Θηλαστικά
Επικράτεια: Ευκάρυα
Βασίλειο: Ζώα
Υποβασίλειο: Ευμετάζωα
Υπερσυνομοταξία: Δευτεροστόμια
Συνομοταξία: Χορδωτά
Υποσυνομοταξία: Σπονδυλωτά
Ανθυπομοσυνομοταξία: Γναθοστόματα
Υπερομοταξία: Τετράποδα
Ομοταξία: Θηλαστικά
Ο Κοινός Πρόγονος όλων των Θηλαστικών.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία θηλαστικά ετυμολογείται από τo ελληνικό ρήμα θηλάζω ( = βυζαίνω) κατ' αντιστοιχία της αγγλικής λέξης mammal που προέρχεται από τη λατινική λέξη mamma που σημαίνει μαστός και δόθηκε από τον βοτανολόγο Λινναίο στην ομάδα των ζώων που τρέφουν τα νεογνά τους με γάλα, το οποίο παράγουν απο τους ειδικούς αδένες που ονομάζονται μαστοί. Για αυτό το λόγο ονομάζονται και μαστοφόρα.
Εισαγωγή[]
 Οργανισμοί
|
|---|
| ΖΩΑ |
|
Α. Χορδωτά Β. Σκώληκες Γ. Αρθρόποδα
Δ. Μαλάκια
Ε. Κοιλεντερόζωα
|
| ΦΥΤΑ |
|
Α. Φανερόγαμα 1. Δικοτυλήδονα
3. Γυμνόσπερμα Β. Κρυπτόγαμα
|
| ΑΛΛΑ |
|
|
Τάξη των σπονδυλωτών ζώων, που περιλαμβάνει πάνω από 3.000 γένη με περισσότερα από 15.000 είδη. Σήμερα ζουν περισσότερα από 4.000, ενώ τα υπόλοιπα έχουν εξαφανισθεί.
Μερικά από τα είδη αυτά ζούσαν και μέχρι πριν από 100 έτη, ενώ σήμερα πάνω από 200 είδη αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να εξαφανιστούν, εξαιτίας της αλλαγής των κλιματολογικών συνθηκών, της ανικανότητας πολλών να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες κι από τον άνθρωπο, που με τις αλόγιστες επεμβάσεις του στη Φύση βοήθησε στην εξαφάνισή τους.
Στην τάξη αυτή ανήκουν τα μεγαλύτερα ζώα και πολλά είδη που έχουν μεγάλη οικονομική σημασία για τον άνθρωπο. Ανάμεσα σε αυτά θα πρέπει να αναφερθούν διάφορα κήτη της θάλασσας, οι ελέφαντες, οι ιπποπόταμοι κι ανάμεσα στα σπουδαία από οικονομική άποψη ζώα, το βόδι, ο ίππος, η αίγα, το πρόβατο κ.ά.
Το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο των θηλαστικών είναι η ύπαρξη των θηλαστικών αδένων, αλλά και όλο το σύστημα του πολλαπλασιασμού και της εξάρτησης των νεογνών από το μητρικό οργανισμό.
Μορφολογία[]
Το σχήμα του σώματος των θηλαστικών παρουσιάζει μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα διάφορα είδη.
Διαιρείται όμως σε κεφαλή, λαιμό, θώρακα, άκρα και ουρά.
Τα θηλαστικά της ξηράς έχουν στο κάτω μέρος του κορμού 4 άκρα ενώ η ουρά κρέμεται από τον κορμό. Αντίθετα, τα θηλαστικά της θάλασσας δεν έχουν άκρα ή αυτά έχουν μετατραπεί σε πτερύγια. Η ουρά τους βρίσκεται συνέχεια με το σώμα κι αποτελεί βασικό στοιχείο κίνησης. Το δέρμα μερικών είναι παχύ και πολύ σκληρό και σ' αυτό βρίσκονται κι οι διάφοροι αδένες, όπως οι σμηγματογόνοι και ιδρωτοποιοί που δεν έχουν τα θηλαστικά της θάλασσας.
