια το μυστήριο του ιερού γάμου. Οι ιερείς της Παφίας Αφροδίτης πάντα ανήκαν στο γένος των Κινυραδών, δηλαδή των απογόνων του Κινύρα. Στο ιερό της Πάφου υπήρχαν επίσης μάντεις που πρόβλεπαν το μέλλον κατά τη διάρκεια των τελετών. Πιθανόν οι μάντεις να ανήκαν στο γένος των Ταμιραδών, των απογόνων του Ταμίρα που αναφέρεται ως ο πρώτος μάντης της Αφροδίτης.
Η ομάδα των ιερειών αποτελούνταν από 50 κορίτσια που κατά τη διάρκεια των ιεροτελεστιών εκτελούσαν σημαντικά τελετουργικά καθήκοντα, όπως η σωματική επαφή και το τελετουργικό μπάνιο. Στην ομάδα των ιερειών ανήκαν και οι ιερόδουλες. Σημαντικότατος ήταν ο ρόλος της αρχιέρειας, που θεωρούνταν η προσωποποίηση της Αφροδίτης. Το κύριο καθήκον της, η εκτέλεση του ιερού γάμου.
Από τους μύθους, όπως το μύθο που αναφέρει ότι η Αφροδίτη απήγαγε το γιο του Ήλιου Φαέθοντα και τον έκανε νυκτερινό φύλακα του ιερού της στην Πάφο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι στα ιερά της θεάς κάποια καθήκοντα εκτελούσαν και τα παιδιά. Η υπόθεση αυτή ενισχύεται και από τις παραστάσεις παίδων, που βρέθηκαν σε τεμένη.
Μέσα στις αναθυμιάσεις του λιβανιού και της μύρας άρχιζαν οι τελετές. Στους βωμούς καίγονταν πρώτα φυτά και λουλούδια και αρωματικά βότανα ενώ οι μάντεις πρόβλεπαν το μέλλον από τους καπνούς. Ταυτόχρονα εκτελούνταν η σπονδή, κατά την οποία χυνόταν στο πάτωμα του ναού μέλι. Άρχιζαν ύστερα οι προετοιμασίες για τις θυσίες. Τα αφιερωμένα ζώα στολίζονταν και θυσιάζονταν με τελετουργικό τρόπο, καίγονταν δε στους βωμούς ενώ από τα σπλάχνα τους και από τις στάκτες οι μάντεις έκαναν πάλι προβλέψεις.
Στην Παφία θυσίαζαν πτηνά, τράγους, βόδια και αγριόχοιρους . Οι θυσίες διαρκούσαν μέχρι τη νύκτα.
Κατά τη δεύτερη μέρα των ιεροτελεστιών τελούνταν η ιερή πορνεία. Οι γυναίκες που έπαιρναν μέρος στο μυστήριο αυτό έπρεπε να παραμείνουν άγρυπνες μέχρι την αυγή, και η αγρυπνία τους συνοδευόταν από μουσική και αναθυμιάσεις που τις διέγειραν ώστε να γίνει τέλεια η ιερή πράξη. Το πρωί της δεύτερης μέρας οι γυναίκες, φέροντας στέφανο, κάθονταν στο ναό και περίμεναν τη στιγμή της επιλογής. Ήταν αναγκασμένες να περιμένουν, μέχρι που κάποιος άντρας θα έρριχνε ένα νόμισμα στα γόνατά τους, λέγοντας: Επικαλούμαι για σένα τη θεά Μύλιττα. Το νόμισμα αφιερωνόταν στην Αφροδίτη. Ακολουθούσε η ερωτική πράξη, έξω από το ναό, ίσως στο ιερό άλσος. Οι πιστοί της Παφίας Αφροδίτης έπρεπε να μετάσχουν στην ιερή πορνεία τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Μετά, μπορούσαν να εκτελούν τη θρησκευτική αυτή υποχρέωση με συμβολικούς τρόπους.
Η τελετή της ιερής πορνείας τέλειωνε με τελετουργικό λουτρό στη θάλασσα, με τη συμμετοχή της αρχιέρειας, των ιερειών και όλων των γυναικών που έπαιρναν μέρος στις τελετές.
Λατρεία στην Αμαθούντα[]
Διαφορετικά λατρευόταν η Αφροδίτη στην Αμαθούντα. Κατά τις ιεροτελεστίες, οι πιστοί κρατώντας αναμμένες λαμπάδες, προχωρούσαν με τραγούδια και βακχικό χορό προς το άλσος, όπου περίμενε ο νεαρός αρχιερέας της Αφροδίτης. Ο ίδιος εκτελούσε ένα τελετουργικό χορό που οι κινήσεις του μιμούνταν τους πόνους του τοκετού.
