Δαρείος Α \Περσία

Mandane, married to Artayctes?, son of Cherasmis (DS 11. 57. 1; Phanias ap. Plut. Them. 13. 2; Hdt. 7. 78)
Unnamed daughter, married to Daurises (Hdt. 5. 116; 5. 121)
Unnamed daughter, married to Hymaees (Hdt. 5. 116; 5. 122)
Unnamed daughter, married to Artokhmes (Hdt. 7. 73)

Βιογραφία[]

Συνοπτική Βιογραφία[]

Όταν ήταν στρατηγός κατέπνιξε μια εξέγερση στη δυτική Περσίδα που είχε εκσπάσει εναντίον του θρησκευτικού ηγέτη Γαυμάτα.

Το 522 π.Χ. δολοφονήθηκε ο Σμέρδις και ο Δαρείος άρχισε ένα σκληρό αγώνα για να επιτύχει την διαδοχή του.

Όταν ανέβηκε στον Περσικό θρόνο κατέπνιξε πολλές επαναστάσεις στις επαρχίες της Αιγύπτου, στην Ελυμαΐδα, στη Μηδία, στην Παρθία, στη Βαβυλωνία και στη Μαργιανή.

Το 519 π.Χ. εισέβαλε με ισχυρό στρατό στη χώρα των Ορθοκορυβάντιων Σκυθών από τα ανατολικά της Κασπίας, με αποτέλεσμα να τους νικήσει και να φονεύσει τον αρχηγό τους.

Στα ανατολικά προς την κοιλάδα του Ινδού ποταμού, εισέβαλε ίσως το 515 π.Χ., υποτάσσοντας τις εκεί περιοχές αποφέροντας πιο πολλά έσοδα στο ταμείο του περσικού κράτους.

Ο Δαρείος Α' οργάνωσε τις πρώτες Περσικές εκστρατείες στην Ευρώπη που τον έφεραν αντιμέτωπο με τις Ελληνικές πόλεις και ιδιαίτερα με την Αθήνα και την Σπάρτη γεγονός που οδήγησε στους Περσικούς Πολέμους.

Το 513 π.Χ. πιθανώς πραγματοποίησε μία εκστρατεία στην Καυκασία, στην ανατολική παραλία της Μαύρης Θάλασσας.

Το θέρος του 512 π.Χ. ο στρατός του Δαρείου διήλθε από μια πλωτή γέφυρα, που κατασκεύασε ο Σάμιος Μανδροκλής, τον Βόσπορο με ισχυή στρατιωτική δύναμη, ενώ στις εκβολές του Δούναβη τον περίμεναν να τον συνδράμουν και 600 πλοία, κυρίως των υποτελών του Φοινίκων.

Η Θράκη με τους λαούς των Κικόνων, των Αστών, των Παιόνων, των Καινών, των Θυνών και των Νιψαίων υποτάχθηκε στο Δαρείο, ο οποίος συνέχισε μέχρι τον Δούναβη και έχτισε μια δεύτερη γέφυρα για να διέλθει ο στρατός του. Εκεί κατάφερε να νικήσει αρκετούς Θρακικούε κσι Σκυθικούς λαούς (Αγαθύρσους, Κρώβυσους και Κιμμέριους) αλλά αν και δεν επέτυχε να τους υποτάξει, επέτυχε να τους εμποδίσει να επιτεθούν όσο θα κατακτούσε την ηπειρωτική Ελλάδα.

Στην επιστροφή του στον Ελλήσποντο υπέταξε τις επαναστατημένες πόλεις του Βυζαντίου, της Περίνθου και της Καλχηδόνας και διήλθε στην Ασία αφήνοντας το μεγαλύτερο τμήμα του στρατού του στους στρατηγούς Μεγάβαζο και Οτάνη. Οι δυο τους κατέλαβαν την Ίμβρο, τη Λήμνο και το βασίλειο της Μακεδονίας. Οι περιοχές της Θράκης (από το Βόσπορο μέχρι το Δούναβη) ανήκαν διοικητικά στη σατραπεία των Σάρδεων.

