Εύξεινος Πόντος
Black Sea, Μαύρη Θάλασσα
Χρυσόμαλλο Δέρας
Αλύβη
Προμηθεύς
Πιθανώς οι Χετταίοι όταν συνελάμβαναν Ελληνικά πλοία
που μετέφεραν παράνομο μετάλλευμα
από την ακτή του Εύξεινου Πόντου
στην Ελλάδα,
κάρφωναν τους εμπόρους σε παραθαλάσσιους βράχους
για να αποτρέπουν τους επόμενους παρανόμους.
Έτσι μεταπλάσθηκε ο μύθος
του Προμηθέως Δεσμώτη (Prometheus bound)
Παφλαγονία
Ασιατικός Πόντος
Εύξεινος Πόντος
Κολχίδα
Αρμενία
Καυκάσια Ιβηρία
Καππαδοκία
Μαύρη Θάλασσα
Ασιατικός Πόντος
- Μία Θάλασσα του Ατλαντικού Ωκεανού
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Εύξεινος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Ασσίνειος".
Η πιθανότερη ετυμολόγηση θεωρεί την ονομασία "Εύξεινος" εξελληνισμό και την συνδέει με τις λέξεις:
- Ωξιανή Λίμνη, Ώξος Ποταμός, Ιαξάρτης Ποταμός, Αξιός Ποταμός
- Αχαιοί Καυκάσου
- Ασαίοι, Σάκες
- Οι Ούξιοι δεν σχετίζονται καθόσον μάλλον έχουν σχέση με την ονομασία Σούσα και Κισσία
Άλλες Παρετυμολογήσεις[]
Ο όρος Μαύρη Θάλασσα δεν μπορεί να εντοπιστεί σε ημερομηνία προγενέστερη του 13ου Αιώνα μ.Χ..
Ο Στράβων αναφέρει ότι στην Αρχαιότητα, η Μαύρη Θάλασσα συχνά αποκαλείτο απλά Πόντος (δηλ. η Θάλασσα).
Η Ελληνο-Ρωμαϊκή παράδοση αναφέρεται στη Μαύρη Θάλασσα ως Εύξεινο Πόντο, δηλ. Φιλόξενη Θάλασσα. Ο όρος αποτελεί ευφημισμό που υποτίθεται αντικατέστησε τον πρότερο όρο Άξεινος Πόντος (δηλ. Αφιλόξενη Θάλασσα), ο οποίος συναντάται αρχικά στον Πίνδαρο (αρχές του 5ου αιώνα π.Χ.).
Ο Στράβων θεωρεί ότι η Μαύρη Θάλασσα αποκαλείτο αφιλόξενη προ της Ελληνικής αποικιοποίησης, γιατί η διάπλευσή της ήταν δύσκολη, και επειδή οι ακτές της κατοικούνταν από άγριες φυλές, και ότι το όνομα άλλαξε σε φιλόξενη αφού οι Μιλήσιοι αποίκησαν την περιοχή, καθιστώντας την μέρος του Ελληνικού πολιτισμού.
Κατά άλλη εκδοχή το όνομα Άξεινος να προήλθε από λαϊκή ετυμολογία, είτε από το Ιρανικό αξαίνα (σκοτεινός), είτε από Ασκανικά, π.χ Φρυγικά. Αν ισχύει η εκδοχή του αξαίνα-σκοτεινός, αυτό σημαίνει πως η επωνυμία Μαύρη Θάλασσα θα έχει τις ρίζες της στην Αρχαιότητα. Το κίνητρο για να ονομαστεί από τους αρχαίους η περιοχή έτσι, ίσως να συνδέεται με την αρχαία σύνδεση χρωμάτων με την κατεύθυνση της πυξίδας, αναφέροντας τον βορρά ως μαύρο και τον νότο ως κόκκινο. Στην πραγματικότητα αποκαλούταν "Ώξενος Πόντος"
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή η ονοματοδοσία αυτή οφείλεται στους Τούρκους που συνήθιζαν να αποδίδουν τα σημεία του ορίζοντα με χρώματα. Μαύρο για τον βορρά, μπλε για τη δύση, λευκό για το νότο και πράσινο για την ανατολή. Η θάλασσα αυτή, ούσα στο βορρά της Τουρκίας ονομάστηκε μαύρη, στα Τουρκικά Karadeniz, ενώ η Μεσόγειος Θάλασσα αποκαλείται Λευκή Θάλασσα, στα Τουρκικά Akdeniz.
