Μαρώνεια
- Μία ιστορική πόλη της Θράκης.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Μαρώνεια" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Μάρες"
Ίδρυση[]
Ο χρόνος ίδρυσής της είναι άγνωστος.
Γεωγραφία[]
Η ακριβής θέση της είναι:
Βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού νομού Ροδόπης, κοντά στις ακτές του Αιγαίου, πλησίον της θέσης της Ομηρικής Θρακικής πόλης Ίσμάρου.
Ήταν κτισμένη σε μια τοποθεσία όπου οι υπώρειες του Ίσμαρου σμίγουν με τη θάλασσα και σχηματίζουν έναν φυσικό όρμο, ο οποίος με τις κατάλληλες τεχνικές διευθετήσεις είχε γίνει ένας ασφαλής λιμένας.
Από γεω-συγκοινωνιακή πάλι άποψη, βρισκόταν στο θαλάσσιο δρόμο Τρωάδας - Μακεδονίας και ο λιμένας της αποτελούσε ένα σπουδαίο σταθμό για τα πλοία που χρησιμοποιούσαν το δρόμο αυτόν.
Επίσης, ασκούσε έλεγχο σε δυο σημαντικές διαβάσεις :
- στη γειτονική Διάβαση των Κορπιλών, από όπου διήρχετο υποχρεωτικά ο πανάρχαιος δρόμος (και αργότερα η Εγνατία οδός), που συνέδεε την Ανατολή με τη Δύση και
- στην ορεινή διάβαση της σύγχρονης Νυμφαίας, μέσω της οποίας ένας άλλος αρχαίος δρόμος (μελλοντικός κλάδος της Εγνατίας) εξασφάλιζε την επικοινωνία του Αιγαιακού κόσμου με τις κοιλάδες του Έβρου και βορειότερα του Δούναβη[1].
Πολύ πλησίον της ήταν κτισμένη η πόλη Ορθαγορία
Ιστορία[]
Νεολιθική Εποχή[]
Η περιοχή κατοικήθηκε από τα νεολιθικά ήδη χρόνια (3η χιλιετία π.Χ.).
Στην περίοδο αυτή όσο και στην επόμενη, την πρωτοχαλκή, (2η χιλιετία π.Χ.), είναι αναμφισβήτητη η ύπαρξη επτά, τουλάχιστον, σημαντικών οργανωμένων οικισμών, που η οικονομία τους βασιζόταν στη Γεωργία και Κτηνοτροφία.
Μυκηναϊκή Εποχή[]
Τα αρχαιολογικά δεδομένα (για πρώτη φορά οχυρωμένες ακροπόλεις, κεραμεική) δείχνουν ότι στο τέλος της 2ης χιλιετίας (13ος - 12ος αι. π.Χ.) θρακικά φύλα πλημμύρισαν τη χώρα. Σύμφωνα και με την παράδοση τα φύλα αυτά διέσχισαν τη Θράκη και έφθασαν μέχρι την Τροία. Δεκαοκτώ, τουλάχιστον, θρακικοί οικισμοί εντοπίστηκαν, κυρίως στην ενδοχώρα, με αμφίβολη διάρκεια ζωής.
Η παράδοση μεταφέρει την ίδρυση της πόλης στην 2η χιλιετία π.Χ., θεωρώντας ιδρυτή της τον ιερέα ο οποίος αναφέρεται στην Οδύσσεια του Ομήρου.
Η πρώτη γραπτή πηγή για τη Μαρώνεια είναι ο Όμηρος. Την αναφέρει ως πατρίδα του Μάρωνα, ιερέα του Απόλλωνα, που κατοικούσε σε ένα δενδρώδες ιερό άλσος του θεού, στην πόλη Ίσμαρο.
Στην Οδύσσεια αναφέρεται ότι την εποχή του Τρωϊκού πολέμου κατοικούσε εδώ το πολυάνθρωπο γένος των Θρακών Κικόνων που είχαν ιδρύσει, σύμφωνα με τον Στράβωνα, 3 πόλεις: Ξάνθη, Μαρώνεια, Ίσμαρο. Στην Ιλιάδα εμφανίζονται ως γενναίοι πολεμιστές να αγωνίζονται, πεζοί ή έφιπποι, στο πλευρό των συμμάχων τους Τρώων κατά των Ελλήνων.
