Ευμένης
- Ένας στρατηγός της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
- Ένας άτυπος αντιβασιλέας της Μακεδονίας (321 - 316 π.Χ.).
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Ελληνιστική Εποχή, 4ος Αιώνας π.Χ.
- Γέννηση:
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
Ηγεμόνες
|
---|
της Μακεδονίας
|
Αργεάδες |
|
Το όνομα "Ευμένης" προέρχεται ή συνδέεται ετυμολογικά με την λέξη "μένος".
Γενεαλογία[]
- Οίκος:
- Πατέρας:
- Μητέρα:
- Σύζυγος:
- Τέκνα:
Βιογραφία[]
Αλεξάνδρεια Περίοδος[]
Αν και ήταν ο μόνος από τους Διαδόχους που δεν είχε Μακεδονική καταγωγή, ο Ευμένης προερχόταν από επιφανή οικογένεια της Θρακικής Καρδίας, πόλη ενσωματωμένη τότε στη Μακεδονική επικράτεια, και ο πατέρας του φαίνεται ότι ήταν φίλος του Μακεδόνα βασιλέα Φιλίππου Β (359-336 π.Χ.).
Με υπόδειξη του τελευταίου ήρθε στη Μακεδονική αυλή σε ηλικία δεκαοκτώ ετών και ορίστηκε «γραμματεύς» του βασιλέα.
Αργότερα διορίστηκε από τον Αλέξανδρο «αρχιγραμματεύς», θέση στην οποία παρέμεινε ως το θάνατο του κατακτητή.
Προ-Περδίκκεια Περίοδος[]
Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου ο Ευμένης προσεταιρίσθηκε τον ισχυρό Λεοννάτο τον Έκλαμπρο.
Όμως, ταχύτατα, ο Λεοννάτος παραμερίσθηκε (323) από την ανώτατη αρχή της Αυτοκρατορίας και ο Ευμένης υποβαθμίσθηκε επίσης.
Χωρίς αξίωμα κατά την Πρώτη και Δεύτερη Διανομή.
Αργότερα, ο Περδίκκας του πρόσφερε την σατραπεία της Καππαδοκίας, προφανώς στα πλαίσια της απομάκρυνσης των τριών πιθανών μελλοντικών του ανταγωνιστών (Ευμένους, Λεοννάτου και τον Αντιγόνου του Μονοφθάλμου) από την Βαβυλώνα, την έδρα της Αυτοκρατορίας.
Όταν, όμως, ο Ευμένης, αντιλήφθηκε ότι ο Λεοννάτος ενδιαφερόταν να επιστρέψει στην Μακεδονία για να την καταστήσει βάση της ανάρρησής του στην αυτοκρατορική ιεραρχία, τον εγκατέλειψε και προσχώρησε στην παράταξη του Περδίκκου
Επιπλέον ο Περδίκκας του ανέθεσε να διαπραγματευθεί το γάμο του με την Κλεοπάτρα την Φερνοφόρο.
Στο εξής, συντάχθηκε απόλυτα με τα συμφέροντα της βασιλικής οικογένειας και αναδείχθηκε σε βασικό υποστηρικτή της ενότητας της Μακεδονικής Αυτοκρατορίας.
Κατά τη συνδιάσκεψη της Βαβυλώνας προσχώρησε στην ομάδα του στρατηγού Περδίκκου
- Αριστόνοος, σωματοφύλακας του Μ. Αλεξάνδρου,
- Αλκέτας, αρχηγός των πεζεταίρων, αδελφός του Περδίκκα,
- Άτταλος ο Άσπιλος, αρχηγός των πεζεταίρων, ανδράδελφος του Περδίκκα
- Πολέμων ο Άσπιλος, ο αδελφός του Αττάλου
- Σέλευκος,
- Μήδιος, της Λάρισας
- Δόκιμος, που αργότερα έγινε έπαρχος της κεντρικής Φρυγίας και ίδρυσε την πόλη Δοκίμειο.
- Φιλόξενος
Το 321 π.Χ. τέθηκε επικεφαλής των δυνάμεων του Περδίκκου στην Καππαδοκία και στην Πισιδία, σε συνεργασία με τους στρατηγούς Νεοπτόλεμο και Αλκέτα.
Στη συνέχεια αποσύρθηκε από την περιοχή του Ελλησπόντου.
Όμως, οι δύο αυτοί αρνήθηκαν να τεθούν υπό την ηγεσία του.
