Λήμνος
Θάσος
Λήμνος
Αλόννησος (Χρύση)
Σαμοθράκη
Ίμβρος
Λαγούσα
Τένεδος
- Mία Νήσος του Αιγαίου Πελάγους.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Λήμνος" σχετίζεται ενδεχομένως ετυμολογικά, με τις λέξεις :
Γεωγραφία[]
Μορφολογία[]
Τα σημαντικότερα όρη της είναι:
Δημογραφία[]
Οικονομία[]
Ιστορία[]
Μυκηναϊκή Εποχή[]
Η ανάπτυξη της μεταλλουργίας από τους παλαιότατους κατοίκους της νήσου αποδόθηκε στο Ήφαιστο.
Σύμφωνα με το μύθο ο Δίας, μετά από διαπληκτισμό με την Ήρα, εκσφενδόνισε από τον Όλυμπο τον Ήφαιστο, καθώς αυτός υπερασπίσθηκε την μητέρα του, με αποτέλεσμα να πέσει στη Λήμνο και έκτοτε να μείνει ανάπηρος.
Οι πρώτοι κάτοικοι σύμφωνα με τον Όμηρο ήταν οι Σίντιες (προφανώς, οι πρώτοι κάτοικοι του Ίλιου που οι Αχαιοί αποκαλούσαν "Ινδούς"), που σύμφωνα με το μύθο ήρθαν από την Ανατολή (Φρυγία) και ήταν αγριόφωνοι (= βαρβαρόγλωσσοι), τον περιέθαλψαν και εκείνος σε αντάλλαγμα τους δίδαξε την τέχνη της μεταλλοκατεργασίας, δημιουργώντας το εργαστήριό του στον Μόσυχλο, το ηφαίστειο της νήσου.
Οι Σίντιες ήταν εξαιρετικοί μεταλλουργοί και οι πρώτοι που κατασκεύασαν χάλκινα όπλα με μέταλλα από τη Μικρά Ασία.
Οι ανασκαφές στην Πολιόχνη αποκάλυψαν μεγάλο προϊστορικό οικισμό που μπορεί να αποδοθεί σε αυτό το φύλο, ο πολιτισμός του οποίου παρουσιάζει ομοιότητες με εκείνον της Τροίας. Τιμώντας το μεταλλουργό θεό, οι κάτοικοι ονόμασαν Ηφαιστεία την πόλη που ίδρυσαν στο νήσο.
Κατά το μύθο, ο Ήφαιστος μεταβίβασε τη γνώση της τέχνης στους Καβείρους, τέκνα του που απέκτησε από τη νύμφη Καβειρώ. Αυτοί, αργότερα, λατρεύονταν σε ένα ειδικό ιερό που κτίσθηκε στη Λήμνο, το Καβείριο. Η λατρεία τους, που ήταν μυστηριακή, επεκτάθηκε στη Σαμοθράκη και αλλού και μάλλον προέρχεται από κάποια αρχική κλειστή συντεχνία μεταλλουργών.
Διόνυσος[]
Η εισαγωγή της αμπελοκαλλιέργειας συνδέθηκε με το Διόνυσο.
Σύμφωνα με το μύθο, ο Μίνως της Κρήτης έστειλε το βασιλέα της Φαιστού Ραδάμανθυ να καταλάβει τις νήσους του Αιγαίου.
Αυτός δώρισε τη Λήμνο σε ένα στρατηγό του, το Θόαντα, υιό του Διονύσου και της Αριάδνης, ο οποίος δίδαξε στους Λήμνιους την αμπελοκαλλιέργεια.
Τότε τη Λήμνο κατείχαν οι Θεσσαλοί Μινύες και ο Κρηθεύς, βασιλέας της Ιωλκού, αποφάσισε να δώσει στον Θόαντα την θυγατέρα του Μύρινα ως σύζυγο. Για να την τιμήσουν έδωσαν το όνομά της στη πρωτεύουσα της νήσου.
Στο μύθο υποδηλώνεται κάποια διαμάχη ανάμεσα στους Μινύες και τους Κρήτες για την επικράτηση στη Λήμνο, η οποία έληξε με συμβιβασμό. Επίσης, αποκαλύπτεται ότι η γνώση της αμπελοκαλλιέργειας ήρθε από την Κρήτη.
Λήμνια Κακά[]
Η συνέχεια του μύθου αναφέρει, πως κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Θόαντα οι Λήμνιες παραμέλησαν τη λατρεία της Αφροδίτης.
Η θεά τις τιμώρησε με δυσοσμία, με αποτέλεσμα οι άνδρες να τις αποφεύγουν και να φέρουν παλλακίδες από τη Θράκη.
