Πραγματικότης
- Μία Φιλοσοφική έννοια.
Ετυμολογία
Η ονομασία "Πραγματικότητα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "πράγμα".
Ορισμός
Ορίζεται ως η αληθής υπόσταση φαινομένων και γεγονότων του Κόσμου Πραγματικότητα είναι όλα τα φαινόμενα, όπως αυτά συμβαίνουν.
Ταξινομία
Έχουμε:
Η σύγχρονη Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία χρησιμοποιεί 4 έννοιες ώστε να διακρίνει τι αποτελεί μέρος της πραγματικότητας, δηλαδή τι αποτελεί πραγματικό φαινόμενο.
Φαινομενολογική πραγματικότητα
Αναφέρεται στην αντίληψη του Σύμπαντος από ένα και μόνο άτομο. Η φόρμα αυτή της πραγματικότητας βασίζεται καθαρά στην προσωπική αντίληψη του ατόμου από πολύ απλά πράγματα, όπως σχήματα, χρώματα κτλ. μέχρι σύνθετες έννοιες.
Οι φαινομενολογικές πραγματικότητες πολλών ανθρώπων μπορούν να ομοιάζουν ή να συμπίπτουν ή να είναι εντελώς διαφορετικές.
Παράδειγμα: Η εντύπωση ότι η Γη είναι επίπεδη.
Αλήθεια
Όταν δύο ή περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν στην αντίληψη ενός φαινομένου τότε δημιουργείται μια κοινή σύμβαση για το φαινόμενο και την αίσθηση που δημιουργεί. Όταν αυτό συμβαίνει για ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων τότε αναπτύσσεται η έννοια της αλήθειας, δηλαδή η κοινή σύμβαση ότι ένα φαινόμενο το αντιλαμβάνονται όλοι όμοια.
Παράδειγμα: Δύο διαφορετικά σύνολα μπορούν να έχουν διαφορετικές κοινές αλήθειες. Οι μεν να λένε ότι ο ουρανός είναι γαλάζιος και οι δε ότι ο ουρανός είναι μπλε.
Γεγονός
Γεγονός αποτελεί ένα φαινόμενο το οποίο δεν μπορεί να κριθεί υποκειμενικά και έχει έναν οικουμενικό χαρακτήρα.
Παράδειγμα: Ο Ήλιος είναι το κέντρο του Ηλιακού Συστήματος.
Αξίωμα
Αξίωμα είναι μια αυτο-αποδεικνυούμενη πρόταση. Αποτελεί την βάση πάνω στην οποία περαιτέρω υποθέσεις γίνονται.
Παράδειγμα: 1 + 1 = 2. Αφού 1 + 1 = 2 τότε 1 + 1 + 1 = 2 + 1.
Ανάλυση
Υλιστική Θεωρία
Για όσους θεωρούνται πραγματιστές, ρεαλιστές, υπάρχει μια λογική απάντηση: «Η πραγματικότητα αποτελείται από τα υλικά αντικείμενα – τραπέζια, καρέκλες, σπίτια, πλανήτες, ζώα, ανθρώπους κ.ο.κ. – τα οποία είναι επεξεργάσματα της Ύλης».
Εφόσον συμπεριληφθεί ο Χώρος και ο Χρόνος, και θα αναφερόμασταν στο σύνολο όλων αυτών των «πραγματικών» πραγμάτων με τον όρο «Σύμπαν».
Ορισμένοι θα μπορούσαν να αντιτάξουν ωστόσο ότι αυτή δεν είναι ολόκληρη η πραγματικότητα. Το ζήτημα που τίθεται κυρίως είναι αυτό της πραγματικότητας του εγκεφάλου μας. Δεν θα έπρεπε να συμπεριλάβουμε τις συνειδητές εμπειρίες ως κάτι πραγματικό; Ή έννοιες όπως η αλήθεια, η αρετή ή η ευμορφία;
Ορισμένοι πραγματιστές μπορεί να υιοθετήσουν μια πεισματικά υλιστική άποψη και να θεωρήσουν τη νοητική ικανότητα και όλα τα χαρακτηριστικά της δευτερεύοντα σε σχέση με ό,τι είναι υλικά πραγματικό. Οι ανθρώπινες νοητικές καταστάσεις σε τελική ανάλυση (θα μπορούσαν να πουν μερικοί) αποτελούν απλώς τα εμφανή χαρακτηριστικά της κατασκευής και της συμπεριφοράς του «υλικού» ανθρώπινου εγκεφάλου.