O 1ος Διαδόχειος Πόλεμος (320 - 319 π.Χ.) έφερε τον Ευμένη αντιμέτωπο με τον πρότερο σύμμαχό του Νεοπτόλεμο. Ο Ευμένης με αστραπιαία εισβολή στην Αρμενία έδωσε νικηφόρα μάχη με τον Νεοπτόλεμο και ενσωμάτωσε τις δυνάμεις του (Ιούνιος (?) 321 π.Χ.). Ο Νεοπτόλεμος με 300 ιππείς, κατέφυγε στην στρατιά Αντίπατρου-Κρατερού (ίσως στην Πισιδία).
Το Θέρος 321 π.Χ. νίκησε τον Κρατερό (και τον Νεοπτόλεμο), σε περιώνυμη μάχη στην Καππαδοκία (μερικοί την αποκαλούν, εσφαλμένα, "Μάχη του Ελλησπόντου") (Ιούλιος(?) 321 π.Χ.)
Στην συνέχεια ανακατέλαβε την Ελλησποντική Φρυγία και τη Λυδία.
Μετα-Περδίκκεια Περίοδος[]
Μετά τη δολοφονία του Περδίκκου (Ιούλιος(?) 321 π.Χ.), ο Ευμένης εμφανίσθηκε ως διάδοχος-αντιβασιλέας στην θέση του δολοφονηθέντος, και ουσιαστικά θεωρήθηκε από τους θιασώτες του ενότητας της Αυτοκρατορίας ως συνεχιστής του έργου εκείνου.
Όμως, οι αντίπαλοί του δεν παρέμειναν άπραγοι.
Διοργάνωσαν τη συνδιάσκεψη του Τριπαραδείσου (φθιν. 321 π.Χ.) στην οποία ο Ευμένης (όπως και υπόλοιποι συνεργάτες του Περδίκκου) καθαιρέθηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο.
Ακολούθησε εκστρατεία του Αντιγόνου του Μονοφθάλμου κατά του Ευμένους στην Καππαδοκία και ήττα του Ευμένους στην Ορκυνία.
Ή ήττα αυτή τον ανάγκασε να εγκλεισθεί με μία μικρή αλλά επίλεκτη δύναμη στα Νώρα.
Όταν έφθασε ο Αντίγονος άρχισε μία στενή πολιορκία της οχυρότατης αυτής θέσης.
Στην συνέχεια ο Αντίγονος στράφηκε κατά των Αλκέτα και Αττάλου.
Κατά το 2ο Διαδόχειο Πόλεμο (318 - 315 π.Χ.), ο Ευμένης παρέμεινε στην Καππαδοκία συγκεντρώνοντας στρατεύματα και πολεμοφόδια και συμμάχησε με τον Πολυπέρχοντα και τον Κλείτο, εναντίον του Κασσάνδρου, του Αντιγόνου, του Πτολεμαίου και του Λυσιμάχου.
Ο στρατός που έστειλε ο Αντίγονος, με επικεφαλής το Μένανδρο, για να καταλάβει την Καππαδοκία και να συλλάβει τον Ευμένη έφθασε τρεις ημέρες μετά την αναχώρηση του Ευμένους από την περιοχή.
Ο Ευμένης με 2.000 πεζούς και 500 ιππείς έφθασε στην Κιλικία διαμέσου της οροσειράς του Ταύρου.
Εκεί τον περίμεναν οι Μακεδόνες «αργυράσπιδες» με επικεφαλής τούς στρατηγούς Αντιγένη και Τεύταμο, τους οποίους προσέλκυσε επικαλούμενος την επιφάνεια του Αλεξάνδρου σε ένα όνειρο, ο οποίος προσφέρθηκε να τους βοηθήσει υπό την προϋπόθεση ότι θα του έστηναν σκηνή και θρόνο, θα θυσίαζαν προς τιμήν του και θα συνεδρίαζαν.
Στα μεταξύ τους συμβούλια, ο Ευμένης επικράτησε χάρη στις επιστολές του Πολυπέρχοντος και της Ολυμπιάδος. Χρησιμοποιώντας το βασιλικό θησαυρό των Κυΐνδων οργάνωσε μισθοφορικό στρατό 10.000 πεζών και 2.000 ιππέων, που προστέθηκε στα δικά του στρατεύματα και σε αυτά των «αργυρασπίδων», παρά την απόπειρα του Πτολεμαίου να παρέμβει, μετά την κατάληψη της Συρίας και της Παλαιστίνης.
Σύντομα, όμως, ο Ευμένης μετέβη στη Σουσιανή για να αναζητήσει τρόφιμα για τα στρατεύματά του.
