Υξώς & Ιξίων






Η κρατούσα επιστημονική άποψη θεωρεί ότι οι μύθοι κάθε λαού πρέπει να προσεγγίζονται φιλολογικά. Η διαπέραση του μυθολογικού κυτταροπλάσματος είναι μια διαδικασία έντονα αμφιλεγόμενη, που ενέχει υψηλούς κινδύνους παραπλάνησης. Ωστόσο μπορεί να ανασύρει πληροφο-ρίες από τον ιστορικό μυθολογικό πυρήνα (ο οποίος, βεβαίως, μπορεί και να μην υπάρχει).
Ετυμολογία[]
Το όνομα «Ιξίων» έχει γλωσσική συνάφεια με την ονομασία των Υκσώς (Ύξυες, Hyksos ή Υξώς), ένα μυστηριώδη λαό (ή ένα συνοθύλευμα λαών) που, το δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα π.Χ., εμφανίζονται στην Αίγυπτο.
Θεωρείται πιθανόν οι Ύξυες (Hyksοs) να ήταν έμποροι προερχόμενοι από την Παλαιστίνη, Μικρά Ασία, ακόμη και από τον Αιγαιακό χώρο και ίσως την Αττική.
Ωστόσο, αν δεχθεί κανείς ετυμολογική σύνδεση του ονόματός τους με τα ονόματα:
- Ακτή, η αρχαία Αττική, ονομασία από τον λαό των Εκτήνων
- Ακτίς, Ακτίς
- Αιγαίο, Αιγεύς, Ακταίος
- Ωγυγία, η αρχαιότατη Βοιωτία και Αττική
- Ωγ, βιβλική ονομασία, πιθανώς, των Αχαιών
- Αχαιοί, φύλο του Ελλαδικού χώρου
- Ahhiyawa, αντίπαλοι των Χετταίων
- Aqaiwasha ή Ekwesh, φύλο των Λαών της Θάλασσας, αντίπαλοι των Αιγυπτίων
τότε, πιθανώς, πρόκειται περί Αιγαίων πληθυσμών (ιδίως Κυκλαδίων) που
- ελκόμενοι από την φήμη του Αιγυπτιακού πλούτου, αφ' ενός, και
- πιεζόμενοι από Ελλαδικά ή προ-Ελλαδικά φύλα, αφ' ετέρου
εγκατέλειψαν την Αιγαιωτική θάλασσα και εγκαταστάθηκαν, στο πρώτο ήμισυ της 2ης χιλιετηρίδας, ως έμποροι και ναυτικοί, στις ακτές της Παλαιστίνης και της Αιγύπτου.
Οι Ύξυες στην Αίγυπτο[]
Οι Ύξυες (Υξώς) επέτυχαν να ανατρέψουν την 13η Αιγυπτιακή Δυναστεία (XIII) (1773 - 1625 π.Χ.) και να εγκαταστήσουν την δική τους 15η Αιγυπτιακή Δυναστεία (XV) (1625 - 1540 π.Χ.) με έδρα την Αβάριδα (Avaris) στο Δέλτα του Νείλου.
Αυτοί έθεσαν ουσιαστικά την Αίγυπτο υπό ξενική κατοχή, όπως, σε μεταγενέστερες εποχές, οι Αιθίοπες και οι Έλληνες Πτολεμαίοι, ενώ ταυτόχρονα ασπάστηκαν πολλά Αιγυπτιακά έθιμα και παραδόσεις.
Τελικά μετά από σκληρό αγώνα η 17η Αιγυπτιακή Δυναστεία (XVΙΙ) (1620 - 1540) της Άνω Αιγύπτου, που είχε τυπικά και μόνον αναγνωρίσει την εξουσία τους, τους απώθησε και τους εξέβαλε από την Αίγυπτο, ενώ αργότερα η καταδίωξή τους συνεχίστηκε και στην ίδια την Παλαιστίνη, όπου πολλοί από αυτούς κατέφυγαν.
Οι Ύξυες μετά την Αίγυπτο[]
Με βάση τα παραπάνω, μπορεί να υποθέσει κανείς ότι οι Ύξυες ήταν έμποροι που ζούσαν στο Δέλτα του Νείλου και επομένως είχαν κάποια ναυτική εμπειρία. Αλλά και οι Παλαιστινιακές και Συριακές πόλεις τις οποίες κατέλαβαν, κατά την αποχώρηση τους από την Αίγυπτο, πρέπει να είχαν ήδη αυτή την εποχή κατασκευάσει ναυτικές δυνάμεις.
Επομένως, είναι πιθανή μια πολυνηματική ναυτική εκστρατεία, μεταναστευτικού χαρακτήρα, προς τις βόρειες Μεσογειακές ακτές (ιδιαίτερα της Μ. Ασίας και της Ελλάδας).
