Ενδοπλασματικό Δίκτυο

Ενδοπλασματικόν Δίκτυον

Endoplasmic reticulum

Ζωικό Κύτταρο
1. Πυρηνίσκος
2. Πυρήνας
3. Ριβόσωμα
4. Κυστίδιο
5. Αδρό Ενδοπλασματικό Δίκτυο
6. Σωμάτιο Golgi
7. Κυτταρικός Σκελετός
8. Λείο Ενδοπλασματικό Δίκτυο
9. Μιτοχόνδριο
10. Κενοτόπιο
11. Κυτταρόπλασμα
12. Λυσόσωμα
13. Κεντρύλλιο

Ενδοπλασματικό Δίκτυο
(1) Πυρηνική Μεμβράνη,
(2) Πυρηνικός Πόρος,
(3) Αδρό ΕR,
(4) Λείο ΕR,
(5) Ριβόσωμα του αδρού ΕΔ,
(6) Μεταφερόμενες πρωτεΐνες,
(7) Κυστίδια,
(8) Σύμπλεγμα Golgi,
(9) Πλευρά cis Golgi,
(10) Πλευρά trans Golgi,
(11) Ενδιάμεση Περιοχή.

Το ενδοπλασματικό δίκτυο (ΕR), είναι ένα ευκαρυωτικό οργανίδιο που βρίσκεται στο ενδομεμβρανικό σύστημα. Η βασική δομή και σύνθεση του ΕR είναι παρόμοια με αυτή της πλασματικής μεμβράνης.

Ετυμολογία

Η ονομασία "Ενδοπλασματικό" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "πλάσμα".

Δομή

Στο ενδοπλασματικό δίκτυο διακρίνουμε δύο είδη:

• Το λείο ενδοπλασματικό δίκτυο και
• το αδρό ενδοπλασματικό δίκτυο.
  

Αυτά αποτελούνται από ένα "μικρό λαβύρινθο", ο οποίος συγκροτείται κυρίως από πρωτεΐνες και λιπίδια.

Η δομή του λείου ΕR είναι παρόμοια με αυτή του αδρού με τη διαφορά, οτι στο αδρό ΕR έχουμε και την παρουσία ριβοσωμάτων στα τοιχώματά του.

Λειτουργίες

Στο ενδοπλασματικό δίκτυο πραγματοποιείται η αναδίπλωση, η μετάφραση και η τροποποίηση των πρωτεϊνών.

Λείο ενδοπλασματικό δίκτυο

Στο λείο ΕR πραγματοποιείται κυρίως η σύνθεση διάφορων λιπιδίων (κυρίως φωσφολιπιδίων), λιπαρά οξέα και στεροϊδών.

Επίσης συμμετέχει στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, στην αποτοξίνωση του κυττάρου, όπως και στην αποθήκευση και ρύθμιση της συγκέντρωσης του ασβεστίου. Στα ηπατικά κύτταρα, υπάρχει σε άφθονη ποσότητα.

Oρμονική Σύνθεση

Στη σύνθεση περιλαμβάνονται οι φυλετικές ορμόνες των σπονδυλωτών, όπως και των στεροειδών ορμονών που εντοπίζουμε στα επινεφρίδια του ανθρώπου. Τα κύτταρα των ωοθήκων και των ορχέων, διαθέτουν επίσης μεγάλη ποσότητα σε λείο ΕR.

Αποθήκευση Υδατανθράκων

Στα ηπατικά κύτταρα, αποθηκεύονται οι υδατάνθρακες με τη μορφή γλυκογόνων. Με την υδρόλυση των γλυκογόνων στο ήπαρ από τα κύτταρα, απελευθερώνεται η γλυκόζη.

Αυτή η διαδικασία είναι σημαντική για τον έλεγχο του σακχάρου του αίματος.

Αυτό γίνεται ως εξής: Το ένζυμο γλυκόζη-6-φωσφατάση το οποίο βρίσκεται στη μεμβράνη του λείου ΕR, διασπάει με γλυκόληση την γλυκόζη απο την φωσφορική ομάδα. Έτσι, μπορεί η γλυκόζη να φύγει από το κύτταρο και να αυξηθεί το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα.