Κατά μία άποψη, μετά τον πόλεμο ο Οδυσσέας σταμάτησε στην Μαρώνεια ακτή και φιλοξενήθηκε από τον Κύκλωπα Πολύφημο στη σπηλιά του. Για να γλυτώσει και να ξεφύγει με τους συντρόφους του, μέθυσε τον οικοδεσπότη του με το περίφημο Μαρώνειο κρασί, που ο Όμηρος εξυμνεί το ερυθρό χρώμα και την ευωδιά του.
Αρχαϊκή Εποχή[]
Η Ελληνική πόλη ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ από Χίους αποικιστές[2].
Η πόλη εξελίχθηκε σε ισχυρή τοπική δύναμη.
Το τείχος της υπερέβαινε σε περίμετρο τα 10 Km γεγονός που φανερώνει ότι ήταν πολυάνθρωπη.
Αψευδείς μάρτυρες τα περίτεχνα νομίσματά τους πού από το τέλος του 6ου αι. π.Χ. δίνουν μια ιδέα του επιπέδου της τέχνης τους, αλλά και της ήδη αναπτυγμένης οικονομικής ζωής.
Η μόνη ιστορική πληροφορία πού έχουμε για την πόλη την περίοδο αυτή είναι η διαμάχη της με τη Θάσο στα μέσα του 7ου αι. π.Χ. για την κατοχή της αποικίας των Θασίων Στρύμης.
Κλασσική Εποχή[]
Η Μαρώνεια υπήρξε η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη από όλες τις αρχαίες ελληνικές αποικίες των παραλίων της Δυτικής Θράκης και ήταν μάλιστα η μόνη που παρουσιάζει συνεχή ακμή σε όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας.
Η πόλη ήταν γενικά ισχυρή επειδή διέθετε μια πλούσια και εκτεταμένη επικράτεια («χώρα») που περιλάμβανε μέσα στα όριά της ολόκληρο την πεδιάδα της σημερινής Κομοτηνής και το όρος Ίσμαρος, το οποίο ήταν πλούσιο σε βοσκότοπους και σε μεταλλεία χρυσού και αργύρου.
Όπως φαίνεται, στην περίοδο των Περσικών Πολέμων, η Μαρώνεια ακολούθησε την τύχη των άλλων ελληνικών πόλεων της Θράκης και υποτάχθηκε στους Πέρσες. Ο Ηρόδοτος περιγράφοντας την πορεία της εκστρατείας του Ξέρξη κατά της Ελλάδος αναφέρει την Μαρώνεια, καθόσον από την περιοχή της διέρχεται η στρατιά του.
Μετά τη συντριβή των Περσών, ιδρύεται η 1η Αθηναϊκή Συμμαχία (το 478/7).
Στους φορολογικούς καταλόγους των μελών της βρίσκουμε τη Μαρώνεια να πληρώνει εισφορά 1 τάλαντο καί 3.000 δραχμές. Το ποσό αυτό αυξάνει το 437 π.Χ. σε 3 τάλαντα, ποσό που μαρτυρεί τη μεγάλη οικονομική άνθηση της πόλης. Είναι άλλωστε γνωστό ότι από την περίοδο αυτή η Μαρώνεια, μαζί με τα γειτονικά Άβδηρα καί την Αίνο (πλησίον των εκβολών του Έβρου), είναι οι τρεις σημαντικότερες καί πλουσιότερες πόλεις της Θράκης.
Περί τα μέσα του 5ου αι. π.Χ. οι βασιλείς των Θρακών Οδρυσών Τήρης και ο γιος του Σιτάλκης, υπέταξαν τα Θρακικά φύλα της περιοχής που περιλάμβανε τμήμα της Ανατ. Μακεδονίας μέχρι το Στρυμόνα, τη Θράκη μέχρι το Βυζάντιο και ίσως τον ποταμό Δούναβη.
