Θερμοπύλες
Μαλίδα.
- Ιστορική κώμη της Μαλίδας, διάσημη για την ομώνυμη μάχη.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Θερμοπύλες" σχετίζεται ετυμολογικά με τις λέξεις
Γεωγραφία[]
Βρίσκεται ανάμεσα στα όρη Καλλίδρομο και Οίτη και στον Μαλιακό κόλπο. Είναι διάσημη για τη παρακείμενη στενή διάβαση, που αποτελεί το μόνο ευκολοδιάβατο πέρασμα από τη Φθιώτιδα στη Λοκρίδα, το περίφημο στενό των Θερμοπυλών. Ονομάστηκε εκείνη η περιοχή Θερμοπύλες, επειδή ανάμεσα στις ελώδεις εκτάσεις της ανάβλυζαν θερμές πηγές και επειδή στην αρχαιότητα το στενό κλεινόταν με σιδηρές πύλες.
Στη μια πλευρά του το στενό ήταν τειχισμένο και αποτελούσε καίριο στρατηγικό σημείο της περιοχής. Έχοντας μήκος ένα χιλιόμετρο περίπου, το πλάτος του κυμαινόταν, κατά καιρούς, από πέντε έως 20 μέτρα το πολύ. (Σήμερα με τις προσχώσεις του Σπερχειού η παραλία απέχει περισσότερο από 10 χιλ. πιο κάτω).
Για αυτό και από την Αρχαιότητα μέχρι και την Νεότερη Εποχή στή στενή αυτή διάβαση έγιναν διάσημες μάχες. Η πρώτη και πλέον αξιόλογη ήταν εκείνη που έγινε στα 480 π.Χ. μεταξύ του βασιλέα της Σπάρτης Λεωνίδα και του Πέρση βασιλέα Ξέρξη.
Αναλυτικότερα, πρός τα νότια υπάρχει το όρος Καλλίδρομο και στα βόρεια ο Μαλιακός Κόλπος. Το όρος Καλλίδρομο έλαβε αυτή την ονομασία το 279 π.Χ. από το ομώνυμο οχυρό που έκτισαν πάνω από τις Θερμοπύλες οι Αιτωλοί μετά την σθεναρή αντίσταση τους κατά των Γαλατών στο στενό των Θερμοπυλών και επεξέτειναν την κυριαρχία τους μέχρι την Λοκρίδα (σημερινή περιοχή από Θεολόγο μέχρι Θερμοπύλες και Άμφισσα).Την εποχή εκείνη το όρος Καλλίδρομο ονομαζόταν Ανωπαίον.
Το στενό των Θερμοπυλών διασχιζόταν σε μήκος επτά χιλιομέτρων περίπου από τη μοναδική αξιόλογη όδευση που ένωνε τη βόρεια με τη νότια Ελλάδα. Τρία διαδοχικά στενά περιόριζαν στο ελάχιστο την κινητικότητα.
1η διάβαση[]
Το πρώτο στενό βρισκόταν επτακόσια μέτρα περίπου νοτιοανατολικά της σημερινής γέφυρας της Αλαμάνας (μνημείο Αθ.Διάκου), στην περιοχή της αρχαίας Ανθήλης. Βόρεια του στενού υπήρχε εκτεταμένο έλος και στα νότια του, απότομο ύψωμα του όρους Καλλίδρομο, με αποτέλεσμα να μπορεί να περάσει μόνο μία άμαξα.Το στενό αυτό δεν είχε στρατηγική σημασία γιατί πίσω από το ύψωμα,στα νότια του, υπήρχε ομαλό έδαφος και το παρέκαμπτε. Γι'αυτό ονομαζόταν "Ψευδοθερμοπύλες".
