Ξενοφών
Xenophon, Ξενοφώντας
- Ένας Ιστορικός της Αθήνας.
- Ένας Μισθοφόρος στρατηγός της Περσικής Αυτοκρατορίας.
- Χρονική Περίοδος Ακμής: Κλασσική Εποχή, 4ος Αιώνας π.Χ.
- Γέννηση: μεταξύ 431 και 428 π.Χ.
- Θάνατος: 354 π.Χ.?
Ετυμολογία[]
Το όνομα "Ξενοφών" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "ξενία".
Γενεαλογία[]
- Οίκος:
- Πατέρας: Γρύλλος ο Πρεσβύτερος
- Μητέρα: Διοδώρα
- Σύζυγος:
- Τέκνα: Γρύλλος ο Νεώτερος
Βιογραφία[]
Τα σπουδαιότερα γεγονότα του βίου του είναι:
Ήταν ένας από τους στρατηγούς των Μυρίων στην υπηρεσία του Κύρου του Νεώτερου
Ο Ξενοφών ήταν Αθηναίος ιστορικός, συγγραφέας και Σωκρατικός φιλόσοφος.
Υιος του Γρύλλου από τον αρχαίο δήμο της Ερχιάδας (σήμερα τα Σπάτα), κονωνικά ανήκε στην τάξη των ιππέων και πολιτικά έδρασε ως ολιγαρχικός και φιλολάκων.
Μετά το 410 π.Χ. γνωρίστηκε με τον Σωκράτη και εισήλθε στον κύκλο των μαθητών του.[1]
Παιδική Ηλικία[]
Ο Διογένης ο Λαέρτιος εξιστορεί ότι όταν ήταν ακόμη νέος, ο Ξενοφών, συνάντησε σε ένα δρόμο τον Σωκράτη, ο οποίος, με τη ράβδο του, τον εμπόδισε να προχωρήσει και τον ερώτησε μεταξύ άλλων: "Πού οι άνθρωποι γίνονται καλοί και αγαθοί;" Ο Ξενοφών βρέθηκε σε αμηχανία και ο Σωκράτης του απήντησε "'Επου και μάνθανε!". Από τότε ο Ξενοφών έγινε μαθητής του Σωκράτους και τον θεωρούσε πρότυπο.
Ο Ξενοφών ανδρώθηκε συναναστρεφόμενος ευγενείς νέους της Αθήνας που είχαν ως κύρια ασχολία τον αθλητισμό και παρέμεινε σε όλη τη ζωή του λάτρης της πάλης και των ελευθέρων αγώνων - από δε τα έργα του διαφαίνεται ότι υπήρξε άριστος ιππέας. Επίσης, μέσα από τα έργα του φαίνεται και η μεγάλη αγάπη του για την ιππική.
Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στον φιλολακωνισμό του. Θαύμαζε τον τρόπο διαβίωσης των Σπαρτιατών και συνδέθηκε φιλικά με τον βασιλέα της Σπάρτης Αγησίλαο, στο πλευρό του οποίου πολέμησε το 394 π.Χ. στην μάχη της Κορωνείας εναντίον του Αντισπαρτιατικού συνασπισμού, μέλος του οποίου ήταν και η ίδια η πατρίδα του, η Αθήνα.
Όπως ήταν φυσικό, για την πράξη του αυτή τιμωρήθηκε με εξορία από την Αθήνα.
Εκστρατεία[]
Το 401 π.Χ. ο Ξενοφών καλείται από τον φίλο του Πρόξενο τον Βοιωτό, που διέτριβε στις Σάρδεις, να συμμετάσχει στην εκστρατεία του υιου του θανόντα βασιλέα Δαρείου Β' και διεκδικητή του θρόνου, Κύρου του Νεώτερου εναντίον του αδελφού αυτού βασιλέα Αρταξέρξου Β'.
Ο ενθουσιασμός του Ξενοφώντος για την πρόσκληση φαίνεται από το γεγονός ότι σε προτροπή του Σωκράτη να λάβει χρησμό από το Δελφικό Μαντείο επιτυγχάνει να αποσπάσει θετική απάντηση κάνοντας πλάγια ερώτηση (αντί της ορθής ερώτησης, αποδοχή ή όχι) που ήταν η εξής: "Σε ποιόν Θεό θα πρέπει να κάνω θυσία ώστε να επιτύχει το ταξίδιο μου και να επιστρέψω σώος;". Και βέβαια η σοφία του Μαντείου του Απόλλωνος, που αντιλήφθηκε το σκοπό, του απάντησε να θυσιάσει σε μια σειρά από θεούς "επ' αγαθώ και μη" (ακριβώς αυτό που στην Νεοελληνική αποδίδεται "για καλό και για κακό").
