Ελληνική Μυθολογία
- Είναι ο κλάδος της Μυθολογίας που μελετά τους μύθους των Ελλήνων.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία " Ελληνική " σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη " Ελλάδα".
Εισαγωγή[]
Το μαρτύριο του Σίσυφου.
Ηρακλής και Άτλας.
Ηρακλής και Γυρηόνης.
H Χίμαιρα, η μεγάλη αντίπαλος του ήρωα Βελλεροφόντη.
Η Κίρκη στο ανάκτορό της στην νήσο Αία
Τροία. Η είσοδος του Δούρειου Ίππου.
Αργοναυτική Εκστρατεία. Η Αργώ πλησιάζει στην Κολχίδα.
Οι τρείς θεές κρίνονται από τον Πάριδα.
Η Ελληνική Μυθολογία είναι η αφήγηση των ιστοριών που δημιουργήθηκαν από τους αρχαίους Έλληνες, και αφορούσαν τους θεούς και τους ήρωες τους, τη φύση του Κόσμου και τις τελετουργικές πρακτικές λατρείας τους.
Οι σύγχρονοι μελετητές αναφέρονται στους μύθους και τους μελετούν σε μία προσπάθεια να κατανοήσουν τους θρησκευτικούς και πολιτικούς θεσμούς των αρχαίων Ελλήνων και, γενικά, τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Η ελληνική μυθολογία συνίσταται, κατά ένα μέρος, από μια μεγάλη συλλογή αφηγημάτων που εξηγούν την προέλευση του κόσμου και εξιστορούν τη ζωή και τις περιπέτειες μιας ευρείας ποικιλίας θεών, ηρώων, ηρωίδων και άλλων μυθολογικών πλασμάτων. Αυτές οι ιστορίες αρχικά διαμορφώθηκαν και στη συνέχεια διαδόθηκαν από την προφορική-ποιητική παράδοση και για αυτό οι ελληνικοί μύθοι είναι γνωστοί σήμερα πρώτιστα από την ελληνική λογοτεχνία.
Οι παλαιότερες γνωστές λογοτεχνικές πηγές, είναι τα επικά ποιήματα Ιλιάδα και Οδύσσεια του Ομήρου, που εστιάζουν στα γεγονότα που περιβάλλουν τον Τρωικό Πόλεμο. Έπειτα δύο ποιήματα από τον Ησίοδο, η Θεογονία και το "Έργα και Ημέρες", περιέχουν πολλές περιγραφές για τη γένεση του Κόσμου, τη διαδοχή των θείων κυβερνητών, τη διαδοχή των ανθρώπινων εποχών, την προέλευση της ανθρώπινης θλίψεως και των θυσιαστικών πρακτικών.
Διάφοροι μύθοι έχουν επίσης συντηρηθεί από: ομηρικούς ύμνους, τμήματα ποιημάτων του επικού κύκλου, λυρικά ποιήματα, έργα τραγωδών του 5ου αιώνα π.Χ., γραφές των μελετητών και των ποιητών της Ελληνιστικής Περιόδου και κείμενα από συγγραφείς των ρωμαϊκών χρόνων, όπως του Πλούταρχου και του Παυσανία.
Τα μνημειακά στοιχεία στις Μυκήνες και την Μινωική Κρήτη βοήθησαν στην επίλυση πολλών ερωτημάτων που προέκυπταν από τα ομηρικά έπη και χορήγησαν αρχαιολογικές αποδείξεις για πολλές από τις μυθολογικές λεπτομέρειες που αφορούν τους Θεούς και τους ήρωες.
Η ελληνική μυθολογία απεικονίστηκε επίσης σε χειροποίητα αντικείμενα. Τα γεωμετρικά σχέδια στην αγγειοπλαστική του 8ου αιώνα π.Χ απεικονίζουν σκηνές από τον τρωικό κύκλο, καθώς επίσης και τις περιπέτειες του Ηρακλή. Στην αρχαϊκή, κλασσική και ελληνιστική περίοδο, οι ομηρικές και διάφορες άλλες μυθολογικές σκηνές συμπληρώνουν τα υπάρχοντα λογοτεχνικά στοιχεία.