2η διάβαση[]
Το δεύτερο,το κυρίως ιστορικό στενό, βρισκόταν ένα χιλιόμετρο περίπου ανατολικά των εγκαταστάσεων των σημερινών θερμών λουτρών, εκεί ακριβώς που είναι σήμερα το μνημείο με το άγαλμα του Λεωνίδα. H δεύτερη στενωπός είχε οχυρωθεί από το τελευταίο τέταρτο του 6ου αιώνα π.Χ από τους Φωκείς, με τείχος κτισμένο σε επιμήκη απότομο λόφο. Προς την πλευρά του όρους Καλλίδρομου το τείχος κατέληγε σε οχυρό φρούριο. Στη θέση αυτή οι Φωκείς είχαν επιχειρήσει να αναχαιτίσουν τους Θεσσαλούς κατά τη διάρκεια των μεταξύ τους πολέμων που σημειώθηκαν το 510 π.Χ.
Το τείχος ήρθε στο φως το 1939, αν και ανασκαφές στην περιοχή είχαν γίνει από το 1897. Τότε οι σκαπανείς του Ελληνικού Στρατού προσπαθούσαν εσπευσμένα να κατασκευάσουν μία οχυρωματική γραμμή η οποία θα ανέκοπτε την προέλαση των Τούρκων. Ανασκάπτοντας την τοποθεσία, οι άνδρες του Μηχανικού ανακάλυψαν τυχαία αρχαίους τάφους οι οποίοι αποδόθηκαν στους άνδρες του Λεωνίδα. Το φωκικό τείχος δεν έφραζε, εξ' ολοκλήρου τουλάχιστον, το στενό αλλά εκτεινόταν παράλληλα με το στενό σε μήκος 200 περίπου μέτρων.
Το στενό αυτό την αρχαία εποχή ονομαζόταν "Χύτροι" από την ονομασία των ανοικτών στομίων όπου έβγαιναν,όπως και σήμερα,καυτά ύδατα,ιδίως τον χειμώνα. Ιαματικές πηγές που οι αρχαιοι τις χρησιμοποιούσαν για θεραπευτικούς λόγους. Κάτω από τα λουτρά σε απόσταση 10-15m ήταν το πλατύτερο σημείο της στενωπού.
Μετά τον λόφο του τείχους υπάρχει ξηροπόταμος με μικρή πηγή ποσίμου νερού. Στη συνέχεια υπάρχει τυμβοειδής λόφος, ο "Κολωνός",ύψους την εποχή εκείνη δέκα μέτρων (18 σήμερα λόγω της κατασκευής της διερχομένης εθνικής οδού) όπου και έγινε η τελική μάχη. Το 1939 σε ανασκαφές που έγιναν στον λόφο βρέθηκε μεγάλος αριθμός από τριγωνικές αίχμες από βέλη ασσυριακού και αιγυπτιακού τύπου, τα οποία χρησιμοποιούσε ο Περσικός στρατός. Παρόμοια έχουν βρεθεί στο πεδίο της μάχης του Μαραθώνα και στην Ακρόπολη των Αθηνών την οποία πολιόρκησαν οι Πέρσες προ της ναυμαχίας της Σαλαμίνας.
3η διάβαση[]
Το τρίτο στενό καταλήγει στην περιοχή του αρχαίου χωριού Αλπηνοί (περίπου στο σημερινό χ.Θερμοπύλες). Αυτό δεν προσφερόταν ιδιαίτερα για άμυνα αφού εκεί το Καλλίδρομο απείχε από τη θάλασσα. Πίσω απότο τρίτο στενό κατέληγε, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές η Ανωπαία οδός, η ατραπός μέσω του οποίας επετεύχθη η στρατηγική περικύκλωση των Ελλήνων. Στην έξοδο του τρίτου στενού στη Λοκρική πολίχνη των Αλπηνών οι Έλληνες είχαν εγκαταστήσει το στρατόπεδο τους.
Βαδίζοντας από Βορρά προς Νότο, συναντούσε πρώτα την πόλη Αντίκυρα (μεταξύ σημερινού χωρίου "Κόμμα" και Λαμίας). Διασχίζοντας τον Σπερχειό συναντούσε σε απόσταση 4km τον ποχαμό Δύρα,(Γοργοπόταμο). Στην συνέχεια βρισκόταν ο Μέλας ποταμός (Μαυρονέρι) και η πόλη Τραχίνα (σημερινή Ηράκλεια). Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο σε όλη αυτή την περιοχή στρατοπέδευσε ο στρατός του Ξέρξη. Νοτιότερα βρίσκεται ο ποταμός Ασωπός. Σχην αρχαιότητα όλοι αυτοί οι ποταμοί είχαν διαφορετικές κοίτες. Σήμερα ενώνονται, μέσω καναλιών με τον Σπερχειό.
