Ρόδος
- Μία Νήσος του Αιγαίου Πελάγους
Ετυμολογία[]
Η ονομασία "Ρόδος" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "Ροίτειον" και Ρονδαίοι Θράκες, Ροδόπη και Ρύνδακος Ποταμός.
Ονομασία[]
Στους αρχαίους συγγραφείς αναφέρεται με διάφορα ονόματα: Οφιούσα, Αστερία, Αιθρία, Τρινακρία, Κορυμβία, Ποήεσσα, Ατταβυρία, Μακαρία, Ολόεσσα, Ποντία, Σταδία και Τελχινίς. Τα ονόματα έχουν σχέση με το σχήμα, την βλάστηση, το κλίμα της κλπ.
Ιστορία[]
Μυθολογία[]
Ίσως η μυθολογική Χίμαιρα που νίκησε ο Βελλεροφόντης να πρέπει να ταυτισθεί με την προϊστορική Ρόδο και να αποκαλούταν την εποχή εκείνη, "Κάμειρος" και στην συνέχεια το όνομα αυτό παρέμεινε μόνον σε μία πόλη
Σύμφωνα μεν τον Πίνδαρο όταν οι Ολύμπιοι θεοί διαμοίραζαν τις χώρες της Γης, μετά την νίκη τους επί των Τιτάνων, λησμόνησαν τον Ήλιο, που έλειπε με το άρμα του στον ουρανό.
Όταν αυτός επέστρεψε τέθηκε θέμα αναδιανομής. Τότε, όμως αναδύθηκε από την θάλασσα η νήσος Ρόδος και ο Ήλιος, γοητευμένος από την ευφορία και ευμορφία της, παραιτήθηκε κάθε άλλης απαίτησης ζητώντας μόνον αυτή την νήσο.
Μυκηναϊκή Εποχή[]
Η ονομασία "Τελχινίς" το έλαβε από τους πρώτους μυθολογικούς κατοίκους της, τους Τελχίνες (ίσως Τυρρηνούς, που μυθολογικά θεωρούνταν ως μάγοι και καλοί τεχνίτες.
Την αδελφή των Τελχίνων Αλία ερωτεύτηκε ο Ποσειδών και από αυτήν απέκτησε θυγατέρα τη Ρόδη, που συζεύχθηκε τον Ήλιος και έδωσε το όνομά της στην νήσο.
Μετά τους Τελχίνες, κατοίκησαν τη Ρόδο οι επτά Ηλιάδες. Αυτοί ήταν υιοι του Ήλιου και της νύμφης Ρόδης, περίφημοι αστρονόμοι και αστρολόγοι.
Ήταν επτά, οι εξής επτά:
- Όχιμος,
- Κέρκαφος,
- Μάκαρ,
- Ακτίς,
- Τενάγης,
- Τρίοψ(ή Τριόπας) και
- Κάνδαλος.
Ο Τενάγης που διακρινόταν ιδιαίτερα στην αστρονομία, φονεύθηκε από τους Μάκαρα, Κάνδαυλο, Τρίοπα και Ακτίδα, που μετά το φόνο αναγκάσθηκαν να καταφύγουν σε Λέσβο, Καρία, Κω και Αίγυπτο αντίστοιχα.
Σύμφωνα με μία παράδοση ο Ακτίς, που κατέφυγε στην Αίγυπτο, έκτισε την Ηλιούπολη και δίδαξε πρώτος στους Αιγύπτιους την αστρονομία.
Ο Όχιμος και ο Κέρκαφος παρέμειναν στη Ρόδο. Αρχικά βασιλέας έγινε ο Όχιμος που συζεύχθηκε τη νύφη Ηγητορία. Μετά το θάνατό του ανήλθε στο θρόνο ο Κέρκαφος που συζεύχθηκε την Κυρδίππη, θυγατέρα του Όχιμου.
Ο Κέρκαφος απέκτησε τρεις υιους. Αυτοί ήταν:
- ο Κάμειρος,
- τον Ιάλυσος και
- τον Λίνδο,
Αυτοί διαμοίρασαν την νήσο σε τρείς επικράτειες και έκτισε ο καθένας τους μία επώνυμη πόλη.
Την εποχή του Τρωικού Πολέμου βασιλεύει στη Ρόδο ο Τληπόλεμος, γιος του Ηρακλή. Συμμετέχει στον πόλεμο με εννέα πλοία.
