Κροίσος
(αυθαίρετη σύγχρονη αναπαράσταση)
Ηγεμόνες Αρχαϊκής Εποχής
7ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Κροίσος
Ηγεμονικά Ονόματα
Λυδία
Ηγεμόνες Λυδίας
Τυλονίδες
Μερμνάδες
Φρυγία
Ηγεμόνες Φρυγίας
Μηδία
Ηγεμόνες Μηδίας
Κιλικία
Ηγεμόνες Κιλικίας
Βαβυλωνία
Ηγεμόνες Βαβυλωνίας
Αίγυπτος
Ηγεμόνες Αιγύπτου
Αθήνα
Ηγεμόνες Αθήνας
Στρατιωτικοί Αθήνας
Πολιτικοί Αθήνας
Αττική
Ηγεμόνες Αττικής
Σπάρτη
Ηγεμόνες Σπάρτης
Στρατιωτικοί Σπάρτης
Πολιτικοί Σπάρτης
Λακωνία
Ηγεμόνες Λακωνίας
Θήβα
Στρατιωτικοί Θήβας
Ηγεμόνες Θήβας
Βοιωτία
Ηγεμόνες Βοιωτίας
Άργος
Ηγεμόνες Άργους
Στρατιωτικοί Άργους
Αργολίδα
Ηγεμόνες Αργολίδας
Κόρινθος
Ηγεμόνες Κορίνθου
Στρατιωτικοί Κορίνθου
Κορινθία
Ηγεμόνες Κορινθίας
Φωκίδα
Ηγεμόνες Φωκίδας
Στρατιωτικοί Φωκίδας
Πελοπόννησος
Ηγεμόνες Πελοποννήσου
Μέση Ελλάδα
Ηγεμόνες Μέσης Ελλάδας
Θεσσαλία
Θεσσαλική Ομοσπονδία
Ηγεμόνες Θεσσαλίας
Ήπειρος
Ηγεμόνες Ηπείρου
Ιλλυρία
Ηγεμόνες Ιλλυρίας
Μακεδονία
Ηγεμόνες Μακεδονίας
Στρατιωτικοί Μακεδονίας
Στρατιωτικοί Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Θράκη
Ηγεμόνες Θράκης
Σικελία
Ηγεμόνες Σικελίας
Κάτω Ιταλία
Ηγεμόνες Κάτω Ιταλίας
Κυρήνη
Ηγεμόνες Κυρήνης
Καρχηδόνα
Ηγεμόνες Καρχηδόνας
Στρατιωτικοί Καρχηδόνας
Φοινίκη
Ηγεμόνες Φοινίκης
Περσική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Περσικής Αυτοκρατορίας
Έπαρχοι Περσικής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Περσικής Αυτοκρατορίας
Πρίγκιπες Περσικής Αυτοκρατορίας
- Χρονική Περίοδος Διακυβέρνησης: Αρχαϊκή Εποχή, 6ος Αιώνας π.Χ.,
- Γέννηση:
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
Το όνομα "Κροίσος" είναι εξελληνισμός του Λυδικού ονόματος "[[]]".
Γενεαλογία[]
- Οίκος: Μερμνάδες.
- Πατέρας:
- Μητέρα:
- Σύζυγος:
- Τέκνα:
Βιογραφία[]
- Τα σημαντικότερα ιστορικά γεγονότα, κατά την διάρκεια του βίου του, είναι:
Ο Κροίσος ήταν διάσημος σε όλη την Οικουμένη για τα αμύθητα πλούτη του. Αυτά οφείλονταν και στους φόρους που του απέδιδαν οι Ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας (Αιολίδα, Ιωνία, Δωρίδα) αλλά κυρίως στα χρυσοφόρα ύδατα του Πακτωλού ποταμού.
Πατέρας του ήταν ο Αλυάττης (610 - 560 π.Χ.), τον οποίο διαδέχθηκε. Η μητέρα του ήταν Καρικής καταγωγής.
Αν και πρωτότοκος, ο Κροίσος έπρεπε να αναμετρηθεί με τον ετεροθαλή –από μητέρα Ιωνικής καταγωγής– αδελφό του Πανταλέοντα, προκειμένου να διασφαλίσει τη θέση του στο θρόνο.
Ο σφετεριστής είχε την υποστήριξη ενός ισχυρού προσώπου, του Σαδυάττη, ο οποίος είχε αρνηθεί προηγουμένως τη βοήθειά του στον Κροίσο, όταν ο τελευταίος ήταν ακόμη έπαρχος του Αδραμυττίου και της πεδιάδας της Θήβης στην Τρωάδα.
