Ηλείοι
- Είναι Ιστορικός Λαός της Πελοποννήσου
Ετυμολογία[]
 Ελλάδα
|
|---|
| Ιστορική Διαίρεση |
| Μέση Ελλάδα |
|
| Πελοπόννησος |
|
Η ονομασία "Ηλείοι" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Σελλοί" και "Υλλείς".
Εισαγωγή[]
Με τα σημερινά δεδομένα οι πεδιάδες της Ζαχάρως, της Αγουλινίτσας και του Επιταλίου, του Πύργου, της Μουριάς και της Μυρτιάς, μεγάλο κομμάτι της περιοχής των Σαβαλίων, της Γαστούνης και των Λεχαινών δημιουργήθηκαν από τις προσχώσεις των ποταμών κυρίως κατά την Κλασσική Εποχή.
Τότε η περιοχή γνώρισε την μεγαλύτερη πληθυσμιακή ανάπτυξη και οικονομική ευημερία στην ιστορία της.
Οι Ολυμπιακοί αγώνες ήταν ο καθοριστικός παράγοντας αυτής της μεταβολής. Αυτοί ήταν η βασική πηγή εισαγόμενου πλούτου, που εκείνους τους χρόνους ήταν δυσεύρετος.
Ομηρική Γεωγραφία[]
Κατά την Μυκηναϊκή Εποχή θα μπορούσαμε να περιγράψουμε την ακτογραμμή της Ηλείας ως εξής. Ερχόμενος κανείς από την Μεσσηνία εισερχόταν στη Τριφυλία, εκεί συναντούσε τις εξής παραλιακές πόλεις.
- Την Αυλώνα,
- την Τριφυλιακή Πύλο ( κοντά στη σημερινή Ζαχάρω),
- Το Σάμιον ή Αρήνη με ακρόπολη, και
- το Επιτάλιον που ήταν τότε παραθαλάσσιο.
Στην περιοχή της κοίλης Ήλιδος υπήρχαν τα Λέτρινα που πρέπει να βρισκόταν στον σημερινό Άγιο Γεώργιο ή Πράσινο. Οι σημερινοί λόφοι των Βυτιναίικων, του Κορακοχωρίου και της Σκαφιδιάς ήταν νησίδες ή ομοίαζαν με νησίδες, γιατί βρισκόταν στο δέλτα του ποταμού Αλφειού.
Οι νησίδες ονομάζονταν ιχθείς εξ αιτίας της ομοιότητας. Εδώ βρίσκονταν οι σημαντικές πόλεις Δυσπόντιον (δύς + πόντος) κάπου κοντά στον Άγιο Ανδρέα και Φειά κοντά στη Σκαφιδιά. Στην Σκαφιδιά υπήρχε βαθύς κόλπος, φυσικό λιμένας, εξ ου και το όνομα, που άκμασε ως τους ύστερους Ρωμαϊκά χρόνους.
Ο ποταμός Αλφειός τα πρώιμα μυθολογικά χρόνια, εξέβαλε στον βαθύ κόλπο της Φειάς που ήταν και ο φυσικός λιμένας της Ολυμπίας, καθώς εμποδιζόταν από τα ισχυρά νότια κύματα να εκβάλει στην κοντινή θάλασσα, που εκβάλει σήμερα. Μετά, με τις προσχώσεις άλλαξε πολλές φορές εκβολές, άλλοτε στο Καβούρι, στο Καταράχι, στη Σπιάνζα, ως τη σημερινή του μορφή. Και ως αναφέρουν οι ιστορικοί ήταν πλωτός σε μεγάλο τμήμα του. Άλλη μία απόδειξη αυτών είναι ο μύθος του Αλφειού και της Αλφειαίας Αρτέμιδος, που ναός της, βρίσκονταν στα Λέτρινα.
Προς βορρά συνεχίζοντας κανείς στην περιοχή της ηπειρωτικής Κοίλης Ήλιδας, απέναντι από την Φειά θα πρέπει να υπήρξε η Ηλιακή Πύλος στο σημερινό Άγιο Ηλία ή Μυρτιά. Μετά κυριότερη πόλη ήταν το Έπειον κοντά στο Αλποχώρι, από όπου έλαβαν και το ονομά τους οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής.
Στην Άνω Ήλιδα εκτεινόταν ο κόλπος του Χελωνώντα όπου στο βάθος ήταν η οχυρωμένη πόλη Ήλις. Και στο βόρειο μέρος του, βρισκόταν η Ύρμινα.
Η περιοχή του κάστρου και της Κυλλήνης αρχικά ήταν νήσος μετά έγινε χερσόνησος που ενώνονταν με τη υπόλοιπη ξηρά με στενή λωρίδα. Και επειδή ομοίαζε με χελώνα ονομάστηκε Χελωνώντα. Άλλη σημαντική πόλη ήταν εδώ η Κυλλήνη με φυσικό λιμένα.
Τότε, άλλοτε ο ποταμός Ηλειακός Πηνειός Ποταμός εξέβαλε στο κόλπο των Λεχαινών, και άλλοτε όπως σήμερα στο κόλπο της Γαστούνης. Συνέχεια ήταν το Βουπράσιον, κοντά στη σημερινή Βάρδα και το ακρωτήριο Άραξος ήταν το τελευταίο σύνορο της Ηλείας προς βορρά.
Τα πρώιμα μυθολογικά χρόνια, σε κάποιο μεγάλο σεισμό μεγάλα τμήματα της Ήλιδος υπέστησαν καθίζηση και άλλα βυθίστηκαν στην θάλασσα. Το Δυσπόντιο (δύς+πόντος) πιθανόν τότε είχε την δεύτερη τύχη. Τότε επίσης δημιουργήθηκαν οι Γούβες.
