Μιγαδικός Αριθμός
- Ένα είδος αριθμών.
Ετυμολογία[]
Αριθμοί
|
---|
|
Α. Αριθμοσύνολα |
---
|
Β. Ειδικοί Αριθμοί |
|
Γ. Άλλοι Αριθμοί |
|
Δ. Ψηφία |
|
Η ονομασία "μιγαδικός" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "μιγάς".
Εισαγωγή[]
Στα μαθηματικά, οι μιγαδικοί αριθμοί είναι μία επέκταση του συνόλου των πραγματικών αριθμών με την προσθήκη του στοιχείου i, που λέγεται Φανταστική Μονάδα, και έχει την ιδιότητα:
Κάθε μιγαδικός αριθμός μπορεί να γραφτεί με τη μορφή α + βi, όπου τα α και β είναι πραγματικοί αριθμοί και λέγονται πραγματικό μέρος και φανταστικό μέρος του του μιγαδικού αριθμού, αντίστοιχα.
Για παράδειγμα, ο 3 + 2i είναι ένας μιγαδικός, με πραγματικό μέρος 3 και φανταστικό μέρος 2.
Για τους μιγαδικούς αριθμούς ορίζονται οι πράξεις της πρόσθεσης, του πολλαπλασιασμού και της διαίρεσης, όπως και στους πραγματικούς αριθμούς. Στην ορολογία των μαθηματικών, αυτό σημαίνει ότι το σύνολο των μιγαδικών είναι σώμα.
Η βασική διαφορά των μιγαδικών αριθμούς με τους πραγματικούς είναι η ύπαρξη του στοιχείου i και των πολλαπλασίων του, που όταν υψωθούν στο τετράγωνο δίνουν αρνητικούς πραγματικούς αριθμούς.
Επιπλέον, στους μιγαδικούς δεν ορίζεται η διάταξη, δηλαδή δεν έχει έννοια να συγκρίνουμε δύο μιγαδικούς ώστε να πούμε ότι ένας μιγαδικός αριθμός είναι μεγαλύτερος ή μικρότερος από κάποιον άλλον μιγαδικό αριθμό.
Οι μιγαδικοί αριθμοί έχουν, μεταξύ άλλων, σημαντικές εφαρμογές στη λύση διαφορικών εξισώσεων αλλά και στη μελέτη διάφορων φυσικών προβλημάτων
Ορισμοί[]
Συμβολισμοί και πράξεις[]
Το σύνολο των μιγαδικών αριθμών συμβολίζεται συνήθως ως C, ή και ορίζεται ως εξής:
Το σύνολο των μιγαδικών περιέχει επιπλέον όλους τους πραγματικούς αριθμούς, καθώς κάθε πραγματικός αριθμός μπορεί να γραφτεί ως ένας μιγαδικός με μηδενικό φανταστικό μέρος: α = α + 0i.
Αν το φανταστικό μέρος ενός μιγαδικού είναι ίσο με το μηδέν, τότε αυτός ο μιγαδικός ταυτίζεται με τον πραγματικό αριθμό α.
Το πραγματικό μέρος ενός μιγαδικού z= a + bi συμβολίζεται με Re(z) ενώ το φανταστικό μέρος με Im(z), δηλαδή ισχύει:
- Re(z)=a
- Im(z)=b
Δύο μιγαδικοί αριθμοί, z1=x1+iy1 και z2=x2+iy2, είναι ίσοι μεταξύ τους "αν και μόνον αν" τα πραγματικά τους μέρη και τα φανταστικά τους μέρη είναι μεταξύ τους ίσα. Δηλαδή, αν x1=x2 και y1=y2.
Πράξεις μεταξύ μιγαδικών αριθμών, γίνονται με βάση τους γνωστούς κανόνες αντιμετάθεσης, προσεταιρισμού και επιμερισμού, της άλγεβρας:
- (a + bi) + (c + di) = (a+c) + (b+d)i
- (a + bi) − (c + di) = (a−c) + (b−d)i
- (a + bi)(c + di) = ac + bci + adi + bd i 2 = (ac−bd) + (bc+ad)i
Μιγαδικό Επίπεδο[]
Κάθε μιγαδικός αριθμός z = a + bi μπορεί να αντιστοιχισθεί σε ένα σημείο Μ(a,b) ενός διδιάστατου Καρτεσιανού Συστήματος Συντεταγμένων. Κάθε τέτοιο σημείο Μ λέγεται εικόνα του αντίστοιχου μιγαδικού αριθμού z και συμβολίζεται με M(z) ή M(a,b). Σε αυτή την περίπτωση, το Καρτεσιανό Σύστημα Συντεταγμένων λέγεται μιγαδικό επίπεδο (ή διάγραμμα Argand).
Λόγω της παραπάνω αντιστοίχισης μιγαδικού με σημείο, κάθε μιγαδικός αριθμός z μπορεί να αναπαρασταθεί στο μιγαδικό επίπεδο με το διάνυσμα , που έχει αρχή το κέντρο Ο των αξόνων και τέλος το σημείο Μ(a,b).
