Δημοκρατία
- Είδος πολιτεύματος.
Ετυμολογία[]
Κράτος
|
---|
Πολιτεύματα
|
Μοναρχικά |
|
Ολιγαρχικά |
|
Δημοκρατικά |
|
Η ονομασία "δημοκρατία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "δήμος".
Η ετυμολογία της λέξεως βρίσκεται στα συνθετικά «δήμος» (το σύνολο ή η συνέλευση των ανθρώπων που έχουν πολιτικά δικαιώματα) και «κράτος» (δύναμη, εξουσία, κυριαρχία). Ο όρος επινοήθηκε κατά τον πέμπτο αιώνα π.Χ., στην Κλασσική Ελλάδα, και χρησιμοποιήθηκε κατ' αντιδιαστολή με τη μοναρχία, την αριστοκρατία και την ολιγαρχία.
Σήμερα, στην καθομιλουμένη, χρησιμοποιείται συνήθως κατ' αντιδιαστολή με τον όρο δικτατορία.
Είναι πιθανό ο όρος «δημοκρατία» να επινοήθηκε από τους δυσφημιστές της που απέρριπταν την πιθανότητα μίας, ούτως ειπείν, «δημαρχίας».
Οποιαδήποτε και αν ήταν η αρχική απόχρωση, ο όρος υιοθετήθηκε από τους |Αθηναίους δημοκρατικούς ώστε να δηλώνει «το πολίτευμα εκείνο στο οποίο η εξουσία βρίσκεται στα χέρια της συνέλευσης των εχόντων πολιτικών δικαιώματα».
Η λέξη παρουσιάζεται στον Ηρόδοτο, που έγραψε μερικά από τα πρωιμότερα σωζόμενα γραπτά, αλλά ίσως δεν χρησιμοποιήθηκε πριν το 440-430 π.Χ. Δεν είναι σίγουρο ότι η λέξη χρησιμοποιήθηκε από τη στιγμή της γέννησης της δημοκρατίας, αλλά από το 460 π.Χ. γνωρίζουμε την ύπαρξη του ονόματος «Δημοκράτης», που προφανώς δόθηκε από τους γονείς στο τέκνο τους ως ένδειξη δημοκρατικής νομιμότητας.
Εισαγωγή[]
Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από τον λαό, ασκείται από τον λαό και υπηρετεί τα συμφέροντα του λαού[1] [2] Κεντρικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας είναι η λήψη αποφάσεων με ψηφοφορία: των πολιτών, στην Άμεση Δημοκρατία, ή κάποιων αντιπροσώπων τους, στην Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία.
Δημοκρατική Αρχή[]
Ο ορισμός της δημοκρατίας, όπως εκτίθεται προηγουμένως, έχει τρία μέρη:
- Η εξουσία πηγάζει από τον λαό. Αυτό σημαίνει, κι αν πάρουμε σαν δεδομένο ότι η λειτουργία του πολιτεύματος θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την ύπαρξη κυβέρνησης, ότι για να είναι η κυβέρνηση δημοκρατική θα πρέπει να είναι δημοφιλής, ή τουλάχιστον να τυχαίνει της αποδοχής των πολιτών. Ή αλλιώς αντλεί τη νομιμότητα της από το λαό.
- Η εξουσία ασκείται από τον λαό. Αυτό σημαίνει ότι για να είναι ένα πολίτευμα δημοκρατικό θα πρέπει με κάποιους τρόπους να εξασφαλίζει τη συμμετοχή των πολιτών στις πολιτικές διαδικασίες, τις διαδικασίες διακυβέρνησης και λήψης αποφάσεων. Για παράδειγμα, πέρα των εκλογών ανάδειξης των οργάνων της πολιτείας, αυτό μπορεί να σημαίνει τη διενέργεια δημοψηφισμάτων.
- Η εξουσία εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού. Αυτό σημαίνει ότι τα όργανα της πολιτείας που είναι φορείς εξουσίας (κυβέρνηση, βουλή κ.ο.κ.) πρέπει να υπηρετούν και να προασπίζουν τα συμφέροντα του συνόλου της κοινωνίας, και όχι π.χ. κάποιου εκτός της κοινωνίας ή π.χ. κάποιων μόνο τμημάτων της. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι πρέπει να επιδιώκουν την ευρύτερη δυνατή συναίνεση. Επίσης σημαίνει ότι ταυτόχρονα με την αρχή της πλειοψηφίας πρέπει να υπάρχουν μηχανισμοί που προασπίζουν τα συμφέροντα της μειοψηφίας.
Ταξινομία[]
Κατά μία κατηγοριοποίηση η δημοκρατία μπορεί να είναι έμμεση, όπως είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία αλλά και άμεση, όπως εκείνη της Αθήνας.
Ιστορικά εμφανίστηκε πρώτα η δεύτερη και ακολούθησε, κατά την περίοδο του Διαφωτισμού, η πρώτη.
Η πρακτική του δημοψηφίσματος εμφυτεύει, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, στοιχεία άμεσης στην έμμεση δημοκρατία.
Μία προσπάθεια ριζικότερης ανάμειξης των δύο, σε φιλελεύθερο συνήθως πλαίσιο, αποκαλείται συμμετοχική δημοκρατία.
- Άμεση Δημοκρατία
- Συμμετοχική Δημοκρατία
- Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία
- Φιλελεύθερη Δημοκρατία
- Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
- Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
- Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
- Σύστημα Γουεστμίνστερ
- Προεδρική Δημοκρατία
- Ημιπροεδρική Δημοκρατία
- Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
- Λαϊκή Δημοκρατία
- Φιλελεύθερη Δημοκρατία
Ρήση[]
- "Θῶρ, ὁ τῆς αὐστηρότητος θεὸς Γερμανικός, Διί, τῷ μεγάλῳ θεῷ ὀλυμπικῷ, "ὦ Ζεῦ, πολιτείαι Εὐρωπαῖαι δημοκρατικῶς διάκριναν πολιτείᾱν ἑλληνικὴν οὐ σῴζειν ἐκ τοῦ δυστυχήματος χρηματικοῦ", φησίν. Ζεῦς δὲ αὐτῷ, "ὦ Θορ, ἐκτίσαμεν δημοκρατίᾱν· ἀποσβεννύναι οὖν αὐτὴν δυνάμεθα", φησίν."
Υποσημειώσεις[]
- ↑ S., D., Tansey, Politics: the basics, 1995, p.176.
- ↑ Η αρχή αυτή προέρχεται από τη διάσημη φράση του Αβραάμ Λίνκολν "government of the people, by the people, for the people" στην ιστορική ομιλία του στο Γκέτεσμπουργκ κατά τη διάρκεια του Αμερικάνικου Εμφυλίου, 1863. Ωστόσο η συγκεκριμένη λεκτική απόδοση, αν και έχει το ίδιο νόημα, γίνεται με ρηματικές εκφράσεις όπως στο 1ο άρθρο του Ελληνικού Συντάγματος.
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Πολίτευμα
- Κράτος
- Κοινοβούλιο
- Φιλελευθερισμός
- Σοσιαλισμός
- Πολίτευμα
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)