Ο Ανθρώπινος εγκέφαλος καθορίζει τους τρόπους συμπεριφοράς και ενεργεί σύμφωνα με τους Φυσικούς Νόμους – τους ίδιους νόμους στους οποίους υπακούουν όλα τα Υλικά αντικείμενα.
Η συνειδητή νοητική εμπειρία επομένως δεν έχει άλλη πραγματικότητα πέραν από την πραγματικότητα της Ύλης που προκαλεί την ύπαρξή της.
Παρ’ ότι ακόμη δεν έχει κατανοηθεί πλήρως, είναι απλώς ένα «επιφαινόμενο» το οποίο δεν έχει καμία επιπρόσθετη επιρροή, πέραν των επιταγών των φυσικών αυτών νόμων, στον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται ο ανθρώπινος βιολογικός οργανισμός.
Ιδεαλιστική Θεωρία
Ορισμένοι φιλόσοφοι θα μπορούσαν να υιοθετήσουν εντελώς αντίθετη άποψη, υποστηρίζοντας ότι το πρωτεύον στοιχείο είναι αυτή καθαυτή η συνειδητή εμπειρία. Από αυτή την οπτική γωνία η «εξωτερική πραγματικότητα» η οποία φαίνεται να συνθέτει το περιβάλλον αυτής της εμπειρίας, πρέπει να εκληφθεί ως δευτερεύουσα κατασκευή η οποία εξάγεται από τα συνειδητά αισθητικά δεδομένα.
Ορισμένοι θα μπορούσαν ακόμη και να προτάξουν την άποψη ότι η συνειδητή εμπειρία του καθενός από τους ανθρώπους θα πρέπει να θεωρείται πρωτεύουσα και ότι οι εμπειρίες των άλλων είναι απλώς επιπρόσθετα στοιχεία τα οποία πρέπει να εξαχθούν τελικά από τα αισθητικά δεδομένα του καθενός μας.
Κριτική του Ιδεαλισμού
Ωστόσο υπάρχουν αντιρρήσεις:
- Αφ "ενός είναι δύσκολο να πειστεί κανείς από μια θεωρία περί πραγματικότητας η οποία βασίζεται σε ένα τόσο ακραίο «εγωμονισμό».
- Επί πλέον, είναι εξαιρετικά δύσκολο να κατανοηθεί ότι η εκπληκτική ακρίβεια που παρατηρούμε στις διεργασίες του φυσικού κόσμου μπορεί να έχει τη βάση της στους στοχασμούς οποιουδήποτε ατόμου.
Ακόμη και στην περιορισμένη περίπτωση που θεωρήθεί ως πρωτεύουσα πραγματικότητα το σύνολο όλων των συνειδητών εμπειριών, οι αντιρρήσεις δεν αίρονται. Κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι η «εξωτερική πραγματικότητα» είναι απλώς κάτι το οποίο αναδεικνύεται από ένα είδος πλειοψηφικής επικράτησης μεταξύ των ατομικών συνειδητών εμπειριών όλων των ανθρώπων συνολικά. Είναι αδύνατο μια τέτοιου είδους ανάδειξη της πραγματικότητας να είχε στο ελάχιστο τη γνώση και την ακρίβεια που βλέπουμε έξω από τον άνθρωπο (δηλ. τον Μακρόκοσμο) να απλώνεται στον [[Μεγάκοσμος|Μεγάκοσμο και προς όλες τις κατευθύνσεις στον Χώρο και στον Χρόνο, και προς τα μέσα, σε απειροελάχιστα επίπεδα του Μικροκόσμου τα οποία δεν αντιλαμβανόμαστε άμεσα με τις αισθήσεις μας.
Σε όλες τις περιπτώσεις απαιτούνται πολλών διαφορετικών ειδών όργανα ακριβείας για να εξερευνήσουμε το Σύμπαν σε ένα τεράστιο φάσμα διαφορετικών κλιμάκων.
Βεβαίως υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από αυτή καθαυτή τη συνειδητότητα και τον τρόπο που αυτή μπορεί να προκύπτει από τους φαινομενικά απολύτως υπολογιστικούς, χωρίς συναίσθημα και εντελώς απρόσωπους Φυσικούς Νόμους που φαίνονται να διέπουν τη συμπεριφορά όλων των υλικών αντικειμένων. Και όμως, από τους θεμελιώδεις Φυσικούς Νόμους που γνωρίζουμε – και δεν τους γνωρίζουμε ακόμη όλους – ορισμένοι είναι ακριβείς σε εκπληκτικό βαθμό, υπερβαίνοντας κατά πολύ την ακρίβεια των άμεσων εμπειριών των αισθήσεών μας ή των συνδυασμένων υπολογιστικών ικανοτήτων όλων των συνειδητών ατόμων στη σφαίρα της Ανθρωπότητας.