Ακόμη στο δέρμα υπάρχουν και τα διάφορα δερματικά προσαρτήματα, όπως είναι οι όνυχες, οι τρίχες, τα κέρατα, τα αγκάθια, τα λέπια κλπ.
Φυσιολογία[]
Νευρικό Σύστημα[]
Ο εγκέφαλός τους είναι ο πιο αναπτυγμένος απ' όλα τα άλλα είδη των ζώων.
Οι οφθαλμοί τους, από την άποψη της εξέλιξης, έχουν την πλέον άρτια δομή και βρίσκονται, κατά κανόνα, στα πλάγια του κεφαλιού εκτός από τα μάτια των πιθήκων που βρίσκονται περισσότερο προς τα εμπρός.
Τα ώτα των θηλαστικών είναι, σε σχέση με των άλλων ζωικών όντων, πιο τελειοποιημένα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα έχουν τέλεια ακοή.
Αναπαραγωγικό Σύστημα[]
Χαρακτηριστική είναι επίσης και η αναπαραγωγή. Εκτός από τα "μονοτρήματα" που γεννούν αυγά, από όπου εκκολάπτονται τα μικρά που στη συνέχεια τα θηλάζουν οι μητέρες τους, όλα τ' άλλα είδη των θηλαστικών είναι ζωοτόκα. Για την αναπαραγωγή έχουν αναπτυχθεί όργανα, που θεωρούνται τα πιο τελειοποιημένα και τα πιο λεπτά στο βασίλειο των ζώων. Αλλά και μεταξύ των διαφόρων θηλαστικών υπάρχουν μεγάλες διαφορές στα όργανα αναπαραγωγής.
Πεπτικό Σύστημα[]
Επίσης το Πεπτικό Σύστημα είναι πολύ αναπτυγμένο και διαφοροποιημένο στα διάφορα είδη, σχετικά με την κατασκευή του στομάχου τους. Τα δόντια των θηλαστικών είναι διαφοροποιημένα και διακρίνονται σε κοπτήρες, κυνόδοντες, προγόμφιους και γόμφιους. Φυσικά υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα διάφορα είδη σχετικά με τον αριθμό και τον τύπο των δοντιών. Στα κήτη, δεν υπάρχουν δόντια όμοια μ' αυτά που έχουν τα υπόλοιπα θηλαστικά, αλλά έχουν μπαλένες, που χρησιμεύουν για το φιλτράρισμα του νερού, έτσι που τελικά να μένει στο στόμα του το πλαγκτόν που με αυτό τρέφεται.
Σε μερικά πάλι είδη, όπως είναι ο μυρμηγκοφάγος οι οδόντες ελλείπουν εντελώς. Σε άλλα έχουν πάρα πολύ διογκωθεί και δε χρησιμεύουν για το μάσημα της τροφής, όπως συμβαίνει με τους χαυλιόδοντες του ελέφαντα.
Παλαιοντολογία[]
Τα θηλαστικό είναι από τα τελευταία ζώα που έκαναν την εμφάνισή τους πάνω στη Γη. Η εμφάνιση των πιο πολλών από αυτά τοποθετείται (σύμφωνα με παλαιοντολογικά ευρήματα) στις αρχές του μεσοζωικού αιώνα. Το 1923 Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν στη Μογγολία υπολείμματα των πρώτων πλακουντοφόρων, που έζησαν κατά την κρητιδική περίοδο. Την ίδια περίπου εποχή δημιουργήθηκαν και τα σημερινά μαρσιποφόρα, που όμως κατά τη διάρκεια του τριτογενούς εξαφανίστηκαν από την Ευρώπη και περιορίστηκαν στην Αυστραλία. Σήμερα τα προϊστορικά και σπάνια αυτά ζώα αρχίζουν σταδιακά να εξαφανίζονται.