Ήδη ο Όμηρος αναφέρει τις τρεις ονομαστές πόλεις,
- την Λίνδος,
- την Ιαλυσό και
- την Κάμειρο.
Οι πόλεις αυτές, που ακμάζουν ήδη από την υστερομινωική εποχή, συνεχίζουν την ακμή τους στα μυκηναϊκά χρόνια, όπως δείχνουν οι νεκροπόλεις της Καμείρου και της Ιαλυσού,
Η εγκατάσταση δωρικού πληθυσμού από το Άργος γίνεται ήδη από τον ΙΑ' αιώνα π.Χ.
Αρχαϊκή Εποχή[]
Ο εκδωρισμός του πληθυσμού (στη γλώσσα, τη θρησκεία, τα έθιμα κλπ.) εισάγει τη Ρόδο στη μεγάλη δωρική οικογένεια και οι τρεις πόλεις της, μαζί με την Κω, την Κνίδο και την Αλικαρνασσό, αποτελούν την Δωρική Εξάπολη.
Θρησκευτικό κέντρο της ομοσπονδίας απετέλεσε ο ναός του Τριοπίου Απόλλωνος στη χερσόνησο της Κνίδου.
Αξιοποιώντας την καίρια γεωγραφική θέση τους, οι Ρόδιοι επιδίδονται στη ναυτιλία και στο εμπόριο. Τα πλοία κινούνται σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου, την Προποντίδας και τον Ευξείνο.
Συμμετέχοντας στον Ελληνικό Αποικισμό ιδρύουν μια σειρά από ροδιακές αποικίες,
- η Γέλα στη Σικελία (688/87 π.Χ.) η οποία στη συνέχεια ιδρύει τον Ακράγαντα (683/82 π.Χ.),
- η Ρόδη στην Ιβηρία,
- η Παρθενόπη και οι Ελπίες στην Ιταλία,
- οι Γυμνησίες στις σημερινές Βαλεαρίδες κ.ά.
Κλασσική Εποχή[]
Στους Περσικούς Πολέμους η Ρόδος ακολούθησε την τύχη των μικρασιατικών πόλεων που βρίσκονταν κάτω από τον έλεγχο των Περσών, και αναγκάστηκε να εκστρατεύσει μαζί με τους Πέρσες εναντίον της Ελλάδας.
Μετά την ήττα των Περσών στη Σαλαμίνα (480 π.Χ.) και στις Πλαταιές (479 π.Χ.), η Ρόδος εντάχθηκε στην 1η Αθηναϊκή Συμμαχία. Οι τρεις πόλεις της και οι διάφοροι δήμοι φέρονται να καταβάλλουν στο κοινό ταμείο της Δήλου ετήσιο φόρο, όπως φαίνεται από τους φορολογικούς καταλόγους των Αθηναίων.
Από πολύ ενωρίς η Ρόδος έγινε ονομαστή και για τους περίφημους αθλητές της, ανάμεσα στους οποίους διακρίνεται η οικογένεια των Διαγοριδών με τον ο Διαγόρα (για τον οποίον ο Πίνδαρος έγραψε τον Ζ΄ Ολυμπιόνικο), τους τρεις γιους του Δαμάγητο, Ακουσίλαο και Δωριέα και τους εγγονούς του Ευκλέα και Πεισίροδο.
Όταν άρχισε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος (431 π.Χ.) οι Ρόδιοι αναγκάσθηκαν να συμπολεμήσουν με τους Αθηναίους, παρά τους φυλετικούς δεσμούς που είχαν με τους Σπαρτιάτες.
Αλλά η δωρική αριστοκρατία της Ρόδου ζητούσε ευκαιρία να απαλλαγεί από την Αθηναίκή ηγεμονία. Οι Ερατίδες, παλαιά οικογένεια στην οποίαν ανήκαν και οι Διαγορίδες, πρωτοστάτησαν στον αγώνα κατά των Αθηναίων και ο Δωριεύς εκδηλώθηκε φανερά με το μέρος της Σπάρτης, με συνέπεια να εξοριστεί.
Το 412 π.Χ. οι φιλολάκωνες ολιγαρχικοί, επωφελήθηκαν από τις δυσμενείς για τους Αθηναίους συνθήκες του πολέμου, κατέλαβαν την εξουσία και τάχθηκαν με το μέρος των Σπαρτιατών, ανακαλώντας από την εξορία τον Δωριέα.
