Καλυδώνιος Κάπρος
- Μυθικό Ζώο της Ελληνικής Μυθολογίας.
- Ο φόνος του απετέλεσε άθλο του ήρωα Μελέαγρος
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Καλυδώνιος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Καλυδώνα".
Η ονομασία "Κάπρος" ενδεχομένως σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Κάβειροι (δηλ. Κεφαλλήνες, Γεφυραίοι, Εφυραίοι)"
Μυθική Περιγραφή[]
Σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία ο Καλυδώνιος Κάπρος ήταν ένα ευμέγεθες και πολύ ισχυρό αγριογούρουνο, το οποίο έστειλε η θεά Άρτεμις για να τιμωρήσει τον βασιλέα της πόλεως Καλυδώνας στην Αιτωλία.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο βασιλέας της Καλυδώνας Οινεύς προσέφερε τους πρώτους ετήσιους καρπούς της χώρας προς όλους τους θεούς εκτός από την Άρτεμη.
Η θεά τότε εξοργίσθηκε και απέστειλε τον κάπρο, που φόνευε τους γεωργούς όταν πήγαιναν να σπείρουν και προκαλούσε καταστροφές γενικώς στα υπάρχοντα των χωρικών.
Τότε ο Μελέαγρος, γιος του Οινέα και της Αλθέας, για να απαλλάξει τη χώρα από το θηρίο, κάλεσε τους περισσότερους από τους ήρωες της Ελλάδας και τους υποσχέθηκε ότι όποιος κατόρθωνε να το σκοτώσει θα έπαιρνε ως έπαθλο το δέρμα και την κεφαλή του θηρίου.
Ακολούθησε η περιβόητη «θήρα του Καλυδωνίου Κάπρου», στην οποία έλαβαν μέρος οι διασημότεροι ήρωες της εποχής (ο Βακχυλίδης στα «Επινίκια» τους αποκαλεί «αρίστους των Ελλήνων»).
Με αλφαβητική σειρά αναφέρονται (Π = από τον Παυσανία, Υ = από τον Υγίνο, Ο = από τον Οβίδιο) οι παρακάτω:
- Αγκαίος Π, Ο, Υ
- Άδμητος Ο, Υ
- Άκαστος Ο
- Άλκων Ο, Υ
- Αμφιάραος Π, Ο
- Ασκληπιός Υ
- Αταλάντη Π, Ο, Υ
- Δευκαλίων (γιος του Μίνωα) Υ
- Διόσκουροι (Κάστορας και Πολυδεύκης) Π, Ο, Υ
- Δρύας (ο γιος του Άρη) Ο, Υ
- Εναίσιμος Ο, Υ
- Έποχος (ο γιος του Λυκούργου) Π
- Ευρύπυλος
- Ευρυτίων Ο
- Εύρυτος του Ερμή Υ
- Εύφημος Υ
- Εχίων, Ο, Υ
- Θησεύς Π, Υ
- Ιάσων Ο, Υ
- Ίδας Ο, Υ
- Ιόλαος Π, Ο, Υ
- Ίππασος (ο γιος του Ευρύτου) Ο, Υ
- Ιππόθους Π, Υ, Ο
- Ιφικλής
- Ίφικλος
- Καινεύς Ο, Υ
- Κηφέας
- Κομήτης (γιος του Θεστίου) Π, Ο
- Λαέρτης Ο
- Λέλεγας Ο
- Λεύκιππος Ο, Υ
- Λυγκέας Ο, Υ
- Μελέαγρος (γιος του Οινέως) Π, Υ
- Μόψος Ο, Υ
- Νέστωρ Ο
- Πανοπαίος Ο
- Πειρίθους Π, Ο
- Πηλεύς Π, Υ
- Πλέξιππος
- Πρόθους (γιος του Θεστίου) Π, Ο
- Τελαμών Π, Ο, Υ
- Τοξεύς Ο
- Υλεύς Ο
- Φοίνικας Ο, Υ
- Φυλεύς Ο
Αφού πρώτα φιλοξενήθηκαν οι ήρωες στα ανάκτορα του Οινέως επί εννέα ημέρες, βγήκαν για να συναντήσουν το αγριογούρουνο. Στην αρχή σκοτώθηκαν από αυτό ο Υλέας και ο Αγκαίος. Ο πρώτος κυνηγός που κατάφερε να τραυματίσει το ζώο ήταν η θρυλική Αταλάντη, που το έπληξε στο οπίσθιο μέρος, και ο δεύτερος ο Αμφιάραος, που το έπληξε στον οφθαλμό.