Το 499 π.Χ. εξέσπασε η Ιωνική Επανάσταση την οποία ο Δαρείος κατέπνιξε με συνεχόμενες αποστολές στρατηγών και ύστερα από πολλές μάχες και πολιορκίες το 493 π.Χ.. Ο Δαρείος Α' ήταν αυτός που εκκίνησε την εκστρατεία των Περσών εναντίον των Ελλήνων για να τιμωρήσει τους Αθηναίους και τους Ερετριείς, που βοήθησαν τους Ίωνες να εξεγερθούν.

Η 1η εκστρατεία του γαμβρού του, του στρατηγού Μαρδόνιου δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα καθώς καταστράφηκε ο στόλος στο ακρωτήριο Άθως και ο στρατός ηττήθηκε από τους Βρύγες. Όμως προσέθεσε στην Περσική Αυτοκρατορία, την Μακεδονία και μεγάλες εκτάσεις της Θράκης.

Η δεύτερη εκστρατεία, με επικεφαλής τους Δάτιδα και Αρταφέρνη, απέτυχε μετά την ήττα στη μάχη του Μαραθώνα, το 490 π.Χ., εναντίον της Αθήνας.

Το 486 π.Χ. εξέσπασε επανάσταση στην Αίγυπτο και μετά τον θάνατό του,

Ο Δαρείος απέθανε πριν την ολοκλήρωση των προετοιμασιών για την 3η εκστρατεία στην Ελλάδα, έπειτα από ασθένεια ενός μηνός, 64 ετών, το 485 π.Χ.

Ακολούθησε επανάσταση και στη Βαβυλώνα (484 π.Χ.).

Ο τάφος του είναι λαξευμένος σε ένα βράχο στην Περσέπολη και σώζεται μέχρι σήμερα.

Νομοθετικό Έργο[]

Ο Δαρείος εγκαινίασε ευρεία νομοθετική μεταρρύθμιση το λεγόμενο «Διάταγμα των Ορθών Κανονισμών».

Επέκτεινε το σύστημα των σατραπειών που είχε κληρονομήσει από τον Κύρο Β', συγκροτώντας 20 σατραπείες και διαιρώντας το κράτος σε αντίστοιχες φορολογικές περιφέρειες. Με αυτό τον τρόπο κατόρθωσε να ρυθμίσει την είσπραξη των κανονικών και τακτικών εισφορών από τους «νομούς» της αυτοκρατορίας του. Στην εποχή του οι εισφορές ανήλθαν στο υπερβολικό για την εποχή του ποσόν των 14.560 ευβοϊκών ταλάντων αργύρου τον χρόνο. Για τον λόγο αυτό οι Πέρσες του έδωσαν το προσωνύμιο «κάπηλος».

Υιοθέτησε το λυδικό νομισματικό σύστημα, όπου απαιτούνταν συγκεκριμένο βάρος χρυσού στο κάθε νόμισμα. Τα νομίσματα, οι στατήρες, είχαν σε αναπαράσταση τον «Μεγάλο Βασιλέα» με τόξο.

Ονομάστηκαν «δαρεικοί» από την ακκαδική λέξη που σημαίνει «χρυσός» και αποτελούνταν κατά 98% από χρυσό.

Εξερευνήσεις[]

Ο Δαρείος είχε αποστείλει εξερευνητική αποστολή με αρχηγό τον Σκύλακα τον Καρυανδέα στον Ινδό ποταμό, μια από τις πρώτες οργανωμένες εξερευνητικές αποστολές.

Αναλυτική Βιογραφία[]

Ο Δαρείος ήταν υιος του σατράπη της Παρθίας Υστάσπους, κλάδου του Οίκου των Αχαιμενιδών και βασίλευσε από το 521 π.Χ. για 36 συναπτά έτη, έως το 485 π.Χ.

Όταν ήταν στρατηγός κατέπνιξε μια εξέγερση στη δυτική Περσία που είχε εκσπάσει εναντίον του θρησκευτικού ηγέτη Γαυμάτα.

