Science Wiki
Science Wiki
Advertisement

Κυκλάδες

Cyclades, Cyclads


Maps-Cyclades-02-goog

Κυκλάδες

Maps-Greece-Cyclades-01-goog

Κυκλάδες

Maps-Cyclades-goog

Κυκλάδες

Maps-Aegean-Palaelithic-goog

Αιγαίο Πέλαγος

Marble-Cyclades-01-goog

Κυκλαδική Εποχή
Figure in the schematic form of a woman.
Marble, Cyclades, Greece, around 2.800 BC.

- Μία συστάδα νήσων του Αιγαίου Πελάγους.

Ετυμολογία[]

Ikl Κυκλάδες Ikl
Δυτικές Κυκλάδες
(Ελένη),
(Μακρόνησος)
Cranae

(Κέα)
Ceos
Cythnos
Seriphos
Siphnos

Cimolos
Polyaegos
Antimelos
Melos

Pholegandros
Κεντρικές Κυκλάδες
Gyaros
Syros

Paros
(Αντίπαρος)
Oliaros
Antiparos
(Δεσποτικό)
Prepesindos

Ios
Sicinos
Ανατολικές Κυκλάδες
Andros
Tenos

Renia
Delos
Myconos

Naxos
Amorgos
Μικρές Κυκλάδες
Donoussa
(Ηράκλεια),
Onos
Schoenoussa
(Κάτω Κουφονήσι)
Pine
(Πάνω Κουφονήσι)
Phacoussa
(Κερία)
Ceros
Νότιες Κυκλάδες
ή Σαντορίνη,
Thera
Santorine
Therasia
Leuce

Anaphe
Astypalaea
Σύρνα
Seirena

Το όνομα τους δόθηκε από τους αρχαίους γεωγράφους εξ αιτίας της κυκλικής διάταξης γύρω από την ιερή νήσο Δήλο (γενέτειρα της θεάς Άρτεμιδας και του Απόλλωνα) σε αντιδιαστολή των υπολοίπων νήσων του Αιγαίου που τις αποκαλούσαν Σποράδες.

Ωστόσο, πιθανότατα η λέξη "Κυκλάς" σχετίζεται ετυμολογικά με την ονομασία του λαού Κύκλωπες καθώς και με το όνομα Κέκροψ.

Εισαγωγή[]

Η ονομασία περιλαμβάνει Αιγαιακές νήσους, σε μία θαλάσσια περιοχή που ορίζεται γενικά μεταξύ των 36ου και 38ου βόρειων παραλλήλων και μεταξύ των 24ου και 26ου ανατολικών μεσημβρινών.

Η διάταξη των νήσων είναι σε δύο παράλληλες ευθείες σε συνέχεια του Σουνίου και της Ευβοίας προσδίδοντας την επιμέρους διάκριση σε Δυτικές και Ανατολικές Κυκλάδες.

Δημογραφία[]

Σήμερα αποτελούν τον ομώνυμο νομό Κυκλάδων.

Ο συνολικός πληθυσμός του Νομού είναι 112.615 κάτοικοι (απογραφή 2001) και η έδρα του στην Ερμούπολη.

Μεγάλες Κυκλάδες[]

Στις Κυκλάδες ανήκουν οι εξής νήσοι, οι οποίες κατά σειρά μεγέθους είναι:

Μικρές Κυκλάδες (Παραναξίδες)[]

Έξι μικρές νησίδες μεταξύ Αμοργού και Νάξου, αποτελούν τις Μικρές Κυκλάδες.

Αυτά είναι:

Ιστορία[]

Οι νήσοι του συμπλέγματος των Κυκλάδων σηματοδοτούν λόγω θέσης και ιστορικής παρουσίας, την Αυγή του Ελληνικού Πολιτισμού.

Η ονομασία Κυκλάδες είναι γνωστή από την αρχαιότητα από πολλούς αρχαίους συγγραφείς όπως ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο Στράβωνας, ο Καλλίμαχος κ.α..