Η Ελληνική Μυθολογία είχε εκτενή επιρροή στον πολιτισμό, τις τέχνες και τη λογοτεχνία του δυτικού πολιτισμού και παραμένει μέρος της δυτικής κληρονομιάς. Είναι ένα μέρος του εκπαιδευτικού κύκλου από την παιδική ηλικία, ενώ οι ποιητές και οι καλλιτέχνες από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα έχουν αντλήσει έμπνευση από την αυτήν και έχουν ανακαλύψει σύγχρονες αντιστοιχίσεις στα κλασσικά μυθολογικά θέματα.
Πηγές της ελληνικής μυθολογίας[]
Η ελληνική μυθολογία είναι σήμερα γνωστή πρώτιστα από την ελληνική λογοτεχνία. Εκτός από τις γραπτές πηγές, υπάρχουν μυθικές μορφές οπτικοποιημένες σε διάφορα μέσα που χρονολογούνται από τη γεωμετρική περίοδο (900-800 π.Χ.) και μετά.
Λογοτεχνικές πηγές[]
Η μυθική αφήγηση είναι κυρίαρχη σχεδόν σε κάθε μορφή της ελληνικής λογοτεχνίας. Εντούτοις, το μοναδικό μυθογραφικό εγχειρίδιο που επέζησε από την αρχαιότητα είναι η Βιβλιοθήκη του Απολλόδωρου, η οποία προσπαθεί να συνδυάσει τις αντιφατικές ιστορίες των ποιητών και να παράσχει μια ενιαία εκδοχή της παραδοσιακής ελληνικής μυθολογίας.
Μεταξύ των λογοτεχνικών πηγών, χρονολογικά πρώτα, είναι τα δύο επικά ποιήματα του Ομήρου, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια. Οι Ομηρικοί Ύμνοι, παρά το όνομά τους, δεν έχουν καμία σχέση με τον Όμηρο. Άλλοι ποιητές ολοκλήρωσαν τον συγκεκριμένο επικό κύκλο με μικρότερα ποιήματα, αλλά τα περισσότερα δεν έχουν διασωθεί. Ο Ησίοδος, ένας σύγχρονος του Ομήρου, καταθέτει στη Θεογονία (προέλευση των Θεών) την πληρέστερη καταγραφή των πρώιμων ελληνικών μύθων. Οι μύθοι της Θεογονίας, που διαμόρφωσαν τις λαϊκές δοξασίες, προσπαθούν να ερμηνεύσουν τη δημιουργία του κόσμου, την προέλευση των Θεών, των Τιτάνων και των Γιγάντων και τον σχηματισμό των γενεαλογιών. Στο "Έργα και Ημέρες" του Ησίοδου, ένα διδακτικό ποίημα για τη αγροτική ζωή, περιλαμβάνει επίσης τους μύθους του Προμηθέα, της Πανδώρας και των τεσσάρων εποχών. Ο ποιητής δίνει συμβουλές ώστε να επιβιώσεις σε έναν επικίνδυνο κόσμο που καθίσταται ακόμα πιο επικίνδυνος από τους Θεούς.