Τότε οι Λήμνιες αποφάσισαν να εξοντώσουν ολόκληρο τον άρρενα πληθυσμό, και έρριψαν τα πτώματα από το λόφο Πέτασσο στη θάλασσα.
Αναφέρεται η άγρια δολοφονία διενεργήθηκε σε μια περιοχή που ονομάσθηκε "Ανδροφόνιο" και είναι το σημερινό "Ανδρώνι".
Η δολοφονία έγινε όταν τους μέθυσαν σε μία εορτή και κοιμήθηκαν.
Γλύτωσε μόνον ο Θόας, τον οποίο έκρυψε η θυγατέρα του, η Υψιπύλη σε ένα πίθο και τον έριξε στη θάλασσα ενώ η ίδια τον διαδέχθηκε στο θρόνο.
Στο μύθο αποτυπώνεται η δυσκολία με την οποία ο εντόπιος πληθυσμός και ιδίως οι γυναίκες αποδέχθηκαν τους Κρήτες του Θόαντα ως μόνιμους κατοίκους, εραστές, συζύγους κλπ.
Αργοναύτες[]
Μετά την επικράτηση των Χετταίων στη ΒΔ Μικρά Ασία, η σημασία της Πολιόχνης.
Οι Κρήτες, οι Κυκλάδιοι και αργότερα οι Μυκηναίοι στράφηκαν προς τα μεταλλεία της Κύπρου και πολύ αργότερα, τον 14ο - 13ο αιώνα π.Χ., αναζήτησαν και πάλι τους παλαιούς δρόμους του χαλκού προς τη Μαύρη Θάλασσα και την μυθική Κολχίδα. Τότε η Λήμνος απέκτησε πάλι αξία ως ενδιάμεσος σταθμός, όπως είναι γνωστό από την Αργοναυτική Εκστρατεία και από τον Τρωικό Πόλεμο.
Την εποχή της λειψανδρίας διήλθαν από τη Λήμνο οι Αργοναύτες κατά την εκστρατεία τους προς την Κολχίδα. Αρχικά, οι Λήμνιες αρνήθηκαν να τους επιτρέψουν να αποβιβαστούν νομίζοντας ότι ήταν πειρατές και ετοιμάστηκαν να τους πολεμήσουν. Τελικά, μετά από διαπραγματεύσεις συμφωνήθηκε να αποβιβαστούν, υπό τον όρο ότι θα συνευρεθούν με όλες τις γυναίκες. Σε αυτό συνέβαλε σύμφωνα με τον μύθο η παρέμβαση της θεάς Αφροδίτης.
Οι Αργοναύτες έμειναν αρκετά έτη στην νήσο και άφησαν πολλούς απογόνους δημιουργώντας μια νέα γενεά κατοίκων. Η βασίλισσα Υψιπύλη συνδέθηκε με τον Ιάσονα και απέκτησαν δυο υιους, τον Εύνηο και το Θόαντα τον Νεώτερο.
Κατά την παραμονή των Αργοναυτών η Υψιπύλη διοργάνωσε αθλητικούς αγώνες στη μνήμη του πατέρα της, στους οποίους διεξήχθη για πρώτη φορά το πένταθλο.
Γράφει ο Φλάβιος Φιλόστρατος στο έργο του "Γυμναστικός":
- "Τελαμών μεν κράτιστα εδίσκευε, Λυγκεύς δε ηκόντιζεν, έτρεχον δε και επήδων οι εκ Βορέου, Πη-λεύς δε ταύτα μεν ην δεύτερος, εκράτη δε απάντων πάλη. Οποτ’ ουν ηγωνίζοντο εν Λήμνω, φασίν Ιάσονα Πηλεί χαριζόμενον συνάψαι τα πέντε και Πηλέα την νίκην ούτω συλλέξασθαι."
Δηλαδή:
- "Ο Τελαμώνας επικρατούσε στη δισκοβολία, ο Λυγκεύς στον ακοντισμό και οι γιοι του Βορέα (Ζήτης και Κάλαϊς) στο δρόμο και στο άλμα. Ο Πηλεύς ήταν δεύτερος σε όλα αυτά, αλλά τους νικούσε όλους στην πάλη. Αναφέρουν λοιπόν, ότι κατά την τέλεση των αγώνων στη Λήμνο, ο Ιάσων, προς χάρη του Πηλέα, αθλοθέτησε ένα επιπλέον έπαθλο για το νικητή του συνδυασμού των πέντε αγωνισμάτων. Έτσι, ο Πηλεύς κατέκτησε τη νίκη".