Σύμφωνα με την παράδοση πρώτοι κάτοικοι των Κυκλάδων ήταν οι Κάρες, οι Λέλεγες και οι Φοίνικες (δηλ. οι Αργείοι Φοίνικες).

Προϊστορία[]

Η αρχαιότερη εγκατάσταση ανθρώπων στις Κυκλάδες ανάγεται στο 9000 π.Χ., όπως δείχνει ο υπαίθριος οικισμός Μεσολιθικής Εποχής που ανακαλύφθηκε στην περιοχή "Μαρουλάς" της Κύθνου.

Ο οψιδιανός της Μήλου που βρέθηκε στο σπήλαιο Φράγχθι της Ερμιονίδας (ανατολική Πελοπόννησος) μαρτυρά την οργανωμένη παρουσία του ανθρώπου στις Κυκλάδες κατά την 8η χιλιετία π.Χ.

Στο Σάλιαγκο, μικρή νησίδα ανάμεσα στην Αντίπαρο και την Πάρο, ο οικισμός που βρέθηκε παρουσιάζει έναν ιδιόμορφο νησιωτικό πολιτισμό της νεότερης νεολιθικής εποχής (περίπου 4300-3900 π.Χ.) με ευρήματα πολύ μεγάλης σημασίας.

Στην Άνδρο, στο οροπέδιο "Στρόφιλα", εντοπίστηκε οικισμός της 4ης χιλιετίας π.Χ. -ο μεγαλύτερος νεολιθικός οικισμός του Αιγαίου- όπου ανακαλύφθηκαν οι παλαιότερες στην Ελλάδα βραχογραφίες.

Πρωτοκυκλαδική Εποχή[]

Από τα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ. και κατά τη διάρκεια της 3ης, παράλληλα με τον Πρωτομινωϊκό Πολιτισμό της Κρήτης και τον Πρωτοελλαδικό της ηπειρωτικής Ελλάδας, με αφετηρία την Κέα (οικισμός Κεφάλα, 3300 - 3200 π.Χ.) αναπτύχθηκε στις Κυκλάδες ένας πολιτισμός με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ο Κυκλαδικός Πολιτισμός, που άφησε παγκοσμίως ανεπανάληπτα καλλιτεχνικά δείγματα, με ιδιαίτερα ανάμεσά τους τα περίφημα κυκλαδικά ειδώλια. Ο πολιτισμός αυτός αναπτύχθηκε σε μικρές ανεξάρτητες κοινότητες συνυφασμένες με τη θάλασσα, καθώς οι νήσοι αφ' ενός δεν διέθεταν μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και αφ' ετέρου βρίσκονταν στο σταυροδρόμι των θαλάσσιων δρόμων ανάμεσα στη Μικρά Ασία, την Ελλάδα και την Κρήτη.

Τα Κυκλαδικά πλοία όργωναν τις θάλασσες και έρχονταν σε επαφή με τις περι-Αιγαίες περιοχές, ανταλλάσσοντας μαζί τους προϊόντα αλλά και πολιτιστικά στοιχεία.

Ο Κυκλαδικός Πολιτισμός, που κάλυψε όλη την εποχή του χαλκού (3200 - 1100 π.Χ.), διαιρείται σε τρεις μεγάλες περιόδους:

  • Πρωτοκυκλαδική Εποχή, (3200 - 2000 π.Χ.)
  • Μεσοκυκλαδική Εποχή, (2000 - 1650 π.Χ.)
  • Υστεροκυκλαδική Εποχή (1650 - 1100 π.Χ.)

Εμπλεκόμενοι Λαοί[]

Σύμφωνα με τον Θουκυδίδη, δημιουργοί του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού ήταν οι Κάρες και οι Λέλεγες.

Στην πρώτη φάση, οι οικίες κτίζονταν πάνω σε χαμηλούς λόφους για να προστατεύονται από τις πλημμύρες και τους εχθρούς, αραιά και χωρίς τείχη, και οι κάτοικοι ασχολούνταν με το αλιεία και την πειρατεία.

