Επίγραμμα
- Ένα είδος του Λόγου (Λεκτικό Είδος)
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Επίγραμμα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "γράμμα".
Εισαγωγή[]
Έτσι λεγόταν στην αρχή, οτιδήποτε που ήταν χαραγμένο, ως επιγραφή. Επειδή τα επιγράμματα, αναθηματικά και επιτύμβια, από τους αρχαιότατους χρόνους ήταν συνήθως έμμετρα, η λέξη πήρε κατ' εξοχή τη σημασία ορισμένου είδους ποίησης, με το οποίο σε δύο κυρίως στίχους ή και περισσοτέρους και σε ελεγειακό συνήθως μέτρο, εκφράζεται με μεγάλη συντομία η αιτία της ανάθεσης, η ιστορία ενός νεκρού κλπ.
Ιστορία[]
Αρχαϊκή Εποχή[]
Τέτοια έμμετρα επιγράμματα δημιουργήθηκαν αμέσως μόλις εμφανίσθηκε η ελεγεία, κατά τις αρχές του 7ου π.Χ. αιώνα και ίσως και προγενέστερα.
Κλασσική Εποχή[]
Ιδιαίτερα όμως αναπτύχθηκε το επίγραμμα ως λογοτεχνικό είδος, από τον 6ο και τον 5ο π.Χ. αιώνα, όταν γράφηκαν σύντομα επιγράμματα για τη διάδοση πρακτικών φιλοσοφικών και ηθικών ιδεών, με τη μορφή γνωμικών ή χαράχθηκαν σε τάφους για εκείνους που απέθαναν για την πατρίδα.
Τέτοια επιγράμματα υψηλού περιεχόμενου έγραψαν οι άριστοι, από τους ποιητές της αρχαιότητας, που ανάμεσά τους είναι ο Αρχίλοχος, η Σπαφώ, ο Ανακρέων, ο Ευριπίδης και κυρίως ο Σιμωνίδης ο Κείος, ο οποίος ανύψωσε το είδος αυτό της ποίησης στην ύψιστη τελειότητα και αναδείχθηκε ο άριστος των επιγραμματοποιών.
Τα επιγράμματά του, που αναφέρονται στους νικηφόρους αγώνες των Ελλήνων κατά των Περσών, έκαναν τη φήμη του πανελλήνια.
Δικά του είναι τα περίφημα επιγράμματα:
1) Το επίγραμμα προς τιμήν των Σπαρτιατών του Λεωνίδα που έπεσαν στις Θερμοπύλες:
- "Ώ ξειν' αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα, τοίς κείνων ρήμασι πειθόμενοι".
2) Το επίγραμμα προς τιμήν των Μαραθωνομάχων:
- "Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν".
Με την πάροδο του χρόνου δημιουργήθηκαν επιγράμματα που χρησιμοποιήθηκαν ως αφιερώματα σε θεούς και ήρωες, σε ανδριάντες νικητών αγώνων και προπάντων σε ιδιωτικά επιτάφια μνημεία, από τα οποία ανακαλύφθηκαν πολλά χαραγμένα σε λίθους, διάφορων εποχών και διάφορης ποιητικής αξίας και συνεχίζουν να ανυρίσκονται σε τακτικές αρχαιολογικές ανασκαφές.
Συλλογή των ελληνικών επιγραμμάτων, που βρέθηκαν πάνω σε πέτρες, δημοσίευσε ο Μάιμπελ το 1878.
Ελληνιστική Εποχή[]
Κατά την Αλεξανδρινή περίοδο, το επίγραμμα έγινε όργανο για την εκδήλωση κρίσεων για ποιητές, τεχνίτες, για έργα τέχνης, καθώς και ειρωνικά και σατιρικά λογοπαίγνια λογίων.
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, το επίγραμμα πήρε κυρίως σατιρικό χαρακτήρα και διέπρεψε στο είδος αυτό κυρίως ο Μαρτιάλιος. Το σατιρικό χαρακτήρα του ρωμαϊκού επιγράμματος παρέλαβαν και οι νεότερες ευρωπαϊκές λογοτεχνίες.
Μεσαιωνική Εποχή[]
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, καλλιεργήθηκε το επίγραμμα. Επίσης και μετά την άλωση, ο βυζαντινός κόσμος διατήρησε το επίγραμμα με τους όρους που καλλιεργούνταν στην αρχαιότητα, αν όχι σε μεγαλύτερη ποικιλία. Δεν υπήρξε Βυζαντινός συγγραφέας που να μην έγραψε επιγράμματα και ο πιο διάσημος από αυτούς ήταν ο ποιητής Μανουήλ Φιλής.
Παράλληλα όμως με τα επιγράμματα των βυζαντινών λογίων, έχουμε και τα λαϊκά ρητά της βυζαντινής επιγραμματικής ποίησης. Μπορούμε να πούμε ότι δεν υπήρξε τελετή ή επανάσταση, εκστρατεία ή πολιορκία στο Βυζάντιο που να μη συνοδεύθηκε από τον επιγραμματικό οίστρο του βυζαντινού όχλου.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- επίγραμμα
- ρητό, ρήση, απόφθεγμα
- αίνιγμα
- ανέκδοτο
- επιμύθιο, δίδαγμα
- χρησμός
- παράδειγμα
- παράθεμα
- σημείωμα
- δοκίμιο
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)