Θεϊσμός
- Μία Φιλοσοφική Θεωρία.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Αιτιαρχία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Θεός".
Ο όρος (theism - θεϊσμός) έχει ενσωματωθεί στην Αγγλική γλώσσα από το 1678, και πλάσθηκε πιθανόν για να δηλώσει αντίθεση στον αθεϊσμό, που εμφανίζεται ως όρος από τα 1587.
Εισαγωγή[]
Θεϊσμός είναι η πίστη σε έναν ή περισσότερους θεούς. Ειδικότερα, μπορεί επίσης να σημαίνει την πίστη στον Θεό, έναν θεό, ή θεούς, που συμμετέχει/ουν ενεργά στη συντήρηση του Σύμπαντος. Το δευτερεύον αυτό νόημα αναφέρεται στο πλαίσιο άλλων πεποιθήσεων σχετικά με τα θεία που αναλύονται παρακάτω.
Ανάλυση[]
Το κυρίως νόημα του όρου περικλείει τέσσερεις πρωταρχικές απόψεις για το ρόλο της θεότητας στον κόσμο. Αυτές είναι οι ακόλουθες:
- Ντεϊσμός, η άποψη ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο, αλλά δεν αλληλεπιδρά μαζί του· δίνεται έμφαση στην υπερβατικότητα της θεότητας
- Θεϊσμός, (δευτερεύων ορισμός), η άποψη ότι ο Θεός είναι εγγενώς παρών στον κόσμο, ωστόσο τον υπερβαίνει
- Πανενθεϊσμός, η άποψη ότι ο κόσμος εμπεριέχεται εξολοκλήρου μέσα στον Θεό, ενώ ταυτόχρονα ο Θεός είναι κάτι το ευρύτερο από τον κόσμο τον ίδιο.
- Πανθεϊσμός, η άποψη ότι ο κόσμος ταυτίζεται με το Θεό· δίνεται έμφαση στην παρουσία της θεότητας
Ταξινομία[]
Εντός της κύριας σημασίας του θεϊσμού διακρίνουμε έναν αριθμό διαφορετικών περιπτώσεων ως προς το πλήθος και το είδος των θεοτήτων. Έχουμε έτσι τους παρακάτω ορισμούς:
- πολυθεϊσμός (υπάρχουν αρκετοί θεοί)
- μονοθεϊσμός (υπάρχει μόνο ένας Θεός)
Εντός του Πολυθεϊσμού διακρίνουμε “Ισχυρές” και “Ασθενείς” παραλλαγές. Ο Ισχυρός πολυθεϊσμός βλέπει τους θεούς ως διακριτά και ξεχωριστά όντα, ενώ ο Ασθενής πολυθεϊσμός τους βλέπει να συνενώνονται σε ένα ευρύτερο όλον.
Εντός του Πολυθεϊσμού διακρίνονται επίσης διαφορετικές στάσεις ως προς τη λατρεία των θεών.
- μονολατρεία (υπάρχουν αρκετοί θεοί, λατρεύεται όμως μόνον ένας από αυτούς)
- ενοθεϊσμός (λατρεύονται αρκετοί θεοί, αλλά ένας θεωρείται ο υπέρτατος)
- καθενοθεϊσμός (η λατρεία ενός θεού κάθε φορά, θεωρώντας καθέναν απ' αυτούς υπέρτατο εκ περιτροπής)
Εντός του μονοθεϊσμού διακρίνονται αποκλειστικές και συγκρητικές μορφές. Ο αποκλειστικός μονοθεϊσμός μπορεί να είναι μονιστικός (Ιουδαϊσμός, Ισλάμ), δυϊστικός (Παρσί/Ζωροαστρισμός) και πλουραλιστικός (Χριστιανισμός). Κάποιες μορφές του Ινδουϊσμού και του Νεοπαγανισμού θα μπορούσαν να θεωρηθούν Συγκρητικός μονοθεϊσμός.
Τέλος, μπορεί να γίνει μια διάκριση ανάμεσα στην πίστη στην ύπαρξη των θεών, από τη μία, και σε διαβεβαιώσεις σχετικά με την αγαθότητα ή την ηθική τους, από την άλλη, ή την πίστη στον Θεό ως το Υπέρτατο Αγαθό: δείτε και το άρθρο ευθεϊσμός και δυσθεϊσμός.
Θεϊστικές Θρησκείες[]
Χαρακτηριστικές θεϊστικές θρησκείες είναι ο Ζωροαστρισμός, ο Σαϊβισμός, ο Βαϊσναβισμός, ο Ιουδαϊσμός, ο Χριστιανισμός, ο Ισλαμισμός, οι Μπαχάι, και οι Σιχ.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Σκεπτικισμός
- Επικουρισμός
- Στωικισμός
- Κυνισμός
- αίσθηση
- εμπειρισμός
- Φυσική Θεωρία
- Επιστημονική Θεωρία
- Οικονομική Θεωρία
- Συμπαντική Θεωρία
- Κοσμοθεωρία
- Θεωρία Απεγνωσμένου Θεού
- Αγνωστικισμός
- Αθεϊσμός
- Δημιουργισμός
- Ευφυής Σχεδιασμός
- Κοσμογονία
- Κοσμολογία
- Μεταθεϊσμός
- Πανενθεϊσμός
- Πανθεϊσμός
- Υπερβατισμός
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)