Στη δεύτερη φάση, η απάντηση της Μινωικής Κρήτης στις πειρατικές επιδρομές των Κυκλαδίων τούς αφαίρεσε τον έλεγχο των θαλασσών και τους ανάγκασε να αποσυρθούν στο εσωτερικό των νήσων, σε οχυρωμένους λόφους που προστατεύονταν από τείχη. Τα οικίες κτίζονταν το ένα κοντά στο άλλο και μόνο μικροί διάδρομοι αφήνονταν μεταξύ τους (Καστρί και Χαλανδριανή Σύρου, 'Αγιος Ανδρέας Σίφνου, Πάνορμος Νάξου, Δήλος).

Στην τρίτη φάση είναι καταφανής η επικυριαρχία της Μινωικής Κρήτης: όλοι σχεδόν οι οικισμοί, εκτός από αυτούς που βρίσκονταν σε μεγάλα νησιά με εύφορη ενδοχώρα, ήταν πάλι παραθαλάσσιοι και ανοχύρωτοι (Μήλος, Πάρος, Αμοργός, Θήρα) αποτελώντας πρόσφορους λιμένες για το Κρητικό εμπόριο.

Οι οικίες των Κυκλαδίων ήταν μικρές (με ένα ή δύο δωμάτια), χωρίς εστία, και οι στέγες τους ήταν ελαφρές, κατασκευασμένες από κλάδους, καλάμους και πατημένο πηλό. Το σχέδιο των οικιών προσαρμοζόταν στο χώρο που διέθεταν και έτσι ήταν άλλοτε ευθύγραμμα και άλλοτε καμπυλόγραμμα.

Πέριξ των οικισμών κτίστηκαν τα τείχη. Στουν πρόποδες των παρακείμενων λόφων δημιουργήθηκαν τα νεκροταφεία.

Τέχνη[]

Μνημειακή τέχνη δεν ανέπτυξαν οι Κυκλάδιοι, αλλά την καλλιτεχνική τους δραστηριότητα την βλέπουμε κυρίως στο πλήθος των μικρών έργων τέχνης που βρέθηκαν στους οικισμούς και στα νεκροταφεία (κτερίσματα): «τηγανοειδή» σκεύη που ακόμα δεν έχουν βρει ικανοποιητική ερμηνεία, «σαλτσιέρες», σκεύη από λευκό μάρμαρο, ζωόμορφα αγγεία. Οι Κυκλαδίτες διέπρεψαν στη μεταλλοτεχνία και τη μικροτεχνία (εργαλεία, ασημένιες περόνες, διαδήματα, περιδέραια). Όμως το κυριότερο δημιούργημα του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού είναι τα θαυμάσια μαρμάρινα ειδώλια, που η παραγωγή τους συνεχίστηκε χωρίς διακοπή ολόκληρη την τρίτη χιλιετία π.Χ. Στην αρχή απλοϊκά και σχηματικά, κατέληξαν σε υπέροχες πλαστικές δημιουργίες όπου αποδίδονται λεπτομέρειες του σώματος και χαρακτηριστικά του προσώπου. Τα περισσότερα παρουσιάζουν γυναικείες μορφές, μερικές φορές σε κατάσταση εγκυμοσύνης, μετωπικά και μόνο σε δύο διαστάσεις. Αργότερα, όταν οι τεχνίτες είχαν πια υποτάξει το υλικό τους και κινούνταν στις τρεις διαστάσεις του χώρου, έχουμε συμπλέγματα και εκπληκτικές δημιουργίες όπως τα περίφημα αγαλματίδια-σύμβολα του Πρωτοκυκλαδικού Πολιτισμού «Αρπιστής» και «Αυλητής» που ανακαλύφθηκαν στην Κέρο και σήμερα κοσμούν το Εθνικό Μουσείο της Αθήνας.