Οι λυρικοί ποιητές εμπνέονταν συχνά από μύθους, αλλά η βαθμιαία επεξεργασία μετέτρεπε τα έργα σε λιγότερο αφηγηματικά και περισσότερο υπαινικτικά. Σαν αποτέλεσμα, ο Πίνδαρος, ο Βακχυλίδης, ο Σιμωνίδης, και οι βουκολικοί ποιητές, όπως ο Θεόκριτος και ο Βίων, παρέχουν μεμονωμένα μυθολογικά γεγονότα στα έργα τους. Από την άλλη, οι μύθοι ήταν σε περίοπτη θέση στο κλασσικό αθηναϊκό δράμα. Οι τρεις μεγάλοι τραγικοί συγγραφείς Αισχύλος, Σοφοκλής και Ευριπίδης εμπνεύστηκαν πολλά έργα τους από την μυθική εποχή των ηρώων και του Τρωικού Πολέμου. Έτσι πολλές από τις μεγάλες μυθικές ιστορίες (π.χ. ο Αγαμέμνων και τα τέκνα του, ο Οιδίποδας, ο Ιάσων, η Μήδεια κ.λπ.) πήραν την κλασσική μορφή τους μέσα από τραγικά θεατρικά έργα. Και ο κωμικός θεατρικός συγγραφέας Αριστοφάνης επίσης χρησιμοποίησε τους μύθους, π.χ. στις "Όρνιθες" και στους "Βατράχους".
Οι ιστορικοί Ηρόδοτος και Διόδωρος Σικελιώτης, και οι γεωγράφοι Παυσανίας και Στράβων, που ταξίδεψαν σε όλο τον ελληνικό κόσμο και κατέγραψαν τις ιστορίες που άκουσαν, παρέχουν τους πολυάριθμους τοπικούς μύθους, δίνοντας συχνά τις λιγότερο γνωστές εναλλακτικές εκδόσεις. Ο Ηρόδοτος ειδικότερα, ερεύνησε τις διάφορες παραδόσεις που άκουσε και κατέληξε στις ιστορικές ή μυθολογικές ρίζες της αντιπαράθεσης μεταξύ Ελλάδας και ανατολής.
Η ποίηση της Ελληνιστικής και Ρωμαϊκής εποχής, περιέχει πολλές σημαντικές λεπτομέρειες που ειδάλλως θα χάνονταν. Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται:
- Οι ελληνιστικοί ποιητές Απολλώνιος ο Ρόδιος, Καλλίμαχος, ψευδο-Ερατοσθένης και Παρθένιος.
- Οι ρωμαϊκοί ποιητές Υγίνος, Οβίδιος, Αχιλλεύς Τάτιος, Βαλέριος Φλάκος, Σενέκας και Βιργίλιος με σχόλια του Σέρβιου.
- Οι μεταγενέστεροι ελληνικοί ποιητές Νόννος, Αντώνιος Λιμπεράλης και Κουΐντος της Σμύρνης.
- Τα αρχαία μυθιστορήματα του Απουλήιου, του Πετρώνιου, του Λολλιανού και του Ηλιόδωρου.
Το Fabulae και το Astronomica του Ρωμαίου συγγραφέα ψευδο-Υγίνου είναι δύο σημαντικές, μη-ποιητικές επιτομές της ελληνικής μυθολογίας. Το Imagines του Φιλόστρατου του πρεσβύτερου και του νεότερου και οι περιγραφές του Καλλίστρατου, είναι άλλες δύο χρήσιμες πηγές. Τέλος, ο χριστιανικός συγγραφέας και φιλόσοφος Αρνόβιος αναφέρει κάποιες πρακτικές λατρείας προκειμένου να τις δυσφημήσει, ενώ και διάφοροι άλλοι βυζαντινοί συγγραφείς παρέχουν σημαντικές λεπτομέρειες για μύθους, που πηγάζουν από χαμένα ελληνικά έργα. Άλλα έργα που βοήθησαν σημαντικά στη συντήρηση των μύθων είναι το λεξικό του Ησύχιου, το Σούδα, και οι πραγματείες του Ιωάννη Τζέτζη και του Ευστάθιου.