Υποθέτουμε ότι ο χορός αυτός του αρχιερέα είχε σκοπό να προκαλέσει πλούσια συγκομιδή, ευφορία της γης και γονιμότητα στους ανθρώπους και στα ζώα τους. Ταυτόχρονα ο χορός εκτελούνταν και προς τιμή της Αριάδνης η οποία, σύμφωνα με την κυπριακή παράδοση πέθανε στον τοκετό και θάφθηκε στο άλσος του ιερού της Αμαθούντας, όταν έφτασε εκεί μετά τη φυγή της από την Κρήτη μαζί με το Θησέα. Το χορό ακολουθούσαν άλλες τελετές και θυσίες.
Λατρεία στο Ιδάλιο[]
Κατά την Ελληνιστική εποχή λατρεύτηκε στην Κύπρο και η Αρσινόη Β' η Φιλάδελφος, που ταυτίστηκε με την Αφροδίτη . Δεν υπάρχουν πολλές πληροφορίες για τους τρόπους λατρείας. Είναι μόνο γνωστό ότι στο ναό της Αρσινόης στο Ιδάλιον απαγορευόταν η είσοδος στους άνδρες. Η ύπαρξη τέτοιου κανονισμού ίσως μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι στο Ιδάλιον η Αρσινόη είχε πάρει τις αρχαιότερες ιδιότητες της θεάς της βλάστησης και της αφθονίας.
Αδώνια[]
Στην Κύπρο γίνονταν ακόμη και κοινές γιορτές του Άδωνη και της Αφροδίτης, τα Αδώνια.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Νεφερτίτη Αφροδίτη Ευρώπη
- Ολυμπιακή Θρησκεία
- Ολύμπιοι
- Ουρανομαχία
- Τιτανομαχία
- Θεομαχία
- Ανθρωπογονία
- Κοσμογονία
- Θεογονία
Βιβλιογραφία[]
Αρχαία Βιβλιογραφία[]
Νέα Βιβλιογραφία[]
- Briffault R., The Mothers (New York, 1963)
- Brundage B., The Fifth Sun: Aztec Gods, Aztec World (Austin, 1983)
- Buren E. van, «An Additional Note on the Hair-Whirl», στο JNES IX (1950)
- Burkert W., Greek Religion (Cambridge, 1985)
- Cohen M., Sumerian Hymnology (Cincinnati, 1981: 148
- Cornelius I., «The Lion in the Art of the Ancient Near East: A Study of Selected Motifs», Journal of Northwest Semitic Languages XV (1989)
- Erman A., A Handbook of Egyptian Religion (London, 1907)
- Farnell L., The Cults of the Greek States, Vol. II (New Rochelle, 1977)
- Foster B., Before the Muses: An Anthology of Akkadian Literature, Vol. 1 (Bethesda, 1993)
- Gantz T., Early Greek Myth (Baltimore, 1993)
- Graz F., "Women, War, and Warlike Divinities," in W. Eck et al eds. Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik 55, (1984)
- Graves R., The White Goddess (New York, 1948)
- Jacobsen T., The Treasures of Darkness (New Haven, 1976)
- Harrison J., Προλεγόμενα στη μελέτη της ελληνικής θρησκείας, Ιάμβλιχος, (Αθήνα, 1995-97).
- Helck W., Betrachtungen zur Grossen Göttin, (Munich, 1971)
- Nagy G., «The White Rock of Leukas», Harvard Studies in Classical Philology 77 (1973)
- Neumann E., The Great Mother (Princeton, 1974)
- Penglase C., Greek Myths and Mesopotamia (London, 1994)
- Stephens F., «Prayer of Lamentation to Ishtar», στο J. Pritchard ed., Ancient Near Eastern Texts (Princeton, 1969)
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Αφροδίτη - Η θεά της ομορφιάς
- Η Θεά Αφροδίτη - μεγάλη συλλογή εικόνων (αγγεία, αγάλματα, πίνακες ζωγραφικής κ.α.)
- Ορφικός Ύμνος Αφροδίτης
- Έρωτος και Αφροδίτης εορτή
- Aphrodite Goddess of love and beauty in mythology
- Homeric and Orphic Hymns to Aphrodite
- The Cult of Aphrodite
- Κινύρας
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)