(Σύμφωνα με το Νικόλαο της Δαμασκού (FGrHist 90 F 65), όταν ο Αλυάττης πολιορκούσε την Πριήνη και ετοιμαζόταν να εκστρατεύσει στην Καρία, διέταξε τον Κροίσο να σπεύσει με το στρατό στις Σάρδεις. Προκειμένου να στρατολογήσει μισθοφόρους, ο τελευταίος αναγκάστηκε να ζητήσει την οικονομική βοήθεια του Σαδυάττη, ο οποίος του την αρνήθηκε. Τελικά, τη βοήθεια αυτή (1.000 τάλαντα) την έλαβε από τον πλούσιο φίλο του Παμφάη από την Πριήνη (ή από την Έφεσο) και από τον πατέρα του τελευταίου Θεοχαρίδη).
Στην αντίπαλη παράταξη συντάχθηκαν ακόμη οι τύραννοι Γλαυκίας της Σιδηνής και ο Πίνδαρος της Εφέσου, που ήταν και ανιψιός του.
Ο Κροίσος συνέδεσε κατεξοχήν τη δράση του με τους Έλληνες, τόσο στη Μικρά Ασία, όσο και στη μητροπολιτική Ελλάδα. Η πολιτική του απέναντι στους Έλληνες ήταν αμφίσημη. Αφ' ενός συνέχισε τις πολεμικές προσπάθειες του πατέρα του Αλυάττη και για πρώτη φορά κατέστησε τις πόλεις της Ασίας υποδούλους, ενώ αναφέρεται ότι σχεδίαζε και την κατασκευή στόλου για την κατάληψη των νησιών του Αιγαίου.
Παρά την καθυπόταξη των ελληνικών πόλεων όμως, συνδέθηκε με συμμαχίες με τη Σπάρτη και την Αθήνα και κόσμησε τα μεγάλα ελληνικά ιερά τόσο στην επικράτειά του, όσο και στη μητροπολιτική Ελλάδα με πλούσια αναθήματα. Η δράση του υπαγορεύθηκε από τις επιταγές της πολιτικής του πατέρα του, της επέκτασης δηλαδή της λυδικής κυριαρχίας στο σύνολο της Μικράς Ασίας και ακόμη δυτικότερα.
Στην επικράτειά του, εκτός της Λυκίας και της Κιλικίας, ανήκαν η Φρυγία έως τον ποταμό Άλυ, το σύνολο της δυτικής Μικράς Ασίας, η Μυσία, η Παφλαγονία και η Βιθυνία.
Η εσωτερική του πολιτική υπηρέτησε και αυτή τις φιλοδοξίες για επέκταση και για προσέγγιση των Ελλήνων: αντικατέστησε τα νομίσματα από ήλεκτρο με κοπές από χρυσό και άργυρο, ώστε να διευκολύνει τις εμπορικές επαφές του κράτους του με τον ελληνικό κόσμο, και υπήρξε γενικά δεκτικός σε επισκέψεις επιφανών Ελλήνων στην αυλή του, όπως μαρτυρούν
- το περίφημο επεισόδιο της συνάντησής του με το Σόλωνα,
- οι συναντήσεις του με το Βίαντα από την Πριήνη
- τον Πιττακό από τη Μυτιλήνη,
- αλλά και οι ιστορίες του πλουτισμού του Αλκμαίωνος και της σωτηρίας του Μιλτιάδου του πρεσβύτερου.
Οι φιλολογικές και επιγραφικές μαρτυρίες αποδεικνύουν ότι ο Κροίσος αφιέρωσε τους κίονες του αρχαϊκού Αρτεμισίου της Εφέσου, ενώ δικό του έργο ήταν και ο ναός της Κυβέλης στις Σάρδεις, που καταστράφηκε το 499 π.Χ. κατά την Ιωνική επανάσταση. Η τέχνη στη Λυδία την περίοδο της μοναρχίας του φανερώνει την έντονη πολιτιστική διείσδυση του ελληνικού στοιχείου.
Σύμφωνα με τις λαϊκές παραδόσεις αυτός θεωρούσε ότι ότι ο πλούτος του αποτελούσε εξασφάλιση για την αέναη ευτυχία του. Έτσι, δυσαρεστήθηκε και θύμωσε όταν ο φιλοξενούμενός του Σόλων στην ερώτησή του αν τον θεωρεί ως τον ευτυχέστερο άνθρωπο της Οικουμένης του αποκρίθηκε: «μηδένα πρό του τέλους μακάριζε», ( = μην θεωρείς ευτυχή έναν άνθρωπο πριν γνωρίσεις το τέλος του»). (Όμως, στην συνέχεια πολλές συμφορές βρήκαν τον Κροίσο. Ο γιος του ο Άτυς φονεύθηκε σε θήρα αγριόχοιρου και ο ίδιος ηττήθηκε από το βασιλέα των Περσών Κύρο και αιχμαλωτίσθηκε.)
Περσο-Λυδικός Πόλεμος[]
Η πολιτική του Κροίσου στέφθηκε τελικά από πλήρη αποτυχία, όταν αναγκάστηκε να αναμετρηθεί με μια αυτοκρατορία που είχε τις ίδιες επεκτατικές φιλοδοξίες με τη δική του. Μετά την κατάληψη του Μηδικού κράτους από τους Πέρσες προτίμησε να αναλάβει ο ίδιος πρωτοβουλία.
