Ξάνθιππος
(αυθαίρετη σύγχρονη αναπαράσταση)
Ξάνθιππος
Στρατιωτικοί Κλασσικής Εποχής
Μισθοφόροι Στρατιωτικοί Ελληνιστικής Εποχής
3ος Αιώνας π.Χ.
Όνομα: Ξάνθιππος
Ηγεμονικά Ονόματα
Σπάρτη
Ηγεμόνες Σπάρτης
Στρατιωτικοί Σπάρτης
Πολιτικοί Σπάρτης
Ηγεμόνες Λακωνίας
Αθήνα
Ηγεμόνες Αθήνας
Στρατιωτικοί Αθήνας
Πολιτικοί Αθήνας
Αττική
Ηγεμόνες Αττικής
Θήβα Ηγεμόνες Θήβας
Στρατιωτικοί Θήβας
Ηγεμόνες Βοιωτίας
Άργος
Ηγεμόνες Άργους
Στρατιωτικοί Άργους
Ηγεμόνες Αργολίδας
Κόρινθος
Ηγεμόνες Κορίνθου
Στρατιωτικοί Κορίνθου
Κορινθία
Ηγεμόνες Κορινθίας
Φωκίδα
Ηγεμόνες Φωκίδας
Στρατιωτικοί Φωκίδας
Μεσσηνία
Ηγεμόνες Μεσσηνίας
Σικυώνα
Ηγεμόνες Σικυωνίας
Αχαΐα
Ηγεμόνες Αχαΐας
Ηλεία
Ηγεμόνες Ηλείας
Πισάτιδα
Ηγεμόνες Πισάτιδας
Αρκαδία
Ηγεμόνες Αρκαδίας
Μέση Ελλάδα
Ηγεμόνες Μέσης Ελλάδας
Θεσσαλία
Θεσσαλική Ομοσπονδία
Ηγεμόνες Θεσσαλίας
Ήπειρος
Ηγεμόνες Ηπείρου
Μακεδονία
Ηγεμόνες Μακεδονίας
Στρατιωτικοί Μακεδονίας
Στρατιωτικοί Μακεδονικής Αυτοκρατορίας
Θράκη
Ηγεμόνες Θράκης
Σικελία
Ηγεμόνες Σικελίας
Κάτω Ιταλία
Ηγεμόνες Κάτω Ιταλίας
Κυρήνη
Ηγεμόνες Κυρήνης
Λυδία
Ηγεμόνες Λυδίας
Φρυγία
Ηγεμόνες Φρυγίας
Καρχηδόνα
Ηγεμόνες Καρχηδόνας
Στρατιωτικοί Καρχηδόνας
Φοινίκη
Ηγεμόνες Φοινίκης
Περσική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Περσικής Αυτοκρατορίας
Έπαρχοι Περσικής Αυτοκρατορίας
Στρατιωτικοί Περσικής Αυτοκρατορίας Πρίγκιπες Περσικής Αυτοκρατορίας
- Χρονική Περίοδος Ακμής: Ελληνιστική Εποχή, 3ος Αιώνας π.Χ.
- Γέννηση:
- Θάνατος:
Ετυμολογία[]
Το όνομα "Ξάνθιππος" σχετίζεται ετυμολογικά με την ονομασία "Ξάνθεια".
Γενεαλογία[]
- Οίκος:
- Πατέρας:
- Μητέρα:
- Σύζυγος:
- Τέκνα:
Βιογραφία[]
Τα σπουδαιότερα γεγονότα του βίου του είναι:
Μισθοφόρος στρατηγός στην υπηρεσία των Καρχηδονίων. Υπό την ηγεσία του, ο αναγεννημένος καρχηδονιακός στρατός εξόντωσε το Ρωμαϊκό στράτευμα που είχε αποβιβαστεί στην Αφρική και απειλούσε την ίδια την ύπαρξη της Καρχηδόνας.
1ος Καρχηδονιακός Πόλεμος[]
Μέχρι την εμφάνιση του Ξάνθιππου, ο πόλεμος δεν είχε εξελιχθεί καθόλου καλά για τους Καρχηδονίους. Οι Ρωμαίοι, αφού πρώτα επικράτησαν στην ξηρά, διεκδίκησαν και κέρδισαν την κυριαρχία στην θάλασσα καταναυμαχώντας επανειλημμένως τον εχθρικό στόλο.
