Εφιάλτης
αυθαίρετη
σύγχρονη αναπαράσταση
Στρατιωτικοί Κλασσικής Εποχής
5ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Εφιάλτης
Ηγεμονικά Ονόματα
Αθήνα
Ηγεμόνες Αθήνας
Στρατιωτικοί Αθήνας
Πολιτικοί Αθήνας
Αττική
Ηγεμόνες Αττικής
Σπάρτη
Ηγεμόνες Σπάρτης
Στρατιωτικοί Σπάρτης
Πολιτικοί Σπάρτης
Λακωνία
Ηγεμόνες Λακωνίας
Θήβα
Ηγεμόνες Θήβας
Στρατιωτικοί Θήβας
Βοιωτία
Ηγεμόνες Βοιωτίας
Άργος
Ηγεμόνες Άργους
Στρατιωτικοί Άργους
Αργολίδα
Ηγεμόνες Αργολίδας
Κόρινθος
Ηγεμόνες Κορίνθου
Στρατιωτικοί Κορίνθου
Κορινθία
Ηγεμόνες Κορινθίας
Φωκίδα
Ηγεμόνες Φωκίδας
Στρατιωτικοί Φωκίδας
Πελοπόννησος
Ηγεμόνες Πελοποννήσου
Μέση Ελλάδα
Ηγεμόνες Μέσης Ελλάδας
Θεσσαλία
Θεσσαλική Ομοσπονδία
Ηγεμόνες Θεσσαλίας
Ήπειρος
Ηγεμόνες Ηπείρου
Μακεδονία
Ηγεμόνες Μακεδονίας
Στρατιωτικοί Μακεδονίας
Στρατιωτικοί Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Θράκη
Ηγεμόνες Θράκης
Κρήτη
Ηγεμόνες Κρήτης
Αιγαία Θάλασσα
Ηγεμόνες Αιγαίας Θάλασσας
Ιόνια Θάλασσα
Ηγεμόνες Ιόνιας Θάλασσας
Ασιατική Αιολίδα
Ηγεμόνες Ασιατικής Αιολίδας
Ασιατική Ιωνία
Ηγεμόνες Ασιατικής Ιωνίας
Ασιατική Δωρίδα
Ηγεμόνες Ασιατικής Δωρίδας
Σικελία
Ηγεμόνες Σικελίας
Κάτω Ιταλία
Ηγεμόνες Κάτω Ιταλίας
Κυρήνη
Ηγεμόνες Κυρήνης
Καρχηδόνα
Ηγεμόνες Καρχηδόνας
Στρατιωτικοί Καρχηδόνας
Φοινίκη
Ηγεμόνες Φοινίκης
Περσική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Περσικής Αυτοκρατορίας
Έπαρχοι Περσικής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Περσικής Αυτοκρατορίας
Πρίγκιπες Περσικής Αυτοκρατορίας
- Ένας στρατηγός και πολιτικός της Αθήνας.
- Χρονική Περίοδος: 5ος Αιώνας π.Χ.
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
Το όνομα "Εφιάλτης" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "άλμα".
Γενεαλογία[]
- Οίκος:
- Πατέρας: Σοφωνίδης
- Μητέρα:
- Σύζυγος:
- Τέκνα:
Βιογραφία[]
Τα σπουδαιότερα γεγονότα του βίου του είναι:
Ο Εφιάλτης (? - 461 π.Χ.), γιος του Σοφωνίδου, ήταν διαπρεπής πολιτικός στην Αθήνα και μέντορας του Περικλή.
Η βιογραφία του είναι ελάχιστα γνωστή, ωστόσο παραδίδεται πώς ήταν φτωχός, δίκαιος και αδιάφθορος.
Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο περιστατικό που αναφέρεται σε αυτόν. Κάποτε οι φίλοι του θέλησαν να του δώσουν δέκα τάλαντα, εκείνος όμως δεν τα δέχθηκε, με το εξής επιχείρημα: «αυτά θα με αναγκάσουν, επειδή θα σας ντρέπομαι, να αποκρύψω κάτι από τα δίκαια. Επειδή όμως ούτε θέλω να σας ντρέπομαι ούτε να σας χαρίζομαι, θα σας φανώ δυσάρεστος».
Ακόμη, όταν κάποτε ένας στρατηγός τον κατηγόρησε ως φτωχό, αποκρίθηκε «γιατί όμως δεν ανέφερες και το άλλο, ότι δηλαδή είμαι δίκαιος;» [1]
Εκστρατεία στην Παμφυλία[]
Καμπή στην σταδιοδρομία του απετέλεσε η επιτυχής ναυτική εκστρατεία του στην Παμφυλία.