Οι δευτερογενείς πηγές είναι άφθονες εξαιτίας του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που έδειξαν σύγχρονοι ερευνητές από όλους τους τομείς του επιστητού. Η χρονολογική τους κατάταξη, έτσι όπως αναπτύσσεται όχι μόνον από τις ημερομηνίες γέννησης αλλά και τα ιδιαίτερα ρεύματα ερμηνευτικής που ανέπτυξαν, θα μπορούσε να έχει ως εξής:
- Βοκάκιος, (Giovanni Boccaccio)
- Τόμας Μπούλφιντς, (Thomas Bulfinch)
- Γιόχαν Τζάκομπ Μπαχόφεν, (Johann Jakob Bachofen)
- Τζέιμς Φρέιζερ, (James George Frazer)
- Τζέιν Έλεν Χάρισον, (Jane Ellen Harrison)
- Βάλτερ Μπάρκερτ, ([Walter Burkert)
- Ότο Ρανκ, (Otto Rank)
- Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ, (Carl Jung)
- Βάλτερ Ότο, (Walter Otto)
- Έντιθ Χάμιλτον, (Edith Hamilton)
- Καρλ Κέρενυι, (Karl Kerenyi)
- Ρόμπερτ Γκρέιβς, (Robert Graves)
- Μαρίζα Γκιμπουτάς (Marija Gimbutas)
- Κλοντ Λεβί Στρος, (Claude Lévi-Strauss)
- Μάικλ Γκραντ, (Michael Grant)
- Τζόζεφ Κάμπελ, (Joseph Campbell)
- Τίμοθυ Γκαντζ, (Timothy Gantz)
- Χ.Ρ. Ρόουζ, (H.R. Rose)
Αρχαιολογικές πηγές[]
Η ανακάλυψη του Μυκηναϊκού πολιτισμού από τον Γερμανό ερασιτέχνη αρχαιολόγο Ερρίκο Σλήμαν τον 19ο αιώνα, και η ανακάλυψη του Μινωικού πολιτισμού στην Κρήτη από τον Βρετανό αρχαιολόγο Άρθουρ Έβανς τον 20ό αιώνα, βοήθησαν στην εξακρίβωση πολλών στοιχείων από τα έπη του Ομήρου και παρείχαν αρχαιολογικά στοιχεία για πολλές μυθολογικές λεπτομέρειες, για τους Θεούς και για τους ήρωες. Δυστυχώς, τα στοιχεία για τους μύθους και τα τελετουργικά στις Μυκήνες και στην Μινωική Κρήτη είναι εξ ολοκλήρου μνημειακά, καθώς η Γραμμική Β χρησιμοποιούνταν κυρίως για καταγραφή καταλόγων. Παρόλα αυτά τα ονόματα των Θεών και των ηρώων που είχαν ήδη αποκαλυφθεί, εξακριβώθηκαν.
Γεωμετρικά σχέδια στην αγγειοπλαστική του 8ου αιώνα απεικονίζουν διάφορα μυθικά γεγονότα. Αυτές οι οπτικές αναπαραστάσεις των μύθων είναι σημαντικές για δύο λόγους: αφ' ενός γιατί πολλοί μύθοι αποτυπώνονταν σε αγγεία πολύ νωρίτερα απ' ότι σε λογοτεχνικά έργα και, αφ' ετέρου γιατί οι οπτικές αναπαραστάσεις αντιπροσωπεύουν μερικές φορές μύθους ή μυθικές σκηνές που δεν καταγράφονται σε οποιαδήποτε άλλη υπάρχουσα λογοτεχνική πηγή. Για παράδειγμα, από τους δώδεκα άθλους του Ηρακλή, μόνο ο άθλος με τον Κέρβερο εμφανίζεται σε λογοτεχνικό κείμενο.
