Μοναρχία
Κυβέρνηση Αντιπολίτευση Κοινοβούλιο Γερουσία
Κοινοβουλευτική Εκλογή Ψηφοφορία Διάταγμα Δημοψήφισμα Υπουργείο Πρωθυπουργία Προεδρία
- Ένα είδος πολιτεύματος.
Ετυμολογία[]
 Κράτος
|
|---|
| Πολιτεύματα
|
| Μοναρχικά |
|
| Ολιγαρχικά |
|
| Δημοκρατικά |
|
Η ονομασία "Μοναρχία" προέρχεται από από τις λέξεις "μονάδα" + "αρχή" ( = εξουσία).
Εισαγωγή[]
Μοναρχία είναι το πολίτευμα, στο οποίο αρχηγός του κράτους είναι μόνο ένα άτομο, ο μονάρχης. Αυτό που την χαρακτηρίζει είναι ότι ο μονάρχης διατηρεί την θέση του ισόβια, και ότι η εξουσία μεταβιβάζεται συνήθως σε μέλος της οικογένειάς του χωρίς εκλογές.
Ιστορική εξέλιξη[]
Η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια ενός και μόνο ανθρώπου έχει προταθεί ότι εμφανίστηκε κατά τη Νεολιθική Εποχή, με τη μορφή του δεσποτισμού.
Μοναρχίες είχαν η Αίγυπτος, η Κίνα, η Περσία, η Βυζαντινή και Οθωμανική Αυτοκρατορία κλπ.
Στην Ελλάδα, η μοναρχία εμφανίζεται, με τη μορφή της βασιλείας και της τυραννίδας, με αντίστοιχα παραδείγματα η Μακεδονία και τις Συρακούσες.
Πεφωτισμένη Δεσποτεία[]
Με τον όρο Πεφωτισμένη Δεσποτεία (ή Πεφωτισμένη Μοναρχία) περιγράφεται η διακυβέρνηση ορισμένων μοναρχών της Ευρώπης του 18-19ου αιώνα, που επηρεάστηκαν από τις ιδέες του Διαφωτισμού. Οι "Πεφωτισμένοι Μονάρχες" υιοθετούσαν τις ιδέες του Διαφωτισμού και κυρίως έδιναν έμφαση στην Λογική με την οποία προσπαθούσαν να διακυβερνήσουν την χώρα τους. Υποστήριζαν την ανεξιθρησκεία, την ελευθερία του λόγου και του τύπου και την κατοχύρωση της ιδιωτικής περιουσίας. Οι περισσότεροι ασχολούνταν με τις τέχνες, την επιστήμη και την εκπαίδευση γενικά.
Κληρονομική και εκλεκτορική βασιλεία[]
Η εκλεκτορική βασιλεία είναι πιο παλιά από την κληρονομική βασιλεία.
Στην εκλεκτορική βασιλεία ο κίνδυνος επαναστάσεων και εξεγέρσεων ήταν πολύ μικρότερος. Παραδείγματα εκλεκτορικής βασιλείας είναι η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και η Πολωνία, ενώ στο παρόν είναι η Μαλαισία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Από τον Μεσαίωνα η Ευρώπη αρχίζει βαθμιαία και κυριαρχείται από κληρονομικές βασιλείες. Ο βασιλέας είναι συνήθως ο μεγαλύτερος φεουδάρχης.
Το φεουδαρχικό σύστημα ήταν η βάση για την κληρονομική βασιλεία, αλλά αργότερα ο βασιλέας προστάτευε τους υπηκόους του από τους φεουδάρχες.
Μορφές της μοναρχίας[]
Με την δημιουργία των σύγχρονων κρατών στην Ευρώπη μετά το 1500 εμφανίζονται 3 είδη μοναρχιών:
Βασιλευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία[]
Η Ενιαία Βασιλευομένη Kοινοβουλευτική Δημοκρατία είναι η εξέλιξη της Απόλυτης Μοναρχίας σε Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, στην οποία ο Βασιλέας δεν ασκεί εξουσία (νομοθετική ή εκτελεστική).
Αυτές ασκούνται από το Κοινοβούλιο και την Κυβέρνηση.
Στον Βασιλέα ανήκουν μόνο αντιπροσωπευτικές δικαιοδοσίες.