Το όνομα 'Μαύρη Θάλασσα' (αρχικά Άξεινος Πόντος (αφιλόξενη θάλασσα), αργότερα μετονομασμένος σε Εύξεινος Πόντος (φιλόξενη θάλασσα) για να κερδηθεί η εύνοια της θάλασσας) επινοήθηκε από τους Αρχαίους Έλληνες, λόγω του ασυνήθιστου μαύρου χρώματος, σε σύγκριση με την Μεσόγειο Θάλασσα.
Σήμερα το όνομα της Θάλασσας στις διάφορες γλώσσες είναι μεταφράσεις του ονόματος "Μαύρη Θάλασσα":
- Τουρκικά Kara Deniz,
- Ρωσικά: Черное Море,
- Βουλγαρικά: Черно море, Cherno more,
Εισαγωγή[]
Η Μαύρη Θάλασσα (γνωστή και ως Εύξεινος Πόντος) είναι μία εσωτερική θάλασσα μεταξύ της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μικράς Ασίας.
Συνδέεται:
- με τη Μεσόγειο Θάλασσα μέσω του Βοσπόρου και της Προποντίδας, και
- με τη Μαιώτιδα Θάλασσα μέσω του Κιμμερίου Βοσπόρου.
Η εισροή θαλασσινού νερού μέσω του Βοσπόρου αγγίζει τα 200 Km3 το χρόνο. Η εισροή γλυκού νερού από τις περιβάλλουσες περιοχές, ιδιαίτερα από την κεντρική και κεντρο-ανατολική Ευρώπη, συναθροίζει 320 Km3 το χρόνο. Ο σημαντικότερος ποταμός που εισέρχεται στη Μαύρη Θάλασσα είναι ο Δούναβης Ποταμός. Η Μαύρη Θάλασσα διαθέτει έκταση 422.000 Km2 και μέγιστο βάθος 2.210 m.
Παράκτιες Χώρες[]
Οι χώρες που συνορεύουν με τη Μαύρη Θάλασσα είναι:
Η Κριμαϊκή χερσόνησος είναι Ουκρανική αυτόνομη δημοκρατία.
Στις σημαντικές παράκτιες πόλεις συμπεριλαμβάνονται οι: Κωνσταντινούπολη, Μπουργκάς, Βάρνα, Κοστάντα, Γιάλτα, Οδησσός, Κέρχ, Νοβοροσίσκ, Σόχι, Σουχούμι, Πότι, Βατούμ, Τραπεζούς, Σαμψούς.
Ιστορία[]
Προϊστορία[]
Εύξεινος Πόντος.
Οι στέππες στα βόρεια της Μαύρης Θάλασσας έχουν προταθεί ως η αρχική εστία των ομιλητών της Πρωτο-Πρωτο-Ινδοευρωπαϊκής γλώσσας, προγόνου της Ινδοευρωπαϊκής γλωσσικής οικογένειας, από μερικούς μελετητές (Άλλοι μελετητές θεωρούν πως η εστία αυτή ήταν ανατολικότερα προς την Κασπία Θάλασσα, και άλλοι προς την Μικρά Ασία).
Η χώρα στο ανατολικό όριο της Μαύρης Θάλασσας, η Κολχίδα σηματοδοτούσε για τους Έλληνες ένα από τα όρια του αποικιακού τους χώρου.
Πρώιμη Εποχή[]
Κατά την Ελληνική Μυθολογία η περιοχή κατοικείτο από τη θεότητα «Πόντος», γιος του Αιθέρα και της Γαίας. Είναι επίσης η θάλασσα την οποία διέσχισε ο Ιάσων κατά την Αργοναυτική Εκστρατεία με το μυθικό πλοίο Αργώ. Αναφέρεται ο Αυτόλυκο, μέλος της Αργοναυτικής εκστρατείας, ως ιδρυτής της Σινώπης.
