Κλεοπάτρα Α' η Θεά
- Μία Πριγκίπισσα της Ελληνιστικής Αιγύπτου.
- Χρονική Περίοδος Ακμής: Ελληνιστική Εποχή
- Γέννηση: 164 π.Χ. (?)
- Θάνατος: 121/120 π.Χ.
Ετυμολογία[]
Ηγεμόνες |
---|
της Συρίας
|
Βασιλείς |
- ο Μονόφθαλμος 306 - 301 π.Χ. - ο Πολιορκητής 306 - 301 π.Χ. - ο Νικάνωρ 301 - 281 π.Χ. - ο Σωτήρ 281 - 261 π.Χ. - ο Θεός 261 - 246 π.Χ. - ο Ευεργέτης 246 - 241 π.Χ. - ο Καλλίνικος 246 - 225 π.Χ. - ο Ιέραξ - ο Παίς - ο Κεραυνός 225 - 223 π.Χ. - ο Μέγας 223 - 187 π.Χ. - ο Φιλοπάτωρ 188 - 175 π.Χ. - ο Αφανής 176 - 170 π.Χ. - ο Επιφανής 175 - 164 π.Χ. - ο Ευπάτωρ 165 - 162 π.Χ. - ο σφετεριστής 163 - 160 π.Χ. - ο Σωτήρ 162 - 150 π.Χ. - ο Βάλας 151 - 145 π.Χ. - ο Φιλομήτωρ 148 - 145 π.Χ. - ο Νικάτωρ 145 - 140 π.Χ. 129 - 127 π.Χ. - ο Διόνυσος 144 - 142 π.Χ. - Διότιμος 142 - 137 π.Χ. - ο Σιδήτης 138 - 129 π.Χ.
- η Θεά 126, 125 - 121 π.Χ. - ο Ζαβίνας 128 - 123 π.Χ. - ο Φιλομήτωρ 125 - 125 π.Χ. - ο Γρυπός 125 - 96 π.Χ. - ο Κυζικηνός 113 - 95 π.Χ. - ο Επιφανής 95 - 95 π.Χ. - ο Εύκαιρος 95 - 88 π.Χ. - ο Ευσεβής 95 - 92 π.Χ. - ο Φιλάδελφος 94 - 94 π.Χ. - ο Φιλάδελφος 94 - 83 π.Χ. - ο Βάκχος - ο Διόνυσος 88 - 84 π.Χ. - ο Φιλέλλην 85 - 72 π.Χ. - ο Μέγας 83 - 69 π.Χ.
- ο Κυβιοσάκτης - ο Φιλομήτωρ 83 - 69 π.Χ. - ο Ασιατικός 69 - 67 π.Χ. 65 - 63 π.Χ. - ο Φιλορρωμαίος 67 - 65 π.Χ.
65 π.Χ. |
Η ονομασία "Κλεοπάτρα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "κλέος".
Γενεαλογία[]
- Πατέρας: Πτολεμαίος ΣΤ' ο Φιλομήτωρ
- Μητέρα: Κλεοπάτρα Β' η Φιλομήτωρ
- Σύζυγοι:
- Αλέξανδρος Α' ο Βάλας (150 π.Χ.)
- Δημήτριος Β' ο Νικάτωρ (148/47 π.Χ.)
- Αντίοχος Ζ' ο Σιδήτης (137 π.Χ)
- Τέκνα:
α) από Αλέξανδρο Α' τον Βάλα
- Αντίοχος ΣΤ' ο Διόνυσος
β) από Δημήτριο Β' τον Νικάτορα
- Σέλευκος Ε' ο Φιλομήτωρ
- Αντίοχος Η' ο Γρυπός
- Λαοδίκη, σύζυγος Φραάτου Β'
γ) από Αντίοχο Ζ' τον Σιδήτη
- Αντίοχος Θ' ο Κυζικηνός
- Σέλευκος, άσημος (πιθανώς ιδιώτευσε)
- Αντίοχος, άσημος (πιθανώς ιδιώτευσε)
- Λαοδίκη, άσημη (πιθανώς ιδιώτευσε) και πάντως δεν ήταν η σύζυγος ή η μητέρα του Ευκρατίδου Α' (170- 145) της Βακτρίας.
