Science Wiki
Register
Advertisement

Ουσία

ousia, Substance


Με την φιλοσοφικό και θρησκειολογικό έννοια, η Ουσία είναι η σταθερή και αναλλοίωτη σύσταση των όντων.

Ετυμολογία[]

Η ονομασία "Ουσία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "ον".

Εισαγωγή[]

Η ουσία είναι έννοια γενική, απρόσωπη, άχρονη που υποδηλώνει μια οντότητα συνολική, βασική, θεμελιακή και καθολική, από την οποία αντλούν την ύπαρξή τους όλα τα άλλα επιμέρους όντα.

Για παράδειγμα, η ανθρωπότητα είναι μια ουσία, αλλά ο άνθρωπος είναι ον, ύπαρξη, πρόσωπο. Η ξυλεία είναι μια ουσία, αλλά τα ξύλινα αντικείμενα είναι όντα. Ενώ το ον είναι αισθητό και όχι νοητό και το συλλαμβάνουμε με τις αισθήσεις έχοντας άμεση, εμπειρική και αισθητηριακή πρόσβαση σε αυτό, με την ουσία έχουμε μόνο έμμεση, νοητική επικοινωνία.

Η Ουσία στην αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία[]

Ο Νεοπλατωνισμός δέχθηκε ότι, το «τι» η ουσία δεν γνωρίζεται, δεν συλλαμβάνεται, δεν καταλαμβάνεται από τον νου. Αλλά αποτελεί βασική αρχή της Ελληνικής Φιλοσοφίας, της Ελληνικής σκέψεως, ότι την ουσία των όντων την γνωρίζουμε και μπορούμε να τη γνωρίσουμε με το νου, ο οποίος συλλαμβάνοντας τις ιδέες, οδηγείται στην ουσία των όντων.

Δηλαδή, για να γνωρίσω ένα αντικείμενο στην ουσία του, στο «τι εστί», κατά την Ελληνική Φιλοσοφία, εάν μεν έχω πλατωνικές προδιαθέσεις, θα αναζητήσω την ιδέα του τραπεζιού, το ίδιο το αντικείμενο, το "ιδεατό" από τον "κόσμο των ιδεών". Το ίδιο το αντικείμενο, όσο βέβαια και αν υπερβαίνει το πραγματικό αντικείμενο, εντούτοις με το νου μου, ο οποίος νους υπερβαίνει τα όντα, τα όντα τα αντικειμενικά τα αποκαλυπτικά όντα, με το νου μου μπορώ να το πιάσω το ιδεατό αντικείμενο. Όσο βέβαια ο νους μου είναι καθαρός, καθαρμένος από τα υλικά τόσο μπορεί να φθάσει και να συλλάβει τα νοερά, τα ιδεατά.

Εάν έχω Αριστοτελικές προδιαθέσεις, θα αναζητήσω τότε την ουσία του αντικειμένου στην υλική του υπόσταση. Πίσω από αυτό το υλικό, το συγκεκριμένο αντικείμενο, υπάρχουν ορισμένοι νόμοι φυσικοί που το κάνουν να είναι αυτό που είναι. Η σύλληψη αυτών των νόμων παύει δια του νου. Αλλά με την επεξεργασία των φυσικών και αντικειμενικών όντων και όχι ιδεατών η σύλληψη της ουσίας είναι δυνατή με έναν άλλο τρόπο.

Η Ουσία στην Ορθόδοξη Θεολογία[]

Όσον αφορά την Ουσία του Θεού:

"Ουσία... είναι... αυτό το ΕΙΝΑΙ τού Θεού". (Βασίλειος Καισσαρείας).

Ο Άγιος Αθανάσιος έγραψε, ότι η ουσία, όταν αναφέρεται στο Θεό, σημαίνει: "Αυτός είναι ο Ων". (Γιαχβέ).

Κατά το Γρηγόριο το θεολόγο: "Ο Ων και ο Θεός είναι της Ουσίας ονόματα".

Η λέξη "Ουσία", λέγεται στη θεολογία και: "Φύση" του Θεού. Όταν λοιπόν μιλάμε για το όνομα: "Γιαχβέ", για το "Είναι", ή για τον "Όντα", ή για την "Ουσία", ή για τη "Φύση" του Θεού, μιλάμε για το ίδιο πράγμα.

Για τους Έλληνες Ιεράρχες το «τι του Θεού», η ουσία του Θεού δεν μπορεί να συλληφθεί, να καταληφθεί δια του νου. «Άπειρον το Θείον και ακατάληπτον και έν μόνο αυτού καταληπτού η απειρία και η ακαταληψία αυτού» (Ιωάννη του Δαμασκηνού). Δεν μπορούμε να καταλάβουμε δια του νου. Διότι η κατάληψη προϋποθέτει ακριβώς την ενέργεια του νου.