Έτσι ο Ξενοφών βρέθηκε στην Ασία στο πλευρό του Κύρου, τον οποίο και άρχισε να θαυμάζει λόγω του θαυμασμού που έτρεφε ο τελευταίος για τους Έλληνες.
Συγκεκριμένα, αναφέρει ο Κύρος ότι "θέλει τους Έλληνες συμμάχους του, όχι γιατί δεν είχε στρατό αλλά γιατί τους θεωρούσε ανώτερους από όλους τους άλλους λαούς" (Κύρ. Αναβ. Ι 7,3).
Ακόμη μακάριζε τους Έλληνες για την ελευθερία τους, που εκείνος θα προτιμούσε αντί πάντων (την ελευθερίαν ελοίμην αν αντί ων έχω πάντων και άλλων πολλαπλασίων, Ανάβασις, βιβλίο 1.7.4), και θεωρούσε ως προϊόν αυτής της ελευθερίας την πολεμική και ηθική υπεροχή των Ελλήνων. Αυτός ήταν και ο λόγος που ουδέποτε οι Πέρσες έκαναν πόλεμο, είτε μεταξύ τους είτε ακόμη και με τους Έλληνες, χωρίς την βοήθεια Ελλήνων (Κυρ. Παιδ VIII 8,26).
Δεν είναι γνωστό το αξίωμα με το οποίο ο Ξενοφών συμμετείχε στον Περσικό στρατό και στην αυλή του Κύρου, το σίγουρο πάντως είναι ότι ήταν συνδαιτυμόνας του και εκ των στενότερων συνομιλητών του.
Οπωσδήποτε, όμως, μετά τον θάνατο του φίλου του Κύρου στην μάχη στα Κούναξα και την δόλια εξόντωση των Ελλήνων στρατηγών από τον Τισσαφέρνη, και αφού εκλέχθηκε στρατηγός (5ος κατά σειρά) από τους "Μυρίους" Έλληνες μισθοφόρους, οδήγησε αυτούς επιτυχώς, αντιμετωπίζοντας πολλούς κινδύνους, από τα υψώματα της Αρμενίας προς την Τραπεζούντα στις ακτές του Ευξείνου Πόντου και μετά διά θαλάσσης προς τα δυτικά στην Θράκη.
Στη Θράκη, με την υποστήριξη των Ελλήνων αυτών, ο Σεύθης Β' επέτυχε να κυριαρχήσει στο Οδρυσικό κράτος. Η καταγραφή της εκστρατείας και της επιστροφής από τον Ξενοφώντα, ονομάστηκε Κύρου Ανάβασις.
Κριτική[]
Η ιστορική καταγραφή του Ξενοφώντος στην Ανάβαση είναι ένα από τα πρώτα γραπτά κείμενα όπου αναλύεται ο χαρακτήρας ενός ηγέτη και αποτελεί παράδειγμα ανάλυσης τέτοιου τύπου, κάτι που σήμερα καλείται θεωρία «Μεγάλων Ανδρών».
Στο έργο αυτό, ο Ξενοφών περιέγραψε τον χαρακτήρα του Κύρου του Νεώτερου, αναφέροντας ότι "από όλους τους Πέρσες που έζησαν μετά τον Κύρο τον Μεγάλο, ήταν ο καταλληλότερος για βασιλέας και για διοικητής μιας αυτοκρατορίας".
Το κεφάλαιο 6 συνιστάται για ανάγνωση, διότι περιγράφει τους χαρακτήρες πέντε ηττημένων στρατηγών που παραδόθηκαν στον εχθρό.
Ο Κλέαρχος, όπως αναφέρεται, πίστευε ότι "ένας στρατιώτης θα πρέπει να φοβάται περισσότερο τον ίδιο το διοικητή του, από τον εχθρό" [2.6.9].
Ο Μένων περιγράφεται ως άνδρας του οποίου η κυρίαρχη φιλοδοξία ήταν να γίνει πλούσιος [2.6.21].
Σχετικά με τον Αγία τον Αρκάδα και τον Σωκράτη τον Αχαιό, γίνεται αναφορά στο θάρρος τους και στην εκτίμηση των φίλων τους [2.6.3]
Η Δύση[]
Ο Ξενοφών αργότερα εξορίσθηκε από την Αθήνα, πιθανώς διότι πολέμησε υπό τον Σπαρτιάτη βασιλέα Αγησίλαο εναντίον των Αθηναίων στην Μάχη της Κορώνειας.