Κατά την επόμενη περίοδο του Κυκλαδικού Πολιτισμού, τη Μεσοκυκλαδική (2000-1650 π.Χ.), οι Κυκλάδες συνέχισαν να επηρεάζονται από τη μινωική θαλασσοκρατορία. Η έντονη αυτή επίδραση είναι εμφανέστατη στη Θήρα, όπου χτίστηκαν πολυώροφα σπίτια, στολισμένα με εκπληκτικές τοιχογραφίες (Ακρωτήρι). Οι οικισμοί συνεχίζουν να είναι παραθαλάσσιοι (Μήλος-Φυλακωπή ΙΙ, Πάρος-Παροικιά, Κέα-Αγία Ειρήνη, Θήρα, Θηρασιά, Δήλος, Τήνος, Σύρος, Σίφνος, Αμοργός), εξυπηρετώντας το εμπόριο μεταξύ της Κρήτης και της υπόλοιπης Ελλάδας. Η περίοδος αυτή, αφού έδωσε καλλιτεχνικά δημιουργήματα απαράμιλλης αξίας, διακόπηκε βίαια από την καταστροφική έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας γύρω στο 1650 π.Χ.

Κατά την Υστεροκυκλαδική περίοδο (1650-1100 π.Χ.) έχουμε την αιφνίδια εξαφάνιση του Μινωικού Πολιτισμού (τέλη του 16ου αιώνα), ίσως σαν επακόλουθο της έκρηξης του ηφαιστείου της Θήρας, οπότε την κρητική επικράτηση διαδέχτηκε η μυκηναϊκή. Οι πρώτοι μυκηναϊκοί εμπορικοί σταθμοί στις Κυκλάδες εμφανίστηκαν πριν το τέλος του 15ου π.Χ. αιώνα και στις αρχές του 14ου είχαν πλέον εξαπλωθεί στη Νάξο, τη Δήλο, την Κύθνο, τη Σέριφο, τη Μήλο (Φυλακωπή ΙΙΙ). Τρεις αιώνες αργότερα, η παρακμή του μυκηναϊκού κόσμου είχε τον αντίκτυπό της και στις Κυκλάδες και λίγο μετά το 1100 π.Χ. εγκαταλείφθηκαν και οι τελευταίες μυκηναϊκές ακροπόλεις.

Η εξοικείωση των Κυκλαδιτών με τη θάλασσα τούς έκανε ατρόμητους ναυτικούς. Τα λίγα αλλά εκλεκτά προϊόντα τους, γεωργικά, κτηνοτροφικά και βιοτεχνικά, μεταφέρονταν σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο, ενώ περιζήτητα ήταν τα ορυκτά των νησιών - ο χρυσός και ο άργυρος της Σίφνου, η κιμωλία γη και η κίσηρις (ελαφρόπετρα) της Μήλου, η μίλτος (ορυκτή κόκκινη βαφή) της Κέας.

Κλασσική Εποχή[]

Λίγο πριν την Ιωνική Επανάσταση ο Περσικός στόλος εμφανίζεται στο Αιγαίο και προκαλεί πανικό (500 π.Χ). Οι Δήλιοι για να σωθούν καταφεύγουν στην Τήνο, ενώ οι Νάξος καταστρέφεται από τους Πέρσες.

Στην συνέχεια οι Κυκλάδες εμπλέκονται στους Περσικούς Πολέμους. Μέχρι το 480 π.Χ. η Κυκλάδες παραμένουν υπό Περσική κατοχή. Στο Αρτεμίσιο μόνον οι Κείοι πολεμούν στο πλευρό των Ελλήνων και στην Σαλαμίνα παίρνουν μέρος οι Κείοι, Κύθνιοι, Σερίφιοι, Μήλιοι, Νάξιοι όπως και στις Πλαταιές.

Στην Δηλιακή Συμμαχία που ιδρύθηκε για να συνεχίσει τον αγώνα κατά των Περσών, οι Κυκλάδες συμμετέχουν ως ιδρυτικά μέλη. Όταν όμως η συμμαχία μετρέπεται σε ηγεμονία των Αθηνών, οι πόλεις άρχισαν δυσανασχετούν.

Η αποστασία της Νάξου οδήγησε στην πολιορκία και στην καταστροφή του νησιού από τους Αθηναίους, που με την πάροδο του χρόνου γίνονται διαρκώς σκληρότεροι.

