Ελλήσποντος
Ελλήσποντος
Τένεδος
Ίμβρος
Σαμοθράκη
Ροδίος Ποταμός
Σκάμανδρος Ποταμός
Σατνιόεις Ποταμός
Βιθυνία
Μικρά Φρυγία
Ελλήσποντος.
- Ένας Πορθμός που ενώνει την Προποντίδα και το Αιγαίο Πέλαγος.
Ο Ελλήσποντος, είναι το αρχαίο όνομα των Δαρδανελλίων, του πορθμού που ενώνει το Αιγαίο με την Προποντίδα.
Ετυμολογία[]
Πρότυπο:Straits
Η ονομασία "Ελλήσποντος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Έλλη " (δηλ. "Έλλης πόντος" = "Θάλασσα της Έλλης").
Ονομάστηκε έτσι από την Έλλη, θυγατέρα βασιλέως του Ορχομενού Αθάμαντος, που πνίγηκε εκεί, μετά από τη πτώση της από τον ιπτάμενο κριό, κατά την περιώνυμη μεταφορά της (μαζί με τον αδελφό της Φρίξο) προς την Ασία.
Το νεότερο όνομα οφείλεται στη αρχαία πόλη "Δάρδανος" που είχε κτισθεί επί της Ασιατικής ακτής στο μέσον περίπου του πορθμού (διαύλου).
Εισαγωγή[]
Ελλήσποντος.
Μορφολογία[]
- Χωρίζει την Ευρώπη από την Ασία και
- ενώνει το Αιγαίο Πέλαγος με την Προποντίδα (και κατ' επέκταση την Μαύρη Θάλασσα).
- Το μήκος του είναι 57 χλμ. και
- το πλάτος του 37 χλμ.
Η ευρωπαϊκή ακτή του είναι βραχώδης, απότομη, σε αντίθεση με την ασιατική, που είναι χαμηλή με μικρούς λιμένες που διαρρέται από μικρούς ποταμούς και είναι εύφορη και πλούσια.
Μέσα στον πορθμό διέρχεται θαλάσσιο ρεύμα που κατευθύνεται προς το Αιγαίο.
Δημογραφία[]
Στην Αρχαιότητα ιδρύθηκαν "δίδυμες" πόλεις στις δύο ακτές του με σκοπό την διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ Ευρώπης-Ασίας
- Ελαιούς της Θρακικής Χερρονήσου ~ Ίλιο της Τρωάδας
- Σηστός (και Μάδυτος) της Θρακικής Χερρονήσου ~ Άβυδος της Τρωάδας
- Κρήσσα ( = Κριθωτή) της Θρακικής Χερρονήσου ~ Περκώτη της Τρωάδας
- Καλλίπολη (= Κοίλα ?) της Θρακικής Χερρονήσου ~ Λάμψακος της Τρωάδας
Ιστορία[]
Εξ' αιτίας της γεωγραφικής του θέσης είχε ανέκαθεν μεγάλη στρατηγική σημασία, αλλά και εμπορική, γιατί αποτελεί τη μόνη δίοδο από το Αιγαίο προς τον Εύξεινου Πόντο.
Από την προϊστορία ο Ελλήσποντος αποτελούσε ζώνη διέλευσης, από την Ασία στην Ευρώπη και αντίστροφα, στρατών και λαών.
Μυκηναϊκή Εποχή[]
Κατά την Μυκηναϊκή Εποχή σημειώνονται ήδη οι πρώτες διελεύσεις.
Η πρώτη διέλευση κατά μήκος ήταν η περίφημη Αργοναυτική Εκστρατεία, από το Αιγαίο προς τον Εύξεινου Πόντο.
Ακολουθεί η αναφορά του Όμηρου (Ιλιάδα Β' 845) ότι διέσχισαν τον πορθμό εγκάρσια οι Θράκες, σύμμαχοι των Τρώων, υπό τον Ακάμαντα και τον Πείροο.
Ακολουθούν ή και προηγούνται χρονολογικά πολλές διελεύσεις διαφόρων λαών, εκατέρωθεν των ακτών, όπως Βιθυνοί, Φρύγες, Θράκες, Μυσοί.
Ο Ελλήσποντος ήταν επίσης η θάλασσα όπου διαδραματίσθηκε το μυθολογικό ερωτικό δράμα της Ηρούς και του Λεάνδρου.