Όταν ο Καμβύσης άρχισε να φοβάται τις φιλοδοξίες του αδελφού του Σμέρδιος, διέταξε την δολοφονία του. Όμως αυτός επέζησε και επωφελούμενος από την εκστρατεία του στην Αίγυπτο, ανέλαβε την εξουσία στην Περσία.

Ο Καμβύσης έσπευσε να τον συναντήσει αλλά απέθανε στην Συρία καθώς ένα παλαιό του τραύμα μολύνθηκε.

Ο Σμέρδις κυβέρνησε επί επτάμηνο.

Μετά οι ευγενείς (προσκείμενοι στον Καμβύση Β') οργάνωσαν μία συνωμοσία εναντίον του. Τον παρουσίασαν όχι ως πραγματικό Σμέρδη αλλά ως τον Μήδο Γαυμάτα. Διακήρυξαν ότι ο πραγματικός Σμέρδις είχε δολοφονηθεί από τον Καμβύση Β' τον Μεγάλο.

Επτά Συνωμότες
Ελληνικό Όνομα (από Ηρόδοτο)	Πατέρας	Περσικό Όνομα	Πατέρας
Οτάνης ο Πρεσβύτερος	?	Utana	Thukhra (~ Τίγρις)(?)
Ασπαθίνης ο Έντιμος	Πρήξασπης	Ardumanish	Vahauka (~ Ώχος)
Γωβρύας ο Πρεσβύτερος	Μαρδόνιος	Gaubaruva	Marduniya
Ινταφέρνης ο Μονόφθαλμος	?	Vindafrana	Vayaspara (~ Ασπάρης) (?)
Μεγάβυζος ο Πρεσβύτερος	?	Bagabukhsa	Daduhya (~ Δατύας)(?)
Υδάρνης ο Πρεσβύτερος	?	Vidarna	Bagabigna (~ Μεγαβίγνης) (?)

Η συνωμοσία επέτυχε. Ο Σμέρδις φονεύθηκε και στον θρόνο ανέβηκε ο Δαρείος Α' ο Μέγας.

Οι μεταρρυθμίσεις του Δαρείου δημιούργησαν επαναστατικά κινήματα στην Αίγυπτο, στο Ελυμαΐδα (Elam), στη Μηδία, στη Παρθία, στη Βαβυλωνία και στη Μαργιανή. Στη τελευταία μάλιστα επέδειξε ιδιαίτερη σκληρότητα αφού εκτέλεσε 55.000 επαναστάτες. Κατέγραψε τα γεγονότα αυτά σε μια πλάκα στη κοιλάδα Κερμανσάχ, στο βράχο Μπεχιστούν, στα βόρεια του Ελυμαΐδας (Elam). Στα πρώτα αυτά γεγονότα αναφέρει ότι νίκησε σε 19 μάχες και θριάμβευσε εναντίον 9 ηγεμόνων. Ο Δαρείος εγκαινίασε μια πολύ μεταρρυθμιστική, για την εποχή, πολιτική.

Ο Δαρείος Α' ήταν εκείνος που άρχισε την εκστρατεία των Περσών εναντίον των Ελλήνων που ήταν ο πρώτος από τους Περσικούς Πολέμους. Ο Δαρείος πέθανε πρίν την ολοκλήρωση της δεύτερης εκστρατείας εναντίον της Ελλάδας.

Διοίκηση και Οικονομία[]

Ο Δαρείος άφησε ευρεία νομοθετική μεταρρύθμιση το λεγόμενο «Διάταγμα των Ορθών Κανονισμών».