Στα τέλη του μεσοζωικού αιώνα άρχισαν να εξαφανίζονται όλο και περισσότερα είδη ζώων, ώσπου εξαφανίστηκαν τελείως τα μεγάλα ερπετά. Τότε αρχίζει μια νέα περίοδος στην ιστορία των θηλαστικών, που μένουν ουσιαστικά οι αδιαφιλονίκητοι κύριοι πάνω στη γη, παρ' όλο που υπάρχουν ενδείξεις ότι η κυριαρχία τους συνεχώς περιορίζεται ή ακόμη περιορίζεται η παρουσία μερικών από αυτά.
Χαρακτηριστικά των θηλαστικών[]
Η κλάση των θηλαστικών θεωρείται η πιο εξελιγμένη κλάση του ζωικού βασιλείου διότι:
- Έχουν αυξημένη νοημοσύνη
- Έχουν ανεπτυγμένο νευρικό σύστημα
- Ο εγκέφαλος τους έχει μεγάλο μέγεθος
- Παρουσιάζουν εξειδίκευση σε όλα τα όργανα τους.
1. Το σώμα τους είναι καλυμμένο με τρίχωμα ή "γούνα", φυσικά υπάρχουν και εξαιρέσεις όπως το δελφίνι, η φάλαινα κ.λ.π.
2. Τα θηλυκά φέρουν γαλακτοφόρους αδένες οι οποίοι παράγουν γάλα για τη διατροφή των νεογνών.
3. Είναι ζωοτόκα με εξαίρεση τα είδη των μονοτρημάτων όπως ο ορνιθόρυγχος και η έχιδνα που γεννούν αυγά.
4. Έχουν όλα σπονδυλική στήλη.
5. Έχουν ιδρωτοποιούς και σμηγματογόνους αδένες.
6. Είναι ομοιόθερμα, δηλαδή η θερμοκρασία τους είναι πάντοτε σταθερή ανεξαρτήτως απο την θερμοκρασία του περιβάλλοντος (36° - 38°C).
7. Αναπνέουν με πνεύμονες.
8. Είναι συνήθως τετράποδα, εκτός από τα κητώδη, τα πτερυγιόποδα και τα πρωτεύοντα.
9. Η καρδιά τους είναι τετράχωρη.
10. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια τους είναι απύρηνα.
11. Η άρθρωση του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης γίνεται με τη βοήθεια δύο κονδύλων, των ινιακών.
12. Η κάτω σιαγόνα αποτελείται από ένα μόνο οστό που αρθρούται απ'ευθείας με την άνω.
13. Τα δόντια τους είναι "διφυή" και "ετερόδοντα"], δηλαδή ανάλογα με την τροφή που τρώνε χωρίζονται σε κοπτήρες, κυνόδοντες, προγομφιούς και γομφιούς.
Ταξινομία[]
Η κλάση των θηλαστικών ανήκει στο βασίλειο των ζώων στο φύλο χορδωτά (chordota) και στο υποφύλο σπονδυλωτά (Vertebrates) και χωρίζεται σε 3 υποκλάσεις:
- Πρωτοθήρια (Prototheria)
- Μεταθήρία (Metatheria)
- Ευθήρια (Eutheria)
Η υπόκλαση Θηρία διαιρείται σε 16 τάξεις:
Εντομοφάγα, Δερμόπτερα, Χειρόπτερα, Άδοντα, Φολιδωτά, Λαγόμορφα, Τρωκτικά, Κητώδη, Σαρκοφάγα, Σωληνόδοντα, Προβοσκιδωτά, Υρακοειδή, Σειρηνοειδή, Περισσοδάκτυλα, Αρτιοδάκτυλα, Πρωτεύοντα.