Τελικά, έπειτα από την επίμονη παρότρυνση του Ηρακλή συνέχισαν το ταξίδι τους προς την Κολχίδα. Στη Λήμνο στάθμευσαν και κατά την επιστροφή τους. Με το μύθο ερμηνεύεται η μόνιμη εγκατάσταση των Μινύων στη Λήμνο και η επικράτησή τους στη διαμάχη τους με τους Κρήτες. Επίσης, επιβεβαιώνεται ότι η Λήμνος αποτελούσε ενδιάμεσο σταθμό στο δρόμο προς τις μεταλλοφόρες περιοχές του Εύξεινου Πόντου.
Τρωικός Πόλεμος[]
Αργότερα, ο Εύνηος συνεργάστηκε με τους Αχαιούς πολιορκητές της Τροίας. Τους πωλούσε οίνο και εκείνοι του προμήθευαν με χαλκό σύμφωνα με τον Όμηρο.
Επίσης, στη Λήμνο φιλοξενήθηκε ο Φιλοκτήτης, όταν τον εγκατέλειψαν οι σύντροφοί του τραυματισμένο από δάγκωμα φιδιού στην νησίδα Χρύση που βρισκόταν ΒΑ της Λήμνου (σήμερα καταποντισμένοι ύφαλοι Μύθωνες), όπου είχε μεταβεί για να προσφέρει θυσίες στο βωμό της ομώνυμης θεάς.
Διαβιούσε σε σπήλαιο και θεραπεύτηκε με τη βοήθεια της Λημνίας γης, ενός θεραπευτικού χώματος που υπάρχει στην περιοχή του Μόσυχλου.
Τέλος, με διαδοχικές φρυκτωρίες μεταδόθηκε η είδηση της άλωσης της Τροίας από την Ίδη στο Ερμαίο της Λήμνου, από εκεί στον Άθω ως τις Μυκήνες, όπως αναφέρει ο Αισχύλος στο έργο του "Αγαμέμνων":
- "... Ίδη μεν προς Ερμαίον λέπας Λήμνου. Μέγαν δε φανόν εκ νήσου τρίτον Αθώιον αίπος Ζηνός εξεδέξατο..."
Από τους μύθους αυτούς αποδεικνύεται ότι η Λήμνος είχε πλέον αποικιστεί από τα μυκηναϊκά φύλα κατά το 13ο αιώνα π.Χ., στον οποίο τοποθετείται ο Τρωικός Πόλεμος. Ο αποικισμός επιβεβαιώνεται και από τα αρχαιολογικά ευρήματα.
Οι Μινύες εκδιώχθηκαν από τη Λήμνο από τους Πελασγούς της Αττικής και αναζήτησαν καταφύγιο στην Πύλο και στη Λακωνία, όπου εγκατέλειψαν τις Λήμνιες συζύγους τους και πήραν Σπαρτιάτισσες. Το μύθο επιβεβαιώνει μαρτυρία σε πινακίδα με γραφή Γραμμική Β΄ από το μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου.
Σε αυτήν αναφέρονται μεταξύ των γυναικών που εργάζονταν εκεί και Λήμνιες με το όνομα: ra-mi-ni-ja=Lamniai=Λήμνιαι. Στην πινακίδα αυτή έχουμε την παλαιότερη αναφορά του ονόματος της νήσου, το οποίο και στα Ομηρικά έπη αναφέρεται πολλάκις. Συνεπώς, ήταν εν χρήσει τουλάχιστον από τη Μυκηναϊκή εποχή.
Αρχαϊκή Εποχή[]
Τουλάχιστον από τον 8ο αιώνα π.Χ. εγκαταστάθηκαν στη Λήμνο οι Πελασγοί, όπως επίσης στην Ίμβρο και στη Σαμοθράκη. Είχαν εκδιωθεί από την Αττική και εκτόπισαν τους Μινύες, οι οποίοι κατοικούσαν έως τότε την νήσο.
Ο Ηρόδοτος τους αποκαλεί Τυρρηνούς και θεωρεί πως είχαν κοινή καταγωγή με τους Ετρούσκους από τη Λυδία της Μικρασίας. Είχαν όμως μεγάλη πολιτισμική συγγένεια με τους Έλληνες, από τους οποίους δέχθηκαν πολλές επιρροές στην τέχνη και στη θρησκεία. Είχαν πρωτεύουσα την Ηφαιστεία, αλλά κατοικούσαν σε όλο την νήσο. Στον πύργο της Μύρινας σώζεται τμήμα του τείχους το οποίο έκτισαν.