Παράδειγμα χώρας με τέτοιο πολίτευμα είναι η Μεγάλη Βρετανία και το τέως Βασίλειο της Ελλάδας.
- Ομοσπονδιακή Βασιλευομένη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
Η Ομοσπονδιακή Βασιλευομένη Δημοκρατία, είναι πολιτειακό σύστημα που συνδυάζει την Συνταγματική Βασιλεία με τις αρχές της Ομοσπονδιακής δημοκρατίας. Αυτό σημαίνει ότι το κράτος αποτελείται από ομοσπονδιακά κρατίδια («πολιτείες», «επαρχίες», κ.λπ.) με δική τους κυβέρνηση και δικές τους εξουσίες, όπως π.χ. σε θέματα υγείας και παιδείας.
Η κεντρική (ομοσπονδιακή) κυβέρνηση συνήθως διατηρεί τις κύριες εξουσίες της εξωτερικής πολιτικής και της άμυνας, καθώς και την διοίκηση της κεντρικής τράπεζας του κράτους. Κεφαλή της ομοσπονδίας, δηλ. ολοκλήρου του κράτους, είναι ο βασιλέας, οι εξουσίες του οποίου καθορίζονται από το σύνταγμα της χώρας — συνήθως πρόκειται για εξουσίες μάλλον διακοσμητικές.
Παράδειγμα χώρας με τέτοιο πολίτευμα σήμερα είναι η Αυστραλία, Ισπανία, Καναδάς κ.α.
Συνταγματική Μοναρχία[]
Παρόμοιο πολίτευμα την Βασιλευόμενη Δημοκρατία με την διαφορά ό,τι ο ρόλος του βασιλέα δεν είναι συμβολικός καθώς διαθέτει πολιτικές αρμοδιότητες.
Υπάρχει πρωθυπουργός και κοινοβούλιο αλλά ο βασιλέας κατέχει ενεργό ρόλο στην πολιτική ζωή.
Τέτοια πολιτεύματα έχουν η Μαλαισία, η Ιορδανία και ορισμένες άλλες Αραβικές και αφρικανικές χώρες.
Στην Ευρώπη, Συνταγματική Μοναρχία έχει το Λίχτενσταϊν.
Επίσης, η Συνταγματική Μοναρχία μπορεί να υπάρχει είτε σε ενιαίο κράτος (π.χ. Ιορδανία) είτε σε ομοσπονδιακό κράτος (π.χ. Μαλαισία). Συνταγματική Μοναρχία είχε και το Μαρόκο, αλλά σταδιακά το πολίτευμα του αλλάζει και μετατρέπεται σε Βασιλευομένη Δημοκρατία.
Απόλυτη Μοναρχία[]
Η απόλυτη μοναρχία είναι το πιο συχνό φαινόμενο στην Ευρώπη, μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.
Σε αυτήν την περίπτωση ο μονάρχης κατέχει όλη την δύναμη στο κράτος. Το γνωστότερο παράδειγμα για έναν απόλυτο μονάρχη είναι ο "βασιλέας Ήλιος" Λουδοβίκος ΙΔ'.
Σήμερα οι απόλυτες μοναρχίες είναι λίγες και αυτές είναι το Μπρουνέι, το Βατικανό, η Σαουδική Αραβία, το Μπουτάν, καθώς και άλλα Αραβικά κράτη στον Περσικό κόλπο.
Και σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να υπάρξουν δύο υποείδη: την Ενιαία Απόλυτη Μοναρχία (π.χ. Σαουδική Αραβία, Ομάν) και την Ομοσπονδιακή Απόλυτη Μοναρχία.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Μοναρχίες που έχουν πια καταργηθεί σημειώνονται με ένα *
- Αφγανιστάν *
- Αιθιοπία *
- Βέλγιο
- Βραζιλία *
- Δανία
- Γερμανία *
- Γιουγκοσλαβία*
- Ελλάδα *
- Μεγάλη Βρετανία και B. Ιρλανδία
- Ινδία *
- Ιαπωνία
- Ιορδανία
- Σερβία*
- Καμπότζη
- Κορέα *
- Μεξικό *
- Ολλανδία
- Νορβηγία
- Πορτογαλία*
- Σουηδία
- Ισπανία
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)