Βιογραφία[]
Τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα, κατά την διάρκεια του βίου της, είναι:
Η Κλεοπάτρα Θεά ήταν μια πριγκίπισσα της πτολεμαϊκής Αιγύπτου, κόρη του φαραώ Πτολεμαίου ΣΤ' του Φιλομήτορος και της αδερφής και συζύγου του, Κλεοπάτρα Β' της Φιλομήτορος.
Μετέπειτα υπήρξε, για μια μακρά περίοδο, βασίλισσα της Συρίας στο πλευρό τριών Σελευκιδών βασιλέων, του Αλέξανδρου Α' του Βάλας, του Δημήτριου Β' του Νικάτορος και του Αντίοχου Ζ' του Σιδήτου
Βασίλευσε σε μια περίοδο ιδιαίτερα ταραγμένη για την αΑατολή, καθώς η Ελληνιστική Συρία όδευε προς τη δύση της και μαστιζόταν από πολιτικές και στρατιωτικές αναταραχές.
Πριγκίπισσα της Αιγύπτου[]
Η παιδική της ηλικία χαρακτηρίστηκε πολιτικά από τη διαμάχη ανάμεσα στον πατέρα της Πτολεμαίο ΣΤ' τον Φιλομήτορα με τον αδελφό του Πτολεμαίο Η' τον Φύσκωνα για το θρόνο της Αιγύπτου, υπό την άγρυπνη παρακολούθηση της Ρώμης που επιθυμούσε να αυξήσει την επιρροή της στη Μεσογείου.
Τελικά οι δύο άνδρες συγκρούστηκαν στην Κύπρο, όπου ο δεύτερος, προδομένος από τους συμμάχους του, ηττήθηκε στη Λάπηθο και αναγκάστηκε να παραδοθεί. Ο Φιλομήτωρ όμως, όχι μόνο άφησε ελεύθερο τον αδελφό του, μα έκανε νέα συνθήκη μαζί του, σύμφωνα με την οποία μπορούσε να γυρίσει ειρηνικά στο βασίλειο του, στην Κυρηναϊκή. Τον αρραβώνιασε επίσης με τη νεαρή Κλεοπάτρα Θεά, γάμος που τελικά δεν έγινε για κάποιο λόγο.
Σύζυγος του Αλεξάνδρου Α' Βάλα[]
Τα επόμενα έτη, ο βασιλέας, Δημήτριος Α' Σωτήρ, ήρθε σε ρήξη με τους Ρωμαίους. Η αυξανόμενη δύναμή του ανησύχησε και τους γειτονικούς βασιλείς. Τον εξάδελφό του, Πτολεμαίο, τον έκανε εχθρό με τα σχέδιά του να κατακτήσει την Κύπρο. Ο βασιλέας της Περγάμου έφερε τότε στο προσκήνιο ένα νέο διεκδικητή του θρόνου της Συρίας, έναν όμορφο νέο άντρα, του οποίου η πραγματική καταγωγή είναι αμφίβολη, αλλά ο ίδιος υποστήριζε ότι ήταν γιος του Αντίοχου Δ' του Επιφανούς. Όταν ο νεαρός αυτός είχε ήδη πάει στη Ρώμη και κερδίσει την εύνοιά της, επέστρεψε στην Ανατολή, για να κατακτήσει τη Συρία. Με τη βοήθεια της Ρώμης, Αιγύπτου και Περγάμου, ο Δημήτριος εξέπεσε και τη θέση του πήρε ο διεκδικητής του θρόνου το 150 π.Χ.
Ο Πτολεμαίος του έδωσε για σύζυγο την κόρη του Κλεοπάτρα Θεά με κάποια επιφύλαξη. Πιστεύεται πως είχε αρχικά στο μυαλό του να ξαναπάρει την Κοίλη Συρία, αλλά η πρόταση του Αλεξάνδρου για γαμήλια ένωση των δύο οίκων τον έκανε να το σκεφτεί διαφορετικά. Σε δύο χρόνια όμως φάνηκε πως ο Αλέξανδρος δεν ήταν ο ηγέτης που θα επιθυμούσαν οι σύμμαχοί του.