Στην Χετταϊκή Εποχή η Μικρασιατική παραλία της Μαύρης Θάλασσας κυριαρχείται από τους Kaska που ταυτίζονται με τους Ασκάνιους της Ιλιάδας.
Είναι αρκετά πιθανό οι πρώτες Αχαϊκές ναυτικές εξορμήσεις στον Πόντο να ήρθαν σε επαφή με τον λαό αυτό και έτσι έδωσαν την ονομασία "Ασκάνιος Πόντος" που παραφθάρηκε αργότερα
- Ασκα- <Ακσα- <Άξα-
Όταν στην Αρχαϊκή Περίοδο οι kaskians/Ασκάνιοι είχαν εξαφανισθεί η ετυμολογία αυτή λησμονήθηκε και ο εξελληνισμός οδήγησε στην ονομασία "Άξεινος Πόντος"
Καθώς, όμως, η θάλασσα αυτή ήταν γενικά ήρεμη, ταχύτατα οι μετα-Αχαϊκοί ναυτικοί μετέτρεψαν το "Άξεινος" σε "Εύξεινος".
Αρχαία Εποχή[]
Κατά τους Ιστορικούς ο Πόντος αποικίζεται από τους Έλληνες από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Ιδιαίτερα η Μίλητος φέρεται ως ιδρύτρια πολλών πόλεων τόσο στα δυτικά, όσο και στα ανατολικά παράλια του Ευξείνου Πόντου.
Πέρα από τη σημασία της θαλάσσιας χώρας, ο Πόντος είναι γνωστός στο ελληνικό στοιχείο και ως η βόρεια ακτή της Μικράς Ασίας που βρέχεται από τα νερά του Ευξείνου Πόντου. Οι κάτοικοι αυτής της περιοχής λέγονται Πόντιοι.
Μεσαιωνική Εποχή[]
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, η γεωγραφική περιοχή που εκτείνεται από την Σινώπη στα δυτικά έως την Γεωργία στα ανατολικά, φιλοξένησε τη Δυναστεία των Κομνηνών που ίδρυσε την Ποντιακή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (1204-1461).
Νεότερη Εποχή[]
Στο τέλος του πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου οι ελληνορθόδοξοι του Πόντου επιχειρούν τη σύσταση είτε αυτόνομα, είτε σε συνεργασία με τους Αρμένιους, υπό μορφή συνομοσπονδίας, ανεξάρτητου κράτους. Το εγχείρημά τους απέτυχε με αποτέλεσμα τον αφανισμό και ξεριζωμό του ελληνορθόδοξου στοιχείου από την περιοχή που πήρε διάσταση γενοκτονίας.
Γεωλογία[]
Η Μαύρη Θάλασσα είναι το μεγαλύτερο μη οξυγωνομένο θαλάσσιο σύστημα. Αυτό είναι αποτέλεσμα του μεγάλου βάθους της θάλασσας και της σχετικά υψηλής αλμυρότητας (και ως εκ τούτου πυκνότητας) των νερών του βάθους• η ανάμειξη του φρέσκου νερού με το θαλασσινό περιορίζεται στο πολύ στα 100 με 150μ, ενώ το νερό κάτω από την επιφάνεια αυτή εναλλάσσεται μόνο μια φορά τα χίλια χρόνια. Επομένως δεν υπάρχει καμία σημαντική ανταλλαγή αερίων με την επιφάνεια, και ως αποτέλεσμα το αποσυντιθέμενο οργανικό υλικό στο ίζημα καταναλώνει κάθε διαθέσιμο οξυγόνο.
Η ορατότητα μέσα στο ύδωρ στη Μαύρη Θάλασσα είναι κατά μέσο όρο περίπου 5 μέτρα, σε σχέση με τα 35 μέτρα που μπορεί να φθάσει στη Μεσόγειο. Ωστόσο, το ύδωρ της στις φωτεινές, καθαρές ημέρες είναι όσο γαλάζιο όσο και οποιασδήποτε άλλης θάλασσας.