Αποθήκευση Ασβεστίου

Η συγκέντρωση του Ca²⁺ είναι στο λείο ΕR περίπου 10⁻³ M. Αντίθετα τα ελεύθερα ιόντα του ασβεστίου στο κυτταρόπλασμα σε ηρεμία, είναι μόνο 100–150 nM (δηλαδή περίπου 10⁻⁷ M). Τα ιόντα αυτά διαφεύγουν από το ΕR με δύο τρόπους: Με την IP3, και με τους υποδοχείς της ρυανοδίνης. Έτσι για να μεταφερθούν ιόντα ασβεστίου απο το κυτταρόπλασμα προς το λείο ΕR, θα πρέπει να μεσολαβήσει ενέργεια (ATP). Εάν θα ανέβει η συγκέντρωση του Ca²⁺, θα έχουμε τις εξής αντιδράσεις:

• Ένζυμα θα ενεργοποιηθούν ή θα απενεργοποιηθούν
• Ρυθμίζεται η έκφραση των γονιδίων
• Σύμβαση των μυϊκων ινών στο Μυϊκό Σύστημα (απελευθέρωση Ca²⁺ από το σαρκοπλασματικό δίκτυο)
• Τα κύτταρα του Ανοσοποιητικού Συστήματος απελευθερώνουν αντισώματα, κλπ.

Aδρό ενδοπλασματικό δίκτυο

Το αδρό ΕR έχει 2 βασικές λειτουργίες:

• Την σύνθεση των πρωτεϊνών και
• την παραγωγή της μεμβράνης.

Σύνθεση πρωτεινών

Αρχικά εκκρίνονται οι πρωτεΐνες από τα ριβοσώματα.

Στη συνέχεια μεταφέρονται οι πολυπεπτιδικές αλυσσίδες και συνδέονται στο αδρό ΕR όπου θα κοπούν οι πρωτεΐνες και θα αναδιπλωθούν με τη βοήθεια μιάς πρωτεΐνης την χαπερονίνη (Hsp60).

Με αυτήν την διαδικασία, αποκτά η πρωτεΐνη την τρισδιάστατη δομή της.

Έπειτα μεταφέρεται η πρωτεΐνη με τη βοήθεια κυστιδίων στο σύπλεγμα Golgi. Σε περίπτωση που γίνει λάθος κατά την αναδίπλωση, στέλλεται η πρωτεΐνη ξανά πίσω στο κυτταρόπλασμα και συγγεκριμένα στο πρωτεάσωμα.

Το βακτήριο της χολέρας χρησιμοπιεί αυτόν τον μηχανισμό, για την αποσύνθεση της ισχυρής τοξίνης της. Η τοξίνη φθάνει στο κυτταρόπλασμα όμως διαφεύγει απο το πρωτεάσωμα με αποτέλεσμα, να μολύνει και να εξαπλώνεται.

Σαρκοπλασματικό δίκτυο

Το σαρκοπλασματικό δίκτυο είναι ένα πολυπλοκότατο σύστημα υπομικροσκοπικών σωληνίσκων, τα οποία εκτείνονται ανάμεσα στα μυϊκά ινίδια σε τρόπο που το κάθε ινίδιο να περιβάλλεται από ένα δίκτυο από αυτούς τους σωληνίσκους.

Επιπρόσθετα, μέσα στη μυϊκή ίνα υπάρχει και το σύστημα των εγκάρσιων σωληνίσκων, τα οποία περιβάλλουν το κάθε σαρκομέριο σε δυο του σημεία, κατά τα όρια μεταξύ των λεπτών και των παχέων μικυλίων. Οι σωληνίσκοι αυτοί, κατά διαστήματα επικοινωνούν με το εξωτερικό περιβάλλον της μυϊκής ίνας, με πόρους που εκβάλλουν πάνω στην κυτταρική μεμβράνη.

Έχει επίσης σχέση με τη διακίνηση των ATP και ADP μεταξύ των μιτοχονδρίων και των μυϊκών ινιδίων, ενώ με το σύστημα των εγκάρσιων σωληνίσκων μεταβιβάζεται η διέγερση από την εξωτερική κυτταρική μεμβράνη προς τις κατάλληλες θέσεις των μυϊκών ινιδίων για την πρόκληση της συστολής.

Εσωτερική Αρθρογραφία

• Κύτταρο
• Κυτταρόπλασμα

Ιστογραφία

• Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
• Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
• [ ]
• [ ]

Κίνδυνοι Χρήσης

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη, την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει. "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο, η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης" του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει." Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς, και για μακρά χρονική περίοδο, αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία, ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε. Επίσης, Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)" (όχι μόνον, της Sciencepedia αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)), αν και άκρως απαραίτητοι, είναι αδύνατον να ελεγχθούν (λόγω της ρευστής φύσης του Web), και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο. Ο αναγνώστης πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

---

>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)

---