H αναμέτρηση Αντιγόνου και Ευμένους κορυφώθηκε στη μάχη της Παραιτακηνής (317 π.Χ.) και της Γαβιηνής (Iανουάριος του 316 π.Χ.), που υποχρέωσε τον τελευταίο να παραδοθεί στον Αντίγονο, ο οποίος τον εκτέλεσε.
Μερικούς μήνες αργότερα ο Κάσσανδρος κατελάμβανε την Πύδνα (Μάιος 316 π.Χ) και εκτελούσε την βασίλισσα Ολυμπιάδα (Ιούνιος 316 π.Χ.)
Αποτίμηση[]
Εκτός από τις υπηρεσίες που πρόσφερε στο μακεδονικό στράτευμα ως «γραμματέας» αρχικά του Φιλίππου Β' και «γραμματεύς» αργότερα του Αλεξάνδρου, ο Ευμένης επέδειξε και σημαντικές στρατηγικές ικανότητες την εποχή των Διαδόχων (ιδίως με τις νίκες του κατά του Νεοπτολέμου και του Κρατερού το 321 - 320 π.Χ.). Ήταν σε όλη του τη ζωή πιστός οπαδός των ιδεών του Αλεξάνδρου για την ενιαία αυτοκρατορία. Την προώθηση των ιδεών αυτών εξυπηρετούσε και το συγγραφικό του έργo: προφανώς οι Εφημερίδες απέβλεπαν στην προώθηση του Περδίκκα. Η «πίστις» αυτή του Ευμένη προς την Αργεαδική δυναστεία υπογραμμίζεται με τραγικό τρόπο μέσα από το γεγονός ότι τον πρόδωσαν τα ίδια του τα στρατεύματα στη μάχη της Γαβιηνής.
Στις αρχαίες πηγές προβάλλεται ως αρνητικό στοιχείο του χαρακτήρα του η φιλοχρηματία.
Ο βιογράφος του Πλούταρχος παραδίδει χαρακτηριστικά ότι όταν το 325 π.Χ. περίπου ο Αλέξανδρος ζήτησε την ενίσχυση των φίλων του για τη συγκρότηση νέου στόλου, ο Ευμένης πρόσφερε μόνο εκατό τάλαντα.
Με εντολή του Αλεξάνδρου τότε οι δούλοι έβαλαν φωτιά στη σκηνή του Ευμένη και αποκαλύφθηκε ότι είχε 1.000 τάλαντα.
Το επεισόδιο μπορεί να αποτελεί συκοφαντική δυσφήμηση εκ μέρους των αντιπάλων του.
Γεγονός πάντως είναι ότι, παρά την πολιτική του επιφάνεια, η στρατιωτική δραστηριότητα του Ευμένη δεν επηρέασε μακροπρόθεσμα τη διαμόρφωση των ελληνιστικών κρατών.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Billows R.A., Antigonos the One-Eyed and the Creation of the Hellenistic State, Berkeley – Los Angeles –London 1990
- Will E., Histoire Politique du Monde Hellénistique. 320-30 av. J.-C., 2, Nancy 1983
- Heckel W., The Marshals of Alexander’s Empire, London – New York 1992
- Jouguet P., Macedonian Imperialism and the Hellenism of the East, New York 1932
- Berve H., Das Alexanderreich auf prosopographischer Grundlage 2, München 1926
- Will Ε., "The succession to Alexander", CAH 7:1, 2, 23-61
- Hadley R.A., "A possible lost source for the career of Eumenes of Kardia", Historia, 50, 2001, 3-33
- Βriant P., "D’ Alexandre aux Diadoques: le cas d’ Eumène de Kardia", REA, 74, 1972, 32-73
- Βοwsworth Α.Β., "Εumenes (3), of Cardia", ΟCD 3, Oxford 1996, 568
- Hornblower J., Eumenes of Cardia, Oxford 1981Badian E., "Eumenes",
- Pauly 1.1, 1996, 250-251Plutarch, Plutarch’s Lives VIII: Sertorius and Eumenes, Phocion and Cato the Younger, Perrin, B. (ed.), Plutarch’s Lives, Loeb Classical Library, New York – London 1919
- Tουλουμάκος I., "Οι πόλεμοι των Διαδόχων (306-280 π.Χ.)",
- Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,
- Δεσποτόπουλος Α., Καλογεροπούλου Α., "Τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Αλέξανδρου",
- Χριστόπουλος, Γ. – Μπαστιάς, Ι. (επιμ.), τομ. Δ' : Μέγας Αλέξανδρος-Ελληνιστικοί Χρόνοι, Αθήνα 1973, *Μικρογιαννάκης E., "Το τέλος της βασιλικής οικογένειας της Μακεδονίας",
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
- livepedia-periskopio
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)