Ιωάννης Ε'
Ηγεμόνες Μεσαιωνικής Εποχής
14ος Αιώνας μ.Χ.
Όνομα: Ιωάννης
Ηγεμονικά Ονόματα
Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Θεοδοσίδες
Θράκες
Ιουστινίδες
Ηρακλειάδες
Ίσαυροι
Φρύγες
Φωκαείς
Μακεδόνες
Λεκαπηνοί
Κομνηνοί
Άγγελοι
Δούκες
Λασκάρεις
Καντακουζηνοί
Παλαιολόγοι
Βυζαντινή Πελοπόννησος
Ηγεμόνες Βυζαντινής Πελοποννήσου
Βυζαντινή Ήπειρος
Ηγεμόνες Βυζαντινής Ηπείρου
Βυζαντινή Θεσσαλία
Ηγεμόνες Βυζαντινής Θεσσαλίας
Βυζαντινή Μακεδονία
Ηγεμόνες Βυζαντινής Μακεδονίας
Βυζαντινή Βιθυνία
Ηγεμόνες Βυζαντινής Βιθυνίας
Βυζαντινός Πόντος
Ηγεμόνες Βυζαντινού Πόντου
Σερβία
Ηγεμόνες Σερβίας
Βουλγαρία
Ηγεμόνες Βουλγαρίας
Βλαχία
Ηγεμόνες Βλαχίας
Μολδαβία
Ηγεμόνες Μολδαβίας
Ουγγαρία
Ηγεμόνες Ουγγαρίας
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
Περσική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Περσικής Αυτοκρατορίας
Αραβική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Αραβικής Αυτοκρατορίας
Λατινική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Λατινικής Αυτοκρατορίας
Φραγκική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Φραγκικής Αυτοκρατορίας
Οθωμανική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
- Ένας αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (1341 - 1391 μ.Χ.).
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Υστεροβυζαντινή Εποχή, 14ος Αιώνας μ.Χ..
- Γέννηση:
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
Το όνομα "Ιωάννης" είναι Εβραϊκής προέλευσης και σχετίζεται ετυμολογικά με το όνομα "Yoanan".
Γενεαλογία[]
- Οίκος: Παλαιολόγοι
- Μητέρα: Άννα της Σαβοΐας
- Σύζυγος: Ελένη Καντακουζηνή (1347), θυγατέρα Ιωάννου ΣΤ' Καντακουζηνού και της Ειρήνης Mitso-Asen, δισεγγονής του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου.
- Τέκνα:
- Ανδρόνικος Δ' αυτοκράτωρ Ρωμαίων (1376-79),
- Μανουήλ Β' αυτοκράτωρ Ρωμαίων (1391-1425),
- Θεόδωρος Α' ηγεμόνας Μορέως (1383-1407),
- Μιχαήλ ηγεμόνας Μεσημβρίας.
Βιογραφία[]
Τα σπουδαιότερα γεγονότα του βίου του είναι:
Ο Ιωάννης Ε' Παλαιολόγος (18 Ιουνίου 1332 - 16 Φεβρουαρίου 1391) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας, ο οποίος κυβέρνησε επισήμως από το 1341 μέχρι το θάνατό του το 1391, ουσιαστικά όμως είχε τη διοίκηση μόνο μετά το 1354, κατόπιν της παραιτήσεως του συναυτοκράτορά του Ιωάννη ΣΤ Καντακουζηνού.
Ο Ιωάννης ΣΤ' ήταν αυτός που άσκησε την εξουσία μετά το θάνατο του φίλου του και πατέρα του Ιωάννη Ε', Ανδρόνικου Γ' Παλαιολόγου. Επίσης, απείχε της εξουσίας κατά τη διάρκεια πραξικοπήματος από το γιο του και συναυτοκράτορα Ανδρόνικο Δ' Παλαιολόγο, μεταξύ του 1376 και του 1379.
Ηγεμονική Περίοδος[]
Μετά την παραίτηση του Ιωάννη ΣΤ', ο Ιωάννης Ε' αρχίζει την αυτόνομη διακυβέρνησή του με επιθετική τακτική. Αποφάσισε ότι μοναδικός τρόπος ριζικής αντιμετώπισης του κινδύνου των Τούρκων ήταν η εξολόθρευσή τους.
Αρχικά απευθύνθηκε στον Πάπα Ιννοκέντιο το 1355, ζητώντας στρατιωτική βοήθεια, με αντάλλαγμα την υποταγή της Ανατολικής Εκκλησίας στη Ρώμη. Η προσπάθειά του αυτή δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, ούτε ως προς το μέτωπο των Τούρκων, αλλά ούτε σε ό,τι αφορά την ένωση των Εκκλησιών.