Ένας νέος διεκδικητής του θρόνου έκανε την εμφάνισή του στην Κιλικία, ο μικρός Δημήτριος ο Νικάτωρ, γιος του Δημητρίου Α'. Βλέποντας την απειλή για εισβολή της Συρίας από το Βορρά, ο Πτολεμαίος Στ' με ισχυρή δύναμη πέρασε τα σύνορα φτάνοντας μέχρι την Πτολεμαΐδα το 148 π.Χ. Εκεί γλίτωσε από μια απόπειρα δολοφονίας την οποία απέδωσε στον Αλέξανδρο Βάλα και τον θεώρησε από κει και έπειτα εχθρό. Ανακτώντας την κόρη του, την Κλεοπάτρα Θεά, βασίλισσα της Συρίας, άγνωστο πως, τη μεταβίβασε στο νεαρό Δημήτριο.
Σύζυγος του Δημητρίου Β' Νικάτορος[]
Η Αντιόχεια έδιωξε τον Αλέξανδρο, που διέφυγε στην Κιλικία και ο Πτολεμαίος Φιλομήτωρ μπήκε στην μεγάλη πόλη, την οποία ο πρόγονός του Πτολεμαίος Γ' Ευεργέτης είχε κατακτήσει ακριβώς έναν αιώνα πριν. Ο λαός της πόλης, που δεν ήθελε ούτε τον Αλέξανδρο ούτε το Δημήτριο για ηγεμόνα, τον παρακάλεσε να φορέσει το στέμμα της Συρίας μαζί με αυτό της Αιγύπτου. Ωστόσο, με τη σκιά της Ρώμης πάνω από τον κόσμο, ο Φιλομήτωρ υπήρξε ιδιαίτερα προσεκτικός για να αποδεχτεί την πρόταση. Έπεισε το λαό να δεχτεί το νεαρό Δημήτριο στο θρόνο των προγόνων του, με ανταμοιβή φυσικά να επιστρέψει η Κοίλη Συρία στα χέρια των Πτολεμαίων. Το 145 π.Χ. νίκησε οριστικά τον Αλέξανδρο Βάλα, ο οποίος θανατώθηκε στα χέρια Ναββαταίων Αράβων.
Ο ίδιος ο Πτολεμαίος πέθανε μετά από σοβαρό τραυματισμό και λίγο μετά τα αιγυπτιακά στρατεύματά αποχώρησαν από τη Συρία. Έτσι ο Δημήτριος παρέμεινε μόνος ηγεμόνας των Σελευκιδών. Φασαρίες, όμως, δεν άργησαν να ξεσπάσουν. Η παρουσία των μισθοφόρων στρατιωτών από την Κρήτη, οδήγησε τους κατοίκους της Αντιόχειας σε επανάσταση, και μόνο μετά από άγριες σφαγές επανήλθε η τάξη. Λίγο αργότερα, ο στρατηγός Διόδοτος Τρύφων κατέκτησε την πρωτεύουσα και επέβαλε τον προστατευόμενό του, Αντίοχο ΣΤ' Διόνυσο, το γιο του Αλέξανδρου Βάλα από την Κλεοπάτρα που ήταν ακόμη σε νηπιακή ηλικία, ως βασιλέα. Ο Δημήτριος απέτυχε να ανακτήσει την πόλη, ωστόσο διασώθηκε χάρις σε κάποιους στρατιώτες από την Ιουδαία και εγκαταστάθηκε στη Σελεύκεια. Αργότερα, το θέρος του 138 π.Χ. αιχμαλωτίσθηκε από τους Πάρθους και από τότε ξεκίνησε Η αιχμαλωσία του ήταν δεκαετής.