Η καταπίεση θα αρχίσει από το 454 π.Χ. οπότε το ταμείο της συμμαχίας μεταφέρεται από την Δήλο στην Αθήνα. Το 444 Αθηναίοι κληρούχοι εγκαθίσταται στα πιο εύφορα μέρη της Άνδρου και της Νάξου και το 426 πολιορκείται η Μήλος που συμμάχησε με τη Σπάρτη. Το ίδιο έτος γίνεται η κάθαρση της Δήλου, ενώ λίγο αργότερα το 422 η Δήλιοι εκδιώκονται από την νήσο, που καταλαμβάνεται από τους Αθηναίους.

Με την ήττα το Αθηναίων στον Πελοποννησιακό Πόλεμο η κατάσταση για τους νησιώτες δεν άλλαξε κα πολύ, αφού η Σπαρτιατική κυριαρχία αποδείχθηκε βαρύτερη. Για αυτό όταν μετά τις νίκες των Αθηναίων ανασυστήθηκε η παλαιά συμμαχία, το 378 π.Χ., οι Κυκλάδιοι έλαβαν και πάλι μέρος σε αυτή.

Το 403 π.Χ. η Αθηναϊκή ισχύς καταπίπτει και οι Κυκλάδες εισέρχονται στην Σπαρτιατική σφαίρα επιρροής.

Το 376 π.Χ. ο Χαβρίας που συνόδευσε ως τον Πειραιά τα σιταγωγά που είχαν αποκλειστεί στον Γεραιστό και έπλευσε και απείλησε την Νάξο. Ο Πόλλις έσπευσε να βοηθήσει την πόλη και η ναυμαχία (Ναυμαχία της Νάξου) έγινε στο στενό μεταξύ Πάρου και Νάξου. Οι Αθηναίοι εεπέτυχαν μεγάλη νίκη (Σεπτέμβριος του 376 π.Χ.), η οποία εξασφάλισε την Αθηναϊκή θαλασσοκρατία σε όλο το Αιγαίο.

Στην συνέχεια, πολλές Κυκλαδικές νήσοι προσχώρησαν στη Αθηναϊκή συμμαχία.

Το 364 π.Χ. Θηβαϊκός στόλος υπό τον Επαμεινώνδα οδήγησε τις περισσότερες Κυκλάδες στην Θηβαϊκή συμμαχία.

Τον Μάρτιο του 363 π.Χ. ο Χαβρίας επαναφέρει Κέα, Νάξο και λοιπές Κυκλάδες στην Αθηναϊκή Συμμαχία.

Ίσως το φθινόπωρο του 363 π.Χ. οι Θηβαΐζοντες επιστρέφουν στην Κέα και καταλαμβάνουν την εξουσία στην νήσο

Τον Ιούνιο του 362 π.Χ. επανέρχεται Αθηναϊκός στόλος υπό τον Αριστοφώνα και ανακαταλαμβάνει την Κέα.

Με την εμφάνιση των Μακεδόνων η κατάσταση θα αλλάξει και στους αγώνες των Επίγονων μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου, οι Κυκλάδες αλλάζουν συχνά κυρίαρχο ανάλογα με τον ισχυρό της κάθε περιόδου.

Μετά τη διάλυση της Β' Αθηναϊκής Συμμαχίας οι Κυκλάδες απέκτησαν την αυτονομία τους. Το 313 π.Χ. δημιουργήθηκε το Κοινόν των Νησιωτών, ένα είδος ομοσπονδίας με έδρα αρχικά τη Δήλο και αργότερα την Τήνο, που σήμανε την έναρξη μιας νέας περιόδου ακμής των Κυκλάδων. Η κοσμοπολίτικη Δήλος γνωρίζει μεγάλη οικονομική ανάπτυξη, όπως και η Τήνος. Από την εποχή αυτή προέρχονται και οι «πύργοι» (παρατηρητήρια-φρυκτωρίες) που βρέθηκαν στα νησιά: ο Πύργος του Αγίου Πέτρου στην Άνδρο, της Αγίας Τριάδας στην Αμοργό, της Αγίας Μαρίνας στην Κέα, του Χειμάρρου στη Νάξο. Η καλλιτεχνική άνθηση που ακολούθησε ήταν εξαιρετικά σημαντική, με κορυφαία δείγματα την Αφροδίτη της Μήλου, τον Ερμή της Άνδρου και τα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες της Δήλου.