Εν τω μεταξύ, οι Τούρκοι προήλαυναν ακάθεκτοι στη Θράκη, τη Μακεδονία, την Αλβανία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία.
Ο Αυτοκράτορας αποφάσισε το 1364 να ξεκινήσει νέα διπλωματική προσπάθεια στη Δύση, ξεκινώντας από τον Λουδοβίκο της Ουγγαρίας, στον οποίο πήγε αυτοπροσώπως. Μια τέτοια κίνηση θα ήταν αδιανόητη για έναν Βυζαντινό Αυτοκράτορα, όχι όμως για τον ηγέτη του υπό κατάρρευση κράτους του 14ου αιώνα.
Ο Ούγγρος ηγεμόνας ζήτησε την άμεση και άνευ όρων υποταγή της Ανατολικής Εκκλησίας ως προαπαίτηση για οποιαδήποτε συμφωνία. Γνωρίζοντας το ανέφικτο μιας τέτοιας δέσμευσης, έφυγε απογοητευμένος, αλλά καθ' οδόν τον περίμεναν νέα δεινά. Οι Βούλγαροι αρνήθηκαν να του επιτρέψουν τη διέλευση, κρατώντας τον ουσιαστικά όμηρο. Μόνο η επέμβαση του εξαδέλφου του Αμεδαίου της Σαβοΐας του εξασφάλισε την επιστροφή.
Το ταξίδιο στη Ρώμη και τη Βενετία[]
Το 1367 ξεκίνησε νέα περιοδεία.
Προορισμός του η Ρώμη, όπου ήταν αποφασισμένος να δηλώσει την προσωπική του υποταγή στη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία, προκειμένου να εξασφαλίσει κάποια βοήθεια. Στη Ρώμη υπέγραψε τις απαραίτητες συμφωνίες και, υποκλινόμενος, προσκύνησε τον Πάπα Ουρβανό. Ήταν μια προσωπική πράξη, που δεν αποτελούσε δέσμευση για το λαό του, πολλώ, δε, μάλλον για την έντονα αντιτιθέμενη Ορθόδοξη ιεραρχία. Στη Ρώμη, άφησε αποστολή ιεραρχών, με επικεφαλής το μοναχό Ιωάσαφ, τον πρώην αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ' Καντακουζηνό, ένθερμο υποστηρικτή της ένωσης.
Στην επιστροφή του, διήλεθε από τη Βενετία. Εκεί, ο δόγης Ανδρέας Κονταρίνι τον φιλοξένησε υποτυπωδώς. Στις συνομιλίες τους, συμφώνησαν την επιστροφή των αυτοκρατορικών κοσμημάτων και κάποιες χρηματικές και ναυτικές ενισχύσεις, με αντάλλαγμα τη νήσο Τένεδο.
Στη συμφωνία του αυτή αντέδρασε ο πρωτότοκος γιος του Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος, ήδη συναυτοκράτορας, επηρεασμένος από τους συμμάχους του Γενουάτες.
Κατά τη στιγμή της αναχώρησής του από τη Βενετία, διαπίστωσε ότι δεν διέθετε αρκετά χρήματα για το ταξίδιο της επιστροφής. Μόνο η εσπευσμένη έλευση του άλλου γιου του Μανουήλ (μετέπειτα αυτοκράτορα Μανουήλ Β Παλαιολόγου, μαζί με ικανό ποσό, μπόρεσε να του εξασφαλίσει την επιστροφή.
Η προέλαση των Τούρκων[]
Παράλληλα, συνεχίζονταν οι δυσμενείς διεθνείς συγκυρίες - και κυρίως η προέλαση των Τούρκων.
Ήταν τώρα η σειρά των Σέρβων να γνωρίσουν συντριπτικές ήττες, πρώτα στη Μαριτσά το 1371, και αργότερα στο Κόσοβο το 1389.
Οι εχθροί των Τούρκων στη Βαλκανική είχαν εξολοθρευθεί. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν ο Ιωάννης να αναγκαστεί να δηλώσει την υποτέλειά του στο σουλτάνο Μουράτ Α', με υποχρεώσεις καταβολής φόρων αλλά και παροχής στρατιωτικών ενισχύσεων κατά τις ανάγκες του.
Είναι ίσως από τις πικρότερα ειρωνικές στιγμές του Βυζαντίου, ο αυτοκράτορας που ξεκίνησε αποφασισμένος για την εξόντωση των Τούρκων να καταλήξει μετά από σε είκοσι έτη υποτελής τους.
Χαρακτηριστικό ήταν το γεγονός ότι ο γιος του Μανουήλ, δόθηκε πολλές φορές όμηρος στο Οθωμανικό Κράτος.
