Λάμψακος
Lampsacos, Πιτύεια, Πιτυούσσα
Μάχη Γρανικού Ποταμού
Μυσία
Φρυγία
Ελλήσποντος
Τένεδος
Ίμβρος
Σαμοθράκη
Ροδίος Ποταμός
Σκάμανδρος Ποταμός
Σατνιόεις Ποταμός
Τρωάδα
Λέσβος
Ελλήσποντος
- Μία ιστορική πόλη της Μυσίας.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Λάμψακος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "[[]]".
Ίδρυση[]
Ο χρόνος ίδρυσής της είναι άγνωστος.
Γεωγραφία[]
Η ακριβής θέση της είναι:
Ιστορία[]
Το παλαιότερο όνομά της ήταν Πιτύεια (ή Πιτυούσα) και με αυτό την αναφέρει ο Όμηρος.
Αυτό υποδηλώνει, προφανώς, την κατοχή της ή και την ίδρυσή της από τους Θράκες Παίτους.
Σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, οι Έλληνες εγκαταστάθηκαν στην Πιτυούσα, πόλη των Βεβρύκων, έχοντας τη συγκατάθεση του βασιλέα τους Μάνδρωνος. Αργότερα οι Βέβρυκες, αποφάσισαν να επιτεθούν στους νέους εποίκους αλλά οι τελευταίοι ειδοποιήθηκαν εγκαίρως από τη Λαμψάκη, κόρη του βασιλέα, και κατέλαβαν την πόλη. Για να την τιμήσουν μετονόμασαν την πόλη σε Λάμψακο και η ίδια λατρεύθηκε ως θεά.
Κατά μία άλλη, λιγότερο διαδεδομένη, μυθολογική ετυμολογία, η πόλη έλαβε το όνομά της από μία λάμψη φωτός που οδήγησε τους αποίκους στη νέα θέση.
Αρχαϊκή Εποχή[]
H Λάμψακος ήταν αρχαία ελληνική αποικία των Φωκαέων, κτισμένη σε στρατηγική θέση στις ακτές του Ελλήσποντου στη βόρεια Τρωάδα.
Ως χρονολογία ίδρυσης της ελληνικής αποικίας παραδίδεται το έτος 654/653 π.Χ. και ως τόπος καταγωγής των αποίκων η ιωνική Φώκαια. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί ο Στράβων που θεωρεί λανθασμένα τη Λάμψακο Μιλησιακή αποικία.
το ότι η Φώκαια ήταν η μητρόπολη της Λαμψάκου στοιχειοθετείται τόσο από επιγραφικές μαρτυρίες όσο και από ημερολογιακές ιδιαιτερότητες, κοινές στις δύο πόλεις. Επιγραφικά βεβαιώνεται ότι οι Λαμψακηνοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους αδελφούς με τους Μασσαλιώτες, τους κατοίκους δηλαδή μιας αποικίας της Φώκαιας.
Έχασε την ανεξαρτησία της τον 6ο αιώνα π.Χ. από τους Λυδούς Οι Λαμψακηνοί αιχμαλώτισαν τον Μιλτιάδη του πρεσβύτερου, πρωτεργάτη του αποικισμού της Θρακικής Χερσονήσου. Σύντομα όμως τον άφησαν ελεύθερο, κατόπιν διαταγής του βασιλέα των Λυδών Κροίσου, όπως παραδίδει ο Ηρόδοτος.
Το περιστατικό αυτό βεβαιώνει ότι η Λάμψακος την περίοδο αυτή (560-546 π.Χ.) ανήκε στο Λυδικό κράτος, όπως όλες οι μικρασιατικές ελληνικές πόλεις.
Η λυδική κυριαρχία τελείωσε με την κατάληψη των Σάρδεων από τους Πέρσες το 546 π.Χ.
Λίγο αργότερα η Λάμψακος περιείλθε στην κυριαρχία της Περσικής Αυτοκρατορίας, η διάρκεια της οποίας διακόπηκε για σύντομο μόνο διάστημα κατά τους χρόνους της Ιωνικής Eπανάστασης (499 - 494 π.Χ.), στην οποία συμμετείχε. Σύντομα η πόλη ανακαταλήφθηκε (498/497 π.Χ.) από τον περσικό στρατό μαζί με άλλες πόλεις του Ελλησπόντου.