Ένα παράδειγμα θεωρίας εξαιρετικού βάθους και ακρίβειας είναι η Γενική Θεωρία Σχετικότητας, η οποία υπερβαίνει σε ακρίβεια ακόμη και την ήδη εκπληκτικά ακριβή θεωρία του Νεύτωνα για τη Βαρύτητα. Στη συμπεριφορά του Ηλιακού Συστήματος, η θεωρία του Νεύτωνα είναι ακριβής περίπου κατά ένα μέρος ανά 107. Η θεωρία του Αϊνστάιν είναι πολύ περισσότερο επιτυχής, όχι μόνο δίνοντας διορθώσεις στη θεωρία του Νεύτωνα οι οποίες ισχύουν όταν τα Βαρυτικά Πεδία μεγαλώνουν, αλλά και προβλέποντας εντελώς νέα φαινόμενα όπως οι Μαύρες Τρύπες, οι βαρυτικοί φακοί και τα Βαρυτικά κύματα.
Στην άλλη πλευρά της κλίμακας των μεγεθών υπάρχει πλήθος πολύ ακριβών παρατηρήσεων οι οποίες δίνουν αναρίθμητες επιβεβαιώσεις της ακρίβειας της Κβαντικής Θεωρίας και της γενίκευσής της στη Σχετικιστική Κβαντική Πεδιακή Θεωρία, που οδηγεί στην Κβαντική Ηλεκτροδυναμική. Κάτι σημαντικό το οποίο πρέπει να τονιστεί σχετικά με αυτές τις φυσικές θεωρίες είναι ότι όχι μόνο είναι εξαιρετικά ακριβείς αλλά επίσης βασίζονται σε ιδιαίτερα εξελιγμένα Μαθηματικά.
Θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι ο ρόλος των Μαθηματικών στη Θεμελιώδη Φυσική Θεωρία είναι απλώς οργανωτικός, ότι οι οντότητες που αποτελούν το Σύμπαν απλώς συμπεριφέρονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και οι ανθρώπινες θεωρίες δεν είναι παρά προσπάθειες (μερικές φορές πολύ επιτυχημένες) ώστε να προκύψει κάποιο συμπέρασμα για τα όσα συμβαίνουν στο Περιβάλλον γύρω από τον Άνθρωπο. Υπό ένα τέτοιο πρίσμα δεν θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριμένη μαθηματική τάξη στο Σύμπαν, ο Άνθρωπος επιβάλλει, υπό μίαν έννοιαν, αυτή την τάξη περιγράφοντας με περίτεχνους μαθηματικούς τύπους όποιες πτυχές της συμπεριφοράς του Σύμπαντος μπορούμε να κατανοήσει.
Αυτή η αντίληψη δεν είναι σε θέση να εξηγήσει την εκπληκτική ακρίβεια που διαπιστώνουμε στη συμφωνία ανάμεσα στις σπουδαιότερες θεωρίες της Φυσικής που έχουν διατυπωθεί και στη συμπεριφορά του υλικού Σύμπαντος στα πλέον θεμελιώδη επίπεδά του.
Ας πάρουμε, ως ένα άλλο παράδειγμα, την πλέον οικουμενική φυσική δύναμη, τη Βαρυτική Επίδραση. Αυτή λειτουργεί στα πιο απομακρυσμένα σημεία του Διαστήματος, όμως ήδη από τον 17ο αιώνα ο Νεύτων είχε ανακαλύψει ότι υπέκειτο σε έναν απλό μαθηματικό τύπο. Ο τύπος αυτός αργότερα αποδείχθηκε ότι παραμένει ακριβής κατά δεκάδες χιλιάδες φορές περισσότερο από την ακρίβεια παρατήρησης που μπορούσε να επιτευχθεί στην εποχή του Νεύτωνα.