Τα πραξικοπήματα εναντίον του[]
Την απουσία του πατέρα του μέχρι το 1369 εκμεταλλεύτηκε ο Ανδρόνικος Δ' για να κάνει αρχικά αποτυχημένο πραξικόπημα το 1373, αλλά επιτυχημένο το 1376, συλλαμβάνοντας και φυλακίζοντας τον Ιωάννη και τον Μανουήλ. Το 1379 τους απελευθέρωσαν οι Τούρκοι και οι Βενετοί, σταθερά εχθροί του Ανδρόνικου.
Στον Ανδρόνικο Δ' δόθηκε μια περιοχή στη Σηλυμβρία, όπου ηγεμόνευσε έως το 1385, οπότε και απέθανε.
Ως μέρος της ίδιας συμφωνίας, ο Μανουήλ διορίστηκε κυβερνήτης της Θεσσαλονίκης.
Η πόλη πολιορκήθηκε από το 1383 έως το 1387 από τους Τούρκους, και ο Μανουήλ αποδείχθηκε άξιος υπερασπιστής της. Το αυτό έτος, ο λαός της Θεσσαλονίκης ζήτησε να παραδοθεί στον εχθρό και να αποφύγει την παραδοσιακή σφαγή και λεηλασία. Διαφωνώντας ο Μανουήλ, εγκατέλειψε τη Θεσσαλονίκη και αυτοεξορίστηκε στη Λήμνο.
Το 1390, ο γιος του Ανδρόνικου Δ΄ Ιωάννης Ζ Παλαιολόγος, με την υποστήριξη των Γενουατών, πραγματοποίησε με τη σειρά του πραξικόπημα και εκθρόνισε τον πάππο του. Το κίνημά όμως αυτό κατεπνίγη γρήγορα και πάππος και εγγονός επέστρεψαν στα καθήκοντά τους ως υποτελείς του Οθωμανού αυτοκράτορα.
Η συρρίκνωση και οι παράδοξες συμμαχίες[]
Με ασυγκράτητη την επέλαση των Τούρκων και καμία ουσιαστική επιτυχία, το Βυζαντινό κράτος έχει ήδη συρρικνωθεί σε ένα βασίλειο ήσσονος σημασίας. Η τραγική κατάληξη του άλλοτε ένδοξου Βυζαντινού αυτοκράτορα να πολεμά στο πλευρό των Ασιατών εχθρών του είναι χαρακτηριστικό δείγμα του βάθους της παρακμής. Ο Ιωάννης Ε' δεν είχε δυνατότητα της διαχείρισης μιας τέτοιας κρίσης.
Μέσα στο τραγικό αυτό κλίμα και με το βασίλειό του στο χείλος της κατάρρευσης, ο Ιωάννης απέθανε το 1391.
Νομισματοκοπία[]
Ο Ιωάννης Ε’ εισήγαγε τα 1/2 υπερπύρου , 1/4 υπερπύρου και 1/16 υπερπύρου, όλα αργυρά. Επίσης τα χάλκινα τορνέζια και τα χάλκινα φόλλαρα. Εκτός από αυτά έκοψε αργυρά βασιλικά, χάλκινα ιστάμενα και ασσάρια. Το ότι δεν έκοψε χρυσά (ολόκληρα) υπέρπυρα φανερώνει τη δύσκολη οικονομική κατάσταση.
Στο 1/2 υπερπύρου εικονίζεται προτομή του και γύρω επιγραφές IΩ. ΔΕCΠOTHC O ΠAΛAIOΛOΓOC / ΘV ΧΑΡΙΤΙ ΒΑCΙΛΕVC ΡΩΜΑΙΩΝ. Στην άλλη όψη προτομή του Χριστού.
Τα νομισματοκοπεία ήταν στην Κωνσταντινούπολη και στη Θεσσαλονίκη.[1]
Υποσημειώσεις[]
- ↑ David R. Sear, Byzantine coins & their values, Seaby Ltd., 2nd edition 1996
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- "Ιστορία Ελληνικού Έθνους". Εκδοτική Αθηνών, 1974.
- Παπαρρηγόπουλου Κωνσταντίνου, "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους", Εκδόσεις Ελευθερουδάκης, Αθήναι, 1930
- Χριστοφιλοπούλου Αικατερίνης, "Βυζαντινή Ιστορία", Εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 1962
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, Αθήνα 1996
- Norwich, J.J. "Byzantium", Vol. III-The Decline and Fall
- Vasiliev, A. "History of the Byzantine Empire, 324–1453"
- Ostrogorsky, G. "History of the Byzantine State"
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)