Σύζυγος του Αντίοχου Ζ' Σιδήτη[]
Η Σελευκιδική Βαβυλωνία είχε ήδη περιέλθει στους Πάρθους, αλλά στη Συρία η θέση της Δυναστείας ισχυροποιήθηκε υπό τον Αντίοχο Ζ' τον Σιδήτη, το νεότερο αδελφό του Δημητρίου, ο οποίος επίσης συζεύχθηκε την Κλεοπάτρα Θεά. Ο τελευταίος ανέτρεψε το Διόδοτο, ο οποίος και αυτοκτόνησε στην Απάμεια. Το ζεύγος απέκτησε τα επόμενα έτη ένα γιο, τον Αντίοχο τον Κυζικηνό. Το 130 π.Χ. ο Αντίοχος Σιδήτης έχει στρατιωτικές επιτυχίες επί των Πάρθων, εκδιώκοντας τους από τη Βαβυλωνία και τη Μηδία. Ωστόσο, τελικά, γνώρισε την ήττα και έχασε τη ζωή του το θέρος του 129 π.Χ.
Ο Φραάτης Β', βασιλέας των Πάρθων, είχε στο μεταξύ απελευθερώσει το Δημήτριο, ελπίζοντας ίσως ότι τα δύο αδελφοί θα εμπλέκονταν σε εμφύλιο πόλεμο. Ωστόσο, ο Σιδήτης ηττήθηκε λίγο μετά και τα δύο αδελφοί δεν συναντήθηκαν ποτέ. Οι Πάρθοι καταδίωξαν το Δημήτριο, αλλά εκείνος κατάφερε να επιστρέψει με ασφάλεια στη Συρία επανακτώντας το θρόνο και τη βασίλισσα. Το βασίλειό του, όμως, είχε περιοριστεί σημαντικά εδαφικά και πλέον περιελάμβανε μόνον τη Συρία και την Κιλικία. Ωστόσο, όχι μόνο το βασίλειό του ήταν μια σκιά της προγενέστερης δόξας του, αλλά και οι σχέσεις του με την Κλεοπάτρα Θεά ήταν πλέον κάκιστες. Άλλωστε ο Δημήτριος στην εξορία είχε νυμφευθεί την αδελφή του Φράατη, Ροδογύνη, και είχε αποκτήσει μαζί της και άλλα τέκνα. Ο γιος της Κλεοπάτρας από τον Αντίοχο εστάλη στην Κύζικο για ασφάλεια, από όπου και προέρχεται το επώνυμο «ο Κυζικηνός».
Τα τελευταία χρόνια[]
Το 125 π.Χ. ο Δημήτριος ήρθε σε πόλεμο με τον Πτολεμαίο Η' Φύσκωνα όταν αναμείχθηκε στον εμφύλιο πόλεμο που είχε ξεσπάσει στην Αίγυπτο.
Για να τον εκδικηθεί, ο Φύσκων υποστήριξε το σφετεριστή του Συριακού θρόνου, Αλέξανδρο Β' Ζαβίνα. Ο Δημήτριος ηττήθηκε σε μια μάχη πλησίον της Δαμασκού και ζήτησε καταφύγιο στη σύζυγό του στην Ερμεία Πτολεμαΐδα. Η Κλεοπάτρα όμως, αρνήθηκε να του ανοίξει τις πύλες της πόλης και έτσι έχασε τη ζωή του σε ένα πλοίο κοντά στην Τύρο.
O Σέλευκος Ε' ο Φιλομήτωρ, όντας ο μεγαλύτερος ηλικιακά γιος του μεταξύ 15 και 20 ετών, διεκδίκησε το Συριακό στέμμα.
Δολοφονήθηκε 125 π.Χ., και η δολοφονία αποδόθηκε στην μητέρα του ώστε να ανεβάσει στο θρόνο το δεύτερο γιο της με το Δημήτριο, τον Αντίοχο Η' τον Γρυπό.
Μετά τα γεγονότα αυτά η Κλεοπάτρα συμβασίλευσε στη Συρία με τον Αντίοχο. Σύμφωνα με λαϊκές φήμες, αποφάσισε να τον δηλητηριάσει βάζοντάς του δηλητήριο στο κρασί του. Εκείνος υποψιασμένος την υποχρέωσε να το πιει η ίδια και έτσι η Κλεοπάτρα άφησε απέθανε το 121 π.Χ.