Όταν η ολιγαρχική μερίδα επιβλήθηκε στο νήσο, αποφασίσθηκε να συνενωθούν οι τρεις παλαιές πόλεις ιδρύοντας μία νέα πόλη. Το έτος 408 π.Χ., η συνένωση έγινε πραγματικότητα και κτίστηκε η μεγαλόπρεπη πόλη της Ρόδου στο ΒΑ άκρο της νήσου. Η Ρόδος κτίστηκε με το ιπποδάμειο σύστημα, δηλ. το σύστημα με το οποίο ο Μιλήσιος Ιππόδαμος είχε δομήσει τον Πειραιά και τους Θουρίους.
Από τότε η ιστορία της νήσου ταυτίζεται με την ιστορία της πόλης της Ρόδου.
Από τα αρχαιολογικά ευρήματα προκύπτει ότι οι πόλεις της Ιαλυσού και της Καμείρου κατοικούνταν μέχρι την την εποχή του Μ. Αλεξάνδρου, ενώ η Λίνδος δεν ερημώθηκε ποτέ και η σημερινή ομώνυμη κώμη είναι η αδιάσπαστη συνέχεια της αρχαίας πόλης. Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν ακόμη ότι εκτός από τις κεντρικές πόλεις υπήρχαν κι άλλες μικρότερες κώμες και οικισμοί.
Η νέα πόλη περικλειόταν με τείχος, είχε πέντε λιμένες, θαυμάσιους δρόμους, άλση, ναούς, δημόσια κτίρια, γυμναστήρια, μνημεία, αγάλματα κλπ.
Σύντομα έγινε σπουδαίο εμπορικό κέντρο και μια από τις πλουσιότερες πόλεις του ελληνικού κόσμου. Αρχικά είχε ολιγαρχικό πολίτευμα, αλλά στη συνέχεια, μετά την αποτίναξη της σπαρτιατικής ηγεμονίας, απέκτησε δημοκρατικό πολίτευμα με Βουλή και Εκκλησία και με αιρετούς άρχοντες και ιερείς, που έφεραν τις επωνυμίες «πρυτάνεις» και «μαστροί», ενώ επώνυμος άρχων ήταν ο ιερέας του Ηλίου, που εκλεγόταν κάθε έτος με κλήρωση. Τα ψηφίσματα γράφονται στη δωρική γλώσσα και οι θρησκευτικές εορτές έχουν δωρική προέλευση και ομοιάζουν με τις σπαρτιατικές.
Η ανεπτυγμένη ναυτιλία οδήγησε στην δημιουργία περίφημου νόμου με την επωνυμία «Νόμος Ροδίων Ναυτικός», κώδικα που τον συμπεριέλαβαν στις νομοθεσία τους οι Ρωμαίοι και στη συνέχεια οι Βυζαντινοί.
Το 377 π.Χ. η Ρόδος προσχωρεί στη 2η Αθηναϊκή Συμμαχία, η οποία όμως δεν άργησε να διαλυθεί κι ακολούθησε ο λεγόμενος «Συμμαχικός Πόλεμος» μεταξύ της Αθήνας και των πρώην συμμάχων της (Ρόδος, Κως και Χίος). Με τη σύναψη ειρήνης όλες οι εμπλεκόμενες πόλεις διατήρησαν την ελευθερία τους.
Όμως η ελευθερία της Ρόδου δεν διατηρήθηκε επί πολύ. Οι Κάρες υπό τον Μαύσωλλο, δυνάστη της Αλικαρνασσού, μαζί με τους ολιγαρχικούς της νήσου κατόρθωσε να επεκτείνει την επιρροή του μέχρι τη Ρόδο καταλύοντας τη δημοκρατία (355 π.Χ.). Η προσπάθεια των Ροδίων να απαλλαγούν από την ολιγαρχική διακυβέρνηση κατά την βασιλεία της Αρτεμισίας, η οποία διαδέχθηκε τον Μαύσωλο (353 π.Χ.), απέτυχε (351 π.Χ.).