Έρευνα της μυθικής ιστορίας[]
Η μυθολογία έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια του χρόνου για να προσαρμοστεί στην εξέλιξη του ελληνικού πολιτισμού . Οι πρώτοι κάτοικοι της βαλκανικής χερσονήσου, που ήταν γεωργικοί πληθυσμοί είχαν αντιστοιχίσει ένα πνεύμα σε κάθε φυσικό φαινόμενο. Τελικά, αυτά τα ασαφή πνεύματα απέκτησαν ανθρώπινη μορφή και εντάχθηκαν στην μυθολογία ως θεοί και θεές. Κατά την κάθοδο φυλών από την βόρεια Βαλκανική, ήρθε και ένα νέο θεϊκό πάνθεον, βασισμένο στην κατάκτηση, τη δύναμη, την ανδρεία στη μάχη, και τον ηρωισμό. Παλαιότερες θεότητες του γεωργικού κόσμου συνδυάστηκαν με ισχυρότερες ή χάθηκαν στην αφάνεια.
Το επίτευγμα της επικής ποίησης ήταν να δημιουργηθούν οι ιστορικοί κύκλοι, και κατά συνέπεια να αναπτυχθεί μια αίσθηση μυθολογικής χρονολογίας. Έτσι η ελληνική μυθολογία εξελίσσεται παράλληλα με την ανάπτυξη του κόσμου και του ανθρώπου. Αν και οι αντιφάσεις στις ιστορίες καθιστούν μια απόλυτη χρονολόγηση αδύνατη, κατά προσέγγιση είναι εφικτή. Η μυθολογική ιστορία του κόσμου μπορεί να διαιρεθεί σε 3 ή 4 ευρύτερες περιόδους:
- Η εποχή των Θεών ή Θεογονία(γέννηση των Θεών): μύθοι σχετικά με την προέλευση του κόσμου, των Θεών και της ανθρώπινης φυλής.
- Η εποχή ανάμιξης Θεών και θνητών: ιστορίες αλληλεπιδράσεων μεταξύ Θεών, ημίθεων, και θνητών.
- Η εποχή των Ηρώων, όπου η θεία δραστηριότητα είναι περιορισμένη.
Ο τελευταίος και μέγιστος των ηρωικών μύθων είναι του τρωικού πολέμου (θεωρείται από πολλούς ερευνητές ως ξεχωριστή τέταρτη περίοδος).
Ενώ η εποχή των Θεών παρουσιάζει συνήθως περισσότερο ενδιαφέρον για τους σύγχρονους σπουδαστές του μύθου, οι Έλληνες συγγραφείς των αρχαϊκών και κλασσικών εποχών είχαν μια σαφή προτίμηση για την εποχή των ηρώων.
Παραδείγματος χάριν, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια επισκίασαν τη θεόπνευστη Θεογονία και τους ομηρικούς ύμνους και σε έκταση αλλά και σε δημοτικότητα.
Χάρις την επιρροή του Ομήρου η "λατρεία ηρώων" οδηγεί σε μια αναδόμηση της πνευματικής ζωής, που διαχωρίζει την σφαίρα των Θεών από τη σφαίρα των νεκρών ηρώων, στους Ολύμπιους και τους Χθόνιους.
Στο Έργα και Ημέρες, ο Ησίοδος χωρίζει στα τέσσερα την ιστορία ή τις φυλές του ανθρώπου:
- στην Χρυσή,
- την Αργυρά,
- την Χάλκινη, και
- την σιδηρά εποχή.
Αυτές οι εποχές είναι χωριστές δημιουργίες των Θεών. Έτσι, η χρυσή εποχή αποδίδεται στην κυριαρχία του Κρόνου, ενώ οι επόμενες εποχές στην βασιλεία του Δία.
Ο Ησίοδος παρεμβάλλει την εποχή των ηρώων αμέσως μετά την εποχή του χαλκού.
Η τελευταία εποχή είναι, σύμφωνα με τον ποιητή, η εποχή του σιδήρου, κατά τη διάρκεια της οποίας έζησε και ο ίδιος.
Ο ποιητής την θεωρεί ως την χειρότερη και εξηγεί την παρουσία του κακού μέσω του μύθου της Πανδώρας. Στo Μεταμορφώσεις, ο Οβίδιος ακολουθεί την θεωρία του Ησίοδου για τις τέσσερις εποχές.