Χρονολόγιο[]
Έτος (π.Χ.) | Ιστορικό Γεγονός | ||
---|---|---|---|
164 π.Χ. | Γέννηση της Κλεοπάτρας Θεάς (θυγατέρας του βασιλέα της Αιγύπτου Πτολεμαίου ΣΤ' του Φιλομήτορα και της Κλεοπάτρας Β' της Αιγύπτου). | ||
154 π.Χ. | Ο Πτολεμαίος ΣΤ' ο Φιλομήτωρ έρχεται σε σύγκρουση με τον αδελφό του, Πτολεμαίο Η' τον Φύσκωνα, στην Κύπρο, τον νικά, αλλά δεν τον τιμωρεί. Υπογράφεται ειρήνη και του προσφέρει την χείρα της κόρης του, Κλεοπάτρας Α' της Θεάς (η μνηστεία της, ο γάμος τελικά δεν έλαβε χώρα). | ||
150 π.Χ. | Ο Αλέξανδρος Α' ο Βάλας, εκθρονίζει τον Δημήτριο Α' τον Σωτήρα. Την τοποθέτηση του Αλεξάνδρου, στο θρόνο της Συρίας, υποστηρίζει η Ρωμαϊκή Σύγκλητος, η Αίγυπτος, η Πέργαμος, η Καππαδοκία και η Ιουδαία. | ||
150 π.Χ. | Ήττα του Δημήτριου Α' του Σωτήρος πλησίον της Αντιόχειας και άνοδος στο θρόνο του Αλέξανδρου Α' του Βάλα. Αυτός νυμφεύεται την θυγατέρα του συμμάχου του, βασιλέα της Αιγύπτου, Πτολεμαίου ΣΤ' του Φιλομήτορος, την Κλεοπάτρα Α' την Θεά (ο πρώτος γάμος της). | ||
147 π.Χ. | Γέννηση του Αντιόχου ΣΤ' του Διόνυσου, υιού του Αλεξάνδρου και της Κλεοπάτρας Α' της Θεάς. | ||
Ο Πτολεμαίος ΣΤ' ο Φιλομήτωρ διέρχεται με ισχυρή δύναμη τα σύνορα, και έχοντας υποστεί απόπειρα δολοφονίας από τον παλαιό του σύμμαχο Αλέξανδρο Α' τον Βάλα, υποστηρίζει πλέον το νεαρό Δημήτριο Β' τον Νικάτορα (υιό του Δημήτριου Α' του Σωτήρος) στις προσπάθειες ανάκτησης του θρόνου του πατέρα του. Του προσφέρει την χείρα της κόρης του, της Κλεοπάτρας Α' της Θεάς (ο δεύτερος γάμος της). | |||
Ο Πτολεμαίος ΣΤ' ο Φιλομήτωρ εισέρχεται νικητής στην Αντιόχεια. Αρνούμενος τη λαϊκή βούληση που τον ήθελε νέο ηγεμόνα της Συρίας, από φόβο για την αντίδραση των Ρωμαίων, παραδίδει την βασιλεία στον Δημήτριο Β' τον Νικάτορα. | |||
145 π.Χ. | Ο Αλέξανδρος Α' ο Βάλας ηττάται και φονεύεται. Ο Πτολεμαίος ΣΤ' ο Φιλομήτωρ πεθαίνει από θανάσιμο τραυματισμό και τα στρατεύματά του αποσύρονται από τη Συρίας. Μόνος κύριος του κράτους παραμένει ο Δημήτριος Β' ο Νικάτωρ. | ||
Ο στρατηγός Διόδοτος επιβάλλει τον προστατευόμενό του, Αντίοχο ΣΤ' τον Διόνυσο, που ήταν ακόμη σε νηπιακή ηλικία (υιό του Αλέξανδρου Α' του Βάλα και της Κλεοπάτρας Α' της Θεάς), ως βασιλέα. Ο Δημήτριο Β' ο Νικάτωρ μετεγκαθίσταται στη Σελεύκεια. | |||