Δεν είναι εξακριβωμένο αν η Μαρώνεια, όπως οι άλλες ελληνικές πόλεις των παραλίων, αναγκάστηκε να πληρώνει φόρο στους Οδρύσες βασιλείς. Όμως είναι βέβαιο, ότι είχε στενές σχέσεις μαζί τους όπως δείχνουν τα νομίσματα των Οδρυσών που είτε κόπηκαν στο νομισματοκοπείο της Μαρώνειας, είτε έγιναν από Μαρωνίτες χαράκτες.
Ο 4ος αι. είναι η εποχή της μεγάλης ακμής της Μαρώνειας. Υπολογίζεται ότι θα πρέπει να είχε γύρω στους 12.000 κατοίκους.
Η ακμή αυτή της έδωσε την δυνατότητα να κόψει χρυσό νόμισμα.
Το 377 π.Χ. ο Αθηναίος στρατηγός Χαβρίας επεμβαίνει για να τερματίσει σύγκρουση Αβδηριτών και Μαρωνιτών.
Το 361 π.Χ. οι Μαρωνίτες καταλαμβάνουν τη Στρύμη, αλλά την επόμενο έτος η μητρόπολη της τελευταίας, η Θάσος, με τη βοήθεια των Αθηναίων την επαναφέρει στην κυριαρχία της. Ο πόλεμος αυτός αποδεικνύει ότι η Μαρώνεια την εποχή αυτή είχε πολεμικές τριήρεις, στρατό και χρήματα, όπως δείχνει η ενέργεια της να προσελκύσει στην υπηρεσία της μοίρα του Αθηναϊκού στόλου του Ελλησπόντου.
Την άνοιξη του 353 ο Φίλιππος πολιόρκησε στη Μαρώνεια. Όμως, δεν κατόρθωσε να την καταλάβει γιατί συνάντησε μεγάλη αντίσταση από το σύμμαχο της πόλης, τον θράκα ηγεμόνα Αμάδοκο, που ήταν κύριος της περιοχής ανάμεσα στον Έβρο καί το Νέστο.
Κινδύνευσε μάλιστα και από τον Αθηναϊκό στόλο.
Όμως η Μακεδονική απειλή δεν εξαλείφθηκε.
Το 350 π.Χ. ο Φίλιππος επιστρέφει και θέτει τέρμα στην ανεξαρτησία της πόλης και πρσαρτώντας την στο Μακεδονικό κράτος. Τότε τερματίζεται και η κυκλοφορία των αυτόνομων χρυσών (είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν το α' μισό του 4ου αι. π.Χ.) αλλά και των αργυρών νομισμάτων.
Ελληνιστική Εποχή[]
Στην Ελληνιστική περίοδο αλλάζει συχνά επικυρίαρχο, από το Λυσίμαχο της Θράκης, στον Πτολεμαίο Γ' της Αιγύπτου για να κατακτηθεί από τον Φίλιππο Ε' (200 π.Χ.) και λίγα έτη αργότερα να περιέλθει στον Αντίοχο Γ' της Συρίας (197 - 189 π.Χ.).
Την περίοδο αυτή τη Μαρώνεια και τη γειτονική της Αίνο διεκδικούν ο Ευμένης της Περγάμου και ο Φίλιππος Ε' της Μακεδονίας.
Μετά το 190 π.Χ. Θράκες πρόσφυγες ίδρυσαν μιαν άλλη Μαρώνεια στην εύφορη Σελευκίδα της Συρίας.
Την περίοδο 187 - 183 π.Χ. ο Φίλιππος Ε' διατηρούσε φρουρά στην ακρόπολη και πολλούς στρατιώτες στην πόλη.
Οι Μαρωνίτες διαμαρτυρήθηκαν στη Ρώμη για τις ενέργειες του Φιλίππου. Οι Ρωμαίοι ανάγκασαν τον Φίλιππο να εγκαταλείψει τη Μαρώνεια, αφού προηγουμένως οργάνωσε με τον Ονομαστό και τον Κάσσανδρο φοβερή σφαγή των αντιπάλων Μαρωνιτών.
Ακολουθεί περίοδος επιθέσεων των Θρακικών φύλων, ενώ συνεχίζονται οι εμφύλιες διαμάχες ανάμεσα στο φιλομακεδονικό και φιλοπεργαμηνό κόμμα.