Για να εκδικηθούν τους Αθηναίους, οι οποίοι τους έδιωξαν από την Αττική, έκαναν επιδρομή στη Βραυρώνα κατά την εορτή της θεάς Άρτεμης και άρπαξαν μεγάλο αριθμό γυναικών και παρθένων, τις οποίες μετέφεραν στη Λήμνο ως παλλακίδες.
Όμως, οι Αθηναίες μεγάλωσαν τα παιδιά που έκαναν σύμφωνα με τις αθηναϊκές παραδόσεις. Φοβισμένοι οι Πελασγοί εξόντωσαν τα τέκνα και τις μητέρες τους. Από την ειδεχθή αυτή πράξη προήλθε η παροιμιώδης έκφραση "Λήμνια κακά".
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, από τον οποίο έχουμε την αφήγηση του μύθου, εξ αιτίας της άγριας αυτής δολοφονίας επήλθαν μεγάλες συμφορές. Οι γυναίκες τους δεν γεννούσαν πλέον, η γη δεν κάρπιζε και τα ζώα έμεναν στέρφα. Προ του κινδύνου κατέφυγαν στο Μαντείο των Δελφών, το οποίο τους συμβούλεψε να υπακούσουν σε ότι τους προστάξουν οι Αθηναίοι. Εκείνοι τους ζήτησαν να παραδώσουν το νησί, αλλά οι Πελασγοί με πονηρία απάντησαν, ότι θα το πράξουν μόνο εφόσον οι Αθηναίοι πλεύσουν από Αθηναϊκό έδαφος στη Λήμνο αυθημερόν, ταξιδεύοντας με βόρειο άνεμο.
Το κατόρθωμα αυτό, που φάνταζε αδύνατο, πραγματοποίησε το 499 ο Μιλτιάδης του Κίμωνος εκκινώντας από την Ελαιούντα, αθηναϊκή αποικία που βρισκόταν στην Θρακική ακτή. Φθάνοντας στη Λήμνο απαίτησε την παράδοση της νήσου σύμφωνα με τον παλαιό χρησμό. Ο τύραννος της Ηφαιστείας Ερμών παρέδωσε την πόλη, όμως οι Μυριναίοι αρνήθηκαν και παραδόθηκαν μόνον έπειτα από πολιορκία.
Οι Πελασγοί ήταν εξαίρετοι ναυτικοί και σε αυτούς αποδίδεται ο εξοπλισμός των πολεμικών πλοίων με έμβολο. Επίσης, ήταν μεταλλουργοί και διακρίθηκαν στο εμπόριο και στις τέχνες. Από τον 8ο αιώνα εγκαθίστανται στην Ηφαιστεία, όπου η αρχαιολογική σκαπάνη έχει ανακαλύψει το νεκροταφείο τους και δυο μεγάλα και πλούσια Ιερά αφιερωμένα στη Μεγάλη θεά Λήμνο και στους Κάβειρους, υιους του Ήφαιστου. Σε αυτά βρέθηκαν εξαιρετικής τεχνοτροπίας ειδώλια, όπως σφίγγες, σειρήνες κ.ά.
Οι Πελασγοί τιμούσαν τις θεότητες των Καβείρων σε ένα ιερό που είχαν ανεγείρει στη θέση Χλόη, ΒΑ της Ηφαιστίας. Οι εκτεταμένες ανασκαφές που έγιναν εκεί τη δεκαετία του '30 αποκάλυψαν ένα ναό μεγάλων διαστάσεων της Ελληνιστικής Εποχής. Η είσοδός του είναι από τα ανατολικά και το άδυτο στα δυτικά. Σώζονται οι ογκώδεις πολυγωνικοί κίονες της εισόδου. Στα ΝΑ του ιερού αυτού βρέθηκε ένα μικρότερων διαστάσεων ρωμαϊκό ιερό, διαφορετικού προσανατολισμού, κάτω από το οποίο το 1988 ανακαλύφθηκε το αρχαϊκό ιερό των Πελασγών.
Αντίθετα, στον τεράστιο αρχαιολογικό χώρο της Ηφαιστείας έχουν πραγματοποιηθεί περιορισμένες ανασκαφές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία τόσο για τη δράση των Πελασγών στη Λήμνο, όσο και για την περίοδο που μεσολαβεί από την ύστερη Χαλκοκρατία (12ος αιώνας π.Χ.) ως τα τέλη της γεωμετρικής εποχής (8ος αιώνας π.Χ.), η οποία είναι η κρίσιμη περίοδος που οι Πελασγοί διαδέχονται τους Μινύες.
