Μέδουσα \Ζώο

Μέδουσα

Jellyfish, Turritopsis nutricula, Turritopsis dohrnii

Για το ομώνυμο μυθικό τέρας βλέπε Μέδουσα

Polyp-Medusa-01a-goog — Πολύποδας
**Μέδουσα**

Polyp-Medusa-01-goog — Πολύποδας
**Μέδουσα**

Medusa-Polyp-01-goog — Πολύποδας
**Μέδουσα**

Mappings-Pushforward-Pullback-Biological-01-goog — Πολύποδας
**Μέδουσα**

Immortality-transdifferentation-01-goog — Μεταδιαφοροποίηση
Αθανασία

- Ένα ασπόνδυλο ζώο.

Ετυμολογία[]

Η ονομασία "Μέδουσα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "μέδων".

Εισαγωγή[]

Οι μέδουσες είναι θαλάσσια ασπόνδυλα (Κνιδόζωα) της τάξης των Σκυφόζωων. Πρόκειται για πλαγκτονικούς οργανισμούς, οι οποίοι απαντώνται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου.

Αντιπροσωπεύουν το κυρίαρχο στάδιο του βιολογικού κύκλου των Κοιλεντερωτών, Υδρόζωων (υδρομέδουσες, που έχουν ένα κράσπεδο , που περιβάλλει την κοιλότητα που σχηματίζεται κάτω από την «ομπρέλα» τους) και Σκυφόζωων (που δεν έχουν κράσπεδο)^[1] (σκυφομέδουσες). Ζουν σε ομάδες και η νύξη τους προκαλεί κνησμό και παράλυση της λείας τους. Τρέφονται με μικρά ψάρια και ζωοπλαγκτόν, τα οποία συλλαμβάνουν με τα πλοκάμια τους.
Είναι γνωστότερες με την κοινή ονομασία τσούχτρες.

Περιγραφή[]

Το σώμα της μέδουσας έχει σχήμα καμπάνας και παράγει μια ζελατινώδη ουσία. Στην περιφέρεια έχουν πλοκάμια και αισθητήρια όργανα. Ο κάθε πλοκάμος καλύπτεται με κύτταρα, που καλούνται κνιδοκύτταρα ή κνιδοκύστεις και μπορούν να νύξουν ή και να σκοτώσουν ζώα. Τα κύτταρα αυτά υπάρχουν και στο στόμα τους. Οι περισσότερες μέδουσες χρησιμοποιούν τα κύτταρα αυτά για διατροφή και για άμυνα. Άλλες δεν έχουν πλοκάμια. Έχουν πολλους μικρούς οφθαλμούς στο κωδωνοειδές σώμα τους, που τους προσδίδει όραση 360 μοιρών.

Αν και στερούνται βασικών αισθητηρίων οργάνων και δεν έχουν εγκέφαλο, το νευρικό τους σύστημα τους επιτρέπει να αντιλαμβάνονται ερεθίσματα, όπως το φως και η οσμή και να αντιδρούν γρήγορα σε αυτά.

Κολυμπούν πολύ αργά, καθώς δεν έχουν υδροδυναμικό σώμα. Αντ’ αυτού, κινούνται με τέτοιον τρόπο ώστε να δημιουργούν ρεύματα, οδηγώντας τη λεία τους να φθάσει στους πλοκάμους τους. Η κίνηση αυτή γίνεται ρυθμικά με άνοιγμα και κλείσιμο του σώματός τους που ομοιάζει με κώδωνα.

Η πυκνότητά τους είναι σχεδόν ίση με την πυκνότητα του ύδατος.

