Πεύκη
Pine, πίτυς
- Ένα δένδρο.
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "πεύκο" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "[[ ]]".
Εισαγωγή[]
Τα πεύκα είναι γυμνόσπερμα, αειθαλή, ρητινοφόρα κωνοφόρα δένδρα με 90 περίπου είδη σε όλη την Γη, που ανήκουν στην οικογένεια Πευκίδες λατ. Pinaceae.
Ο φλοιός είναι παχύς και αυλακωτός, τα φύλλα βελονοειδή και φύονται κατά σπονδύλους ανά δύο, τρία ή πέντε, παραμένοντας στο πεύκο από 2 μέχρι 17 έτη. Στη βάση τους περιβάλλονται από ένα μεμβρανώδη κολεό και το χρώμα τους είναι ανοιχτό ως σκούρο πράσινο.
Όλα τα βλαστικά μέρη του δέντρου διατρέχονται από αδενικά στοιχεία που έχουν την μορφή αγωγών παράγοντας ρητίνη και αιθέρια έλαια.
Στη βάση κάθε μονοετούς βλαστού αναπτύσσονται αρσενικοί και θηλυκοί κώνοι. Είναι οι «καρποί» του πεύκου γνωστοί με την ονομασία κουκουνάρια.
Τα πεύκα αποτελούν πρόδρομα είδη στα δασικά οικοσυστήματα και εγκαθίστανται σε ακραία περιβάλλοντα και σχηματίζουν φυτοκοινωνίες που διαμορφώνουν το περιβάλλον για τα επερχόμενα είδη. Π.χ. στην περιοχή της Αττικής τα πευκοδάση διαμορφώνουν το κατάλληλο περιβάλλον για τη φυσική εξέλιξη του οικοσυστήματος που θεωρητικά κυριαρχείται από δρύες (βελανιδιές). Είναι φωτόφιλα είδη, είναι ανθεκτικά στην ξηρασία και προτιμούν ασβεστολιθικά εδάφη.
Αναπαραγωγή[]
Η αναπαραγωγή των πεύκων γίνεται μέσω των κώνων τους.. Στους αρσενικούς κώνους υπάρχουν πολλοί μικροί «σάκοι» που φέρουν γύρη. Στους θηλυκούς κώνους βρίσκονται διατεταγμένα «λέπια» (τροποποιημένα φύλλα).
Κατά την Άνοιξη οι γυρεόσακοι ανοίγουν και με τον άνεμο διασκορπίζουν τη γύρη. Τα λέπια στους θηλυκούς κώνους ανοίγουν, δέχονται τη γύρη και κλείνουν. Η γονιμοποίηση γίνεται την επόμενη άνοιξη.
Ταξινόμηση στην Ελλάδα[]
Στην Ελλάδα βρίσκουμε 8 είδη πεύκου που είναι αυτοφυή.
- Η κοινή πεύκη επιστ. P. halepensis, γνωστό με την ονομασία Χαλέπιος Πεύκη. Βρίσκεται στη Κρήτη, Στερεά Ελλάδα, Εύβοια, στα Νησιά του Αιγαίου, στη Χαλκιδική, στα νησιά του Ιονίου, σχηματίζοντας δάση. Αναπτύσσεται σε χαμηλό υψόμετρο, μέχρι 1000 μέτρα. Προτιμά τις ξηρές και θερμές περιοχές και τα ασβεστολιθικά εδάφη που δεν συγκρατούν υγρασία. Από το δέντρο αυτό συλλέγεται το ρετσίνι , που προστίθεται στο κρασί για τη δημιουργία της γνωστής ρετσίνας. Το ξύλο του είναι μέτριας ποιότητας. Ο βλαστός του χρησιμοποιείται στη βυρσοδεψία.
- Η Μέλαινα πεύκη (ή μαυρόπευκο) επιστ. P.nigra, υψηλό δένδρο που φθάνει σε ύψος και τα 45 μέτρα. Τα κουκουνάρια του είναι μικρά και οι βελόνες του μετρίου μεγέθους. Βρίσκεται σε δάση στην οροσειρά της Πίνδου, στα όρη της Μακεδονίας, ενώ λίγα υπάρχουν και στα όρη της Κρήτης και της Λέσβου. Το ξύλο του έχει ερυθρωπό χρώμα εσωτερικά, είναι καλής ποιότητας, χρησιμοποιείται στις οικοδομές, στη ναυπηγική και σαν στύλος στήριξης καλωδίων μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος.