Ιστορία[]
Μάχες Θερμοπυλών[]
Στις Θερμοπύλες έγιναν συνολικά δέκα (10), ιστορικά καταγεγραμμένες, μάχες:
(Θεσσαλο-Φωκικοί Πόλεμοι)
- Οι Θεσσαλοί απέτυχαν να διέλθουν.
- 2η Μάχη Θερμοπυλών: Πέρσες (υπό τον Ξέρξη) κατά Σπαρτιατών (υπό τον Λεωνίδα)
- Οι Πέρσες επέτυχαν να διέλθουν.
- 3η Μάχη Θερμοπυλών: Φωκείς (υπό τον Φιλόμηλο) κατά Λοκρών (συνεπικουρουμένων από Βοιωτούς) (έαρ 354 π.Χ.)
- 4η Μάχη Θερμοπυλών ( Μάχη Αργόλα Όρους): Φωκείς (υπό τον Φιλόμηλο) κατά Θεσσαλών (έαρ 354 π.Χ.)
- Οι Θεσσαλοί απέτυχαν να διέλθουν.
- 5η Μάχη Θερμοπυλών: Μακεδόνες (υπό τον Φίλιππο Β') κατά Θηβαίων
- Οι Μακεδόνες επέτυχαν να διέλθουν.
- 6η Μάχη Θερμοπυλών:Μάχη της Ηράκλειας (323 π.Χ.), κατά τη διάρκεια του Λαμιακού πολέμου, μεταξύ αντιμακεδονικού συνασπισμού νοτιοελληνικών πόλεων-κρατών (υπό το Λαοσθένη) και του βασιλείου της Μακεδονίας (υπό τον Αντίπατρο).
- 7η Μάχη Θερμοπυλών: Γαλάτες (υπό τον Βρέννο) κατά Αιτωλών
- Οι Γαλάτες απέτυχαν να διέλθουν.
- 8η Μάχη Θερμοπυλών: Ρωμαίοι (υπό τον ) κατά Σελευκιδών (υπό τον Αντίοχο Γ')
- Οι Ρωμαίοι επέτυχαν να διέλθουν.
- 9η Μάχη Θερμοπυλών: (267 μ.Χ.), ανεπιτυχής προσπάθεια να αποκοπεί η επέλαση γερμανικών βαρβαρικών φύλων, κυρίως Έρουλων.
- Battle of Thermopylae (1821) or Battle of Alamana, during the Greek War of Independence.
- 10η Μάχη Θερμοπυλών: Γερμανοί (υπό τον ) κατά Αυστραλών (υπό )
- Οι Γερμανοί επέτυχαν να διέλθουν.
Μάχη κατά Γαλατών[]
Περίφημη ήταν κι η μάχη που έγινε στις Θερμοπύλες στα 279 π.Χ.
24.000 Έλληνες πολεμιστές, με αρχηγό τον Κάλλιππο , αντιστάθηκαν με επιτυχία, ολόκληρους μήνες εναντίον των επταπλάσιων δυνάμεων των Γαλατών του Βρένου. Ο Γαλάτης αρχηγός νίκησε τους Έλληνες μόνο γιατί κατόρθωσε να βρει και να περάσει από το στενό μονοπάτι που ο προδότης Εφιάλτης είχε προηγουμένως οδηγήσει τους Πέρσες και να βρεθεί στα νώτα τους.
Οχύρωση στον Ελληνο-Τουρκικό Πόλεμο[]
Στη Νεώτερη Εποχή, οι Θερμοπύλες οχυρώθηκαν από τους Έλληνες, κατά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο, για να αμυνθούν κατά των Τούρκων που από τη Θεσσαλία κατέβαιναν προς τα νότια.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Battle of Thermopylae
- ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ
- Αρχαία Σπάρτη
- "300" the movie: facts and fiction
- Thermopylae
- alfeiospotamos.pblogs.gr
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)