Διάθλασις
- Ένα Οπτικό Φαινόμενο.
Περιγραφή[]
Διάθλαση ονομάζεται το οπτικό Φυσικό Φαινόμενο της αλλαγής διεύθυνσης των φωτεινών ακτίνων κατά τη μετάβασή τους απο ένα μέσο με δείκτη διάθλασης n σε ένα μέσο με δείκτη διάθλασης n'≠n.
Για κάθε γωνία πρόσπτωσης αντιστοιχεί μια καθορισμένη γωνία διάθλασης που την καθορίζει ένας συντελεστής, ο δείκτης διάθλασης, του νόμου διάθλασης. Ο δείκτης διάθλασης ουσιαστικά χαρακτηρίζει το μέτρο της εκτροπής που υφίσταται μια φωτεινή ακτίνα η οποία μεταβαίνει από ένα οπτικό μέσο σε ένα άλλο. Ορίζεται ως ο λόγος της ταχύτητας του φωτός στο κενό προς την ταχύτητά του όταν διέρχεται από το υπό εξέταση οπτικό μέσο: .
Το φαινόμενο της διάθλασης λοιπόν, οφείλεται στη διαφορετική ταχύτητα διάδοσης του φωτεινού κύματος (των φωτονίων) η οποία εξαρτάται απο το μέσο στο οποίο διαδίδεται το κύμα.
Νόμος Διάθλασης[]
- Η προσπίπτουσα και η διαθλώμενη ακτίνα καθώς και η κάθετος προς την διαχωριστική επιφάνεια στο σημείο πρόσπτωσης, βρίσκονται όλες στο ίδιο επίπεδο.
- Η σχέση που συνδέει τη γωνία πρόσπτωσης με τη γωνία διάθλασης ως προς την κάθετο στη διαχωριστική επιφάνεια καλείται Νόμος Snell.
-
- or
-
Από το πείραμα αλλά και από τον Νόμο του Snell συνάγεται πως όταν μια φωτεινή ακτίνα μεταβαίνει από ένα "αραιό" οπτικό μέσο, στο οποίο η ταχύτητα του φωτός είναι υψηλή, σε ένα οπτικό μέσο "πυκνότερο", στο οποίο η ταχύτητα του φωτός είναι μικρότερη, τότε η γωνία διάθλασης , είναι μικρότερη από τη γωνία πρόσπτωσης (). Αυτό σημαίνει ότι η διαθλώμενη ακτίνα πλησιάζει την κάθετο προς τη διαχωριστική επιφάνεια στο σημείο πρόσπτωσης. Αντίθετα, όταν η φωτεινή ακτίνα μεταβαίνει από ένα "πυκνό" οπτικό μέσο σε ένα "αραιότερο", η γωνία διάθλασης είναι μεγαλύτερη από τη γωνία πρόσπτωσης (), δηλαδή η φωτεινή ακτίνα απομακρύνεται από την κάθετο.
Όταν η φωτεινή ακτίνα προέρχεται από υλικό με μεγάλο δείκτη διάθλασης και προσπίπτει σε υλικό με μικρό δείκτη διάθλασης σχηματίζοντας μεγάλη γωνία, τότε δε γίνεται διάθλαση, αλλά ολική ανάκλαση .
- Ο νόμος της διάθλασης προκύπτει γεωμετρικά και από την αρχή του ελάχιστου χρόνου ή αρχή Fermat, σύμφωνα με την οποία η διαδρομή που ακολουθεί το φως σε ένα μέσο για να μεταβεί από ένα σημείο του σε ένα άλλο, είναι εκείνη για την οποία απαιτείται ο μικρότερος δυνατός χρόνος.
- Κατά τη μετάβαση μιας μονοχρωματικής φωτεινής ακτίνας από ένα οπτικό μέσο σε ένα άλλο, η συχνότητά της, ν, παραμένει σταθερή. Συνέπεια αυτού αλλά και του γεγονότος ότι η ταχύτητά της, υ, μεταβάλλεται, είναι η μεταβολή του μήκους κύματος , λ, όπως προκύπτει από το Θεμελιώδη Νόμο της Κυματικής
- .
Ταξινομία[]
Ο όρος διάθλαση αναφέρεται επίσης και σε άλλες περιπτώσεις όπως στις:
- Γήινη Διάθλαση που συμβαίνει στην Ατμόσφαιρα της Γης και
- Αστρονομική Διάθλαση που παρατηρείται στις αστρονομικές παρατηρήσεις.
Εφαρμογές[]
Στο φαινόμενο της διάθλασης οφείλονται πολλά οπτικά φαινόμενα και ψευδαισθήσεις.
- Για παράδειγμα, αν κοιτάξουμε ένα μολύβι το οποίο είναι βυθισμένο στο νερό, έχουμε την αίσθηση πως είναι σπασμένο.
- Το φαινόμενο από την επιφάνεια βάθος των πηγαδιών, της θάλασσας κλπ. είναι πολύ μικρότερο από το πραγματικό.
- Στο φαινόμενο της διάθλασης οφείλονται και οι αντικατοπτρισμοί που παρατηρούνται στην έρημο αλλά και στους ασφαλτοστρωμένους δρόμους τις θερμές ημέρες του θέρους.
- Τη στιγμή που ένας παρατηρητής κοιτάζει τον Ήλιο να δύει, αυτός στην πραγματικότητα βρίσκεται κάτω από τη γραμμή του ορίζοντα. Αυτό συμβαίνει διότι η πυκνότητα της ατμόσφαιρας αυξάνεται καθώς πλησιάζουμε προς την επιφάνεια της Γης και αυτό έχει ως συνέπεια το φως να διαθλάται και να διαγράφει καμπύλη τροχιά.
- Η ανάλυση του φωτός από τα πρίσματα οφείλεται στην διάθλαση και στην εξάρτηση του δείκτη διάθλασης από το μήκος κύματος της προσπίπτουσας ακτινοβολίας.
- Ο σχηματισμός του ουράνιου τόξου οφείλεται στην διάθλαση και την ανάκλαση του ηλιακού φωτός από τα υδροσταγονίδια της βροχής.
To παράδειγμα του καλού ψαρά: Πού πραγματικά βρίσκεται το ψάρι;
Ένας έμπειρος ψαράς γνωρίζει ότι όταν θέλει να αλιεύσει ένα ψάρι που βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια του νερού, θα πρέπει να το στοχεύσει λίγο χαμηλότερα από τη θέση που το βλέπει, διότι το ψάρι φαίνεται:
- αφ' ενός μεν μεγαλύτερο
- αφ' ετέρου πλησιέστερα στην επιφάνεια.
Αυτή η φαινόμενη μεγέθυνση και ανύψωση οφείλεται στο γεγονός ότι καθώς το φως εξέρχεται από το νερό προς τον αραιότερο οπτικά αέρα, φαίνεται να προέρχεται από σημείο που είναι πιο κοντά στην επιφάνεια.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Physics for scientists & engineers R.A Serway, Λ.Κ. Ρεσβάνης, Αθήνα, Σ. Αθανασόπουλος - Σ. Παπαδάμης, c1990
- Πανεπιστημιακή φυσική H.D. Young, E. Αναστασάκης, Αθήνα, Παπαζήσης, c1994, ISBN: 9600210675 και 9600210888
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)