Οι Πελασγοί κυριάρχησαν στη Λήμνο για πολλούς αιώνες, ως το 511, οπότε ηττήθηκαν από τον στρατηγό των Περσών Οτάνη, έπειτα από γενναία αντίσταση.
Οι Πέρσες λεηλάτησαν την νήσο και επέβαλαν ως ηγεμόνα τον Λυκάρητο.
Το 499 κατέλαβαν τη Λήμνο οι Αθηναίοι με το Μιλτιάδη, αλλά το 494 την ανακατέλαβαν οι Πέρσες, που την διατήρησαν ως το 479.
Αυτοί έκαναν λιμενικά έργα στην Ηφαιστεία και στο Καβείριο και εγκαθιστούν Έλληνες φιλικά προσκείμενους σε αυτούς. Μάλιστα, στη Λήμνο απεβίωσε μετά τη μάχη του Μαραθώνα ο πρώην τύραννος της Αθήνας και συνεργάτης των Περσών, Ιππίας, ασθενής και τυφλός.
Στους Περσικούς Πολέμους οι Λήμνιοι υποχρεώθηκαν να συνδράμουν το Περσικό ναυτικό, αλλά κατά τη ναυμαχία του Αρτεμισίου ο Λήμνιος Αντίδωρος με το πλοίο του αυτομόλησε προς τους Έλληνες, με τους οποίους, προφανώς, αισθανόταν ομόφυλος και συμμετείχε με τον ελληνικό στόλο στη νικηφόρα ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Οι Πελασγοί της Λήμνου έγραφαν τη γλώσσα τους με ελληνικούς χαρακτήρες, αιολικού τύπου, όπως προκύπτει από τις επιγραφές της διάσημης Στήλης των Καμινίων, αλλά και από θραύσματα επιγραφών της Ηφαιστείας. Οι επιγραφές αυτές αποτελούν τα μοναδικά γραπτά μνημεία των Πελασγών, γεγονός που τις κάνει πολύ σημαντικές.
Η χρήση του αιολικού αλφαβήτου, προδίδει τη συγγένεια που είχαν με τα Ελληνικά φύλα. Σύμφωνα με κάποιους ερευνητές στις επιγραφές περιέχονται λέξεις με ρίζες που ανάγονται στην αρχέγονη ελληνική γλώσσα. Η επικρατέστερη άποψη είναι ότι η γλώσσα τους είναι συγγενής με την ετρουσκική.
Κλασσική Εποχή[]
Μετά από τους Περσικούς Πολέμους η Λήμνος περιήλθε στην Αθηναϊκή κυριαρχία,
Οι Αθηναίοι έδιωξαν την περσική φρουρά και εγκατέστησαν τους πρώτους εποίκους.
Ορισμένοι εντόπιοι μετανάστευσαν, κυρίως Μυριναίοι, ενώ οι Ηφαιστιείς στην πλειοψηφία τους αποδέχθηκαν την Αθηναϊκή κυριαρχία.
Το 477 έγινε μέλος της Αθηναίκής Συμμαχίας και συμμετείχε στα έξοδα συντήρησης του συμμαχικού στόλου.
Από τα μέσα του 5ου αιώνα εγκαταστάθηκαν στη Λήμνο πλήθη Αθηναίων κληρούχων καθώς και αθηναϊκή φρουρά. Οι κληρούχοι προέρχονταν κυρίως από τις πτωχότερες τάξεις (ήταν θήτες ή ζευγίτες) και διατηρούσαν την ιδιότητα του Αθηναίου πολίτη.
Τους δόθηκαν αγροτικές εκτάσεις, τις οποίες εκμεταλλεύονταν και παράλληλα είχαν υπό τον έλεγχό τους τον εντόπιο πληθυσμό, που περιέπεσε σε καθεστώς υποτέλειας.
Συγκρότησαν δύο δήμους, της Μύρινας και της Ηφαιστίας, για αυτό η Λήμνος συχνά αποκαλούνταν Δίπολις.
Οι δήμοι των κληρούχων είχαν διοικητική αυτονομία από την Αθήνα και κυκλοφόρησαν δικά τους νομίσματα από τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. ως τον 1ο αιώνα μ.Χ. Όμως, ήταν στενά συνδεδεμένοι με τη μητρόπολη.
Με χρήματα των κληρούχων κατασκευάσθηκε το άγαλμα της Αθηνάς Λημνίας, το οποίο στήθηκε στην Ακρόπολη περί το 450.
Επίσης, συμμετείχαν με τους Αθηναίους σε πολλές μάχες του Πελοποννησιακού Πολέμου, με αποτέλεσμα το 405, έπειτα από την ήττα των τελευταίων στους Αιγός Ποταμούς, να εκδιωχθούν από τη Λήμνο καθώς περιήλθε στην κυριαρχία των Σπαρτιατών.