Στη συνέχεια ο Μελέαγρος σκότωσε το θηρίο πλήττοντας το με το ακόντιό του στο πλευρό.
Πήρε λοιπόν το έπαθλο, το δέρμα του Κάπρου, και στη συνέχεια το χάρισε στην Αταλάντη, που είχε πρώτη τραυματίσει το ζώο.
Η Άρτεμις τότε προκάλεσε διχόνοια μεταξύ των Αιτωλών και των Κουρήτων που είχαν πάρει μέρος στη θήρα για το ποιος πράγματι είχε δικαίωμα στο τομάρι και την κεφαλή του κάπρου, με τους δεύτερους να υποστηρίζουν ότι ο Μελέαγρος ως υιός του βασιλέα της χώρας είχε ευνοηθεί στη θέση του στο κυνήγι ώστε να το φονεύσει.
Επακολούθησε μάχη και σε αυτή ο Μελέαγρος σκότωσε τους Τοξέα και Πλέξιππο, αδελφούς της μητέρας του, η οποία τότε τον καταράστηκε, επικαλούμενη εναντίον του την οργή των «χθονίων θεών» (του Κάτω Κόσμου).
Τελικώς, στη συνέχεια του μύθου (σε δύο διαφορετικές εκδοχές), ο Μελέαγρος έχασε τη ζωή του εξ αιτίας αυτών των γεγονότων.
Τέχνη[]
Η θήρα του Καλυδωνίου Κάπρου υμνήθηκε από πολλούς ποιητές και ασχολήθηκαν με αυτό επίσης πολλοί μυθοποιοί. Ιδιαίτερα, όμως, ενέπνευσε γλύπτες και ζωγράφους.
Εξ αυτού έλαβε το θέμα ο Σκόπας στο γλυπτό στολισμό του ανατολικού αετώματος του ναού της Αλέας Αθηνάς στη Τεγέα, όπως επίσης ο Κλιτίας, στο διάκοσμο του περίφημου κρατήρα γνωστότερου ως Κρατήρας του Κλειτία, κ.ά..
Σημειώνεται ότι στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών φυλάσσονται οι 15 μαρμάρινες κεφαλές των ηρώων που συμμετείχαν στο κυνήγι του κάπρου, ο κορμός της Αταλάντης και η κεφαλή του κάπρου από το αέτωμα του ναού της Αλέας Αθηνάς.
Εξορθολογική Υπόθεση[]
Πιθανότατα, ο μύθος έχει ιστορικό πυρήνα.
Πιθανότατα το γεγονός που οι μυθοπλάστες μετέτρεψαν σε "θήρα κάπρου", ήταν ο πόλεμος των Αιτωλών με τους (Κ)άμβρακες (~ Κεβρήνες)
Είναι προφανές ότι οι Άμβρακες κατείχαν όλη σχεδόν την Δυτική Μέση Ελλάδα πριν την άφιξη εκεί Βησσών (~ Βαισσοί, Βαιττοί) και Αιολέων που συναποτέλεσαν τον Αιτωλικό λαό.
Οι εκδιωχθέντες Άμβρακες περιορίσθηκαν αρχικά στην Ακαρνανία ενώ πολλοί μετανάστευσαν μαζικά στην απέναντι νήσο που από "Ιθάκη" (νήσος των Αιθίκων) μετονομάσθηκε σε Κεφαλληνία. (Η ονομασία "Κεφαλλή-νες" είναι πολύ πιθανό εξελληνισμός της ονομασίας "Κεβρήνες", μιας ονομασίας που οι μυθοπλάστες μετέτρεψαν σε "κάπρο")
(Ενδεχομένως, στον πόλεμο αυτό οι Αιτωλοί ζήτησαν μισθοφόρους από την Μυκηναϊκή Αυτοκρατορία και έτσι κατέφθασαν εκεί Αρκάδες (δηλ Αργείοι) με στρατηγό που ο μύθος μετεξέλιξε σε ηρωίδα-γυναίκα την μυθική Αταλάντη, μητέρα του Παρενοπαίου.)
Στην συνέχεια επικράτησε διαμάχη για τον διαμοιρασμό των κατακτηθεισών περιοχών μεταξύ των νικητών Αιτωλών και Αγριάνων και αυτό το γεγονός μεταλλάχθηκε σε διαμάχη του Μελεάγρου με τους θείους του.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό "Πάπυρος - Λαρούς", Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα 1964.
- "Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας", Pierre Grimal, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1980.
- Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου, τόμ. 10ος, σελ.141
- Emmy Patsi-Garin: Επίτομο λεξικό Ελληνικής Μυθολογίας, εκδ. οίκος «Χάρη Πάτση», Αθήνα 1969
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)