Κλασσική Εποχή[]
Το 464 π.Χ. η Λάμψακος, που φημιζόταν για τοην παραγωγή οίνου, δόθηκε μαζί με τη Μαγνησία και το Μυούντα «εις οίνον, άρτον και όψον» από τον Αρταξέρξη στον εξόριστο Θεμιστοκλή.
Μετά τη λήξη των Περσικών πολέμων η Λαμψάκος περιήλθε στον έλεγχο των Αθηναίων και εντάχθηκε στη Δηλιακή Συμμαχία, έχοντας την υποχρέωση να συνεισφέρει δώδεκα τάλαντα στο ταμείο γεγονός που μαρτυρεί και την ευημερία της πόλης.
Μέχρι τη Σικελική Εκστρατεία (415 - 413 π.Χ.) η Λάμψακος έμεινε πιστή στην 1η Αθηναϊκή Συμμαχία. Στα τελευταία όμως έτη του Πελοποννησιακού πολέμου τον έλεγχο της πόλης διεκδικούσαν και οι Σπαρτιάτες, στην προσπάθειά τους να αποσπάσουν από τους Αθηναίους τις θέσεις εκείνες που διασφάλιζαν τον έλεγχο της περιοχής των Δύο Πορθμών.
Εξασθένισε μετά από την επανάσταση που πραγματοποίησε το 411 π.Χ. κατά των Αθηναίων.
Το 410 π.Χ. κυριεύθηκε από τους Αθηναίους. Όμως η Αθηναϊκή κυριαρχία δεν διατηρήθηκε επί μακρόν.
Το 405 π.Χ. ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Λύσανδρος κατέλαβε τη Λάμψακο, ο Λύσανδρος, λίγο πριν από τη ναυμαχία στους "Αιγός ποταμούς", εξασφαλίζοντας ένα στρατηγικό λιμένα για τον Σπαρτιατικό στόλο.
Η πλεονεκτική θέση των Σπαρτιατών έναντι του Αθηναϊκού στόλου υπήρξε αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση της ναυμαχίας στους Αιγός ποταμών, που σήμανε την ήττα των Αθηναίων και το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου.
Τα νομίσματα που έκοψε κατά τον 4ο αιώνα δείχνουν μία ακμάζουσα πόλη.
Η Λάμψακος παρέμεινε Σπαρτιατική κτήση μέχρι το 386 π.Χ.
Τότε, με την Ανταλκίδειο Ειρήνη επανήλθε υπό την Περσική κυριαρχία.
Ο Φιλίσκος πολιόρκησε Λάμψακο (θέρος - φθινόπωρο 368) και την κατέλαβε.
Υπήρξε μια σύντομη μόνο ανατροπή κατά τη διάρκεια του Συμμαχικού Πολέμου (357-355 π.Χ.), όταν καταλήφθηκε και λαφυραγωγήθηκε από τον Αθηναίο στρατηγό Χάρητα.
Μακεδονική Εποχή[]
Η Περσική κυριαρχία διήρκεσε μέχρι την άφιξη του Αλεξάνδρου στην Μυσία το 334 π.Χ.
Ο Μακεδόνας βασιλέας αποδέχθηκε την υποταγή της Λαμψάκου και λίγο αργότερα ίδρυσε εκεί νομισματοκοπείο, ενισχύοντας την σημαίνουσα θέση της στην περιοχή.
Ο θάνατος του Αλεξάνδρου το 323 π.Χ. σηματοδότησε μια ταραγμένη εποχή διαρκών ανακατατάξεων.
Ελληνιστική Εποχή[]
Από το 310 π.Χ. η πόλη συμμετείχε στο Kοινό των Ιλιέων, με έδρα το ιερό της Αθηνάς στο Ίλιο, και είχε συνάψει συμπολιτεία με το Ίλιο. Ανήκε στα ιδρυτικά μέλη και τα επιγραφικά κείμενα βεβαιώνουν τη συμμετοχή της στο Kοινό μέχρι τον 1ο αι. μ.X.
Στην Ελληνιστική Εποχή που ακολούθησαν η Λάμψακος περιήλθε διαδοχικά χωρίς να προβάλλει αντίσταση στην κυριαρχία διαφορετικών διαδόχων
Από τον Αντίγονο Μονόφθαλμο περιήλθε το 302 π.Χ. στην κατοχή του Λυσιμάχου, κατόπιν περιήλθε υπό τον έλεγχο του Δημητρίου και το 295/294 π.Χ. την υπέταξε και πάλι ο Λυσίμαχος.