Επέστρεψαν το 386, με την Ανταλκίδειο Ειρήνη.
Οι παλαιοί κάτοικοι της Λήμνου σταδιακά συγχωνεύθηκαν με τους Αθηναίους.
Από τον 4ο αιώνα υπήρχαν στην νήσο: Βουλή, Συνέλευση και γενικά πολιτικοί θεσμοί ανάλογοι με εκείνους της μητρόπολης Αθήνας.
Αναφέρονται τα δημόσια αξιώματα του επιμελητή, του ιππάρχου και του στρατηγού, οι οποίοι στέλνονταν από την Αθήνα. Επιμελητές υπήρχαν και στους δύο δήμους με αρμοδιότητα την παρακολούθηση των εμπορικών συναλλαγών. Οι ίππαρχοι, επίσης ένας σε κάθε δήμο, ήταν υπεύθυνοι για τη συντήρηση σώματος ιππέων, για την άμυνα της νήσου και για την περιφρούρηση της τάξης και της αρμονικής συμβίωσης των δύο δήμων. Ο στρατηγός περιφρουρούσε την αθηναϊκή ηγεμονία στη Λήμνο και μάλλον δεν είχε τακτική θητεία, αλλά στελνόταν μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις.
Η αθηναϊκή επικυριαρχία στη Λήμνο, αν και με την παρέλευση των αιώνων μειωνόταν, εξακολούθησε να διατηρείται μέχρι το τέλος της Αρχαιότητας.
Ο Στράβων αναφέρει ότι η Λήμνος θεωρείτο προσκείμενη της χερσαίας Ελλάδας και όχι της Μικρασίας ως την ύστερη Ρωμαϊκή Εποχή.
Αρκετοί λόγιοι και καλλιτέχνες αναδείχθηκαν από τη Λήμνο κατά την Αθηναϊκή κυριαρχία.
Τον 5ο αιώνα εμφανίζεται ο σοφιστής Αντίλοχος ο Λήμνιος, ο οποίος φιλονικούσε με το Σωκράτη.
Ο Απολλόδωρος ο Λήμνιος υπήρξε συγγραφέας γεωπονικού έργου, το οποίο συνιστούσε ο Αριστοτέλης.
Ο |Γλαύκος ο Λήμνιος αναφέρεται από τον Πολύβιο ως μέγας ανδριαντοποιός και εφευρέτης της κόλλησης του σιδήρου.
Ο σπουδαίος γλύπτης Αλκαμένης υπήρξε μαθητής του Φειδία και ήκμασε την περίοδο 440-430.
Όπως μας παραδίδεται, κυρίως από τον περιηγητή Παυσανία, άφησε σπουδαία έργα, όπως: το δυτικό αέτωμα του ναού του Διός στην Ολυμπία, αγάλματα του Άρη, χρυσελεφάντινο του Διονύσου και τρία της Εκάτης στην Αθήνα, του Ασκληπιού στη Μαντινεία, του Ηφαίστου, σύμπλεγμα Πρόκνης και Ίτυος στην Ακρόπολη, σύμπλεγμα Ηρακλή και Αθηνάς, χάλκινο του Πεντάθλου και την περίφημη "Αφροδίτη εν Κήποις"». Ο Αλκαμένης γνώρισε μέγιστες τιμές και αναγνωριζόταν ως ο δεύτερος σε αξία γλύπτης της αρχαιότητας έπειτα από το Φειδία.
Το 356 λεηλατείται από στόλο Ροδίων, Χίων και Βυζαντίων.
Το 351 π.Χ. καταλαμβάνεται και από τους Μακεδόνες του Φιλίππου Β', οι οποίοι αιχμαλώτισαν και κληρούχους, αλλά το 346 επιστρέφεται στους Αθηναίους.
Ελληνιστική Εποχή[]
Το 318 καταλαμβάνεται από τον Κάσσανδρο και το 315 από τον Αντίγονο Α' Μονόφθαλμο, ο οποίος έγινε αποδεκτός από τους Λημνίους.
Ακολουθεί ο Δημήτριος ο Φαληρεύς, ο οποίος, στην αποτυχημένη προσπάθεια του να ανακτήσει τη Λήμνο για λογαριασμό των Αθηναίων, τη λεηλατεί.