Το πεπτικό τους σύστημα είναι ατελές, καθώς από το ίδιο άνοιγμα (στόμα, βρίσκεται στο κέντρο και στο κάτω μέρος της «καμπάνας») γίνεται η πρόσληψη αλλά και η αποβολή της τροφής. Το στόμα της περιβάλλεται από κροσσωτά χείλη^[2] και οδηγεί σε ακτινωτά σωληνάρια, τα οποία καταλήγουν στη γαστρική κοιλότητα. Η τελευταία είναι ένας κυκλικός σωλήνας, που καταλαμβάνει όλη την περιφέρεια του ζώου. Το σώμα μίας ενήλικης μέδουσας αποτελείται από 94-98% ύδωρ. Η «καμπάνα» της τσούχτρας αποτελείται από ένα στρώμα επιδερμίδας και κατά το μεγαλύτερο μέρος από τη μεσογλοία. Πρόκειται για μία ακύτταρη, ημιδιαφανής, ζελατινώδη μάζα.

Βιολογική Εξέλιξη[]

Η μέδουσα προέρχεται από πολλαπλή διαίρεση στα σκυφόζωα, από εκβλαστήσεις στα υδρόζωα. Από αποικίες πολυπόδων ή είναι μορφή κοιλεντερωτών μεδουσοειδών^[3]. Οι περισσότερες μέδουσες ζουν δυόμισυ μήνες. Ωστόσο, υπάρχει ένα είδος που μπορεί να ζήσει μέχρι 30 έτη και ένα άλλο είδος είναι αθάνατο, το Turritopsis nutricula.

Πολλαπλασιασμός[]

Οι Μέδουσες συνήθως αναπαράγονται σεξουαλικά γεννώντας πολύποδες από τους οποίους οι μέδουσες φέρονται να γεννώνται μη σεξουαλικά.

Σημασία για τον άνθρωπο[]

Οι μέδουσες είναι σημαντική πηγή τροφής για τους Κινέζους αλλά και σε άλλες ασιατικές χώρες.^[4] Ενδεικτικά, στην Κίνα, οι επεξεργασμένες μέδουσες αφαλατώνονται με εμβάπτιση στο νερό όλη τη νύχτα και τρώγονται μαγειρεμένες ή ωμές.

Συχνά σερβίρονται ως σαλάτα, μαζί με λαχανικά. Στην Ιαπωνία τις πλένουν, τις κόβουν σε λωρίδες και τις σερβίρουν ως ορεκτικό με όξος.^[5]

Εξάλλου, οι μέδουσες χρησιμοποιούνται και στη βιολογία. Ειδικότερα, το 1961 ανακαλύφθηκε στη μέδουσα του είδους Aequorea Victoria η πράσινη φθοριούχος πρωτεΐνη (GFP) . Αυτή χρησιμοποιείται για τη μελέτη των γονιδίων των ιστών και του τρόπου έκφρασής τους.^[6] Το κολλαγόνο τους επίσης είναι θεραπευτικό μέσο για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Σε αιχμαλωσία[]

Σε πολλές χώρες, είναι συνηθισμένο να εκτίθενται οι μέδουσες σε ενυδρεία. Συχνά το φόντο στη δεξαμενή είναι μπλε και τα ζώα φωτίζονται από το πλευρικό φως με σκοπό να παραχθεί το φαινόμενο της έντονης αντίθεσης. Σε φυσικές συνθήκες, πολλές μέδουσες είναι τόσο διαφανείς που δεν μπορεί σχεδόν να της δει κανείς.

Κάποια προβλήματα της αιχμαλωσίας των μεδουσών είναι ότι δεν μπορούν να προσαρμοστούν σε κλειστούς χώρους. Για να μην απομονώνονται τα ζώα σε γωνίες των ενυδρείων, οι επαγγελματίες εκθέτες χρησιμοποιούν κυκλικές δεξαμενές, όπου παράγουν ρεύματα νερού, καθώς τα ζώα εξαρτώνται από αυτά και τις μεταφέρουν από μέρος σε μέρος.