Η ταξινόμηση κατά McKenna/Bell[]
Το 1997 η συστηματική των θηλαστικών αναθεωρήθηκε ριζικά από τους Malcolm C. McKenna και Susan K. Bell. Η ταξινόμηση των McKenna/Bell αποτελεί σήμερα την πιο ολοκληρωμένη καταγραφή όλων των τάξεων ζώντων και εξαφανισθέντων θηλαστικών. Έγινε αμέσως αποδεκτή κυρίως από τους παλαιοντολόγους, αφού αντικατοπτρίζει επαρκέστατα την γενεαλογία των θηλαστικών.
Κλάση Θηλαστικά (Mammalia)
- Υποκλάση Πρωτοθήρια (Prototheria)
- Τάξη Μονοτρήματα (Monotremata)
- Υποκλάση Θηριόμορφα (Theriiformes)
- †Αλλοθήρια (Allotheria)
- †Τρικωνόδοντα (Triconodonta)
- Ολοθήρια (Holotheria)
- Υπερομοταξία Θηρία (Theria)
- Ομοταξία Μαρσιπποφόρα (Marsupialia)
- Υπερτάξη Αυστραλοδέλφια (Australidelphia)
- Τάξη Μικροβιοθήρια (Microbiotheria)
- Τάξη Δασυουρόμορφα (Dasyuromorphia)
- Τάξη Περαμελόμορφα (Peramelomorphia)
- Τάξη Νωτορυκτερόμορφα (Notorycteromorphia)
- Τάξη Διπρωτοδόντια (Diprotodontia)
- Υπερτάξη Αμερικοδέλφια (Ameridelphia)
- Τάξη Διδελφόμορφα (Didelphimorphia)
- Τάξη Καινοληστόμορφα (Paucituberculata)
- Υπερτάξη Αυστραλοδέλφια (Australidelphia)
- Ομοταξία Πλακουντοφόρα (Placentalia)
- Υπερτάξη Ξέναρθρα (Xenarthra)
- Τάξη Δασυποδόμορφα (Cingulata)
- Τάξη Βραδυποδόμορφα (Pilosa)
- Υπερτάξη Αναγάλιδα (Anagalida)
- Τάξη Λαγόμορφα (Lagomorpha)
- Τάξη Τρωκτικά (Rodentia)
- Τάξη Μακροσκελίδεια (Macroscelidea)
- Υπερτάξη Φηρία (Ferae)
- Υπερτάξη Λιπότυφλα (Lipotyphla)
- Τάξη Εντομοφάγα (Insectivora)
- Υπερτάξη Αρχοντώδη (Archonta)
- Τάξη Χειρόπτερα (Chiroptera)
- Τάξη Πρωτεύοντα (Primates)
- Τάξη Δερμόπτερα (Dermoptera)
- Τάξη Σκανδήτια (Scandentia]]
- Υπερτάξη Οπληφόρα (Ungulata)
- Τάξη †Κονδύλαρθρα (Condylarthra)
- Τάξη Κητώδη (Cetacea)
- Τάξη Αρτιοδάκτυλα (Artiodactyla)
- Τάξη †Meridiungulata
- Τάξη Περισσοδάκτυλα (Perissodactyla)
- Τάξη Σειρήνια (Sirenia)
- Τάξη Προβοσκιδωτά (Proboscidea)
- Τάξη Υρακοειδή (Hyracoidea)
- Υπερτάξη Ξέναρθρα (Xenarthra)
- Ομοταξία Μαρσιπποφόρα (Marsupialia)
- Υπερομοταξία Θηρία (Theria)
Τα θηλαστικά περιλαμβάνουν πάνω από 5000 είδη, ταξινομημένα σε 425 Βιολογική Οικογένεια οικογένειες και έως 46 τάξεις (ο αριθμός εξαρτάται από το σχήμα ταξινόμησης που γίνεται δεκτό).
Συνήθη Θηλαστικά[]
- Αγριόγατα
Σαρκοφάγο ζώο, της οικογένειας
- Αγριόχειρος
Αρτιοδάκτυλο σουιδόμορφο (Sus scropha) της
- Αλεπού
Κοινό όνομα πολυάριθμων σαρκοφάγων της οικογένειας των Κυνιδών, ειδικότερα εκείνων του γένους Vulpes, του οποίου
Περιττοδάκτυλο θηλαστικό της οικογένειας των Ιπποειδών.