Το μέτρο του μιγαδικού αριθμού ορίζεται ως το μέτρο του διανύσματος ή, ισοδύναμα, ως η απόσταση του Μ από το κέντρο Ο του μιγαδικού επιπέδου:
Συζυγής μιγαδικός[]
Ο συζυγής ενός μιγαδικού αριθμού z = a + ib ορίζεται ως a - ib, και συμβολίζεται ή .
Γεωμετρικά, ο αποτελεί τον κατοπτρισμό του z ως προς τον άξονα των πραγματικών. Για ένα μιγαδικό αριθμό z, τον συζυγή και το μέτρο του ισχύουν οι ακόλουθες σχέσεις:
- αν και μόνο αν ο z είναι πραγματικός
- αν και μόνο αν ο z είναι φανταστικός
- για z μη μηδενικό.
Τριγωνομετρική μορφή[]
Εκτός από τις καρτεσιανές συντεταγμένες του, ένας μιγαδικός μπορεί να εκφρασθεί και σε πολική ή τριγωνομετρική μορφή. Οι πολικές συντεταγμένες ενός μιγαδικού z είναι το ζεύγος (r,φ),
- όπου
- r = |z|, είναι το μέτρο του μιγαδικού και
- φ = arg(z), το πρωτεύον όρισμα του z.
Όρισμα ενός μιγαδικού z είναι κάθε μία από τις γωνίες που σχηματίζει ο θετικός οριζόντιος ημιάξονας R με το αντίστοιχο διάνυσμα του z.
Πρωτεύον όρισμα είναι η γωνία εκείνη που βρίσκεται στο διάστημα [0, 2π], και συμβολίζεται με Arg(z).
Οπότε κάθε άλλο όρισμα του z, διαφέρει κατά 2kπ από το Arg(z), όπου k Ακέραιος Αριθμός.
Ισχύει ότι:
όπου:
και το όρισμα προσδιορίζεται με προσθετέο 2kπ, δηλαδή ορίσματα που διαφέρουν κατά ένα ακέραιο πολλαπλάσιο του 2π είναι ισοδύναμα.
Εκθετική μορφή[]
Χρησιμοποιώντας τoν Τύπο Euler, η τριγωνομετρική μορφή μετατρέπεται σε
που λέγεται εκθετική μορφή.
Με βάση την εκθετική μορφή των μιγαδικών αριθμών, μπορούν να οριστoύν ο πολλαπλασιασμός και η διαίρεσή τους ως εξής:
και
Κατά αυτό τον τρόπο:
- η πρόσθεση μιγαδικών ταυτίζεται με πρόσθεση διανυσμάτων ενώ
- ο πολλαπλασιασμός μπορεί να θεωρηθεί ως μία στροφή (και ομοιοθεσία, δηλ. επιμήκυνση ή σμίκρυνση) διανύσματος.
Ο πολλαπλασιασμός με τον φανταστικό αριθμό i αντιστοιχεί σε μία στροφή 90 μοιρών (με φορά αντίθετη των δεικτών του ωρολογίου).
Η γεωμετρική επομένως σημασία της εξίσωσης i2 = −1, που ορίζει τον φανταστικό αριθμό, είναι ότι δύο διαδοχικές στροφές 90 μοιρών ταυτίζονται με μία στροφή 180 μοιρών.
Μητραϊκή Αναπαράσταση Μιγαδικού Αριθμού[]
Πολλαπλασιάζουμε τον Μιγαδικό Αριθμό
με την μήτρα-στήλη
οπότε έχουμε:
Όμως, ισχύει η ισότητα:
Οπότε έχουμε:
Ιστορία[]
Οι μιγαδικοί αριθμοί ανακαλύφθηκαν από τον Ιταλό μαθηματικό Τζερόλαμο Καρντάνο, ο οποίος τους αποκαλούσε φανταστικούς, στην προσπάθεια του να βρει αναλυτικές λύσεις σε κυβικές εξισώσεις.
Η διαδικασία επίλυσης τέτοιων εξισώσεων απαιτεί ενδιάμεσους υπολογισμούς, οι οποίοι μπορεί να περιλαμβάνουν τετραγωνικές ρίζες αρνητικών αριθμών, ακόμη και όταν η ρίζα είναι πραγματικός αριθμός.
Το γεγονός αυτό οδήγησε τελικά στο θεμελιώδες θεώρημα της άλγεβρας, που δείχνει ότι στους μιγαδικούς αριθμούς είναι πάντοτε δυνατόν να βρεθούν λύσεις σε πολυωνυμικές εξισώσεις.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Αριθμός
- Αριθμοσύνολο
- Θεμελιώδες Θεώρημα Άλγεβρας
- Υπερμιγαδικός Αριθμός
- Υπερβολικός Μιγαδικός Αριθμός (split complex number)
- Αριθμοθεωρία
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- mathsisfun.com
- complex numbers in quantum physics, Sabine Hossenfelder, videoclip
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)