Στον 20ό αιώνα ο Αϊνστάιν διατύπωσε τη Γενική Σχετικότητα που προσφέρει τη δυνατότητα να φθάσουμε σε ακόμη βαθύτερα επίπεδα. Η θεωρία αυτή απαιτούσε πολύ πιο εξελιγμένα μαθηματικά από αυτή του Νεύτωνα: ο Νεύτων χρειάστηκε να εισαγάγει τις διαδικασίες του λογισμού των ροών για να διατυπώσει τη Θεωρία της Βαρύτητας, ο Αϊνστάιν όμως πρόσθεσε την εξελιγμένη Διαφορική Γεωμετρία – και αύξησε τη συμφωνία ανάμεσα στη θεωρία και στην παρατήρηση κατά περίπου 10 εκατομμύρια φορές. Θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι, και στις δύο περιπτώσεις, η μεγάλη ακρίβεια δεν ήταν αποτέλεσμα μιας νέας θεωρίας η οποία διατυπωνόταν απλώς και μόνο για να εξηγήσει έναν τεράστιο αριθμό νέων δεδομένων. Η αυξημένη ακρίβεια διαπιστώθηκε μόνο αφότου οι θεωρίες είχαν διατυπωθεί, αποκαλύπτοντας μια εναρμόνιση ανάμεσα στη φυσική συμπεριφορά στο βαθύτερο επίπεδό της και σε έναν ωραίο, περίτεχνο μαθηματικό τύπο.
Αν, όπως υπονοείται από αυτό, τα Μαθηματικά βρίσκονται πράγματι ήδη στη συμπεριφορά των φυσικών πραγμάτων και δεν τα επιβάλλουμε εμείς, τότε πρέπει να ρωτήσουμε ξανά, ποια είναι πραγματικά η υπόσταση αυτής της «πραγματικότητας» που βλέπουμε γύρω μας;
Από τι τελικά αποτελείται ένα τραπέζι; Έχει ως πρώτη ύλη το ξύλο αλλά από τι είναι αποτελείται το ξύλο; Από ίνες οι οποίες κάποτε ήταν ζωντανά κύτταρα. Και αυτά; Από μόρια τα οποία αποτελούνται από μεμονωμένα άτομα. Και τα άτομα; Έχουν πυρήνες, που αποτελούνται από πρωτόνια και νετρόνια τα οποία συγκρατούνται από ισχυρές πυρηνικές δυνάμεις. Γύρω από αυτούς τους πυρήνες περιφέρονται ηλεκτρόνια τα οποία συγκρατούνται από τις σημαντικά ασθενέστερες ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις. Εμβαθύνοντας περαιτέρω, τα πρωτόνια και τα νετρόνια θεωρείται ότι αποτελούνται από ακόμη πιο στοιχειώδη σωματίδια, τα κυρκόνια (quarks), τα οποία συγκρατούνται από άλλα σωματίδια, τα λεγόμενα γλοιόνια. Τι είναι όμως ακριβώς τα ηλεκτρόνια, τα κυρκόνια κ.ο.κ.;
Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε σε αυτό το στάδιο είναι απλώς να παραπέμψουμε στις μαθηματικές εξισώσεις τις οποίες αυτά ικανοποιούν, δηλαδή ότι τα ηλεκτρόνια και τα κυρκόνια περιγράφονται από την εξίσωση Dirac. Αυτό που διακρίνει ένα κυρκόνιο από ένα ηλεκτρόνιο είναι οι πολύ διαφορετικές μάζες τους και το γεγονός ότι τα κυρκόνια συμμετέχουν σε αλληλεπιδράσεις – ιδιαίτερα στις λεγόμενες «ισχυρές» αλληλεπιδράσεις – από τις οποίες τα ηλεκτρόνια δεν επηρεάζονται. Τι είναι τα γλοιόνια; Σωματίδια «βαθμίδας» τα οποία αποτελούν τους φορείς της Ισχυρής Αλληλεπίδρασης – η οποία και πάλι με τη σειρά της είναι μια έννοια που μπορεί να εννοηθεί μόνο με τους μαθηματικούς όρους που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή της.
Ακόμη και αν δεχθούμε ότι ένα ηλεκτρόνιο, μπορεί να εννοηθεί απλώς ως οντότητα η οποία αποτελεί τη λύση μιας μαθηματικής εξίσωσης, με ποίον τρόπο ξεχωρίζουμε αυτό το ηλεκτρόνιο από ένα άλλο ηλεκτρόνιο; Εδώ έρχεται να μας βοηθήσει μια θεμελιώδης αρχή της Κβαντικής Φυσικής. Πρεσβεύει ότι όλα τα ηλεκτρόνια είναι αδιάκριτα το ένα από το άλλο, δεν μπορούμε να μιλάμε για το τάδε ή το δείνα ηλεκτρόνιο αλλά μόνο για το σύστημα το οποίο αποτελείται, για παράδειγμα, από ένα ζεύγος ηλεκτρονίων ή από μια τριάδα ή μια τετράδα κ.ο.κ. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τα κυρκόνια, τα γκλουόνια και κάθε άλλο συγκεκριμένο είδος κβαντικού σωματιδίου. Η κβαντική πραγματικότητα είναι παράξενη από αυτή την άποψη.