- Αντιλόπη
Κοινή ονομασία πολλών αρτιοδάκτυλων της οικογένειας των Βοοειδών
Ονομασία των θηλαστικών της οικογένειας των Αρκτιδών, σαρκοφάγα
Όνομα μερικών Σαρκοφάγων Μουστελιδών
- Βόδι
Το αρσενικό, ευνουχισμένο και εξημερωμένο, των Βοοειδών.
- Βουβάλι
Κοινό όνομα δυο ειδών αρτιοδάκτυλων της οικογένειας των Βοοειδών.
Κοινή ονομασία θηλαστικών της τάξης των Περιττοδάκτυλων της οικογένειας των Ιπποειδών.
Όνομα διαφόρων ειδών των Θηλαστικών του γένους Felis.
- Γορίλας
Πίθηκος (Gorilla gorilla) της οικογένειας των Πογγιδών. Έχει δυνατό σώμα, με ύψος μέχρι 2 μ. και καλύπτεται
- Δελφίν
Οδοντοκήτος (Delphinusdelphis) με επίμηκες σώμα χρώματος μαυρου-πρασινωπού στη ράχη,
Όνομα Μηρυκαστικών της οικογένειας των Κερβιδών και πιο σωστά εκείνων του γένους Cervus, στο οποίο ανήκουν διάφορα πολύ γνωστά είδη όπως το ευρωπαϊκό ελάφι (Cervus elaphus),
Όνομα δύο ειδών των Προβοσκιδωτών Θηλαστικών της οικογένειας των ελεφαντιδών:
Αρτιοδάκτυλο μηρυκαστικό της οικογένειας των Ελαφιδών.
Όνομα μιας ομάδας περιττοδάκτυλων της οικογένειας των Ιπποειδών. Μοιάζουν με τα άλογα αλλά έχουν τρίχωμα τιγρέ
- Θαλάσσιος Ίππος
Σαρκοφάγο πτερυγιόποδο, που βρίσκεται κυρίως στις αρκτικές θάλασσες. Έχει επιβλητικές διαστάσεις.
- Ιπποπόταμος
Κοινό όνομα δύο αρτιοδακτύλων της οικογένειας των ιπποποταμιδών
- Καγκουρό
Κοινή ονομασία διαφόρων θηλαστικών της οικογένειας των Μακρυποδιδών, της τάξης των Μαρσιποφόρων. Είναι τυπικά ζώα της Αυστραλίας
Θηλαστικό μηρυκαστικό της οικογένειας των Καμηλιδών,
Αρτιοδάκτυλο θηλαστικό (Giraffa camelopardalis) της οικογένειας των Καμηλοπαρδαλιδών,
Είδος τρωκτικού της οικογένειας των Καστοριδών, που άλλοτε ζούσε και στην Ελλάδα, στις όχθες του Αλφειού. Είναι κοινό στην Ευρώπη και τη βόρειο Αμερική.
Κοινή ονομασία των Αρτοδάκτυλων Μηρυκαστικών, της οικογένειας των Βοοειδών, της υποκατηγορίας των Καπρινών.
- Κοάλα
Μαρσιποφόρο της οικογένειας των Φαλαγγεριδών. Μοιάζει με αρκουδάκι με μουσούδα και κοντά άκρα,
- Κογιότ
Σαρκοφάγο (Canis latrans) της οικογένειας των Κυνιδών, που ομοιάζει με μικρόσωμο λύκο.
Κοινή ονομασία μερικών θηλαστικών λαγόμορφων της οικογένειας των Λεπουριδών.
- Κριάρι
Το αρσενικό των προβάτων.