Έτσι άνοιξε ο δρόμος για την Αφρική και Ρωμαϊκά στρατεύματα αποβιβάστηκαν κοντά στην Καρχηδόνα. Μετά από νέες θριαμβευτικές νίκες των Ρωμαϊκών όπλων, η ύπαρξη της ίδιας της Φοινικικής πολιτείας άρχισε να απειλείται σοβαρά.
Αν και οι εισβολείς εφησύχασαν αποσύροντας δυνάμεις από την Αφρική, ο εναπομείνοντας Ρωμαίος διοικητής, ύπατος Μάρκος Ατίλιος Ρήγουλος, δεν αδράνησε αλλά σημείωσε και άλλες επιτυχίες καταλαμβάνοντας μάλιστα την μεγάλη και πλούσια πόλη του Τύνητα, 15 χλμ από την Καρχηδόνα.
Με ορμητήριο την πόλη αυτή, προσπαθούσε να κινήσει σε αποστασία τούς υποτελείς της Καρχηδονιακής ενδοχώρας. Στις Καρχηδονιακές προτάσεις ειρήνης απάντησε αλαζονικά θέτοντας απαράδεκτους όρους.
Ο Ξάνθιππος στην Καρχηδόνα[]
Η Καρχηδονιακή ηγεσία, αφού απέρριψε τους όρους των Ρωμαίων, εκτίμησε ψύχραιμα την κατάσταση και προέβη σε μέτρα για την αναδιοργάνωση του στρατού.
Ένα από αυτά ήταν η προαγωγή του Ξάνθιππου σε στρατηγό, ο οποίος μόλις είχε φτάσει στην Καρχηδόνα επικεφαλής αρκετών Ελλήνων μισθοφόρων.
Ο Αππιανός αναφέρει ότι η άφιξη του Ξάνθιππου ήταν αποτέλεσμα αίτησης της Καρχηδόνας προς την Σπάρτη για την αποστολή κάποιου στρατηγού, αλλά το πιθανότερο είναι ο Ξάνθιππος να είχε κάποια προϋπηρεσία στον Καρχηδονιακό στρατό και να ήταν ήδη γνωστές οι ικανότητές του στους εργοδότες του.
Σύμφωνα με τον Πολύβιο, μαθαίνοντας ο Ξάνθιππος για τις εξελίξεις και την δεινή κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει οι Καρχηδόνιοι, διατύπωσε σε φίλους του κάποιες κρίσεις για την αντιμετώπισή της. Οι απόψεις αυτές έγιναν γνωστές από την ηγεσία της πόλης, η οποία κατόπιν ακρόασης του Λακεδαιμόνιου στρατιωτικού του ανέθεσε την αρχιστρατηγία των δυνάμεων της.
Από τη θέση αυτή ο Ξάνθιππος προχώρησε στις αλλαγές που είχε εισηγηθεί. Επέβαλε συνεχή εκγύμναση και αυστηρή πειθαρχία, ώστε το πολυεθνικό στράτευμα να αποκτήσει την απαιτούμενη συνοχή και ετοιμότητα. Η εκπαίδευση περιλάμβανε και τη χρήση μακρών δοράτων, πιθανώς σάρισες, με τα οποία αντικαταστάθηκαν τα ήδη χρησιμοποιούμενα.
Ίσως σε αυτήν την αλλαγή σημαντικό ρόλο πιθανώς έπαιξε η παρουσία αρκετών Ελλήνων μεταξύ των μισθοφόρων.
Έτσι σε λίγο καιρό ο ανανεωμένος Καρχηδονιακός στρατός υπό της ενθουσιώδεις επευφημίες του πλήθους εξήλθε της πόλης προς αντιμετώπιση των αντιπάλων του.
Μάχη του Τύνητα[]
Ο Ξάνθιππος δεν επεδίωξε αμέσως την μάχη. Έχοντας προηγουμένως μελετήσει την μορφολογία της Καρχηδονιακής ενδοχώρας και τις κινήσεις του Ρήγουλου στρατοπέδευσε μεταξύ του Τύνητα και της θάλασσας στις γραμμές ανεφοδιασμού και επικοινωνίας των Ρωμαίων. Απέκτησε έτσι το στρατηγικό πλεονέκτημα της επιλογής του πεδίου της μάχης.