Στη συνέχεια, την καταλαμβάνουν διαδοχικά οι Αθηναίοι (301), οι Μακεδόνες (294), ο βασιλέας της Θράκης Λυσίμαχος (285), ο οποίος κυβέρνησε τυραννικά και ο Σέλευκος Νικάτωρ της Συρίας (281) τον οποίο, όπως και το διάδοχό του Αντίοχο Α' τον Σωτήρα, οι Λήμνιοι υποδέχθηκαν με ανακούφιση και ανήγειραν ναούς προς τιμήν τους.
Από το 266 οι Μακεδόνες υπό τον Αντίγονο Γονατά κατακτούν την νήσο και την διατηρούν ως την ήττα του Φιλίππου Ε' από τους Ρωμαίους στη Μάχη των Κυνός Κεφαλών, το 197 π.Χ..
Ενδιάμεσα, ίσως επενέβησαν οι Πτολεμαίοι Φιλάδελφος και Ευεργέτης της Αιγύπτου και άλλοι σύμμαχοι των Αθηναίων, οι οποίοι ανακτούν προσωρινά την νήσο περί το 229 π.Χ..
Επίσης, το 209 π.Χ. το λεηλάτησε ο στόλος του Ρωμαίου Πόπλιου Σουλπίκιου Γάλβα και του Αττάλου Α' της Περγάμου.
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Το 196 π.Χ. οι Ρωμαίοι κυριαρχούν στον Ελληνικό χώρο και κηρύσσουν τη Λήμνο ελεύθερη να εφαρμόζει τους δικούς της νόμους, αλλά με την υποχρέωση να δεχθεί Ρωμαϊκή φρουρά.
Το 188 π.Χ. την παραχωρούν πάλι στους Μακεδόνες.
Τελικά, το 166 π.Χ. παραχωρούν τη διοίκησή της στους Αθηναίους, η οποία διαρκεί ως τα τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ., οπότε ο αυτοκράτορας Σεπτίμος Σεβήρος την κηρύσσει αυτοδιοίκητη.
Με τη Ρωμαϊκή κατάκτηση η Λήμνος γνώρισε μια περίοδο ηρεμίας και πολιτιστικής ανόδου, με αποκορύφωμα την εμφάνιση της οικογένειας των σοφιστών, ρητόρων και διδασκάλων Φιλοστράτων κατά τους 2ο και 3ο αιώνες μ.Χ. Πρώτος ήταν ο σοφιστής Φιλόστρατος του Βήρου, ο οποίος έδρασε στην Αθήνα κατά το 2ο αιώνα μ.Χ. και άφησε πλήθος συγγραμμάτων, εκ των οποίων διασώθηκε μόνο ο διάλογος "Νέρων".
Ο γιος του, Φλάβιος Φιλόστρατος, επίσης σοφιστής, δίδαξε στην Αθήνα και στη Ρώμη, όπου διετέλεσε παιδαγωγός των τέκνων του αυτοκράτορα Σεπτίμου Σεβήρου (193-211). Σπουδαιότερα έργα του ήταν: Βίοι σοφιστών, Τα εις τον Τυανέα Απολλώνιον και Γυμναστικός.
Ανιψιός του προηγουμένου ήταν ο σοφιστής Φιλόστρατος του Νερβιανού, ο οποίος δίδαξε στην Αθήνα, υπήρξε ευνοούμενος του αυτοκράτορα Καρακάλλα (211-217) και απέθανε στη Λήμνο, όπου έζησε τα τελευταία έτη του βίου του. Σημαντικότερο έργο του οι Εικόνες, ενώ μια σειρά από πολλά άλλα αποδίδονται είτε σε αυτόν είτε στον πρόγονό του Φιλόστρατο του Βήρου.
Τέτοια είναι τα έργα: Ηρωικός, Λιθογνωμικόν, Περί τραγωδίας, Ρητορικαί αφορμαί, Ζητούμενα παρά τοις ρήτορσι, Περί του ονόματος, Πρωτεύς, Θεατής καθώς και 43 τραγωδίες, 14 κωμωδίες, 4 Λόγοι Ελευσινιακοί, πλήθος πανηγυρικών λόγων κλπ.
Τέλος, συγγραφέας υπήρξε και ο εγγονός του, Φιλόστρατος, ο οποίος προσπάθησε να μιμηθεί τον πάππο του, αλλά χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία.
Τη χαριστική βολή στην κλασσική Λήμνο φαίνεται ότι έδωσαν οι βαρβαρικές ορδές των Γότθων και των Ερούλων, οι οποίοι λεηλάτησαν την νήσο το 268 μ.Χ.
Βυζαντινή Εποχή[]
Μετά από την ήρεμη περίοδο που γνώρισε η νήσος με την κατάκτησή του από τους Ρωμαίους (166 π.Χ.) περιήλθε στην Ανατολική Ρωμαϊκή (Βυζαντινή) Αυτοκρατορία.