Μετά τη μάχη της Πύδνας (168 π.Χ.) και τη διαίρεση της Μακεδονίας σε τέσσερις μερίδες, η Αίνος, η Μαρώνεια και τα Αβδηρα παρέμειναν ελεύθερες πόλεις.
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Το 167 π.Χ. υπογράφηκε η συμμαχία Ρωμαίων και Μαρωνιτών, το κείμενο της οποίας διασώθηκε σε λίθινη στήλη. Η κυκλοφορία αυτή την εποχή των αργυρών τετραδράχμων, που έχουν παραστάσεις με τη μορφή του Διονύσου, δείχνει ότι η περίοδος ειρήνης προκάλεσε νέα εμπορική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης.
Η μεγάλη ακμή που γνώρισε η Μαρώνεια, κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, οφειλόταν κυρίως στο λιμένα της, ο οποίος επέτρεψε την ανάπτυξη μιας ιδιαίτερα έντονης εμπορικής δραστηριότητας, όπως μαρτυρεί η ανεύρεση Μαρώνειων νομισμάτων σε απώτατα σημεία της Βαλκανικής και ακόμη ως στη Συρία.
Εκτός όμως από αυτό, η πόλη είχε ευνοηθεί ιδιαίτερα από τους Ρωμαίους, οι οποίοι της παραχώρησαν διάφορα προνόμια, όπως ήταν η ανακήρυξή της σε «ελεύθερη πόλη».
Επίσης, επαύξησαν την έκταση της επικράτειάς της («χώρας»), η οποία συμπεριλάμβανε μέσα στα όριά της ένα πυκνό δίκτυο αγροτικών οικισμών, όπως μαρτυρούν διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα κοντά σε πολλά σημερινά χωρία, όπως είναι π.χ. : Αρριανά, Ασκητές, Ασώματοι, Γλυκονέρι, Διώνη, Εργάνη, Μέγα Πιστό, Ξυλαγανή, Πολύανθος, Πάμφορο, Πάνδροσο, Πετρωτά, Προσκυνητές, Σύμβολα κ.ά. [3]
Βυζαντινή Εποχή[]
Η πόλη από τον 4ο αιώνα μ.Χ. έγινε έδρα επισκοπής.
Κατά τον 6ο και 7ο αιώνα ο πληθυσμός της πόλης περιορίστηκε εξαιτίας συχνών πειρατικών επιδρομών. Η θέση της βυζαντινής Μαρώνειας βρίσκεται στο λιμένα του Αγίου Χαραλάμπους, γνωστό και ως Παληόχωρα[4]. Η Μαρώνεια τον 11ο αιώνα προβιβάστηκε σε αρχιεπισκοπή και συνέχισε να ακμάζει μέχρι τον 13ο αιώνα[5].
Σύγχρονη Εποχή[]
Ο σημερινός οικισμός βρίσκεται σε υπώρεια του Ισμάρου και μεταφέρθηκε εκεί το 17ο αιώνα λόγω των πειρατικών επιδρομών[6][7].
Σήμερα διατηρούνται αρκετά ίχνη από την αρχαία πόλη. Διακρίνεται το αρχαίο θέατρο το οποίο τα τελευταία έτη έχει ξεκινήσει η ανακαίνισή του.
Κοντά στον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται ο σύγχρονος ομώνυμος οικισμός.
Στην περιοχή της αρχαίας Μαρώνειας έχουν βρεθεί επιγραφές που επιβεβαιώνουν την παρουσία Εβραίων στην περιοχή[8].
Λατρεία[]
Οι αρχαιότερες και σημαντικότερες λατρείες της πόλης πρέπει να ήταν του Απόλλωνα και του Διονύσου. Και για τον Απόλλωνα έχουμε το χωρίο του Ομήρου, που αναφέρθηκε στην αρχή, ενώ για το Διόνυσο μαρτυρεί η εικόνα του θεού και το σύμβολό του, την στάφυλο, που αποτελούν δύο από τους κύριους νομισματικούς τύπους.
Αργότερα προστέθηκε και η λατρεία του μυθικού οικιστή της πόλης Μάρωνα.