Εποχή των Θεών[]
Κοσμογονία[]
"Αναμνηστική φωτογραφία" των Ολυμπίων μετά την νίκη τους επί των Γιγάντων.
Ζεύς.
Άδης (ή Πλούτων).
Άρης.
Ήρα.
Οι «μύθοι προέλευσης» ή οι «μύθοι δημιουργίας» αποτελούν μια προσπάθεια να καταστεί ο Κόσμος κατανοητός και να εξηγηθεί η προέλευση του με απλούς όρους.
Η ευρύτατα αποδεκτή άποψη για την αρχή των πραγμάτων όπως αναφέρεται από τον Ησίοδο στη Θεογονία, εκκινεί με το Χάος, την πραγματική ανυπαρξία των πάντων. Από το κενό προέκυψε η Γαία και μερικά άλλα αρχικά θεϊκά όντα:
Με μονογονία η Γαία γέννησε τον Ουρανό που έπειτα την γονιμοποίησε αμφιγονικά.
Από την ένωση τους γεννήθηκαν πρώτα οι Τιτάνες: έξι αρσενικοί και έξι θηλυκοί θεοί
και κατόπιν:
- οι Κύκλωπες
- οι Εκατόγχειρες.
Ο Κρόνος, ο νεότερος και πανούργος υιός Γαίας ευνούχισε τον πατέρα του Ουρανό και έγινε ο Ουράνιος κυβερνήτης με σύζυγο του, την αδελφή του Ρέα, ενώ οι άλλοι Τιτάνες έγιναν συγκυβερνήτες.
Η σύγκρουση πατέρα-υιού επαναλήφθηκε όταν ο Κρόνος ήρθε αντιμέτωπος με τον υιο του, Δία. Ο Δίας, με την βοήθεια της μητέρα του Ρέας, προκάλεσε τον Κρόνο σε πόλεμο για την Ουράνια βασιλεία. Εν τέλει, με τη βοήθεια των Κυκλώπων, που ελευθέρωσε από τα Τάρταρα, ο Δίας και οι σύμμαχοί του νίκησαν, ενώ ο Κρόνος και οι Τιτάνες φυλακίστηκαν στα Τάρταρα.
Η πιο πρώιμη ελληνική ποιητική γνώμη καθιέρωσε τη Θεογονία ως το πρωτότυπο ποιητικό είδος - ο πρωταρχικός μύθος - και του απέδωσαν σχεδόν μαγικές δυνάμεις.
Ο Ορφεύς, ο αρχαίος ποιητής, ήταν επίσης ο αρχέτυπος τραγουδιστής των θεογονιών, που τις χρησιμοποιεί για να ηρεμήσει τις θάλασσες και τις θύελλες στην Αργοναυτική Εκστρατεία σύμφωνα με τον Απολλώνιο, και για να συγκινήσει τους άκαμπτους θεούς του Κάτω Κόσμου κατά την κάθοδό του στον Άδη.
Όταν ο Ερμής εφηύρε τη λύρα, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να τραγουδήσει για τη γέννηση των Θεών. Η Θεογονία του Ησίοδου, ο πληρέστερος διασωθείς θεϊκός κατάλογος, αναφέρει τη μακροχρόνια επίκλησή στις Μούσες για έμπνευση.
Η Θεογονία αποτέλεσε επίσης το θέμα πολλών χαμένων ποιημάτων και εδαφίων, που αποδίδονται στον Ορφέα, τον Μουσαίο, τον Επιμενίδη, τον Αβάριδα και τα οποία χρησιμοποιούνταν σε τελετουργικά μυστήρια.
Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Πλάτων ήταν γνώστης κάποιας εκδοχής της Ορφικής Θεογονίας.
Μερικά τμήματα αυτών των έργων έχουν διασωθεί από αναφορές Νεοπλατωνικών φιλοσόφων σε παπύρους που πρόσφατα ήρθαν στο φως.