Ωστόσο, στην Κύπρο όσο και στις παραλίες της Κιλικίας, της Παμφυλίας, της Λυκίας και της Καρίας είχαν διαμορφωθεί (ή ήταν υπό διαμόρφωση) διάφορα Χετταϊκά κράτη (Hittites) ή Λουβιακά (Lubians) όπως των Λελέγων (Lukka) κ.α.
Έτσι, φαίνεται ότι είναι πιθανόν κάποια, έστω έσχατη, Υξυακή αποστολή να έφθασε μέχρι τον παρθένο για την εποχή, πολιτιστικά και κοινωνικά, Ελλαδικό κορμό.
Έτσι λοιπόν, η συνέχεια ίσως αποκαλύπτεται από τον ελληνικό μύθο.
Οι Ύξυες στο Αιγαίο[]
Οι Ύξυες του Ιξίονα, αφού έφθασαν στο Βόρειο Αιγαίο και κυριάρχησαν στην παραλιακή Θεσσαλία, εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογική πολεμική υπεροχή τους, ζήτησαν φόρο υποτελείας από τους Έλληνες-Αιολείς της Μέσης Ελλάδας (νοτίως των Θερμοπυλών).
Η σύζυγος Δία[]
Επιπλέον, το όνομα της συζύγου του Ιξίονα, πριγκίπισσας Δίας, ίσως παραπέμπει σε εξελληνισμό του γνωστού, από τα αιγυπτιακά κείμενα, ονόματος “Ti” που έφεραν Αιγύπτιες πριγκίπισσες, οπότε είναι πιθανόν το όνομα του Δηϊονέα να επιπλάσθηκε μυθολογικά σκόπιμα, για να χρησιμεύσει ως όνομα πατέρα. Αυτό προκύπτει από τον γλωσσολογικό νόμο εναλλαγής οδοντικών συμφώνων κατά την διαγλωσσική μεταφορά των λέξεων. (Δήϊων > *Τηΐων ).
Βιασμός της Ήρας[]
Τέλος, όσον αφορά την δημιουργία του δεύτερου μύθου του Ιξίονα (βιασμός της θεάς Ήρας) μπορούμε να κάνουμε την ακόμη τολμηρότερη εικασία, ότι αποτελεί απήχηση του "βιασμού" από τους Ύξυες (Hyksos), της χώρας Ηερίας ή Αορίας (Αορία, (Aoria = χώρα του Ώρου, Horus Land, όνομα με το οποίο οι Έλληνες αποκαλούσαν την Αίγυπτο την εποχή αυτή). Αυτός ο μύθος θα πλάστηκε αργότερα καθώς έφταναν πλέον στον Ελλαδικό χώρο οι ειδήσεις περί της κακής διαχείρησης της διακυβέρνησης της Αιγύπτου από τους Ύξυες (Hyksos).
Τιμωρία του Ιξίονα[]
Όσον αφορά τον τρίτο μύθο του Ιξίονα (δηλ. της τιμωρίας του) μπορούμε να φανταστούμε ότι η εχθρότητα του Ελλαδικού πληθυσμού απέναντι στον ξένο κατακτητή απαίτησε μία, έστω μεταθανάτια, τιμωρία που η εφευρετικότητα των μεταγενέστερων Ελλήνων μυθοπλαστών παρήγαγε από τον συσχετισμό του ονόματός του με την ελληνική λέξη «άξων».
Κένταυροι[]
Τέλος ο μύθος αναφέρει ως τέκνα του Ιξίονα (Ixiοn) τους Κενταύρους, ανθρώπους με σώμα ίππου.
Μια ορθολογιστική ερμηνεία δεν είναι εύκολη. Πιθανόν, μετά την εκδίωξη των Υξυόνων (Hyksos) από την εξουσία στις Θεσσαλικές πόλεις, αυτοί αναγκάσθηκαν να καταφύγουν, στο πλησιέστερο όρος της περιοχής, το Πήλιο της Μαγνησίας (που ενδεχομένως και να ονομάσθηκε έτσι από το μελαμψό δέρμα τους (πελιός = μελαμψός)). Εκεί, υπό την ηγεσία ενός πρίγκηπα πού έφερε ένα αιγυπτιακό όνομα όπως π.χ. “Ken-tar-Re” (το οποίο εξηλληνίστηκε τελικά σε «Κένταυρος»), παρέμειναν επί μακρόν και στηριζόμενοι στο ιππικό τους (ως αριστοκράτες) περιορίστηκαν τελικά στην έφιππη ληστεία των πεδιάδων.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
![]() ![]() |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)