Επέκτεινε το σύστημα των σατραπειών που είχε κληρονομήσει από τον Κύρο Β' τον Μεγάλο, συγκροτώντας 20 σατραπείες και διαιρώντας το κράτος σε αντίστοιχες φορολογικές περιφέρειες. Σε κάθε πρωτεύουσα κάθε σατραπείας υπήρχαν πολυάριθμοι διοικητικοί υπάλληλοι ενώ περιόδευαν σε αυτές και ορισμένου ελεκτές, που αποκαλούνταν "οφθαλμοί του βασιλέα" και ήταν άτομα διορισμένα από τον ίδιο τον Δαρείο, επομένως ήταν της απολύτου εμπιστοσύνης του. Δουλεία τους ήταν να ελέγχουν για την άρτια λειτουργία του διοικητικού συστήματος και την δίκαιη είσπραξη των φόρων. Με αυτό τον τρόπο κατόρθωσε να ρυθμίσει την είσπραξη των κανονικών και τακτικών εισφορών από τους «νομούς» της αυτοκρατορίας του. Στην εποχή του οι εισφορές ανήλθαν στο υπερβολικό για την εποχή του ποσόν των 14.560 ευβοϊκών ταλάντων αργύρου ανά έτος, δηλαδή περίπου 400 τόννους αργύρου. Για τον λόγο αυτό οι Πέρσες του έδωσαν το προσωνύμιο «κάπηλος».

Σατραπεία	Φόρος σε τάλαντα αργύρου και σε είδος
Ιωνία:	400
Λυδία:	500
Ελλησποντιακή Θράκη:	360
Κιλικία:	500 και 360 ίππους
Φοινίκη και Κύπρος:	350
Αίγυπτος:	700 και σίτο
Σατταγυδία :	170
Βαβυλωνία:	1.000 και 500 ευνούχους
Σουσιανή:	300
Μηδία:	450
Κασπιανή:	200
Βακτρία:	360
Ινδία:	360 και ψήγματα χρυσού
Παρθία:	300
Πακτυική\| 400
Σαγαρτία:	600
Σακία:	250
Παρικανία και Ανατολική Αιθιοπία:	400
Μοσχίδα και Τιβαρηνίδα:	300
Ματιανή και Σασπειρία:	200
Σύνολο	14.560 τάλαντα

Εδώ αξίζει να συγκριθεί ο συνολικός ετήσιος φόρος στη Δηλιακή Συμμαχία, που ήταν 460 τάλαντα, με τον συνολικό ετήσιο φόρο στη Περσική Αυτοκρατορία, για να γίνει κατανοητό πόσο υπερβολικά μεγάλα ήταν τα κέρδη που απέφεραν οι επαρχίες στον Δαρείο.

Υιοθέτησε το λυδικό νομισματικό σύστημα, όπου απαιτούνταν συγκεκριμένο βάρος χρυσού στο κάθε νόμισμα. Τα νομίσματα, οι στατήρες, είχαν σε αναπαράσταση τον «Μεγάλο Βασιλέα» με τόξο. Ονομάστηκαν «δαρεικοί» από την ακαδική λέξη που σημαίνει «χρυσός» και αποτελούνταν κατά 98% από χρυσό ενώ είχανε βάρος 8,4 γραμμαρίων. Οι δαρεικοί δεν κυκλοφορούσαν μόνο στην Περσική Αυτοκρατορία αλλά και σε γειτονικά κράτη, δείγμα μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης της αυτοκρατορίας. Έτσι λοιπόν το εμπόριο με ξένα κράτη διευκολύνθηκε και δημιούργησε μια ευκατάστατη εμπορική τάξη μέσα στην αυτοκρατορία ενώ ο αυτοκράτορς ενθάρρυνε τις εξερευνητικές αποστολές και έκανε μεγάλα έργα που βοήθησαν ακόμα περισσότερο το εμπόριο, όπως την διάνοιξη της διώρυγας μεταξύ Σουέζ και Νείλου.