Αναφέρεται ότι “τριάκοντα μόναις (ναυσί) Ἐφιάλτην ἐπέκεινα πλεῦσαι Χελιδονίων” (Πλουτ. Κίμων, 13) και τούτο είναι βεβαίωση ότι αναδείχθηκε στρατηγός.
Το γεγονός ότι οδήγησε μικρή δύναμη του Αθηναϊκού στόλου πέραν από τις Χελιδονίους Νήσους (στην Ν.Α. άκρη της Λυκίας), στις ακτές της Παμφυλίας, προφανώς θεωρήθηκε στην Αθήνα ως τεράστιο επίτευγμα επειδή κατέδειξε την αδυναμία του Πέρση βασιλέα Ξέρξου Α' (485 - 465 π.Χ.) να προστατεύσει τα νότια Μικρασιατικά παράλια της Περσικής Αυτοκρατορίας και την αδυναμία του να συγκροτήσει αξιόλογο στόλο.
Το γεγονός αυτό, εύλογα, θα του προσεπόρισε μεγάλο κύρος το οποίο χρησιμοποίησε μεταγενέστερα για να επιβάλλει την πολιτική του.
Η χρονολογία του γεγονότος είναι άγνωστη. Προφανώς ήταν πριν την Ναυμαχία του Ευρυμέδοντα (466 π.Χ) αλλιώς δεν θα έκανε εντύπωση στους Αθηναίους το γεγονός.
Το πιθανότερο έτος είναι το 469 π.Χ. όταν ακόμη δεν είχε αποστατήσει η Νάξος και η δημοκρατική παράταξη, μετά την εξορία του Θεμιστοκλέους (471 π.Χ), αναζητούσε διάδοχο ηγέτη, που να αποτελεί αντιστάθμισμα στον Κίμωνα.
Πολιτική δραστηριότητα[]
Ανήκε στην προοδευτική πολιτική παράταξη των δημοκρατικών, την αρχηγία της οποίας ανέλαβε μετά τον εξοστρακισμό του Θεμιστοκλέους το 471 π.Χ., και αντιπολιτευόταν τον προβεβλημένο πολιτικό Κίμωνα, εκπρόσωπο της αριστοκρατικής παράταξης. Αγωνίστηκε για τον περιορισμό της εξουσίας του αριστοκρατικού σώματος του Αρείου Πάγου. Κυριότερη πηγή για τις μεταρρυθμίσεις του είναι η Αθηναίων πολιτεία του Αριστοτέλους.
Ο Εφιάλτης άρχισε δικαστικές διώξεις εναντίον μελών του Αρείου Πάγου επικρίνοντας τη διαφθορά τους και επέτυχε έτσι τη μείωση του γοήτρου του στην αθηναϊκή κοινωνία.
Το 462/61 π.Χ. εκμεταλλεύθηκε την απουσία του Κίμωνα στη Μεσσηνία κατά το 4ο Μεσσηνιακό Πόλεμο και επέτυχε να ψηφισθεί νόμος στην εκκλησία του δήμου, που αφαιρούσε πολλές εκτελεστικές και δικαστικές αρμοδιότητες από τον Άρειο Πάγο.
Την επικράτηση της αντιλακωνικής δημοκρατικής παράταξης βοήθησε η αποτυχημένη, λόγω της Σπαρτιατικής καχυποψίας, εξέλιξη της Αθηναϊκής βοήθειας προς τη Σπάρτη υπό την ηγεσία του Κίμωνα.
Οι Σπαρτιάτες απέπεμψαν με προσβλητικό τρόπο από την Ιθώμη την αθηναϊκή δύναμη, που οι ίδιοι είχαν καλέσει για βοήθεια εναντίον των επαναστατημένων Μεσσηνίων.
Οι Αθηναίοι αντέδρασαν συμμαχώντας με το Άργος, τον προαιώνιο εχθρό της Σπάρτης, και στράφηκαν εναντίον του Κίμωνα, που είχε υποστηρίξει ένθερμα την αποστολή βοήθειας.
Οι δημοκρατικοί, με τον Εφιάλτη και τον Περικλή, ανέκτησαν το κύρος τους στο δήμο και έστρεψαν την πόλη προς την πολιτική της σύγκρουσης με τη Σπάρτη και της ηγεμονίας επί των άλλων πόλεων στα πλαίσια της Αθηναϊκής Συμμαχίας.