Ενώ είναι γενικά αποδεκτό ότι η Μαύρη Θάλασσα υπήρξε λίμνη γλυκέος ύδατος (τουλάχιστον τα άνω στρώματά της) με ένα σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο κατά τη διάρκεια του τελευταίου παγετώνα, η μετά τον παγετώνα ανάπτυξή της σε θάλασσα παραμένει ζήτημα εντατικής μελέτης και συζητήσεων. Υπάρχουν καταστροφολογικά σενάρια, όπως αυτά που προτείνουν οι Γουίλλιαμ Ράιαν και Γουόλτερ Πίτμαν, καθώς και μοντέλα που δίνουν έμφαση σε μια πιο σταδιακή μεταβολή σε αλατούχες συνθήκες. Βασίζονται σε διαφορετικές θεωρίες για το επίπεδο που η λίμνη γλυκέος ύδατος είχε φθάσει μέχρι την περίοδο που η Μεσόγειος Θάλασσα ήταν αρκετά υψηλά ώστε να ρέει πάνω από τα Δαρδανέλλια και τον Βόσπορο. Από την άλλη, μια μελέτη στον θαλάσσιο πυθμένα στην πλευρά του Αιγαίου δείχνει ότι την 8η χιλιετία π.Χ. υπήρχε μια μεγάλη ροή φρέσκου ύδατος που προερχόταν από την Μαύρη Θάλασσα. (New Scientist, 4 Μαΐου 2002, σελ.13).
Κατακλυσμός[]
Το 1997, οι Γουίλλιαμ Ράιαν και Γουόλτερ Πίτμαν από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια εξέδωσαν μια θεωρία κατά την οποία μια μαζική πλημμύρα συνέβη μέσω του Βοσπόρου κατά την αρχαιότητα. Ισχυρίζονται ότι οι δύο θάλασσες (Μαύρη και Κασπία) ήταν μεγάλες λίμνες γλυκέος ύδατος, αλλά γύρω στο 5600 π.Χ., η Μεσόγειος χύθηκε πάνω από μια βραχώδη ράχη υφάλου, δημιουργώντας την σημερινή επικοινωνία μεταξύ της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου. Την πρόταση της θεωρίας αυτής ακολούθησαν εργασίες που είτε την υποστηρίζουν, ή την αμφισβητούν. Παραμένει μέχρι σήμερα ενεργό θέμα συζήτησης μεταξύ των αρχαιολόγων.
Αναφορά από Κουρτίδη[]
Στην "ιστορία της Θράκης" ο ιστορικός Κουρτίδης αναφέρει:
Ο Πόντος κατ' αρχάς ελέγετο Άξεινος δια το δυσχείμερον του τόπου και την αγριότητα των κατοίκων, έπειτα δε ωνομάσθη Εύξεινος, όταν οι Ίωνες έκτισαν τας περίφημους ανά τον Πόντον αποικίας των.
Γνωστή είνε η παράδοσις, ως και ο μυθολογικός θρύλος, δια τας Συμπληγάδας ή Κυανάς πέτρας του Βοσπόρου πλησίον της ακτής αυτής. Οι Αργοναύται επέρασαν την Φινεΐδα ταύτην άϋπνοι.
Ο Αισχύλος αποκαλεί τον Εύξεινον «εχθρόξενον» εις τους ναύτας.
Ο δε Σοφοκλής περιγράφει την αγριότητα του τόπου τούτου εις τας ακολούθους στροφάς του.
Κοντά εις τους μελανοκυάνους βράχους, που ενώνουν δύο θαλάσσας, είναι αι ακταί του Βοσπόρου και των Θρακών και η αφιλόξενος Σαλμυδησσός. Εκεί και ο άγριος Άρης, όστις την χώραν προστατεύει.
Εις την αγρίαν αυτήν ακτήν, την ευρισκομένην υπεράνω του Βυζαντίου και του Βοσπόρου, την οποίαν ο Ξενοφών αποκαλεί Δέλτα, μέχρι της Σαλμυδησσού κατοικούσαν οι Μελανδίται, οι Μελινοφάγοι και οι Νιψαίοι, οι οποίοι ωνομάζοντο και Θρανίψαι ή Τρανίψαι.