Κοινή ονομασία ορισμένων λαγόμορφων, της οικογένειας των Λεποριδών. ο κοινός λαγός ζει στο νοτιοκεντρικό τμήμα της Ευρώπης, έχει μήκος 70 περίπου εκατ
- Λάμα
Είδος των Αρτιοδακτύλων της οικογένειας των Καμηλιδών. Περιλαμβάνει τα είδη Λάμα γκουανάκο, Λάμα λάμα
- Λεοπάρδαλη
Σαρκοφάγο ζώο, της οικογένειας των αιλουροειδών. Έχει μήκος έως 1,5 μ. και η ουρά του φτάνει στα 60 εκατ. Έχει ευκίνητο σώμα
- Λιοντάρι
Σαρκοφάγο ζώο, της οικογένειας των Αιλουροειδών. Έχει μήκος γύρω στα 2,5 μ. και βάρος 2 τόνους. Είναι εύσωμο αλλά
Σαρκοφάγο θηλαστικό της οικογένειας των κυνιδών. Έχει ευλύγιστο και δυνατό σώμα, μήκος 1 μέτρο περίπου, μυτερό ρύγχος, κοντά και όρθια αυτιά, μάτια λοξά και μακριά και τριχωτή ουρά.
- Ουρακοτάνγκος
Ανώτερος πίθηκος (Pongo pigmaeus) της Οικογένειας των Πογγκιδών.
- Πίθηκος
της Οικογένειας των Πογγκιδών.
- Πόνυ
Κοινή ονομασία μικρόσωμων αλόγων (από 0,5μ. μέχρι 1,40μ. ύψος)
- Πούμα
Σαρκοφάγο (Felis concolor) της οικογένειας των Αιλουροειδών
Μηρυκαστικό θηλαστικό (Ovis aries) που εκτρέφεται για το μαλλί, το γάλα και το κρέας. Έχει εύρωστο αλλά ευκίνητο σώμα
- Ρινόκερος
Κοινή ονομασία Θηλαστικών Περιττοδακτύλων της οικογένειας των Ρινοκεροτιδών,
Σαρκοφάγο κατοικίδιο ζώο της οικογένειας των Κυνιδών, της υπόκλασης των Σχιστόποδων που περιλαμβάνει διάφορα είδη.
[[
- Τάρανδος]]
Αρτιοδάκτυλο (Rangifer tarandus) της οικογένειας των Ελαφιδών,
- Τίγρη
Σαρκοφάγο ζώο της Ασίας που ανήκει στην οικογένεια των αιλουροειδών.
- Τσακάλι
Κοινή ονομασία του ζώου Canis aureus, που ανήκει στην οικογένεια των Κυνιδών
- Ύαινα
Kοινό όνομα των τριών σαρκοφάγων της οικογένειας των υαινιδών
- Φώκια
Κοινό όνομα των Πτερυγιόποδων Σαρκοφάγων της οικογένειας των Φωκιδών (με εξαίρεση αυτών που ανήκουν στο γένος Marounga των θαλάσσιων ελεφάντων).
Ανθρωποειδής πίθηκος, της οικογενείας των Πογγιδών. Η επιστημονική του ονομασία είναι Pan troglodytes.
Οικιακό ζώο που προέρχεται από άγρια είδη όπως το αγριογούρουνο.
Α
Β
Γ
- Γαλή
- Γορίλλας
Δ
Ε
- Έλαφος
- Ελέφας
Ζ
Ι
Κ
Λ
- Λέων, Λιοντάρι
- Λύγξ, Λύγκας
- Λύκος
- Λεοπάρδαλη
Μ
Ο
Π
Ρ
Σ
- Σκίουρος
- Σκαντζόχοιρος
- Κύων
Τ
Φ
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Ζωϊκό Βασίλειο
- [[ ]]
Βιβλιογραφία[]
- Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, 2015 Σελίδες, ISBN 0-8018-5789-9.
- Malcolm C. McKenna, Susan K. Bell: Classification of Mammals: Above the Species Level. Columbia University Press, New York 1997, XII + 631 Σελίδες, ISBN 0-231-11013-8.
Ιστογραφία[]
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)