Στην Βυζαντινή Εποχή χρησιμοποιήθηκε ως ναυπηγείο, όπου κατασκευάζονταν και διατηρούνταν πλοία για το Βυζαντινό στόλο.
Η Λήμνος αποτέλεσε τμήμα του Θεματος του Αιγαίου και απειλήθηκε πολλές φορές από την πειρατεία και κυρίως τους Σαρακηνούς (9ος αι.).
Φραγκοκρατία[]
Μετά την 4η Σταυροφορία (1204) καταλήφθηκε από τους Βενετούς για να ανακτηθεί από τους Παλαιολόγους το 1278.
Στα μέσα του 15ου αιώνα παραχωρήθηκε στους Γενουάτες.
Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης καταλήφθηκε ξανά από τους Βενετούς, μαζί με τους οποίους οι κάτοικοι της Λήμνου αντιστάθηκαν σθεναρά στις επιθέσεις των Τούρκων, με αποκορύφωμα τη μάχη του Κότσινα (1475), όπου εντόπιοι και Βενετοί κέρδισαν την νίκη, με αποτέλεσμα να μην κατακτηθούν από τους Τούρκους,
Τέλος, η νήσος παραχωρήθηκε από τους Βενετούς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, το 1479.
Τουρκοκρατία[]
Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η νήσος γνωρίζει περίοδο παρακμής.
Το 1770 μετά την αποτυχία κατάληψης της νήσου από τα Ρωσικά στρατεύματα, και το μένος που εκδήλωσαν οι Τούρκοι ανάγκασε πολλούς κατοίκους να το εγκαταλείψουν.
Σύγχρονη Εποχή[]
Η επανάσταση του 1821 βρίσκει πολλούς Λήμνιους να αγωνίζονται για την απελευθέρωση της χώρας, προσφέροντας πλοία και προσωπικό στον αγώνα, αλλά η νήσος λόγω της θέσης της κοντά στην Κωνσταντινούπολη, δεν επαναστατεί.
Η απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό ήρθε στις 8 Οκτωβρίου 1912 από τον ελληνικό στόλο με επικεφαλής το Ναύαρχο Κουντουριώτη που δημιούργησε στο νησί ναύσταθμο για να ελέγχει τα Στενά.
Ο κόλπος του Μούδρου θα αποτελέσει το ασφαλές ορμητήριο των συμμαχικών δυνάμεων για την εκστρατεία της Καλλίπολης και στη Λήμνο θα ταφούν χιλιάδες θύματα της αιματηρής αποτυχίας. Κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου η Λήμνος έγινε Αγγλική βάση και ο κόλπος του Μούδρου έγινε ναύσταθμος του Αγγλικού στόλου. Χρησιμοποιήθηκε από αυτούς ως βάση για την ατυχή επιχείρηση απόβασης στην Καλλίπολη της Τουρκίας, στην οποία έλαβαν μέρος στρατεύματα από την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία (ANZAC).
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση των Μπολσεβίκων και την ήττα του Λευκού Στρατού, χιλιάδες Ρώσσοι πρόσφυγες, κυρίως Κοζάκοι, έφθασαν στη Λήμνο. Πολλοί από αυτούς πέθαναν στην νήσο από ασθένειες και από τις κακουχίες.
Στις 31 Οκτωβρίου 1918, στο Μούδρο συνομολογήθηκε μεταξύ των Συμμαχικών δυνάμεων και της Τουρκίας, συνθήκη ανακωχής, που σήμανε ουσιαστικά τη λήξη του αιματηρού πολέμου.
Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 και την ανταλλαγή πληθυσμών, εγκαθίστανται στη νήσο πολλοί Έλληνες Μικρασιάτες πρόσφυγες που το εμπλουτίζουν πολιτισμικά και οικονομικά.
Ο 2ος Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε στη Λήμνο υπό Γερμανική κατοχή μέχρι τις 16 Οκτωβρίου 1944.
Μετά τον εμφύλιο πόλεμο η Λήμνος έγινε τόπος εξορίας των ηττημένων αριστερών.
Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης στη νήσο προκάλεσαν μαζική μετανάστευση τόσο προς το εσωτερικό της χώρας, όσο και προς το εξωτερικό κυρίως προς Αυστραλία, Γερμανία, Η.Π.Α., Νότια Αφρική και Καναδά. Έτσι ο πληθυσμός του νησιού άρχισε να φθίνει.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Αιγαία Θάλασσα
- Βόρειες Σποράδες
- Θράκη
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)