Αρχαϊκή Εποχή[]
Το 608 - 606 π.Χ. οι Αθηναίοι κατανοούντες τη σημασία του Ελλήσποντου ως θαλάσσιας οδού για την προμήθεια σίτου έρχονται σε πόλεμο με τους Μυτιληναίους που είχαν προβεί στην οχύρωση του Ακρ. Σιγείου που έληξε με την συμβιβαστική παρέμβαση του Περίανδρου του Κορίνθιου.
Έτσι τον 6ο π.Χ. αι. ο Ελλήσποντος βρίσκεται υπό την κυριαρχία της Μιλήτου με τις αποικίες της Άβυδος, Λάμψακος και Πάριο.
Κλασσική Εποχή[]
Ακολούθησε δεύτερη διάσημη διέλευση το 480 π.Χ., όταν οι Πέρσες υπό τον Ξέρξη εισέβαλαν στην Βαλκανική (Περσικοί Πόλεμοι).
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ο Ξέρξης, βασιλέας της Περσικής Αυτοκρατορίας κατασκεύασε δύο γέφυρες στον Ελλήσποντο στην Άβυδο ώστε ο τεράστιος στρατός του (περί τους 300.000 άνδρες), να να διεκπεραιωθεί από την Μικρά Ασία στην Ελλάδα.
Και οι δύο αυτές γέφυρες καταστράφηκαν από σφοδρή τρικυμία, με αποτέλεσμα η θάλασσα να "τιμωρηθεί" με 300 μαστιγώσεις και ένα ζεύγος αλυσσίδων που ρίχθηκαν στο βυθό της. Επιπροσθέτως της τιμωρίας του Ελλησπόντου, ο Ξέρξης διέταξε να αποκεφαλιστούν οι υπεύθυνοι για τη δημιουργία των γεφυρών. (Οι "Ηροδότου Ιστορίαι" vii.33-37 και vii.54-58 δίδουν λεπτομέρειες της κατασκευής των γεφυρών από τον Ξέρξη και της διελεύσης του).
Η καταστροφή στη συνέχεια της πόλης της Σηστού 478 π.Χ. υπήρξε η αρχή των επιθετικών αγώνων των Αθηναίων κατά των Περσών και οι Ελλήσποντιες πόλεις εισέρχονται στην Πρώτη Αθηναϊκή Συμμαχία μέχρι την ήττα των Αθηναίων στην "Αιγός ποταμοί" μάχη, η οποία επέφερε την κατάρρευση της Αθηναϊκής ηγεμονίας.
Αργότερα ο Μ. Αλέξανδρος διήλθε τον πορθμό για την εκστρατεία του στην Ασία το 334 π.Χ.
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Η κυριαρχία στη συνέχεια περνά κατά σειρά στους Μακεδόνες, Ρωμαίους.
Μεσαιωνική Εποχή[]
Τον έλεγχο του περάσματος είχαν κατά την Μεσαιωνική Εποχή οι Βυζαντινοί.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολη και μέχρι το 1774 τον έλεγχο του Βοσπόρου είχαν αποκλειστικά οι Τούρκοι.
Νεότερη Εποχή[]
Μετά τους Ρωσοτουρκικούς πολέμους τα εμπορικά πλοία της Ευρώπης απέκτησαν το δικαίωμα του ελεύθερου περάσματος και από το 1838 το απόκτησαν τα Ρωσικά πολεμικά πλοία.
Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο οι Άγγλοι και οι Γάλλοι θέλησαν να καταλάβουν τα στενά, αλλά αποκρούστηκαν απ' τους Γερμανούς και είχαν μεγάλες απώλειες.
Μετά το τέλος του πολέμου, το 1920, με τη συνθήκη των Σεβρών κατεδαφίστηκαν τα φρούρια και αφέθηκαν ελεύθερα τα Στενά για όλα τα πλοία όλων των εθνών.
Το 1923 όμως, μετά την αποτυχία της Ελλάδας στη Μικρά Ασία, ουδετεροποιήθηκαν με τη συνθήκη της Λωζάνης και μπήκαν κάτω από έλεγχο διεθνούς επιτροπής.
Το 1936 με τη συνθήκη του Μοντρέ, τα στενά ελέγχει η Τουρκία.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Ελλήσποντος
- Βόσπορος
- Προποντίδα
- Εύξεινος Πόντος
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)