Ελληνιστική Εποχή[]

Οι ηγεμόνες των ελληνιστικών κρατών στολίζουν τη Δήλο με νέα μεγάλα κτήρια, ενώ η εμφάνιση των Ρωμαίων ευνοεί ακόμα περισσότερο το νησί. Το 167 π.Χ. κηρύσσεται ελεύθερο λιμάνι για να πλήξει το εμπόριο της Ρόδου που είχε περάσει στο στρατόπεδο των Μακεδόνων, εχθρών των Ρωμαίων.

Τον επόμενο χρόνο το νησί παραχωρείται στους Αθηναίους, ενώ οι κάτοικοι του διώχνονται και πάλι και καταφεύγουν στην Αχαία. Οι Αθηναίοι εγκαθιστούν κληρούχους και αρχίζει μια νέα περίοδος ακμής του νησιού, κυρίως μετά την καταστροφή της Κορίνθου από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ.

Η Δήλος γίνεται τότε η μοναδική αγορά χαλκού, μύρων και δούλων. Έμποροι από όλα τα μέρη του αρχαίου κόσμου συναντώνται στις τέσσερις αγορές του νησιού, γύρω από το Ιερό του Απόλλωνα. Η καταστροφή όμως δεν θα αργήσει να έρθει : το 88 π.Χ. ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης, σε πόλεμο με τους Ρωμαίους, θα καταστρέψει το νησί επειδή αρνήθηκε να συμμαχήσει μαζί του εναντίον των Ρωμαίων.

Είκοσι χιλιάδες κάτοικοι του νησιού θα σφαγούν, ενώ οι υπόλοιποι εγκατέλειψαν το νησί. Λίγο αργότερα, το 69 π.Χ. οι πειρατές θα αφανίσουν ότι είχε μείνει όρθιο στο νησί.

Κατά τους επόμενους αιώνες οι Κυκλάδες έγιναν αντικείμενο διεκδίκησης των Μακεδόνων, των επιγόνων του Μ. Αλεξάνδρου και των Ρωμαίων, αλλάζοντας κυρίαρχο ανάλογα με τον ισχυρό της κάθε περιόδου.

Ενώ όμως όλα τα νησιά άρχιζαν να παρακμάζουν, η Δήλος γνώρισε μια νέα άνθηση. Οι ηγεμόνες των ελληνιστικών κρατών την κόσμησαν με νέα μεγάλα κτήρια, ενώ η εμφάνιση των Ρωμαίων ευνόησε ακόμα περισσότερο την νήσο.

Ρωμαϊκή Εποχή[]

Στα πρώτα μεταχριστιανικά χρόνια πολλές από τις Κυκλάδες είχαν πια ερημωθεί και χρησιμοποιούντο ως τόποι εξορίας επιφανών Ρωμαίων που έπεφταν σε δυσμένεια. Την εποχή του Στράβωνα, αξιόλογες ήταν ακόμα η 'Ανδρος, η Νάξος, η Πάρος και η Τήνος, όπου υπήρχε μεγάλη πόλη και αξιόλογο Ιερό του Ποσειδώνα. Στην Κέα υπήρχαν πλέον μόνο δύο πόλεις, η Καρθαία και η Ιουλίς, με τις οποίες είχαν συγχωνευτεί οι άλλες δύο (Κορησσία και Ποιήεσσα). Ο χριστιανισμός φαίνεται ότι άργησε να επικρατήσει στις Κυκλάδες. Οι Θεοί του Ελληνικού Δωδεκάθεου, μαζί με τους νέους που ήρθαν από την Ανατολή και την Αίγυπτο (Μίθρας στην Θήρα, Ίσις, Όσιρις, Ανούβις, Σάραπις στη Δήλο, Πάρο, Νάξο, 'Ανδρο) εξακολούθησαν να λατρεύονται πολλούς αιώνες μετά την εμφάνιση του Χριστού. Πρώτη η 'Ανδρος απέκτησε επίσκοπο τον Ζωϊλο, όπως μαθαίνουμε από τα πρακτικά της συνόδου της Αλεξάνδρειας, το 362 μ.Χ.