Είναι πάντως ελάχιστα πιθανό, ωστόσο, ότι είχε εξοριστεί ενωρίτερα, λόγω του συνδέσμου του με τον Κύρο.
Οι Σπαρτιάτες του έδωσαν περιουσία στη Σκιλλούντα, κοντά στην Ολυμπία στην Ήλιδα, όπου συνέγραψε την Ανάβαση.
Ο υιος του πολέμησε για την Αθήνα στη Μάχη της Μαντίνειας, ενώ ο Ξενοφών ακόμη ζούσε· έτσι η εξορία του ανεκλήθη.
Ο Ξενοφών απέθανε στην Κόρινθο (ή ίσως στην Αθήνα) και η ημερομηνία θανάτου του είναι αβέβαιη.
Είναι γνωστό ότι έσωσε τον προστάτη του Αγησίλαο, για τον οποίο έγραψε ένα εγκώμιο.
Ο Διογένης Λαέρτιος ονόμαζε τον Ξενοφώντα "Αττική Μούσα" λόγω της γλυκύτητας της γραφής του. Λίγοι ήταν οι ποιητές που έγραψαν στην Αττική διάλεκτο.
Συγγραφή[]
Ο Ξενοφών ανέπτυξε πλούσια και πολυμερή δραστηριότητα, φαινόμενο που βέβαια δεν αποτελεί ιδιαίτερο γνώρισμα της προσωπικότητάς του, αλλά γενικότερο χαρακτηριστικό των λογίων της εποχής του.
Στον τομέα της ιστοριογραφίας με τα «Ελληνικά» του, που διαιρούνται σε 7 βιβλία, συνεχίζει το έργο του Θουκυδίδου και καλύπτει την περίοδο από το 411 π.Χ. ως 361 π.Χ..
Γενικότερη σημασία για την πολιτική φιλοσοφία έχει η «Κύρου παιδεία», σε 8 βιβλία, όπου, στο πνεύμα της σοφιστικής και της σωκρατικής ιδεολογίας και με πρότυπο την λίγο ιστορική και πολύ μυθιστορηματική προσωπογραφία του ιδρυτή της περσικής αυτοκρατορίας Κύρου Β', συνθέτει την προσφιλή του εικόνα του ιδανικού μονάρχη.
Ιστορικά και Βιογραφικά έργα[]
- Κύρου Ανάβασις
- Ελληνικά και σε νεοελληνική απόδοση
- Αγησίλαος
Φιλοσοφικά και διάλογοι[]
- Απολογία Σωκράτους
- Απομνημονεύματα Ξενοφώντος
- Οικονoμικός
- Συμπόσιον
- Ιέρων ή τυραννικός
Διδακτικά[]
- Λακεδαιμονίων Πολιτεία
- Αθηναίων Πολιτεία
- Πόροι ή περί προσόδων
- Ιππαρχικός (Λόγος)
- Περί ιππικής
- Κυνηγετικός
- Κύρου Παιδεία
Υποσημειώσεις[]
- ↑ Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 7, σ. 409, εκδοτική Αθηνών, 1987
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- "Ιστορία Ελληνικού Έθνους". Εκδοτική Αθηνών, 1974.
- "Ιστορία της Aρχαίας Ελλάδας". Russell Meiggs & John Bury. Εκδόσεις Καρδαμίτσα, 1998.
- Ελληνικά : Ρόδης Ρούφος ("Γαλαξίας" 1966, 1971)
- Ιέρων : Τ.Βουρνάς ("Αφοι Τολίδη")
- Ιέρων ή τυραννικός, Leo Strauss, μετάφρ. Λίλας Τρουλιανού εκδ. εξάντας, 1994
- Λακεδαιμονίων Πολιτεία σε μετάφραση Αλόης Σιδέρη, εκδ. ΑΓΡΑ,2000 ISBN 960-325359-6
- Συμπόσιο και Απολογία Σωκράτους, μτφρ. Αλόης Σιδέρη, εκδ. ΑΓΡΑ, 2000 ISBN 960-325-348-0
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- The Project Gutenberg EText
- Anabasis at The University of Adelaide
- The Greek military camp in the ten thousand´s army
- Internet Encyclopedia of Philosophy: Xenophon
- Graham Oliver's Xenophon Homepage
- Xenophon's Education of Cyrus (Cyropaedia) Web directory
- Xenophon's Socratic Works
- MA in Black Sea Cultural Studies. International Hellenic University-School of Humanities.
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)