Απεκατέστησε τα προνόμια που είχε ο στρατός πριν τη μεταρρύθμιση του Γαυμάτα και για αυτό όλη η στρατιωτική εξουσία τον υποστήριζε. Επίσης κατά εντολή του Δαρείου, σε κάθε σατραπεία έδρευε στρατιωτική δύναμη υπό την ηγεσία ενός στρατιωτικού ηγέτη και όχι του σατράπη, έτσι ώστε να μην υπάρχει πιθανότητα κάποιος σατράπης να προσπαθούσε να αποσχιστεί από τη κεντρική εξουσία. Ακόμα, οι σατράπες και οι στρατιωτικοί διοικητές κάθε σατραπείας αλληλοελέγχονταν μεταξύ τους για να μειωθούν οι πιθανότητες απόσχισης ή εξέγερσης. Οι στρατιωτικοί διοικητές λαμβάνανε διαταγές από ένα συμβούλιο πέντε ανώτατων στρατηγών. Σε περίπτωση πολεμικών επιχειρήσεων τα στρατεύματα ενημερώνωνταν από αγγελειαφόρους και μετακινούνταν ταχύτατα από το μεγάλο και καλά οργανωμένο οδικό δίκτυο της αυτοκρατορίας. Η "βασιλική οδός" εκτεινόταν από την Έφεσο μέχρι τα Σούσα και ανά τακτά διαστήματα υπήρχαν βοηθητικές εγκαταστάσεις με βασιλικούς αγγελιαφόρους και στρατιωτικά βοηθήματα.

Maps-Persian-Empire-01-wik — Η Περσική Αυτοκρατορία την εποχή του Δαρείου

Η εξωτερική του πολιτική χαρακτηρίζεται από μια ιμπεριαλιστική τάση, που διακατείχε όλες τις αυτοκρατορίες της Μέσης Ανατολής, ενώ εμφάνιζε το κράτος του ως συνέχεια των προγενεστέρων αυτοκρατοριών της Αιγύπτου, της Ασσυρίας και της Βαβυλωνίας.

Στην επιγραφή του Ναξιστουρέμ καταγράφεται ότι ο Δαρείος κατέκτησε επτά λαούς όσο βασίλευσε. Οι Θράκες, οι Ινδοί και οι Καυκάσιοι ήταν ορισμένοι από αυτούς.

Ταυτόχρονα επειδή ήθελε να επεκταθεί η αυτοκρατορία στα δυτικά και να μετατρέψει το Αιγαίο σε "περσική λίμνη" κήρυξε το πόλεμο στις ελληνικές πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας, με αφορμή το ότι η Αθήνα και η Ερέτρεια βοήθησαν τους Ίωνες στην Ιωνική Επανάσταση. Τελικά η πρώτη του εκστρατεία, υπό το στρατηγό Μαρδόνιο και γαμπρό του Δαρείου, απέτυχε καθώς ο στόλος διαλύθηκε στο ακρωτήριο Άθως και ο στρατός ηττήθηκε από άγριους λαούς της Θράκης. Επίσης η δεύτερη υπό τους Δάτη και Αρταφέρνη ηττήθηκε από τους Αθηναίους και τους Πλαταιείς στη μάχη του Μαραθώνα.

Θάνατος[]

Απέθανε έπειτα από ασθένεια που κράτησε ένα μήνα, 64 ετών, το 486 π.Χ.

Τον διαδέχθηκε ο γιος του Ξέρξης Α'.

Ο τάφος του βρίσκεται ένα ταφικό μνημείο λαξευμένο σε ένα βράχο στη Περσέπολη, στο σημερινό Naqsh-i-Rustam και σώζεται μέχρι σήμερα.

Υποσημειώσεις[]

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Βιβλιογραφία[]

Μπελέζος Δ., Κωτούλας Ι., Γιαννόπουλος Ν., ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΣΕΙΡΑ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΑΧΕΣ, τεύχος 21, ΜΑΡΑΘΩΝΑΣ, εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, Μάρτιος 2006
Βούλγαρης Θ., Πασχαλίδου Μ., Κόλιου Κ., ΟΙ ΜΑΧΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ: Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΑΡΑΘΩΝΑ, τεύχος 1, ΤΟ "Βήμα" ΙΣΤΟΡΙΑ, Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2003
Γαρουφάλης Δ., ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ, εκδόσεις ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ, 2003

Primärliteratur

Aischylos: Die Perser. Übersetzt, ediert und herausgegeben von Emil Staiger. Reclam, Stuttgart 1997, ISBN 3-15-000510-8.
Herodot: Historien. Übersetzt von August Horneffer, ediert und herausgegeben von Hans-Wilhelm Haussig. Kröner, Stuttgart 1971, ISBN 3-520-22404-6.