Οι Κατακόμβες της Μήλου, που χρησιμοποιήθηκαν από τα τέλη του 2ου μέχρι τον 5ο αιώνα ως κοιμητήριο, τόπος λατρείας και άσυλο των χριστιανών, είναι το σπουδαιότερο, με παγκόσμια σημασία, μνημείο αυτής της περιόδου.

Με την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης (330 μ.Χ.) οι Κυκλάδες έγιναν μαζί με τα άλλα νησιά του Αιγαίου επαρχία του Ανατολικού Ρωμαϊκού Κράτους. Σύμφωνα με την παράδοση, ο ίδιος ο Μ. Κωνσταντίνος ανήγειρε στην Πάρο τον ναό της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής, ένα από τα σπουδαιότερα παλαιοχριστιανικά μνημεία του ελλαδικού χώρου. Μέσα στο πλαίσιο της βυζαντινής αυτοκρατορίας οι Κυκλάδες συνέχισαν την ιστορία τους δίνοντας θαυμάσια μνημεία του βυζαντινού πολιτισμού, αριστουργηματικές βυζαντινές εικόνες και υπέροχες εκκλησίες (έξοχο δείγμα η Παναγία η Πρωτόθρονος στη Νάξο με το σύνθρονο του 9ου/10ου αιώνα). Τον 10ο αιώνα οι Κυκλάδες εντάχθηκαν στο Θέμα του Αιγαίου. Όλους αυτούς τους αιώνες, οι πολλαπλές επιθέσεις πειρατών, κυρίως Αράβων, αποτέλεσαν τη μεγαλύτερη αιτία δεινών για τα νησιά.

Φραγκοκρατία[]

Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, το 1204, τα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων περιήλθαν στους Ενετούς. Οι αδελφοί Γκίζι κατέλαβαν την Τήνο, τη Μύκονο, τη Σέριφο, την Κέα, την Αμοργό, ενώ ο Μάρκος Σανούδος κατέλαβε τη Νάξο, την Πάρο, την Αντίπαρο, τη Μήλο, την Κίμωλο, τη Σίφνο, την Κύθνο, τη Φολέγανδρο, την Ανάφη, την Ίο, τη Θήρα. Το 1207 ο Μ. Σανούδος ίδρυσε το Δουκάτο του Αιγαίου ή της Νάξου, με πρωτεύουσα τη Νάξο, και το 1208 ο πάπας Ιννοκέντιος Γ’ ίδρυσε την καθολική Επισκοπή Νάξου. Οι συνθήκες της ζωής διαμορφώθηκαν με βάση το φεουδαρχικό δίκαιο, με διαφορές βέβαια από νησί σε νησί. Οι καθολικού δόγματος φεουδάρχες και άρχοντες εγκαθίσταντο στα κάστρα και οι συμπαγείς μάζες του ντόπιου ορθόδοξου πληθυσμού έμεναν στους οικισμούς δίπλα στα κάστρα ή στα χωριά. Η μακρά περίοδος της ενετικής κατοχής είχε σαν αποτέλεσμα οι κάτοικοι ορισμένων νησιών να δεχτούν το καθολικό δόγμα. Έτσι, στην Τήνο, τη Σύρο, τη Νάξο και τη Σαντορίνη αναπτύχθηκε μια πλούσια καθολική παράδοση, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Το Δουκάτο της Νάξου υπήρξε το σταθερότερο δημιούργημα της φραγκοκρατίας στην Ελλάδα: υπό τους Σανούδους και αργότερα υπό τους Κρίσπι παρέμεινε ισχυρό ακόμα και μετά την πτώση της λατινικής αυτοκρατορίας της Κωνσταντινούπολης, δεν καταλύθηκε ποτέ από την αναγεννημένη βυζαντινή αυτοκρατορία και επέζησε για σχεδόν εκατό χρόνια μετά την κατάληψη της Πόλης από τους Τούρκους. Το 1537, οι γαλέρες του σουλτάνου με στόλαρχο τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα κατέλαβαν τα περισσότερα νησιά. Οι Κρίσπι διατηρήθηκαν από τον σουλτάνο ως φόρου υποτελείς άρχοντες του Δουκάτου μέχρι το 1566, οπότε ο τουρκικός στόλος κατέλυσε οριστικά το Δουκάτο. Μόνο η Τήνος έμεινε ενετική, για να περιέλθει στους Τούρκους δύο αιώνες αργότερα.