Επικινδυνότητα[]

Όταν κάποιος τσιμπηθεί από τσούχτρα, χρειάζεται απαραίτητα "πρώτες βοήθειες". Τα δείγματα των Σκυφόζωων μεδουσών γενικά δεν είναι θανατηφόρα. Ωστόσο, κάποια είδη από τα Κυβόζωα (αυτόνομη τάξη), όπως το Irukandji, μπορεί να αποβούν θανατηφόρα. Γενικά, το δείγμα των μεδουσών προκαλεί οξύ πόνο και μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία και ίσως το θάνατο. Για το λόγο αυτό, όταν κάποιοι άνθρωποι τσιμπηθούν από τσούχτρα, θα πρέπει να βγουν αμέσως έξω από την θάλασσα, προς αποφυγή πνιγμού.

Για τις πρώτες βοήθειες, οι κύριοι στόχοι είναι η αποφυγή τραυματισμού των διασωστών (για αυτό συνιστάται να φορούν ειδικά ρούχα, που θα καλύπτουν σημεία του σώματος), η απενεργοποίηση των κνιδοκύστεων (για να μη γίνει ενδοφλέβια ένεση στον ασθενή) και η αφαίρεση των πλοκάμων που πιθανόν έχουν κολλήσει στο σώμα του ασθενούς.

Για τα δήγματα ενός συγκεκριμένου είδους μέδουσας, μπορεί να τοποθετηθεί όξος στην πληγή.^[7]^[8] Εναλλακτικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και νερό της θάλασσας αν δεν είναι άμεσα διαθέσιμο το ξίδι.^[9] Δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται φρέσκο νερό, γιατί η αλλαγή του pH μπορεί να απελευθερώσει επιπλέον δηλητήριο. Για τον ίδιο λόγο θα πρέπει να αποφεύγεται ο κνησμός του τραύματος, η χρήση οινοπνεύματος, αμμωνίας και παρόμοιων ουσιών.^[10] Ένα ζεστό μπάνιο μπορεί επίσης να βοηθήσει, με εξαίρεση την περίπτωση υποθερμίας.

Η αφαίρεση των πλοκάμων μπορεί να γίνει με το χέρι, με τη χρήση ειδικών γαντιών. Έπειτα από την αφαίρεση μεγάλων κομματιών από μέδουσες, στο τραύμα μπορεί να μπει αφρός ξυρίσματος και με την άκρη ενός μαχαιριού, με ένα ξυράφι ή με Πιστωτική Κάρτα να αφαιρεθούν όλα τα εναπομείναντα κνιδοκύτταρα. ^[11]

Εκτός από τη χορήγηση πρώτων βοηθειών, για να μειωθεί ο κνησμός, μπορούν να χορηγηθούν αντι-ισταμινικές ουσίες στον ασθενή. Οδοντόκρεμα με σόδα και πάγος εναλλακτικά μπορούν επίσης να δοθούν στο θύμα για την απομάκρυνση του δηλητηρίου.

Υποσημειώσεις[]

↑ Από το σχήμα του σώματός τους, που ομοιάζει με σκύφο, ένα αρχαίο αγγείο υγρών.
↑ Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, 2006, τ. 15, σελ. 298.
↑ Συλλογικό έργο, Εγκυκλοπαίδεια 2002, εκδ. 1983, τ. 12, σελ, 210.
↑ Y-H. Peggy Hsieh, Fui-Ming Leong, and Jack Rudloe (2004). "Jellyfish as food". Hydrobiologia 451 (1-3): 11–17. doi:10.1023/A:1011875720415. http://www.springerlink.com/content/x7204250k4174gwt/.
↑ Firth, F.E. (1969). The Encyclopedia of Marine Resources. New York: Van Nostrand Reinhold Co.. σελ. 324–325. ISBN 0442223994.
↑ Pieribone, V. and D.F. Gruber (2006). Aglow in the Dark: The Revolutionary Science of Biofluorescence. Harvard University Press. σελ. 288p. http://www.hup.harvard.edu/catalog/PIEAGL.html.
↑ Fenner P, Williamson J, Burnett J, Rifkin J (1993). "First aid treatment of jellyfish stings in Australia. Response to a newly differentiated species". Med J Aust 158 (7): 498–501. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 8469205.
↑ Currie B, Ho S, Alderslade P (1993). "Box-jellyfish, Coca-Cola and old wine". Med J Aust 158 (12): 868. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 8100984.
↑ Yoshimoto C (2006). "Jellyfish species distinction has treatment implications". Am Fam Physician 73 (3): 391. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 16477882.
↑ Hartwick R, Callanan V, Williamson J (1980). "Disarming the box-jellyfish: nematocyst inhibition in Chironex fleckeri". Med J Aust 1 (1): 15–20. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 6102347.
↑ Perkins R, Morgan S (2004). "Poisoning, envenomation, and trauma from marine creatures". Am Fam Physician 69 (4): 885–90. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 14989575.