Μια δεύτερη αρχή που εισάγουν οι Καππαδόκες Ιεράρχες και την τονίζει πρώτος ο Μ. Βασίλειος, είναι ότι δεν υπάρχει ουσία, δεν υπάρχει το τι χωρίς το όπως ή το πώς, την υπόσταση. Ουσία ανυπόστατος δεν υπάρχει, δεν είναι νοητή όπως λέγει ο Μ. Βασίλειος. Γυμνή ουσία δεν υπάρχει. Αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι στην οντολογία το «όπως εστί» παίρνει πρωταρχική θέση μαζί με το «τι εστί» μαζί με την ουσία.

Η Ελληνική Φιλοσοφία έδινε πάντα προτεραιότητα στο «τι εστί» στην ουσία. Οι Καππαδόκες Πατέρες χρησιμοποιούν αυτήν την –θα έλεγε κανείς αριστοτελική- γιατί πράγματι εκεί ο Αριστοτέλης είναι πιο χρήσιμος στους Πατέρες από τον Πλάτωνα. Χρησιμοποιώντας την Αριστοτελική, την διάκριση μεταξύ πρώτης ουσίας και δευτέρας ουσίας. Με την πρώτη ουσία δηλώνει ο Αριστοτέλης το ειδικό, το συγκεκριμένο και δευτέρα ουσία δηλώνει το γενικό. Π.χ. πρώτη ουσία είναι οι Γιώργος, ο Κώστας, ο Γιάννης, οι συγκεκριμένοι άνθρωποι. Η δευτέρα ουσία είναι το γενικό, η ανθρωπότητα, η ανθρώπινη φύση, η ανθρώπινη ουσία, η οποία υπάρχει και στον Κώστα και στο Γιώργο και στο Γιάννη. Η θεία ουσία δεν προηγείται των υποστάσεων, των προσώπων, γιατί δεν μπορεί να υπάρξει γυμνή ουσία.

Είναι αδύνατον να γίνει λόγος και στην ανθρώπινη ουσία π.χ. στους ανθρώπους, για μια ανθρωπότητα γενική, χωρίς να γίνει λόγος συγχρόνως για τους επιμέρους συγκεκριμένους ανθρώπους. Και στον Θεό τον ίδιο, δεν μπορεί να γίνει λόγος για την ουσία του Θεού, χωρίς να γίνει λόγος συγχρόνως λόγος για τον τρόπο υπάρξεως, για το «όπως» ή για τα πρόσωπα ή για τις υποστάσεις. Έτσι η θεία ουσία δεν προηγείται λογικά των υποστάσεων. Διότι απλούστατα δεν μπορεί να υπάρξει γυμνή, ανυπόστατος.

Και εδώ έχουμε την ΑΛΛΑΓΗ της έννοιας: "υπόσταση", που εισήγαγαν για πρώτη φορά οι Έλληνες Καππαδόκες Ιεράρχες στον όρο. Από ταυτόσημο της ουσίας, τον διαχώρισαν, και τον μετέτρεψαν σε κάτι ταυτόσημο με αυτό που σήμερα ονομάζουμε: "πρόσωπο".

Έκτοτε, στη Θεολογία, έχουμε ταύτιση ουσίας και φύσεως από τη μία, και αντιθέτως, υποστάσεως και προσώπου από την άλλη.

Μέχρι και τον τρίτο αιώνα μ.Χ., η λέξη: "Ουσία", ταυτιζόταν με την έννοια της λέξεως "υπόσταση". Από τους Καππαδόκες Πατέρες και μετά, η ταύτιση αυτή έπαυσε να υπάρχει, λόγω αλλαγής της Θεολογικής έννοιας της λέξεως "υπόσταση".

  • "Ουσία είναι πράγμα υπαρκτό". (Λεοντίου Βυζαντίου μν. εργ. PG 1277 D).
  • "Ουσία είναι η παραλλαγή τού ανυποστάτου..." "Ουσία είναι το να υπάρχει κάτι". "Είναι το όντως υπαρκτό". (Γρηγόριος Νύσσης).

Ουσία είναι κάτι «των καθε αυτών υφεστηκότων» (Γρηγόριος ο Θεολόγος). Κάτι δηλ. για το οποίο μπορεί να γίνει λόγος ατομικά με αναφορά μόνο σ’ αυτό το αυθυπόστατο.

Η ουσία του Θεού είναι απλή και ασύνθετη. Δηλαδή λέμε οτι ο Θεός είναι αθάνατος αλλά αυτό δηλδή η αθανασία ειναι ιδιότητα της ουσίας και όχι στοιχείο της ουσίας.

Υποσημειώσεις[]

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Βιβλιογραφία[]

Ιστογραφία[]


Ikl Κίνδυνοι ΧρήσηςIkl

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.



Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

IonnKorr-System-00-goog



>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)


Advertisement