Ο Ρήγουλος, από την άλλη, έσπευσε αμέσως να αντιμετωπίσει τον Ξάνθιππο. Φαίνεται ότι είχε υποτιμήσει τον αντίπαλό του, αν κρίνουμε από τις επιστολές του προς την Ρωμαϊκή Σύγκλητο και ήθελε να κερδίσει την αποφασιστική για την τύχη της Καρχηδόνας μάχη, πριν την άφιξη του νέου υπάτου.
Μάλιστα χωρίς να αναπαύσει τους καταπονημένους από την πορεία άνδρες του, παρέταξε τον στρατό του για μάχη αμέσως μόλις αντίκρυσε τον αντίστοιχο του Ξανθίππου.
Οι Ρωμαίοι υπερτερούσαν ελαφρώς των αντιπάλων τους (17000 – 18000 Ρωμαίοι και Αφρικανοί σύμμαχοι έναντι λίγων παραπάνω από 16000 Καρχηδονίους) και στηριζόταν κυρίως στο συμπαγές και πειθαρχημένο πεζικό τους. Αντίθετα οι Καρχηδόνιοι διέθεταν πολυάριθμο ιππικό (4000 έναντι 500) και 100 ελέφαντες που τοποθετήθηκαν μπροστά από την παράταξη.
Η σύγκρουση έγινε σε μια πεδινή περιοχή νότια του Τύνητα κοντά στη θάλασσα το 255 π.Χ..
Το Καρχηδονιακό ιππικό σύντομα επικράτησε του αντίστοιχου (ασθενέστερου) Ρωμαϊκού και στράφηκε προς τα νώτα του αντίπαλου πεζικού. Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι πιεζόμενοι από όλες τις πλευρές (μετωπικά από τους ελέφαντες και την φάλαγγα, όπισθεν από το ιππικό) και μετά από σκληρό αγώνα συνετρίβησαν.
Οι νεκροί ανήλθαν σε 15000 Ρωμαίους έναντι μόνον 800 Καρχηδονίων (αντίστοιχα ποσοστά επί του συνόλου του κάθε στρατού 90% και 5%). Ο Ρήγουλος μαζί με άλλους 500 στρατιώτες του αιχμαλωτίστηκε, ενώ περίπου 2000 κατέφυγαν στο στρατόπεδό τους και αργότερα περισυλλέγησαν από τον Ρωμαϊκό στόλο.
Μετά την μάχη[]
Ο θρίαμβος του Ξάνθιππου είχε ως αποτέλεσμα να αναπτυχθούν αντιζηλίες και ζηλοφθονίες εκ μέρους Καρχηδονίων στρατιωτικών, όπως συχνά συμβαίνει στην Ιστορία.
Έτσι ο Σπαρτιάτης στρατηγός σύντομα αποχώρησε από την Καρχηδόνα (ενέργεια φρόνιμη κατά τον Πολύβιο).
Μεταγενέστεροι ιστορικοί (Αππιανός) αναφέρουν διάφορες ιστορίες για την αγνωμοσύνη των Καρχηδονίων προς το πρόσωπο του Ξάνθιππου.
Δεδομένου, όμως, του μένους των Ρωμαίων έναντι των Βορειαφρικανών εχθρών τους, οι αφηγήσεις αυτές τίθενται υπό αμφισβήτηση.
Οι περισσότερες πηγές, πάντως, δεν αναφέρουν κάτι άλλο σχετικά με την μετέπειτα πορεία του Ξάνθιππου, ενώ έχει διατυπωθεί η άποψη ότι μετέβη στην Ελληνιστική Αίγυπτο, όπου έκτοτε πρόσφερε τις υπηρεσίες του.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Σπάρτη
- Λακωνία
- Ηγεμόνες Σπάρτης
- Ναύαρχοι Σπάρτης
- Στρατιωτικοί Σπάρτης
- Πολιτικοί Σπάρτης
Βιβλιογραφία[]
- Δίων Κάσσιος, Ρωμαϊκή Ιστορία Βιβλίο ΧΙ
- Πολυβίου, Ιστορίαι Βιβλίο Ι
- Αππιανού Ρωμαϊκή Ιστορία Βιβλίο VIII, §3,4
- "Ιστορία Ελληνικού Έθνους". Εκδοτική Αθηνών, 1974.
- "Ιστορία της Aρχαίας Ελλάδας". Russell Meiggs & John B. Bury. Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 1998.
Ιστογραφία[]
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)