Ένας από αυτούς, ο πάπυρος Derveni αποδεικνύει ότι τον 5ο αιώνα π.Χ. υπήρχε τουλάχιστον ένα θεογονικό-κοσμογονικό ποίημα του Ορφέα. Αυτό το ποίημα προσπάθησε να υπερκεράσει την Θεογονία του Ησίοδου και πρόσθεσε στη γενεαλογία των Θεών την Νύκτα ως την προκάτοχο του Ουρανού, του Κρόνου και του Δία.
Οι πρώτοι κοσμολόγοι υποστήριζαν δημοφιλείς μυθικές εκδοχές που υπήρχαν στον Ελληνικό Κόσμο. Μερικές από αυτές τις δημοφιλείς εκδοχές ίσως έχουν εξαχθεί από την ποίηση του Ομήρου και του Ησίοδου.
Στον Όμηρο, η Γη περιγράφεται ως ένας επίπεδος δίσκος περιρρεόμενος από τον Ωκεανό, έναν κυκλικό ποταμό που επιβλέπεται από έναν ημισφαιρικό Ουρανό όπου βρίσκονται Ήλιος, Σελήνη και Αστέρες.
Ο Ήλιος διέσχιζε τον Ουρανό με το άρμα του τη ημέρα και έπλεε γύρω από τη Γη σε ένα χρυσό κύπελλο τη νύκτα. Ο Ήλιος, η Γη, ο Ουρανός, οι ποταμοί και οι άνεμοι επικαλούνταν κατά τις προσευχές ως προστάτες και στους όρκους ως μάρτυρες. Οι φυσικές σχισμές θεωρούνταν είσοδοι του κάτω Κόσμου, το βασίλειο του Άδη.
Η δυναμική του μύθου[]
Στην καθομιλούμενη γλώσσα ο μύθος είναι φαντασία, κάτι που δε θεωρείται αληθινό. Οι μελετητές της μυθολογίας, ωστόσο, δίνουν μια διαφορετική εξήγηση. Ο μύθος είναι ένα ιδιαίτερο είδος ιστορίας, που προσπαθεί να ερμηνεύσει κάποιες όψεις του κόσμου που μας περιβάλλει. Κάποιοι άλλοι όπως ο Φράι, προβάλλουν την άποψη πως οι μύθοι είναι ιστορίες για θεούς και άλλες υπερφυσικές υπάρξεις. Με τη σειρά του ο Μιρτσέα Ελιάντε θεωρεί πως ο μύθος είναι συχνά αφήγηση της ανθρώπινης προέλευσης ή της δημιουργίας του κόσμου και την ίδια στιγμή μια ιερή εξιστόρηση. Ο Λεβί Στρος από την άλλη ισχυρίζεται πως χρειάζεται γλωσσολογική ανάλυση του μύθου. Είναι εκείνη που μπορεί να αποδώσει ή να αποκαλύψει το κεντρικό του νόημα. Για τον Froyd ο μύθος είναι όνειρα που πηγάζουν από τον ασυνείδητο νου. Στην πραγματικότητα είναι δυνατόν, όπως έδειξε ο Καρλ Γιουνγκ, να αποκαλύπτουν και αρχέτυπα του συλλογικού ασυνείδητου. Για τον Τζόζεφ Κάμπελ ο μύθος προσανατολίζει τον άνθρωπο προς τις μεταφυσικές διαστάσεις της ύπαρξης, ερμηνεύει την προέλευση του Σύμπαντος, ζωντανεύει τις κοινωνικές αξίες και ταυτόχρονα απευθύνεται στα έσχατα βάθη της ψυχής. Ο Τζέιμς Φρέιζερ με τη σειρά του αντιμετωπίζει το μύθο ως προεπιστημονική προσπάθεια από μέρους του ανθρώπου να ερμηνεύσει το φυσικό του περιβάλλον. Ο Μαλινόβσκι μάλλον συμφωνεί με τούτη την άποψη και θεωρεί μάλιστα ότι είναι η επιστήμη των πρωτόγονων κοινωνιών. Για τον Ντιρκχάιμ ο μύθος είναι το κλειδί για τη διάκριση ανάμεσα στο ιερό και το βέβηλο, ή ανίερο.
