Μαντεία
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Μαντεία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "μήνυμα".
Εισαγωγή[]
Είναι η υποτιθέμενη προφητική δύναμη, η τέχνη να προλέγει κανείς όσα θα συμβούν στο μέλλον ή να εξηγεί όσα έχουν συμβεί στο παρελθόν και όσα συμβαίνουν στο παρόν.
Τη δύναμη αυτή, υποτίθεται ότι την είχαν ορισμένα άτομα, οι μάντεις, που επικοινωνούσαν με θεότητες και γνωστοποιούσαν τη θέληση των θεών με διάφορα σημεία και άλλους τρόπους.
Η ελληνική και ρωμαϊκή μαντεία παρουσίαζε πολλά ανατολικά στοιχεία. Η μαντεία ήταν γνωστή στη Βαβυλωνία, Ασσυρία, Αίγυπτο κ.α., πολύ πριν διαδοθεί στην Ελλάδα. Είχε πολλά κοινά σημεία με τη μαγεία και οι μάντεις ήταν συγχρόνως και μάγοι.
Στην ομηρική εποχή η μαντεία περιλαμβανόταν στην εξήγηση των ονείρων. Αυτό τον τρόπο της άτεχνης, φυσικής μαντείας εξασκούσαν οι ονειροσκόποι.
Στον Όμηρο επίσης γίνεται λόγος και για
- νεκρομαντεία,
- υδρομαντεία,
- κατοπτρομαντία και
λεκανομαντία.
Έντεχνη Μαντεία[]
Μία άλλη μορφή μαντείας, η έντεχνη μαντεία, προέβαινε σε εξηγήσεις με βάση τις παρατηρήσεις σε ζωντανούς οργανισμούς ή φυτά ή ακόμα και σε άψυχα αντικείμενα.
Τρόπο έντεχνης μαντείας αποτελεί
- η οιωνομαντεία (από κραυγές, τρόπος πτήσης κλπ.), καθώς και
- η ιερομαντεία ή "ιεροσκοπία",
- η "σπλαχνοσκοπία", η ερμηνεία δηλ. που δινόταν με βάση την εξέταση των σπλάχνων των ζώων που θυσίαζαν.
Η μαντεία από άψυχα αντικείμενα εξασκούνταν με διάφορους τρόπους, όπως από τη φωτιά, πυρομαντεία, καθώς και από άλλες τροφές ή υλικά.
Αναφέρεται επίσης η καπνομαντεία, η χειρομαντεία κ.ά.
Η "χρησμολογία" ήταν για τους αρχαίους Έλληνες ένας από τους πιο σημαντικούς τρόπους μαντείας. Την τελούσαν οι μάντεις σε στιγμές θεϊκής έμπνευσης και έξαρσης.
Τέτοιοι γνωστοί χρησμοδότες μάντεις ήταν:
- ο Κάλχας,
- ο Τειρεσίας κ.ά.
Τα Μαντεία[]
Τόποι επικοινωνίας θεών και ανθρώπων μέσω των μάντεων. Το κάθε μαντείο ήταν αφιερωμένο σε κάποιο θεό (κυρίως στο Δία και στον Απόλλωνα).
Δωδωναίο Μαντείο[]
Ως αρχαιότερο θεωρείται το μαντείο της Δωδώνης στην Ήπειρο, αφιερωμένο στο Δία. Οι ιέρειες στο άκουσμα του θροΐσματος των φύλλων των ιερών βελανιδιών άκουγαν τη φωνή του Δία και έδιναν ανάλογες ερμηνείες ή άκουγαν τη θέλησή του από τους χάλκινους λέβητες που ήταν κρεμασμένοι στα δέντρα.
Στο μαντείο πρόστρεχαν Αθηναίοι και Σπαρτιάτες, ακόμα και ξένοι (βασιλέας Κροίσος).
Δελφικό Μαντείο[]
Σημαντικότερο απ` όλα ήταν το μαντείο των Δελφών. Γνωστότατοι και μνημειώδεις έχουν μείνει οι χρησμοί της ιέρειας Πυθίας. Ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα. Η Πυθία, ηλικιωμένη γυναίκα από καλή οικογένεια, μετά τη θυσία που γινόταν έξω από το ναό, αφού καθαριζόταν με νερό της Κασταλίας πηγής, έπινε από το νερό της πηγής, φορούσε το ιερατικό ένδυμα, μασούσε φύλλα δάφνης και αφού καθόταν σε τρίποδα, έδινε τους χρησμούς.
Κάτω από τον τρίποδα έβγαιναν αναθυμιάσεις. Η Πυθία έδινε ακατάληπτους χρησμούς, με ψελλίσματα, κινήσεις και επιφωνήματα, τους οποίους ερμήνευε ο "προφήτης", που καθόταν κοντά της.