Παράλληλα, από επιγραφές γνωρίζουμε ότι λατρεύονταν ο Δίας, ο Ποσειδώνας, ο Ερμης και ο Ασκληπιός. Από τα ελληνιστικά, όπως φαίνεται, χρόνια εισάγονται στην πόλη οι αιγύπτιοι θεοί 'Ισις, Σέραπις, Ανουθις και Αρποκράτης.
Στα ρωμαϊκά χρόνια προστίθεται και η λατρεία της Ρώμης. Από αναθηματικές μάλιστα επιγραφές φαίνεται ότι ο Διόνυσος, ο Μάρων, ο Ζευς κι η Ρώμη είχαν κοινό ιερέα.
Αρχαιολογία[]
Το θέατρο αποκαλύφθηκε μετά από ανασκαφές στο τέλος της δεκαετίας του 60 και παρουσιάζει δύο οικοδομικές φάσεις.
Η πρώτη οικοδομική φάση ξεκινά στην Ελληνιστική εποχή στην οποία η ορχήστρα περιλάμβανε πατημένο χώμα μαζί με ένα σύστημα αποχετευτικού αγωγού το οποίο απομάκρυνε τα όμβρυα ύδατα. Στην Ρωμαϊκή εποχή έχουμε την δεύτερη φάση όπου το θέατρο μετασκευάστηκε σε αρένα.[9][10]
Προσωπικότητες[]
Από την Μαρώνεια κατάγονταν οι:
- Μητροκλής: Κυνικός φιλόσοφος του 4ου αιώνα π.Χ.
- Ιππαρχία: Κυνικός φιλόσοφος, αδελφή του Μητροκλή
- Σωτάδης (3rd century BC), poet
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Δ. Κ. Σαμσάρης, "Ιστορική Γεωγραφία της Δυτικής Θράκης κατά τη Ρωμαϊκή Αρχαιότητα", Θεσσαλονίκη 2005, σ. 96-97
- ↑ Υπουργείο πολιτισμού Μαρώνεια
- ↑ Δ. Κ. Σαμσάρης, Ιστορική γεωγραφία Δυτικής Θράκης, σ. 97-108
- ↑ Αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία της βυζαντινής περιόδυο στο Νομό Ροδόπης, Σοφία Δουκατά-Δεμερτζή αρχαιολόγος ΙΑ΄ Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Νικόλαος Ζήκος Διευθυντής ΙΑ΄ Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων
- ↑ Υπουργείο πολιτισμού, η Βυζαντινή Μαρώνεια
- ↑ Αρχαιολογία Online, Βυζαντινό οδοιπορικό στη Θράκη, Νικόλαος Ζήκος, επιμελητής αρχαιοτήτων
- ↑ Οδηγός Ανατολικής Μακεδονίας, Θράκης
- ↑ H Εβραϊκή Κοινότητα της Κομοτηνής. Επίσημη ιστοσελίδα Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβούλιου. http://www.kis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=291&Itemid=107. Ανακτήθηκε την 2011-05-17.
- ↑ Σελίδα culture.gr του Υπουργείου Πολιτισμού: Αρχαία Μαρώνεια.
- ↑ Εισήγηση στην Πολιτιστική Ημερίδα - Μαρώνεια: Πολιτιστική Εξέλιξη από την Αρχαιότητα ως τα Νεότερα Χρόνια: "Αρχαίο θέατρο Μαρώνειας: Πρόταση αναστήλωσης - αποκατάστασης", Γ. Καραδέδος, Χ. Καραδήμα, Ι. Βασιλειάδης, Σ. Γαλάνης, Δ. Ζυγομαλάς, Α. Καπανδρίτη - ΙΘ΄ Εφορεία Προϊστορικών Αρχαιοτήτων, 2002
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Πρότυπο:Αρχείο ΕΡΤ
- Αξιοθέατα της Μαρώνειας
- Δήμος Μαρωνείας - Σαπών
- Το αναστηλωμένο Αρχαίο Θέατρο Μαρώνειας
- Σύλλογος Φίλων Αρχαίου Θεάτρου Μαρώνειας
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)