Καλχηδών
Bithynia, Χαλκηδόνα
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Καλχηδόνα" σχετίζεται μάλλον παρετυμολογικά με την λέξη "χαλκός".
Στα αρχαία κείμενα μαρτυρείται το ίδιο συχνά η ονομασία Καλχηδόνα, όμως με την πάροδο του χρόνου υπερίσχυσε η λέξη Χαλκηδόνα.
Η ονομασία προέρχεται από τον λαό Karkisa που στην Ελληνική Μυθολογία μεταπλάσθηκε στο τέρας Χάρυβδις
Ίδρυση[]
Ο χρόνος ίδρυσής της είναι άγνωστος.
Γεωγραφία[]
Η ακριβής θέση της είναι:
Η Χαλκηδόνα, πόλη της Βιθυνίας, ήταν κτισμένη σε μια μικρή χερσόνησο, στην Ασιατική παραλία του Βοσπόρου.
Ιστορία[]
Μαζί με το Βυζάντιο, κτισμένο στην ακριβώς απέναντι ακτή, ήταν οι ισχυρότερες πόλεις της περιοχής κατά την Αρχαιότητα.
Σήμερα αποτελεί προάστιο της Κωνσταντινούπολης με την ονομασία Kadiköy.
Χετταϊκή Εποχή[]
Πιθανότατα στην Βιθυνική Χερσόνησο πρέπει να τοποθετηθεί η Χετταϊκή karkisa.
Επομένως, η Καλχηδών είναι ελληνοποιημένη μεταποίηση της Χετταϊκής ονομασίας.
Είναι πολύ πιθανόν ότι όταν διέπλευσαν τον Βόσπορο νέες Θρακικές φυλές, οι Καλχηδόνιοι/Karkisa εκτοπίσθηκαν.
Επομένως, ίσως αυτοί να ήταν οι Κίλικες της Τρωάδας που αναφέρονται στην Ιλιάδα και ίσως μία ομάδα τους να εγκαταστάθηκε και στην Χαλκίδα όπου και παρέμεινε το όνομά τους.
Στην Μυκηναϊκή Εποχή η θέση κατοικούνταν από Θράκες.
Αρχαϊκή Εποχή[]
Η ελληνική πόλη ιδρύθηκε από Μεγαρείς αποίκους, με επικεφαλής τον Αρχία, το 685 π.Χ.
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, οι άποικοι αυτοί θεωρούνταν «τυφλοί», γιατί μόνο έτσι δικαιολογείται το ότι δεν αναγνώρισαν τα πλεονεκτήματα της απέναντι ευρωπαϊκής ακτής του Βοσπόρου, εκεί που 17 έτη αργότερα ιδρύθηκε το Βυζάντιο.
Η ιστορία της πόλης είναι άγνωστη μέχρι τον προχωρημένο 6ο αι. π.Χ.
Τότε ο Πέρσης βασιλέας Δαρείος επιστρέφοντας από την αποτυχημένη εκστρατεία του εναντίον των Σκυθών (513-512 π.Χ.) υπέταξε τη Χαλκηδόνα και το Βυζάντιο, εξασφαλίζοντας ένα προγεφύρωμα στο Ευρωπαϊκό έδαφος.
Κλασσική Εποχή[]
Η Χαλκηδόνα έλαβε μέρος στην Ιωνική Επανάσταση εναντίον της Περσικής Αυτοκρατορίας (499 - 494 π.Χ.). Η καταστολή της επανάστασης από τους Πέρσες ανάγκασε πολλούς κατοίκους να διαφύγουν στη Μεσημβρία, αποικία της Χαλκηδόνας στον Εύξεινο Πόντο.
Το τέλος της Περσική κυριαρχίας στην περιοχή ήρθε με την πολιορκία και την κατάληψη του Βυζαντίου από το Σπαρτιάτη στρατηγό Παυσανία το 478 π.Χ.
Στην περίοδο μετά τους Περσικούς πολέμους η Χαλκηδόνα προσχώρησε στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία, πληρώνοντας φόρο από 6 έως 9 τάλαντα.
Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου (431 - 404 π.Χ.) συμμάχησε άλλοτε με τους Αθηναίους και άλλοτε με τους Σπαρτιάτες.
Το 386 π.Χ., με την Ανταλκίδειο Ειρήνη, βρέθηκε ξανά υπό την κυριαρχία του Πέρση βασιλέα.
Η κατάσταση ανατράπηκε εκ νέου το 357 π.Χ., όταν η πόλη καταλήφθηκε από το Βυζάντιο. Τότε οι δύο πόλεις σχημάτισαν μια συμπολιτεία, μια τοπική ένωση, η ύπαρξη της οποίας επιβεβαιώνεται από τα χάλκινα νομίσματα του 3ου και 2ου αι. π.Χ. με την επιγραφή ΒΥΖΑΝ ΚΑΛΧΑΔΩ.
Ελληνιστική Εποχή[]
Στην ταραγμένη περίοδο των πολέμων των Διαδόχων του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Χαλκηδόνα κατόρθωσε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της.
Το 281 π.Χ. οι κάτοικοί της συνήψαν συμμαχία με την Ηράκλεια, το Βυζάντιο και το Μιθριδάτη Α', βασιλέα του Πόντου, εναντίον των Σελευκιδών, που επιθυμούσαν την επέκταση της κυριαρχίας τους στη Μικρά Ασία. Στη συμμαχία προσχώρησε λίγο αργότερα (280 π.Χ.) και ο βασιλέας της Βιθυνίας Νικομήδης Α'.
