Πολίτευμα
Polity, regime
Κυβέρνηση Αντιπολίτευση Κοινοβούλιο Γερουσία
Κοινοβουλευτική Εκλογή Ψηφοφορία Διάταγμα Δημοψήφισμα Υπουργείο Πρωθυπουργία Προεδρία
- Είναι το σύνολο των θεσμών διακυβέρνησης ενός Κράτους ή μιας Πολιτείας.
Ετυμολογία[]
 Κράτος
|
|---|
| Πολιτεύματα
|
| Μοναρχικά |
|
| Ολιγαρχικά |
|
| Δημοκρατικά |
|
Η ονομασία "πολίτευμα" προέρχεται από από την λέξη "πόλη".
Εισαγωγή[]
Σε ότι αφορά στο συνταγματικό δίκαιο είναι η ιδιάζουσα τάξη, σύμφωνα με την οποία η εκάστοτε πολιτεία ρυθμίζει την οργάνωση της εξουσίας και η θέση των πολιτών μέσα σε αυτή την τάξη. Ένας κάπως διαφορετικός -αλλά ισχύων- ορισμός για το πολίτευμα είναι το σύνολο των κανόνων που καθορίζουν ποια είναι τα άμεσα όργανα της πολιτείας, τον τρόπο εκλογής τους, τις μεταξύ τους σχέσεις και τον κύκλο αρμοδιότητάς τους, όπως επίσης και τη σχέση των ατόμων προς την πολιτική εξουσία.
Ιστορία[]
Πολιτεύματα επί της ουσίας από τότε που διαμορφώθηκε η κοινωνική μονάδα του ηγεμονικού οίκου κατά την εκπνοή της Νεολιθικής, στην Χαλκολιθική.
Ωστόσο, η συγκεκριμένη έρευνα επί των πολιτευμάτων ανάγεται στην αρχαία Ελλάδα, με κύριο εκπρόσωπο τον Αριστοτέλη. Πριν από τον Αριστοτέλη ασχολήθηκε με το θέμα και ο Ηρόδοτος, ο οποίος διέκρινε τρία είδη πολιτεύματος,
- την μοναρχία,
- την ολιγαρχία και
- την δημοκρατία ή ισονομία, όπως την αποκαλούσε Ηρόδ. Γ΄ 80-83).
Την ίδια περίπου διάκριση μεταξύ των πολιτευμάτων κάνει ο Ξενοφών (Απομν, 4.6.12), ο Ισοκράτης (Παναθ. 259-260) και ο Πλάτων (Πολιτικός, 291,292).
Εκείνος όμως που ασχολήθηκε συστηματικά με τα πολιτεύματα είναι ο Αριστοτέλης, ο οποίος φέρεται να έγραψε για τα πολιτεύματα 158 πολιτειών, αν και διασώθηκε μόνον η Αθηναίων πολιτεία. Ο Αριστοτέλης πρώτος όρισε το πολίτευμα ως [...την τάξην ταις πόλεσι την περί τας αρχάς, τίνα τρόπον νενέμηνται και τι το κύριον της πολιτείας, και τι το τέλος της εκάστης κοινωνίας εστί..], (Πολιτικ. Γ' 5) ορισμός που ισχύει ακόμα και σήμερα. Όταν ανώτατο όργανο της πολιτείας είναι ένα πρόσωπο, τότε το πολίτευμα καλείται μοναρχία. Όταν είναι περισσότερα του ενός προσώπου αλλά ανήκουν στην τάξη των αρίστων, τότε είναι αριστοκρατία. Τέλος όταν ανώτατο όργανο είναι το σύνολο των πολιτών, το πολίτευμα αποκαλείται δημοκρατία. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο τα τρία αυτά πολιτεύματα είναι ορθά μόνον όταν αποβλέπουν στο κοινό συμφέρον, διαφορετικά αποτελούν παρεκβάσεις.
Η παρέκβαση της μοναρχίας είναι η τυραννίδα, της αριστοκρατίας η ολιγαρχία και της δημοκρατίας η οχλοκρατία.
Για τα τρία πολιτεύματα ο Αριστοτέλης διακρίνει και υποδιαιρέσεις:
| Υποδιαιρέσεις πολιτευμάτων κατά Αριστοτέλη | ||
|---|---|---|
|
|
- |
Ταξινομία[]
Στον παρακάτω κατάλογο καταγράφονται τα διάφορα μείζονα και σύγχρονα πολιτεύματα αλλά και φιλοσοφικά συστήματα, έτσι όπως αναγνωρίζονται από την Πολιτική Επιστήμη και οι υποκατηγορίες τους
- Αναρχία (σύστημα μη-διακυβέρνησης)
- Αναρχοκομμουνισμός
- Αναρχοκαπιταλισμός
- Οικοαναρχισμός
- Αναρχοσοσιαλισμός
- Απολυταρχισμός
- Αστυνομικό κράτος
- Μονοκομματικό κράτος
- Κομμουνιστικό κράτος
- Φασισμός
- Ολοκληρωτισμός
- Δεσποτισμός
- Πεφωτισμένη Δεσποτεία,
- Δικτατορία
- Στρατιωτική Δικτατορία ή Στρατοκρατία
- Προλεταριακή Δικτατορία
- Μοναρχία
- Απόλυτη Μοναρχία
- Συνταγματική Μοναρχία
- Αιρετή Μοναρχία
- Κληρονομική Μοναρχία
- Πατριαρχία
- Πατρογονισμός
- Τυραννίδα
- Δημοκρατία
- Κοινοβουλευτική Δημοκρατία
- Άμεση Δημοκρατία
- Συμμετοχική Δημοκρατία
- Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία
- Προεδρική Δημοκρατία
- Ημιπροεδρική Δημοκρατία
- Σοσιαλιστική Δημοκρατία]]
- Ολιγαρχία
- Αριστοκρατία
- Ομοσπονδιακή Δημοκρατία
- Ομοσπονδιακή Μοναρχία
- Θεοκρατία
- Ισλαμική Δημοκρατία
- Φυλετισμός - πολιτικό σύστημα οργάνωσης κατά φυλές
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
Βιβλιογραφία[]
- Αριστοτέλους, Πολιτικά Δ.
- Σγουρίτσας Χ. Γ. «Πολίτευμα», στο Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, Τομ. 20ος, Φοίνιξ (Αθήνα χ.χ.)
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- Πλουτοκρατική ολιγαρχία Κριτική του Μάριου Πλωρίτη
- H εμπέδωση της δημοκρατίας στην Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη της Bιργινίας Tσουδερού
- Ηρόδοτου Η καταδίκη της τυραννίδας(Ε 91-93), σε μτφρ. Δ. Ν. Μαρωνίτη
| Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)