Ο "Εφιάλτειος" νόμος[]
Πιο συγκεκριμένα, ο νόμος που ψήφισε η Εκκλησία του δήμου με πρωτοβουλία του Εφιάλτη:
- Μετέφερε πολιτικές, ελεγκτικές και δικαστικές αρμοδιότητες του Αρείου Πάγου στην εκκλησία του δήμου, τη βουλή και τα λαϊκά δικαστήρια της Ηλιαίας. Ο Άρειος Πάγος διατήρησε μόνο τη δικαστική αρμοδιότητα για φόνους εκ προθέσεως, τραυματισμούς με σκοπό το φόνο, εμπρησμούς, δηλητηριάσεις και κοπές ιερών δέντρων, όταν και οι δύο διάδικοι ήταν Αθηναίοι πολίτες
- Επιφόρτισε τη βουλή με το συντονισμό και την επίβλεψη των αρχών που εμπλέκονταν σε πράξεις διοικήσεως και την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων που ανέκυπταν στο διάστημα ανάμεσα σε δύο συνεδριάσεις του δήμου.
- Μετέτρεψε τη Σολώνεια Ηλιαία, που ως τότε συνερχόταν ολόκληρη και πιθανόν ταυτιζόταν με την εκκλησία του δήμου, σε «δεξαμενή» 6000 κληρωμένων και ορκισμένων Αθηναίων άνω των 30 ετών, από την οποία λαμβάνονται στο εξής οι δικαστές για τα ηλιαστικά δικαστήρια.
Αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων ήταν να απωλέσει ο Άρειος Πάγος και τα τελευταία μέσα έμμεσης πολιτικής επιρροής, όπως π.χ. την καταδίκη φιλόδοξων αρχόντων μετά το τέλος της θητείας τους και τον αποκλεισμό τους από τον Άρειο Πάγο. Την αρμοδιότητα εκλογής αρχόντων και προβουλευτικής επεξεργασίας των ψηφισμάτων είχε αφαιρέσει από τον Άρειο Πάγο ήδη ο Σόλων. Έτσι, ο Άρειος Πάγος απώλεσε το ρόλο του ως υπέρτατης αρχής και φύλακα του αθηναϊκού πολιτεύματος. Το πολίτευμα της Αθήνας έκανε ακόμα ένα σημαντικό βήμα προς τον εκδημοκρατισμό.
Όταν επέστρεψε ο Κίμων, προσπάθησε να ανατρέψει το νόμο, πράγμα που δεν κατόρθωσε. Αντιθέτως, οι αντίπαλοί του, λόγω της αποτυχημένης επιχείρησής του στη Μεσσηνία και της μεγάλης προσβολής που υπέστη το αθηναϊκό γόητρο εξαιτίας του, επέτυχαν να εξοστρακισθεί (461 π.Χ.).
Θάνατος[]
Έτσι, επικράτησαν τελικά οι μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη, αλλά ο ίδιος ο Εφιάλτης δολοφονήθηκε λίγο αργότερα από όργανα των αριστοκρατικών και τον ηγετικό ρόλο του στη δημοκρατική παράταξη της Αθήνας ανέλαβε ο Περικλής. Λόγω της επίσης σημαντικής προσφοράς του τελευταίου στην ανάδειξη της Αθήνας σε ηγέτιδα δύναμη στο Αιγαίο, αλλά και ευρύτερα στον Ελληνικό κόσμο τον 5ο αι. π.Χ., πολλές μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη αποδόθηκαν εσφαλμένα στον Περικλή.
Λίγα έτη μετά τις μεταρρυθμίσεις, το 458 π.Χ., δόθηκε η θεατρική παράσταση της Ορέστειας του Αισχύλου, στην οποία ο Άρειος Πάγος προβάλλεται ως το ανώτατο, αδιάφθορο δικαστήριο που φυλάσσει το δίκαιο της πολιτειακής τάξης.
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Αθηνά Καλογεροπούλου, Εφιάλτης ο Σοφωνίδου, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους , τ.Γ'1, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1972, σελ. 54
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Στρατιωτικοί Αθήνας
- Πολιτικοί Αθήνας
- Ηγεμόνες Αθήνας
- Αθήνα
- Αττική
Βιβλιογραφία[]
- "Ιστορία Ελληνικού Έθνους". Εκδοτική Αθηνών, 1974.
- "Ιστορία της Aρχαίας Ελλάδας". Russell Meiggs & John Bury. Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 1998.
- Μ.Β. Σακελλαρίου, Η αθηναϊκή δημοκρατία, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης: Ηράκλειο 2000.
- Χρήστος Γ. Ρήγας, "Η δημοκρατία του Εφιάλτη - Η εξουσία των πολιτών", Εκδόσεις Ελευσίς, Αθήνα 2008 [ISBN 978-960-391-034-3]
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)