Το 202 π.Χ. η πόλη καταλήφθηκε από το βασιλέα των Μακεδόνων Φίλιππο Ε'.
Μετά την κατάλυση της μακεδονικής κυριαρχίας το 196 π.Χ. με την ήττα του Φιλίππου Ε' στις Κυνός Κεφαλές, οι Ρωμαίοι διακήρυξαν την ανεξαρτησία της Χαλκηδόνας, όπως και όλων των ελληνικών πόλεων, που μέχρι τότε ήταν υποτελείς στους Μακεδόνες.
Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης οι κάτοικοι της Χαλκηδόνας συμμάχησαν με τους Ρωμαίους στον επόμενο μακεδονικό πόλεμο εναντίον του Περσέα, γιου του Φιλίππου Ε' (171 - 168 π.Χ.).
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Ως σύμμαχος της Ρώμης μοιράστηκε τη φοβερή ήττα των Ρωμαϊκών χερσαίων και ναυτικών δυνάμεων, όταν το 73 π.Χ. εισέβαλε στη Βιθυνία ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ, βασιλέας του Πόντου. Ένα χρόνο πριν ο Νικομήδης Γ', βασιλέας της Βιθυνίας, είχε κληροδοτήσει το βασίλειό του στη Ρώμη. Με την αναδιοργάνωση της Ασίας από τον Πομπήιο η Βιθυνία ενώθηκε διοικητικά με τη γειτονική περιοχή του Πόντου σε μία επαρχία (64 π.Χ.).
Επί Αυγούστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.) η Χαλκηδόνα πέρασε προσωρινά υπό τον έλεγχο του βασιλέα της Θράκης Ροιμητάλκου Α'.
Έκτοτε, και καθ’ όλη τη διάρκεια των Αυτοκρατορικών χρόνων, διατήρησε την ανεξαρτησία της.
Το 258, επί Βαλεριανού, δεν ξέφυγε από τις καταστρεπτικές επιδρομές των Σκυθών από τη Μαύρη θάλασσα.
Με τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις του Διοκλητιανού (286-305) ο αριθμός των Ρωμαϊκών επαρχιών υπερδιπλασιάστηκε διά του κατακερματισμού των παλαιοτέρων. Τότε η Βιθυνία έγινε ξεχωριστή επαρχία και έτσι πέρασε στο ανατολικό κράτος μετά τη διχοτόμηση της αυτοκρατορίας.
Σύμφωνα μάλιστα με το Ζωναρά, η Χαλκηδόνα ήταν υποψήφια πόλη για τη νέα πρωτεύουσα του βυζαντινού κράτους.
Βυζαντινή Εποχή[]
Την καταστρεπτική εκδίκηση του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ουάλη (364-378) γνώρισε η πόλη το 365/366, γιατί στάθηκε στο πλευρό του διεκδικητή του θρόνου Προκοπίου. Χρησιμοποίησε μάλιστα το οικοδομικό υλικό των κατεστραμμένων τειχών της πόλης, για να χτίσει υδραγωγείο στην Κωνσταντινούπολη.
Το 451 συνήλθε στη Χαλκηδόνα η Δ΄ Οικουμενική Σύνοδος, γεγονός που αποδεικνύει την εν μέρει τουλάχιστον ανοικοδόμησή της μετά την καταστροφή από τον Βάλη. Στους αιώνες που ακολούθησαν οι διαδοχικοί πόλεμοι της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας δεν την άφησαν αλώβητη. Το τέλος της ήρθε από τους Τούρκους λίγο πριν από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.
Αποικιστική Δράση[]
Σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, η Χαλκηδόνα συμμετείχε στην ίδρυση 3 αποικιών, αλλά μόνο μία από αυτές μπορεί να θεωρηθεί αμιγώς Χαλκηδονιακή αποικία.
Πρόκειται για τον Αστακό στη βορειοανατολική ακτή της Προποντίδας, που ιδρύθηκε τον 7ο αι. π.Χ.
Η συμμετοχή της Χαλκηδόνας στην ίδρυση του Βυζαντίου, στην απέναντι ακτή του Βοσπόρου, υποστηρίζεται από τη φιλολογική παράδοση και από τον κοινό και στις δύο πόλεις θεσμό του ιερομνήμονα –θρησκευτικού άρχοντα με πολιτικές αρμοδιότητες– σε αντιδιαστολή με την απουσία του στα Μέγαρα, τη μητρόπολη και των δύο.
Ωστόσο, η πλειονότητα των σύγχρονων μελετητών συμφωνεί ότι η Χαλκηδονιακή συμμετοχή στην ίδρυση του Βυζαντίου παραμένει απλώς μια υπόθεση.
Τέλος, ομού με τα Μέγαρα η Χαλκηδόνα ίδρυσε τη Μεσημβρία στη δυτική ακτή του Ευξείνου Πόντου κατά τον ύστερο 6ο αι. π.Χ., την εποχή της εκστρατείας του Πέρση βασιλέα Δαρείου εναντίον των Σκυθών.
Το 493 π.Χ., μετά την καταστολή της Ιωνικής Επανάστασης, πρόσφυγες από το Βυζάντιο και τη Χαλκηδόνα ενίσχυσαν εκ νέου την αποικία του Πόντου.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)