Άλλα Μαντεία[]
Άλλα μαντεία που είχαν ιδιαίτερη σημασία για τους Έλληνες ήταν
- το μαντείο του Άμμωνα Δία στη Λιβύη,
- τα μαντεία του Απόλλωνα στους Διδύμους της Μιλήτου,
- στην Κλάρο της Κολοφώνας,
- στα Πάταρα της Λυκίας,
- στο Ακραίφιο της Βοιωτίας κ.ά.
Νεκρομαντεία[]
Πολλά μαντεία ασχολούνταν με τη νεκρομαντεία, όπως στην Κίχυρο της Θεσπρωτίας, στην Ποντική Ηράκλεια, στον Ταίναρο κ.α.
Πολύ γνωστό ήταν το "νεκρομαντίο" της Εφύρας.
Παρακμή[]
Μέχρι τον 5ο αι. π.Χ. τα μαντεία και η μαντική τέχνη βρίσκονταν σε μεγάλη ακμή. Μετά από τον αιώνα αυτό αρχίζει η παρακμή τους, για να ανανεωθούν στα τέλη του 4ου αι. π.Χ.
Σταδιακά από τότε άρχισαν να χάνουν την αίγλη τους και να παραμερίζονται σημαντικά, κυρίως γιατί άρχισε να θεωρείται από πολλούς η μαντεία ως αμάθεια.
Αρχαίες μαντικές τεχνικές[]
Ιχθυομαντεία[]
Η Ιχθυομαντεία αποτελεί και αυτή αρχαία μαντική τέχνη που ήταν διαδεδομένη κυρίως στα Σούρα της Λυκίας και κατά την οποία εξετάζοντας τη κίνηση των ιχθύων μπορούσαν να εξαχθούν κάποιες προβλέψεις γεγονότων.
Ελάχιστες πληροφορίες υπάρχουν περί του τρόπου με τον οποίο εξάγονταν τέτοιες προβλέψεις και αυτές προέρχονται από τον Αιλιανό (Ιστορία των Ζώων Η,5) και τον Αθήναιο (333,δ).
Σύμφωνα με αυτές, τοποθετούνταν πλησίον των ακτών, μέσα στη θάλασσα, ξύλινοι οβελίσκοι, ως πλωτά παρατηρητήρια, και από εκεί ο ιερέας - ιχθυομάντης έριχνε τεμάχια μικρά άρτου και κρέατος παρακολουθώντας τον αριθμό των ψαριών που πλησίαζαν, τις κινήσεις τους, το είδος τους κλπ, εκ των οποίων και διατύπωνε το χρησμό.
Αστραγαλομαντεία[]
Η αστραγαλομαντεία, η μαντεία με αστραγάλους , τα γνωστά οστάρια των ποδιών, υπήρξε αρχαία μαντική τέχνη. Ο Παυσανίας (7 25,6) αναφέρει περί αυτής χωρίς όμως σαφή περιγραφή του τρόπου με τον οποίο επιχειρούσαν αυτή τη τέχνη.
Από το ανώμαλο δε κυβοειδές σχήμα των οσταρίων αυτών εικάζεται ότι μάλλον τα έριχναν και εκ της πιθανής θέσης τους έκαναν προβλέψεις.
Αναφέρει μάλιστα ότι η αστραγαλομαντεία ήταν η κύρια μαντική τέχνη στο ιερό του |Ηρακλή κοντά στο Βουραϊκό ποταμό.
Κριθομαντεία[]
Η κριθομαντεία αποτελεί πανάρχαιο τρόπο μαντικής τέχνης προς εξαγωγή μελλοντικών προβλέψεων (μαντευμάτων) και ειδικά από τη παρατήρηση των κόκκων της κριθής (κριθαριού) που κατά τη τέλεση των θυσιών χρησιμοποιούνταν ως «προθύματα», καθιστάμενα έτσι «ιερά», όπως και οτιδήποτε που ερχόταν σε επαφή με το βωμό.
Η κριθομαντεία ήταν ο πρόγονος αλλά και το πρότυπο των νεώτερων στην αρχαία λαογραφία τεχνικών της μαντικής τέχνης, όπως της "αλευρομαντείας" και της "αλφιτομαντείας".
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- atraposonline.gr
- http://www.metafysiko.gr/textview.php?id=99 metafysiko.gr]
- http://www.skepdic.gr/Entries/Mi/madeia.htm skepdic.gr]
- http://www.apologitis.com/gr/ancient/manteia.htm apologitis.com]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)