Οι περιοχές που οι αρχαίοι αποκαλούσαν "Κοίλη Ήλιδα" ήταν τουλάχιστον δύο, η του Βουνάργου (ρήγμα Βουνάργου) και η του Γούμερου (γούβα + μέρος) πολύ μικρότερη.
Η πρώτη περιοχή ακόμη αποκαλείται έτσι και σήμερα, εκεί επίσης μία πόλις δεν καταστράφηκε και ονομάστηκε Ορθία. Στην ίδια περιοχή που σήμερα καλείται Φρασινιά (Φυσκόα) και κοντά στο Κουζούλι κατασκεύαστηκε το πρώτο τεχνικό φράγμα από τον Ηρακλή για να καθαρίσει τους σταύλους του Αυγεία, που πιθανόν βρίσκονταν στο Βούναργο (βούς + αγρός), όπως αντίστοιχα έγινε με τον Πηνειό στο Βουπράσιο (βούς + πράττω) Στη πρώτη περίπτωση σχηματίστηκε λίμνη που ο Παυσανίας αναφέρει ως Αέναον, και ήταν πολύ κοντά (1 Κm) από τα Λέτρινα.
Από την αρχαιότητα, η Ηλεία ήταν μια εύφορη χώρα, με πολλές βροχές, πολύ περισσότερες από σήμερα, και με μεγάλη έλλειψη οικοδομικών πετρωμάτων, για την οικοδόμηση ισχυρών (κάστρων) πόλεων. Έτσι οικίστηκε κυρίως σε κώμες (όπως και σήμερα), με κύριο οικοδομικό υλικό τις ωμές πλίθες (γλίνα + άχυρα). Αυτός είναι και ο λόγος που δύσκολα εντοπίζονται ίχνη τους. Ενώ στα γύρω όρη, όπου υπήρχαν πετρώδη εδάφη δημιουργήθηκαν πόλεις με ισχυρά τείχη.
Από τους πρώτους που ήλθαν στη Ηλεία και εγκαταστάθηκαν ήταν οι Μικρασιάτες Πελοπίδες, κατόρθωσαν αυτοί δε να κυριαρχήσουν σε ολόκληρη τη χερσόνησο, να αλλάξουν ακόμη και το όνομα ολόκληρης της χερσονήσου, που ως τότε ονομαζόταν Πελασγία ή Απία, σε Πελοπόννησο.
Η παράδoση αναφέρει ότι ο Ιδαίος Ηρακλής με τους Κουρήτες ή Κρήτες Δακτύλους ήταν αυτοί που πρώτοι έφεραν από την Κρήτη την λατρεία του Δία, και ίσως και τους αγώνες.
Με την παρακμή της κλασικής εποχής, η Ηλεία αποτέλεσε την εξέδρα αποβίβασης στη Βαλκανική, των κάθε λογής δια της θαλάσσης Δυτικών κατακτητών. Τις περισσότερες δε φορές αυτοί οι κατακτητές ήταν προσκαλεσμένοι των ίδιων των Ελλήνων για την διευθέτηση των μεταξύ τους εμφύλιων συρράξεων. Έτσι οι Ηλείοι Ελλανοδίκες ήταν οι πρώτοι των ξένων (μη Ρωμαίων) που απέκτησαν, την ιδιότητα και τα δικαιώματα του Ρωμαίου πολίτη, και από αυτούς μετά όλοι οι Έλληνες, πράγμα που ακόμη και σήμερα, αποκαλούμε, εαυτούς Ρωμιούς.
Κλασσική Εποχή[]
οι Ηλείοι ήταν αρχικά αυτόχθονες, που διαιρούνταν σε 12 φυλές. Δεν αναμίχθηκαν με τους Δωριείς, απεναντίας ήταν ομόφυλοι με τους Αιτωλούς και τους Θεσσαλούς.
Όταν στα παράλια της άρχισαν, να σχηματίζονται τα παραθαλάσσια έλη και λόγω του θερμού και πολύ υγρού κλίματος, πολλές φορές στην ιστορία, ο πληθυσμός αποδεκατίστηκε, από ελονοσία και άλλες διάφορες επιδημίες. Εκάστοτε συνέβαινε αυτό οι Αρκάδες ως γείτονες αποτελούσαν την μόνιμη, ανεξάντλητη πηγή νέων εποίκων. Αυτοί συνήθιζαν ως κτηνοτρόφοι να μετακινούν τα ποίμνια τους βαρείς χειμώνες στα πεδινά και το θέρος να επιστρέφουν στα ορεινά. Όταν δε οι ασθένειες βρίσκονταν σε ύφεση δεν δίσταζαν να εγκατασταθούν μόνιμα. Σήμερα η μεγάλη πλειονότητα των κατοίκων της Ηλείας έχει Αρκαδικές ρίζες ή καταγωγή.
Οι Ηλείοι λάτρευαν τον Ποσειδώνα, την Αθηνά, την Αφροδίτη, τον Άδη, τον Διόνυσο και τον Έρμή και βέβαια τον πατέρα των θεών Ολύμπιο Δία.
Μεσαιωνική Εποχή[]
Οι Βυζαντινοί στο όνομα του χριστιανισμού κατέλυσαν το μακροβιότερο πολιτισμικό θεσμό της αρχαιότητας, τους Ολυμπιακούς αγώνες, και οδήγησαν τη χώρα σε ερήμωση.
Μετά οι Φράγκοι κατακτητές ίδρυσαν στην εύφορη περιοχή της Ηλείας, την Ανδραβίδα.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)