- Η Δασική πεύκη (ή δασόπευκο ή λιάχα) επιστ. P. sylvestris, με κιτρινέρυθρο φλοιό, μεγάλο ύψος που φθάνει και τα 50 μέτρα. Τα κουκουνάρια του είναι μικρά και ωοειδή, χρώματος γκριζοκάστανου. Ο κορμός του ίσιος με μεγάλες ρωγμές. Βρίσκεται σε μερικά όρη της βορείου Ελλάδας και όταν είναι γέρικο γυμνώνεται αφήνοντας μία τούφα στη κορυφή του. Το ξύλο του είναι γνωστό με την ονομασία ερυθρή ξυλεία, ερυθρωπό εσωτερικά και σκληρό, και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για τη παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, στις οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική.
- Η οροπεύκη (ή βουνόπευκο), μικρή με λεπτό ευθύ κορμό, μικρά κουκουνάρια, βρίσκεται σε περιοχές της Θράκης και της Μακεδονίας σε υψόμετρο μέχρι 2000 μέτρα.
- Η Θασιακή πεύκη επιστ. Τραχεία πεύκη - P.brutia[1],που ομοιάζει με την κοινή, έχει μεγαλύτερο όγκο και ύψος από αυτό, σκληρές και χοντρές βελόνες. Υπάρχει σε νήσους του Αιγαίου, τη Χαλκιδική και τη Μικρά Ασία.
- Η Μακεδονική ή Βαλκανική πεύκη επιστ. P. peuce, που είναι χαμηλή και θαμνώδης, βρίσκεται σπάνια στην Ελλάδα και κυρίως φύεται στην Αλβανία και Βουλγαρία.
- Η κουκουναριά ή ήμερο πεύκο επιστ. P.pinea, είναι πυκνό, υψηλό και σχηματίζει "ομπρέλα". Τα κουκουνάρια του είναι μεγάλα, με μεγάλα σκληρά σπόρια. Φύεται σε παραθαλάσσιες ή πεδινές περιοχές, κυρίως στις Σποράδες αλλά και στη Χαλκιδική, Στερεά και Πελοπόννησο. Απαντά επίσης στις περισσότερες περιοχές της Μεσογείου. Το ξύλο του χρησιμοποιείται σαν στρογγυλή ξυλεία και παραγωγή σανιδωμάτων (παρκέ). Τα σπόρια του, γνωστά και αυτά με την ονομασία κώνοι ( = κουκουνάρια), χρησιμοποιούνται στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.
- Τέλος το ρόμπολο ή λευκόδερμο επιστ. P.leucodermis, με φαιόλευκο φλοιό, ενώ οι βελόνες του σχηματίζουν τούφες στις άκρες των κλάδων. Ο κορμός είναι χονδρός και ευθύς, το ίδιο και οι κλάδοι. Βρίσκεται σε πετρώδη και ορεινά εδάφη στη Βόρεια Ελλάδα. Εξ' αιτίας του αρωματικού του ξύλου είναι ιδανικό για την κατασκευή βαρελιών. Χρησιμοποιείται επίσης στην κατασκευή διαφόρων εργαλείων γιατί δεν σαπίζει.
Βαμβακίαση[]
Τα τελευταία έτη τα πεύκα στις αστικές και περιαστικές περιοχές της Ελλάδας απειλούνται από τη βαμβακίαση, ασθένεια που προκαλείται από το κοκκοειδες έντομο Marchalina hellenica (Monophlebus hellenicus) ελλ. μαρσαλίνα, που παρασιτεί στο φλοιό τους και παράγει μελιτώδεις εκκρίσεις.
Οι εκκρίσεις αυτές συλλέγονται από τις μέλισσες προκειμένου να παράγουν πευκόμελο που αποτελεί και 60% της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα.
Οι νεκρώσεις παρατηρούνται σε άτομα πεύκης με επιβαρυμένη φυτουγειονομική κατάσταση, με περιορισμένο ζωτικό υπέργειο και υπόγειο χώρο. Ενδεικτικά αναφέρεται πως σε φυσικά δάση χαλεπίου πεύκης τα οποία εκμεταλλεύονται μελισσοκομικά για δεκαετίες, οι βλάβες από το Marchalina hellenica είναι αμελητέες και ουδέποτε υπήρξε ένδειξη επιδημίας.
Αντίθετα στις περιοχές όπου η ανθρώπινη δραστηριότητα "πιέζει" το βιολογικό χώρο του πεύκου, και σε συνδυασμό με την απροθυμία των ανθρώπων να φροντίσουν τους οργανισμούς αυτούς (κλάδεμα, καθαρισμός, προστασία ριζικού συστήματος) φαίνεται πως οι ζημίες είναι σημαντικές.
Η επιδημία αυτή ξεκίνησε το 2000, όταν το Υπουργείο Γεωργίας της Ελλάδας αποφάσισε τον εμβολιασμό των πεύκων με μαρσαλίνα σε μαζική κλίμακα, προκειμένου να γίνουν μελιτοφόρα και να αυξηθεί η παραγωγή πευκόμελου. Σήμερα γίνεται προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η κατάσταση με χημική καταπολέμηση.
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)