Τουρκοκρατία[]

Το 1766 οι Κυκλάδες καταλαμβάνονται από τους Τούρκους. Ο σουλτάνος Σελίμ Β’ τα δώρισε αρχικά στον Εβραίο Μιχαήλ Ναζή και μετά τον θάνατο του τελευταίου προσαρτήθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Κάθε νησί αποτελούσε τότε μια μικρή αυτόνομη κοινότητα με άρχοντες τους Επιτρόπους που είχαν εξουσία δικαστική, εισέπρατταν τους φόρους κ.λ.π.

Πολλά νησιά τότε άρχισαν να πλουτίζουν από την ναυτιλία και το εμπόριο και να ευημερούν. Με τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1770, παρακινημένα από την Αικατερίνη Β’ και τον Ορλώφ, πολλά νησιά ξεσηκώθηκαν.

Η ρωσοτουρκική συνθήκη του Κιουτσούκ – Καϊναρτζή (1774) εξασφάλισε πολλά προνόμια για την ναυτιλία και το εμπόριο των νησιωτών, που σιγά – σιγά πλούτισαν τόσο, ώστε να βοηθήσουν αποτελεσματικά με χρήματα και πλοία τον αγώνα για την απελευθέρωση, που ξέσπασε το 1821.

Υποσημειώσεις[]

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Βιβλιογραφία[]

  • Αγριαντώνη Χ., Φενερλή Α. 1999: Ερμούπολη – Σύρος. Ιστορικό Οδοιπορικό, Αθήνα.
  • Barber R.L.N. 1994: Οι Κυκλάδες στην Εποχή του Χαλκού, (μτφρ.: Ο. Χατζηαναστασίου) Αθήνα (Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος).
  • Δανέζης, Ι.Μ. 2001: Σαντορίνη, Θήρα, Θηρασία, Ασπρονήσι, Ηφαίστεια, Αθήνα (Αδάμ).
  • Θεοδώρου Ν. 1995: Πάρος. Το γραφικό νησί του Αιγαίου, Αθήνα.
  • Μαραγκού Λ. 1990: Κυκλαδικός Πολιτισμός: η Νάξος στην 3η π.Χ. χιλιετία, Αθήνα.
  • Treuil, R. – Darcque, P. – Poursat, J.C. – Touchais, G. 1996: Οι πολιτισμοί του Αιγαίου κατά τη Νεολιθική και την Εποχή του Χαλκού, Αθήνα.
  • Τζαβάρας Ξ. 2005: Συμβολή στην μελέτη του νιώτικου ιδιώματος, Ίος (Δήμος Ιητών).
  • Φλωράκης Α. 1971: Τήνος – Λαϊκός Πολιτισμός, Αθήνα.
  • Φραγκούλη Δ. 2002: Νιώτικη κοινωνία (Εικόνες του χθες και του σήμερα), Αθήνα (Ελληνικά Γράμματα).

Ιστογραφία[]


Ikl Κίνδυνοι ΧρήσηςIkl

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.



Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

IonnKorr-System-00-goog



>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)


Advertisement