140 π.Χ. | Το θέρος ο Διόδοτος, κατηγορείται ότι θανάτωσε το νεαρό προστατευόμενο του, Αντίοχο ΣΤ' τον Διόνυσο, διεκδικώντας το θρόνο για τον εαυτό του, με την επωνυμία Τρύφων. | ||
Ιούλιος 138 π.Χ. | Ο Δημήτριος Β' ο Νικάτωρ συλλαμβάνεται αιχμάλωτος από τους Πάρθους. Κατά την διάρκεια της μακράς αιχμαλωσίας του νυμφεύεται την Ροδογύνη, υπανδρεύει την κόρη του Λαοδίκη με το διάδοχο του θρόνου της Παρθίας, Φραάτη Β', και πραγματοποιεί δύο αποτυχημένες απόπειρες διαφυγής. | ||
137 π.Χ. | Ο Αντίοχος Ζ' ο Σιδήτης, νεότερος αδελφός του Δημήτριου Β' του Νικάτορα, ανατρέπει το Διόδοτο, νυμφεύεται την Κλεοπάτρας Α' την Θεά (ο τρίτος γάμος της) και ανεβαίνει στο θρόνο της Συρίας. Στο επόμενο διάστημα πραγματοποιεί στρατιωτικές επιτυχίες κατά των Πάρθων. | ||
Εκσπά εμφύλιος πόλεμος στην Αίγυπτο μεταξύ του Πτολεμαίου Η' του Φύσκωνος και της αδελφής του, Κλεοπάτρας Β'. | |||
129 π.Χ. | Ο Φραάτης Β' απελευθερώνει το Δημήτριο Β' τον Νικάτορα, ελπίζοντας ότι θα έρθει σε εμφύλιο πόλεμο με τον αδελφό του. Ωστόσο οι δύο αδελφοί δεν πρόλαβαν να συναντηθούν. | ||
129/28 π.Χ. | Ο Αντίοχος Ζ' ο Σιδήτης γνωρίζει την ήττα από τους Πάρθους και φονεύεται. Ο Δημήτριος Β' ο Νικάτωρ ανακτά το θρόνο και την σύζυγό του. Το βασίλειό του, όμως, έχει περιοριστεί σημαντικά εδαφικά και πλέον περιλαμβάνει μόνον τη Συρία και την Κιλικία. | ||
128 π.Χ. | Η βασίλισσα της Αιγύπτου, Κλεοπάτρα Β', μητέρα της Κλεοπάτρας Α' της Θεάς, παρέδωσε ολόκληρο στρατό στο Δημήτριο Β' τον Νικάτορα ελπίζοντας να τον εμπλέξει στον εμφύλιο πόλεμο που είχε εκραγεί στην Αίγυπτο, μεταξύ εκείνης και του αδελφού της και βασιλέα Πτολεμαίου Η' του Φύσκωνα. Ως αποτέλεσμα, ο Πτολεμαίος Η' ο Φύσκων υποστήριξε έναν νέο σφετεριστή του θρόνου της Συρίας, τον Αλέξανδρο Β' τον Ζαβίνα. | ||
126 π.Χ. | Ο Δημήτριος Β' ο Νικάτωρ ηττήθηκε σε μια μάχη στην Τύρο και έχασε τη ζωή του. Τον διαδέχθηκε η σύζυγός του, Κλεοπάτρας Α' η Θεά, ως συμβασίλισσα των υιών τους. | ||
125 π.Χ. | Ο Σέλευκος Ε' ο Φιλομήτωρ (υιός της Κλεοπάτρας Α' της Θεάς και του Δημήτριου Β' του Νικάτορα) προσπαθεί να γίνει μοναδικός κύριος της Συρίας και δολοφονείται. | ||
121 π.Χ. | Η Κλεοπάτρα Α' η Θεά συμβασιλεύει για ένα διάστημα με τον έτερο υιό της, Αντίοχο Η' τον Γρυπό. Κατηγορείται, όμως, ότι προσπάθησε να τον δηλητηριάσει και εκείνος την υποχρεώνει να αυτοκτονήσει, πίνοντας η ίδια το δηλητήριο. |
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)