Η σύγκρουσή του με τον Κύρο Β' προετοιμάστηκε λεπτομερώς: ο Κροίσος ζήτησε χρησμούς από όλα τα διάσημα μαντεία της εποχής στη Μικρά Ασία (Βραγχίδαι), στην Ελλάδα (Δελφοί, Δωδώνη, Άβαι Φωκίδας, Αμφιαράειο Ωρωπού) και στη Λιβύη· στο ιερό των Δελφών μάλιστα αφιέρωσε μια σειρά από πολυτελή αναθήματα, τα οποία αναφέρει διεξοδικά ο Ηρόδοτος.
Ο πρώτος χρησμός του μαντείου των Δελφών προειδοποιούσε τον Κροίσο ότι, αν εκστράτευε κατά των Περσών, θα κατέλυε μια μεγάλη αυτοκρατορία (που, τελικά, ήταν η δική του), ενώ δεύτερος χρησμός τον συμβούλευε να τραπεί σε φυγή όταν βασιλέας των Μήδων στεφθεί ένας «ημίονος» (δηλαδή νόθος, όπως ήταν ο Κύρος). Κατά τα λεγόμενα του Ηροδότου, ο Κροίσος παρερμήνευσε τους δύο χρησμούς, που προέλεγαν φανερά το τέλος του, και έχοντας εξασφαλίσει τη συμμαχία των Σπαρτιατών και των Αιγυπτίων εξεστράτευσε κατά των Περσών.
Η μάχη στην Πτερία, που ορισμένοι την ταυτίζουν με τη Χαττούσα, την αρχαία πρωτεύουσα του Χετταϊκού βασιλείου, οδήγησε στην ήττα και στην άτακτη οπισθοχώρηση του Κροίσου στην πρωτεύουσά του, τις Σάρδεις. Εκεί οχυρώθηκε περιμένοντας ενισχύσεις από τους συμμάχους του, που δεν έφθασαν ποτέ. Ο Κύρος αιφνιδίασε τον Κροίσο βαδίζοντας εναντίον της οχυρωμένης πρωτεύουσάς του, την οποία κατέλαβε έπειτα από σύντομη πολιορκία.
Το Τέλος[]
Για το τέλος του Κροίσου διαθέτουμε αντικρουόμενες εκδοχές:
- σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, που απηχεί Λυδικές πηγές, ο Κύρος τοποθέτησε το Λυδό βασιλέα στην πυρά, αλλά τελικά δεν τον έκαψε ζωντανό έπειτα από παρέμβαση του Απόλλωνα.
- Ο Βακχυλίδης αντίθετα αφηγείται ότι ο Κροίσος επιχείρησε να αυτοκτονήσει στην πυρά μαζί με την οικογένειά του, αλλά τον έσωσε η θεϊκή παρέμβαση του Δία και του Απόλλωνα, ο οποίος τον μετέφερε στη χώρα των Υπερβορείων.
- Η σκηνή στην πυρά, χωρίς να μπορεί κανείς να πει από ποια εκδοχή την έχουν εμπνευσθεί, εμφανίζεται σε έναν περίφημο αττικό ερυθρόμορφο αμφορέα του 490 - 480 π.Χ. που βρίσκεται στο Λούβρο, όπου ο Κροίσος κάνει σπονδή από μία φιάλη, ενώ ο δούλος Εύθυμος ανάβει τη πυρά.
- Διαφορετική εκδοχή παρουσιάζει ο Κτησίας, που αναφέρει ότι κατέφυγε στο ναό του Απόλλωνα, όπου τρεις φορές τον αλυσσόδεσε ο Πέρσης Οιβάρης και τρεις φορές τον ελευθέρωσε η θεϊκή παρέμβαση.
- Τέλος, ο Ξενοφών αποσιωπά εντελώς το επεισόδιο της πυράς και υποστηρίζει ότι ο Κροίσος ικέτευσε τον Κύρο για τη ζωή του ιδίου και της οικογένειάς του. Ο Πέρσης βασιλέας τον έκανε σύμβουλό του και κατόπιν ο Κροίσος τον υπηρέτησε χωρίς κακοβουλίες.
Σύμφωνα με λαϊκές φήμες ο Κροίσος καταδικάσθηκε σε θάνατο δια πυράς και ετοιμαζόταν να αποθάνει. Τότε ενθυμήθηκε τους λόγους του Σόλωνα και φώναξε τρεις φορές «Σόλων!». Ο Κύρος που τον άκουσε, ζήτησε να μάθει την σημασία αυτής της επίκλησης. Όταν ο Κροίσος διηγήθηκε την ιστορία του ο Κύρος συγκινήθηκε και του χάρισε τη ζωή και τον διατηρώντας τον ως σύμβουλο.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)