Επικρατεί, όμως, αρκετή σύγχυσις περί των εθνών, τα οποία διέμειναν εις την χώραν αυτήν. Κατά τον Στράβωνα οι Άστες υπέρκεινται του Βυζαντίου και αυτοί διήρπαζον τους εκπίπτοντας κατά τα φοβερά ναυάγια.
Κατά την ιστορικήν όμως αφήγησιν του Ξενοφώντος, η οποία είνε πλέον αξιόπιστος, διότι αυτός διέμεινεν επί αρκετόν χρόνον εις την χώραν και επολέμησεν, εκεί εκατοικούσαν οι Θυνοί, οι Μελανδίται και οι Μελινοφάγοι. Εάν όμως λάβωμεν υπ' όψιν, ότι ο Στράβων περιγράφει τα μέρη ταύτα τέσσαρεις ολοκλήρους αιώνας μετά τον Ξενοφώντα, ουδέν το παράδοξον η φυλή των Αστών ως μεγαλυτέρα και πολεμικωτέρα να επεκράτησε και να εξώθησεν εκείθεν τις άλλες φυλές.
Εις τον τόπον τούτον, λέγει ο Ξενοφών, πολλά από τα εις τον Πόντον πλέοντα πλοία εκπίπτουν και ναυαγούν, διότι εις την παραλίαν εκείνην σχηματίζεται εις μεγάλην έκτασιν τέναγος και Θράκες, κατοικούντες εις τα μέρη ταύτα, ληστεύουν τα ναυαγούντα πλοία. Εις τα χωρία δε των Θρακών τούτων ευρίσκονται πολλαί κλίναι, πολλά κιβώτια, πολλά βιβλία και πολλά εξ εκείνων, τα οποία έχουν οι ναυτιλλόμενοι εις τα πλοία των. Οι Θράκες συνήθιζον να ενεδρεύουν εις τους τόπους αυτούς και να αιχμαλωτίζουν τους ναυαγούς εμπόρους.
Προς τα ανωτέρω εις περίεργον αντίθεσιν έρχεται μία πληροφορία του Νικολάου Δαμασκηνού, την οποίαν είνε άγνωστον πόθεν ηρύσθη.
«Θύνοι τους ναυαγούς φιλανθρώπως δεχόμενοι φίλους ποιούνται, εκ των ξένων δε τους μεν ακουσίως ελθόντας τιμώσι πάρα πολύ, τους δε εκουσίως τιμωρούσι».
Αρχαίες Ποντιακές Πόλεις[]
- Φάση
- Διοσκουριάς
- Πιτυούς
- Φαναγόρεια
- Παντικάπαιον
- Νυμφαίον
- Ψόα
- Θεοδοσία
- Σύμβολα
- Χερσόνησος
- Ευπατόριον
- Καλός Λιμήν
- Κερκινίτις
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Ιστορικές Πόλεις Μαύρης Θάλασσας
- Μεσόγειος Θάλασσα
- Βόσπορος
- Κιμμέριος Βόσπορος
- Ευξείνειος Περίπλους
Βιβλιογραφία[]
- Charles King, The Black Sea: A History, 2004, ISBN 0199241619
- William Ryan and Walter Pitman, Noah's Flood, 1999, ISBN 0684859203
- Neal Ascherson, Black Sea (Vintage 1996), ISBN 0099593718
- Özhan Öztürk, Karadeniz: Ansiklopedik Sözlük (Black Sea: Encyclopedic Dictionary). 2 Cilt (2 Volumes). Heyamola Publishing. Istanbul.2005 ISBN 975-6121-00-9.
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Κέντρο για την Αρχαιολογία της Μαύρης Θάλασσας (διαθέσιμο σε Γερμανικά και Αγγλικά)
- Goobix.com - Εικόνες της Μαύρης Θάλασσας (από τον Φεβρουάριο 2005)
- Οικολογία της Μαύρης Θάλασσας
- Φώτο της Μαύρης Θάλασσας/Τουρκία
- Η Γη από το Διάστημα - Μαύρη Θάλασσα
- Μαύρη θάλασσα
- Εικόνα
- Settlements and Necropoleis of the Black Sea and its Hinterland in Antiquity
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)