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Ασπόνδυλο Ζώο
πολύποδας
μεταδιαφοροποίηση (Transdifferentiation)

Βιβλιογραφία[]

Ιστογραφία[]

Αγγλική Ιστογραφία[]

Cotylorhiza tuberculata
Treatment of Coelenterate and Jellyfish Envenomations
British Marine Life Study Society - Jellyfish Page
Jellyfish - Curious creatures of the sea
Θεραπεία για τσιμπήματα μέδουσας
Jellyfish Grown with Twelve Heads- Δωδεκακέφαλη μέδουσα.
Jellyfish Boom Driven Partly by Warming Waters
Καθημερινή, Οι τσούχτρες αυξάνονται και πληθύνονται... Αιτίες; Μόλυνση, «θερμοκήπιο» και υπεραλιεία - 'Αρθρο για την ανησυχητική αύξηση των μεδουσών , 5 Αυγούστου 2008.

Κίνδυνοι Χρήσης

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.

Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)

[1] Από το σχήμα του σώματός τους, που ομοιάζει με σκύφο, ένα αρχαίο αγγείο υγρών.

[2] Συλλογικό έργο, Νέα Εγκυκλοπαιδεία, εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, 2006, τ. 15, σελ. 298.

[3] Συλλογικό έργο, Εγκυκλοπαίδεια 2002, εκδ. 1983, τ. 12, σελ, 210.

[4] Y-H. Peggy Hsieh, Fui-Ming Leong, and Jack Rudloe (2004). "Jellyfish as food". Hydrobiologia 451 (1-3): 11–17. doi:10.1023/A:1011875720415. http://www.springerlink.com/content/x7204250k4174gwt/.

[5] Firth, F.E. (1969). The Encyclopedia of Marine Resources. New York: Van Nostrand Reinhold Co.. σελ. 324–325. ISBN 0442223994.

[6] Pieribone, V. and D.F. Gruber (2006). Aglow in the Dark: The Revolutionary Science of Biofluorescence. Harvard University Press. σελ. 288p. http://www.hup.harvard.edu/catalog/PIEAGL.html.

[7] Fenner P, Williamson J, Burnett J, Rifkin J (1993). "First aid treatment of jellyfish stings in Australia. Response to a newly differentiated species". Med J Aust 158 (7): 498–501. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 8469205.

[8] Currie B, Ho S, Alderslade P (1993). "Box-jellyfish, Coca-Cola and old wine". Med J Aust 158 (12): 868. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 8100984.

[9] Yoshimoto C (2006). "Jellyfish species distinction has treatment implications". Am Fam Physician 73 (3): 391. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 16477882.

[10] Hartwick R, Callanan V, Williamson J (1980). "Disarming the box-jellyfish: nematocyst inhibition in Chironex fleckeri". Med J Aust 1 (1): 15–20. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 6102347.

[11] Perkins R, Morgan S (2004). "Poisoning, envenomation, and trauma from marine creatures". Am Fam Physician 69 (4): 885–90. doi:10.1023/A:1011875720415. PMID 14989575.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]