Η αλήθεια είναι ότι η Κβαντική Πραγματικότητα είναι παράξενη από πολλές απόψεις. Τα ατομικά κβαντικά σωματίδια μπορούν ταυτοχρόνως να βρίσκονται σε δύο διαφορετικά σημεία – ή και τρία ή και τέσσερα ή και να απλώνονται σε μια ολόκληρη περιοχή, να συμπεριφέρονται ως κύμα. Πράγματι, η «πραγματικότητα» που η Κβαντική Θεωρία φαίνεται να μας ζητάει να πιστέψουμε, απέχει τόσο πολύ από αυτό στο οποίο είμαστε συνηθισμένοι ώστε πολλοί κβαντικοί θεωρητικοί θα μας έλεγαν να ξεχάσουμε την ίδια την έννοια της πραγματικότητας όταν εξετάζουμε τα φαινόμενα στην κλίμακα των στοιχειωδών σωματιδίων, των ατόμων, ακόμη και των μορίων.
Αυτό φαίνεται μάλλον δύσκολο, ιδιαίτερα όταν θεωρείται δεδομένο επίσης ότι η κβαντική συμπεριφορά διέπει όλα τα φαινόμενα και ότι ακόμη και μεγαλύτερης κλίμακας αντικείμενα (δηλ. του Μακρόκοσμου), τα οποία επειδή αποτελούνται από κβαντικά συστατικά, υπόκεινται και αυτά στους ίδιους κβαντικούς κανόνες.
Πού σταματάει η κβαντική μη πραγματικότητα και αναλαμβάνει τη σκυτάλη η φυσική πραγματικότητα που γνωρίζουμε; Η σημερινή κβαντική θεωρία δεν έχει ικανοποιητική απάντηση σε αυτό το ερώτημα.
Πιθανότατα η σημερινή Κβαντική Θεωρία δεν είναι ακριβώς σωστή και ότι καθώς τα αντικείμενα που εξετάζουμε γίνονται μεγαλύτερα οι αρχές της Γενικής Σχετικότητας αρχίζουν να συγκρούονται με αυτές της Κβαντικής Φυσικής, και τότε αρχίζει να αναδεικνύεται μια πραγματικότητα η οποία πλησιάζει περισσότερο στις δικές μας εμπειρίες.
Πρέπει ωστόσο να προειδοποιήσουμε τον αναγνώστη: η Κβαντική Φυσική, όπως είναι διατυπωμένη σήμερα, δεν έχει καμία αποδεκτή απόδειξη παρατήρησης εναντίον της και όλες οι προτεινόμενες τροποποιήσεις παραμένουν στο στάδιο της εικασίας. Επί πλέον, ακόμη και η Γενική Σχετικότητα, προϋποθέτοντας την ιδέα ενός καμπύλου Χωροχρόνου, αποκλίνει και αυτή από την έννοια της πραγματικότητας στην οποία έχουμε συνηθίσει.
Όταν κοιτάζουμε το Σύμπαν στο επίπεδο των κβάντα (δηλ. από τον Μικρόκοσμο) ή στις τεράστιες διαστάσεις στις οποίες γίνονται ορατές οι επιδράσεις της Γενικής Σχετικότητας, τότε η πραγματικότητα του κοινού νου, των συνήθων υλικών αντικειμένων του Μακρόκοσμου φαίνεται να εξαφανίζεται, να αντικαθίσταται από μια βαθύτερη πραγματικότητα η οποία κατοικεί στον κόσμο των Μαθηματικών. Τα Μαθηματικά μοντέλα για τη φυσική πραγματικότητα απέχουν πολύ από το να είναι πλήρη, προσφέρουν όμως τύπους οι οποίοι απεικονίζουν την πραγματικότητα με μεγάλη ακρίβεια – μια ακρίβεια η οποία υπερβαίνει κατά πολύ την ακρίβεια οποιασδήποτε περιγραφής που δεν υπόκειται στα Μαθηματικά.