Wissenschaftliche Sekundärliteratur

Dietz-Otto Edzard: Reallexikon der Assyriologie und vorderasiatischen Archäologie, Bd. 9, de Gruyter, Berlin 2001, ISBN 3-11-017296-8, S. 206
Jürgen von Beckerath: Handbuch der ägyptischen Königsnamen. Münchner Ägyptologische Studien 49, Verlag Philipp von Zabern, 2. Aufl., Mainz 1999, S. 220-221. ISBN 3-8053-2591-6
Pierre Briant: Darius. Les Perses et l'Empire. Decouvertes Gallimard, Paris 1992, ISBN 2-07-053166-X. (Grundlegendes Werk über das Leben des Dareios und den Aufbau seines Reiches. Aufwändig illustriert, auch für Leser mit schwachen Französischkenntnissen empfehlenswert)
Gerd Gropp: Beobachtungen in Persepolis. in: Archäologische Mitteilungen aus Iran. Bd 4 (Sonderdruck). Herausgegeben vom Deutschen Archäologischen Institut Abteilung Teheran. Dietrich Reimer Verlag, Berlin 1971. (Forschungsanstöße zu der Bedeutung von Persepolis, insb. der vermutl. ägyptischen Einflüsse in der Architektur.)
Fritz Gschnitzer: Die Sieben Perser und das Königtum des Dareios. Ein Beitrag zur Achaimenidengeschichte und zur Herodotanalyse. Carl Winter Universitätsverlag, Heidelberg 1977, ISBN 3-533-02598-5. (Vortragsschrift über die Anfänge der Herrschaft des Dareios und die Analyse der hierzu zur Verfügung stehenden Quellen.)
Walther Hinz: Darius und die Perser. Eine Kulturgeschichte der Achämeniden. 2 Bde. Holle, Baden-Baden 1976. (Standardwerk. Grundlage für die neuere Achaimenidenforschung, insb. durch die Auswertung der elamitischen Tontafeln.)
Heidemarie Koch: Es kündet Dareios der König. Vom Leben im persischen Großreich. Philipp von Zabern, Mainz 1992. ISBN 3805313470 (Umfassende, aber nicht unumstrittene Darstellung zum achaimenidischen Perserreich mit Hauptaugenmerk auf die Zeit Dareios’ I. und zahlreichen Illustrationen)
Thomas Schneider: Lexikon der Pharaonen. Albatros Verlag, Düsseldorf 2002, S. 107-108. ISBN 3-7608-1102-7
Leo Trümpelmann: Zwischen Persepolis und Firuzabad. Sonderband zur Antiken Welt. Philipp von Zabern, Mainz 1992. ISBN 3-8053-1414-0
Josef Wiesehöfer: Der Aufstand Gaumātas und die Anfänge Dareios’ I. Diss. Bonn 1978.
Josef Wiesehöfer: Das antike Persien. Von 550 v.Chr. bis 650 n.Chr. Albatros, Düsseldorf 2005, ISBN 3-491-96151-3. (Gut geschriebenes Standardwerk zu der Geschichte des alten Persiens.)

Historische Romane

Hanns Kneifel: Darius der Große. König der Perser. Lübbe, Bergisch-Gladbach 2001, ISBN 3-404-14465-1. (Roman über die Figur des Dareios.)
Gore Vidal: Ich Cyrus, Enkel des Zarathustra. (engl. Creation). Goldmann, München 2000, ISBN 3-442-42087-3. (Kritischer Roman über die Zeit des Achaimenidenreiches unter Dareios, Xerxes und Artaxerxes I. mit Darlegung verschiedener Sichtweisen auf das Reich und Studien über benachbarte Kulturkreise.)

Ιστογραφία[]

Κίνδυνοι Χρήσης

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.

Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)