Άσχετα, λοιπόν, αν ο μύθος εμφανίζεται με τη μορφή της ιερής εξιστόρησης, του παραμυθιού ή του θρύλου, πάντα ο κεντρικός πυρήνας του συνίσταται από τρεις βασικές αλήθειες. Καταρχήν είναι μια προσπάθεια ερμηνείας του μακρόκοσμου, των δυνάμεων που ελέγχουν τον κόσμο και της σχέσης που έχουν τα ανθρώπινα πλάσματα με αυτές τις δυνάμεις. Έπειτα, είναι ένας συμβολικός τρόπος διδασκαλίας αυτών των πλασμάτων, για το πώς μπορούν να τα βγάζουν πέρα με τις δυνάμεις της εξέλιξης, μέσα από καθορισμένα ανοδικά μονοπάτια που καλείται να βαδίσει η συνείδηση. Τέλος, ακόμη και αν δεν αναγνωρίζεται από τους επιστήμονες ιστορικούς, σε πολλές περιπτώσεις είναι πιθανώς καταγραφή -με τη μορφή του θρύλου- πρώιμων ιστορικών γεγονότων με συγκεκριμένες χωροχρονικές αναφορές. Συγκεριμένο παράδειγμα σε αυτή την περίπτωση είναι η μεγάλη έρευνα που διεξάγεται για την ιστορικότητα της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.
Σε όλο τον κόσμο, σε όλες τις εποχές, και κάτω από οποιεσδήποτε περιστάσεις οι μύθοι των ανθρώπων υπήρξαν η ζωντανή έμπνευση για όλες τις δραστηριότητες του νου, των συγκινήσεων και του σώματος. Πολύ περισσότερο κάτι τέτοιο είναι αληθινό για τους Έλληνες, έναν λαό με γόνιμη μυθοπλαστική φαντασία. Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο μύθος είναι ένα μυστικό άνοιγμα, μέσα από το οποίο ο άνθρωπος μπορεί να ρίξει μια φευγαλέα κοσμολογική ματιά στις ανεξάντλητες ενέργειες του σύμπαντος και στον τρόπο με τον οποίο αυτές οι ενέργειες μεταβάλλονται, μετουσιώνονται σε πολιτισμό.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Burkert Walter, Ελληνική Μυθολογία και Τελετουργία Μ.Ι.Ε.Τ., (Αθήνα, 1993).
- Frazer, James George, The Golden Bough: a Study in Magic and Religion, Macmillan, (New York, 1992) e-book on BARTLEBY.COM
- Graves Robert, Οι ελληνικοί μύθοι 1955.
- Harrison Jane Ellen, Προλεγόμενα στη μελέτη της ελληνικής θρησκείας, Ιάμβλιχος, (Αθήνα 1994-1997).
- Kerenyi, Karl, The Gods of the Greeks 1951.
- Kerenyi, Karl, The Heroes of the Greeks 1959.
- Kerenyi Karl, Ελευσίς, Μυστήρια και Λατρεία Ιάμβλιχος, (Αθήνα 1999).
- Kerenyi Karl, Dionysos: Archetypal Image of Indestructible Life, 1976
- Ruck Carl and Staples Danny, The World of Classical Myth, 1994.
- Κερενυϊ, Κάρολος, Η μυθολογία των Ελλήνων Βιβλιοπωλείον της Εστίας ISBN 960-05-0624-8
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- The Medea of the modern times
- Carlos Parada, Γενεαλογικός οδηγός στην ελληνική μυθολογία
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)