Φαίνεται ότι υπάρχει κάθε λόγος να πιστέψουμε ότι αυτές οι ήδη αξιοθαύμαστες απεικονίσεις θα βελτιωθούν και ότι ακόμη κομψότερα και δεξιοτεχνικότερα μαθηματικά σχήματα θα βρεθούν για να αντικατοπτρίσουν την πραγματικότητα με ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια.
Θα μπορούσαν οι μαθηματικές οντότητες να κατοικούν σε έναν δικό τους κόσμο, τον αφηρημένο πλατωνικό κόσμο των μαθηματικών τύπων; Αυτή είναι μια ιδέα η οποία δεν ξενίζει πολλούς μαθηματικούς. Σε αυτή την απεικόνιση οι αλήθειες που οι μαθηματικοί αναζητούν βρίσκονται ήδη «εκεί» και η μαθηματική έρευνα μπορεί να συγκριθεί με την Αρχαιολογία: έργο του μαθηματικού είναι να αναζητήσει αυτές τις αλήθειες εν είδει μάλλον ανακάλυψης και όχι εφεύρεσης (επινόησης). Για έναν πλατωνικό μαθηματικό δεν είναι τόσο παράλογο να αναζητεί την τελική εστία της φυσικής πραγματικότητας μέσα στον κόσμο του Πλάτωνα. Αυτό δεν είναι αποδεκτό από όλους.
Δεν κατανοούμε δεόντως γιατί η φυσική συμπεριφορά αντικατοπτρίζεται με τόση ακρίβεια στον πλατωνικό κόσμο ούτε τον τρόπο που η συνειδητή νοητική ικανότητα φαίνεται να αναδύεται όταν φυσικά υλικά, όπως αυτά που υπάρχουν σε έναν υγιή ανθρώπινο εγκέφαλο που βρίσκεται σε εγρήγορση, οργανώνονται με τον κατάλληλο τρόπο. Ούτε επίσης κατανοούμε πραγματικά τον τρόπο που αυτή η συνειδητότητα, όταν κατευθύνεται προς την κατανόηση των μαθηματικών προβλημάτων, είναι ικανή να μαντεύει τη μαθηματική αλήθεια. Τι μας λέει αυτό για τη φύση της φυσικής πραγματικότητας; Μας λέει ότι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε σωστά το ζήτημα αυτής της πραγματικότητας αν δεν κατανοήσουμε τη σύνδεσή του με τις άλλες δύο πραγματικότητες, τη συνειδητή νοητική ικανότητα και τον κόσμο των μαθηματικών.
Πολλοί φιλόσοφοι, μεταξύ άλλων, θα υποστήριζαν ότι τα Μαθηματικά αποτελούνται απλώς από εξιδανικευμένες νοητικές έννοιες και αν θεωρηθεί ότι ο κόσμος των μαθηματικών αναδύεται τελικά από τον εγκέφαλό μας, τότε φθάνουμε σε έναν φαύλο κύκλο: ο εγκέφαλός μας αναδύεται από τον – φυσικό – εγκέφαλό μας και οι απολύτως ακριβείς φυσικοί νόμοι που διέπουν αυτή τη λειτουργία θεμελιώνονται στα Μαθηματικά που απαιτεί ο εγκέφαλός μας για την ύπαρξή του.
Πρέπει να αποφύγουμε αυτό το άμεσο παράδοξο παραχωρώντας στον πλατωνικό μαθηματικό κόσμο τη δική του, εκτός χρόνου και τόπου, ύπαρξη, αλλά επιτρέποντάς του παράλληλα να μας είναι προσιτός μέσω της νοητικής δραστηριότητας. Ίσως υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη πραγματικότητας: η φυσική, η νοητική και η πλατωνική-μαθηματική, και μια (ως τώρα) βαθιά μυστηριώδη σχέση ανάμεσα στις τρεις.
Υποσημειώσεις
Εσωτερική Αρθρογραφία
- Καθημερινότητα
- Σύμπαν
- Φαντασία
- Φαινομενικότητα
- Προσομοιωτική Πραγματικότητα
- Εικονική Πραγματικότητα
- Επαυξημένη Πραγματικότητα
Βιβλιογραφία
- “Αναζητώντας την πραγματικότητα – Ένας πλήρης οδηγός των νόμων του σύμπαντος”, του Roger Penrose, εκδόσεις Γκοβόστης
Ιστογραφία
 Κίνδυνοι Χρήσης
|
|---|
|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)