Το 281 π.Χ. μετά την μάχη στο Κυροπέδιο, περιήλθε στην Ελληνιστική Συρία (Σελευκίδες), η οποία όμως άσκησε ένα χαλαρό διοικητικό έλεγχο.
Το 227/226 π.Χ. περιήλθε στην Ελληνιστική Μυσία ( Ατταλίδες) μαζί με τις υπόλοιπες Μικρασιατικές πόλεις της περιοχής.
Ακόμη και όταν οι Σελευκίδες ανέκτησαν τα ερείσματά τους στη Μικρά Ασία με τη δράση του Αχαιού (223 - 220 π.Χ.) στην εποχή του Αντιόχου Γ', η Λάμψακος παρέμεινε στην Περγαμηνή συμμαχία, αντιστεκόμενη σθεναρά στις απαιτήσεις του Σελευκίδη βασιλέα.
Ακολούθως συντάχθηκε με τη Ρώμη γεγονός που συνετέλεσε στην μεταγενέστερη διατήρηση της αυτονομίας της.
Με την ειρήνη της Απάμειας (188 π.Χ.), που καθόρισε τις σφαίρες επιρροής στη Μικρά Ασία, εξασφαλίστηκε η αυτονομία της Λαμψάκου εντός όμως του κράτους της Ελληνιστική Μυσία.
Αυτόνομη παρέμεινε μέχρι την ίδρυση της Ρωμαϊκής επαρχίας Ασίας το 129 π.Χ., με εξαίρεση μία μικρή μόνο διακοπή το 170 π.Χ., όταν καταλήφθηκε από το βασιλέα της Μακεδονίας Περσέα.
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Σε αντίθεση με την Κύζικο, δεν μπόρεσε κατά τον 3ο Μιθριδατικό Πόλεμο να αντισταθεί στο Μιθριδάτη ΣΤ', ο οποίος την κατέλαβε το 73 π.Χ. μαζί με το γειτονικό Πάριο.
Ως πόλη της Ρωμαικής Ασίας, η Λάμψακος παρέμεινε ένα ακμάζον εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο, στην οικονομική δραστηριότητα του οποίου έπαιζαν σημαντικό ρόλο οι εκεί εγκατεστημένοι Ρωμαίοι έμποροι.
Η Λάμψακος κατά την περίοδο αυτή γνώρισε μεγάλη ακμή, όπως μαρτυρούν τα άφθονα νομίσματά της, οι διασωθέντες "Λαμψακηνοί στατήρες".
Το 42 - 41 π.Χ., μετά το θάνατο του Καίσαρα, δέχθηκε ταυτόχρονα με το γειτονικό Πάριο Ρωμαίους αποίκους. Η Ρωμαϊκή παροικία όμως της Λαμψάκου εγκαταλείφθηκε γρήγορα, σε αντίθεση με εκείνη του Παρίου, που ανανεώθηκε επί Αδριανού (117 - 138 μ.Χ.).
Μέχρι την εποχή του Αυγούστου η πόλη συνέχιζε να είναι σημαντικό κέντρο της περιοχής με ακμάζουσα οικονομία.
Παρ' όλο που το νομισματοκοπείο της εξέδιδε νομίσματα μέχρι την εποχή του Γαλληινού (253 - 268 μ.Χ.), δεν υπάρχουν πληροφορίες από τον 1ο έως τον 3ο αιώνα μ.Χ..
Στο τέλος των Αυτοκρατορικών χρόνων ο πληθυσμός της Λαμψάκου είχε μειωθεί ήδη τόσο πολύ που η άλλοτε ανεπτυγμένη πόλη μετατράπηκε σε απλή κώμη.
Βυζαντινή Εποχή[]
Τον 4ο αιώνα, επί Κωνσταντίου (337 - 361 μ.Χ.), ισοπεδώθηκαν με διαταγή του αυτοκράτορα όλοι οι αρχαίοι ναοί που σώζονταν μέχρι τότε.
Με την επικράτηση του χριστιανισμού η Λάμψακος έγινε έδρα επισκόπου
Οθωμανική Εποχή[]
Το 1296 περιήλθε στην Τουρκική κυριαρχία, αλλά διατήρησε το αρχαίο τοπωνύμιο (τουρκική ονομασία Lapseki).
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Ηγεμόνες Μυσίας
- Πόλεις Μυσίας
- Μικρά Ασία
- Μυσία
- Μυσοί
- Τευθρανία
- Ελλησποντιακή Φρυγία
- Τρωάδα
- Ελληνιστική Μυσία
- Κολωνές
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)