Τέλος, εκμεταλλευόμενοι τη διαμάχη που ακολούθησε τον θάνατο του Ιδριέα, αδελφού του Μαυσώλου (351-344/43 π. Χ.), οι Ρόδιοι εξεδίωξαν την Καρική φρουρά και ανέκτησαν την ελευθερία τους.
Την εποχή της σταδιακής επέκτασης της Μακεδονικής επιρροής στον Ελληνικό κόσμο οι Ρόδιοι διατηρούν αρχικά ελευθερία κινήσεων, αλλά στη συνέχεια αναγκάζονται να δεχθούν από το 334 π.Χ. Μακεδονική φρουρά.
Πολλοί Ροδίους στρατιωτικοί παίζουν σημαντικό ρόλο στην ιστορία των κατακτήσεων του Αλεξάνδρου είτε με την πλευρά των Περσών είτε με το μέρος των Μακεδόνων.
Ελληνιστική Εποχή[]
Το 321 π.Χ., μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, οι Ρόδιοι εξεδίωξαν τη φρουρά και αποτίναξαν τη μακεδονική κυριαρχία.
Στους πολέμους που ακολούθησαν ανάμεσα στους επιγόνους του Αλεξάνδρου η Ρόδος διατήρησε τις καλές σχέσεις που είχε από παλαιά με την Αίγυπτο, βασίλειο τώρα των Πτολεμαίων, και αυτό προκάλεσε την εκστρατεία εναντίον της του Δημητρίου του Πολιορκητή, υιού του Αντιγόνου, που επεδίωκε να μετατρέψει τη Ρόδο ορμητήριο εναντίον των βασιλέων της Αιγύπτου.
Ο Δημήτριος με ισχυρό στρατό και στόλο πολιόρκησε τη Ρόδο το 305 π.Χ. Η πολιορκία κράτησε ένα χρόνο και σ’ αυτό το διάστημα οι Ρόδιοι έδειξαν εξαιρετική ανδρεία. Τέλειωσε με συνθήκη ανάμεσα στους αντιπάλους το 304 π.Χ., σύμφωνα με την οποία η Ρόδος διατηρούσε την αυτονομία της.
Με τα χρήματα που κέρδισαν από την εκποίηση των πολιορκητικών μηχανών, που τους άφησε ο Δημήτριος, οι Ρόδιοι έστησαν το περίφημο άγαλμα του θεού Ηλίου, τον Κολοσσό, που φιλοτέχνησε (304-292 π.Χ.) ο Χάρης ο Λίνδιος, μαθητής του Λυσίππου.
Στην εποχή που ακολούθησε η Ρόδος έφθασε στο απόγειο της δύναμής της. Η καταστροφή της Τύρου και η ίδρυση της Αλεξάνδρειας ευνόησαν την ναυτική και εμπορική ανάπτυξη της Ρόδου και τα νομίσματά της κυκλοφορούσαν στα πέρατα της οικουμένης.
Η πολιτική που ακολούθησε η πόλη ήταν αυτή που επιβάλλονταν κάθε φορά από τα οικονομικά και εμπορικά της συμφέροντα.
Το έτος 227/26 π.Χ. ένας φοβερός σεισμός προκαλεί τεράστιες καταστροφές στη Ρόδο. Τότε κατέπεσε και το άγαλμα του Κολοσσού. Η συμφορά που έπληξε την ευημερούσα πόλη συγκίνησε όλες τις πόλεις και τους βασιλείς και από παντού έφθασε βοήθεια, έτσι που πολύ σύντομα οι Ρόδιοι κατόρθωσαν να ανοικοδομήσουν την πόλη. Ως ισχυρή ναυτική δύναμη εκκαθαρίζει την περιοχή από τους πειρατές.
Όταν ο Φίλιππος Ε' της Μακεδονίας επιχειρεί να επεκτείνει την κυριαρχία του στο Αιγαίο και στην Μικρά Ασία, οι Ρόδιοι συμμαχούν με τον Άτταλο της Περγάμου και στη συνέχεια με τους Ρωμαίους (200 π.Χ.) για να τον αντιμετωπίσουν.
Με τους Ρωμαίους συνέπραξαν οι Ρόδιοι και εναντίον του Αντιόχου Γ΄ της Συρίας (192-189 π.Χ.) και έλαβαν από τους Ρωμαίους, ως αμοιβή για τις εκδουλεύσεις αυτές, την κυριαρχία στην Καρία και τη Λυκία ("Ροδιακή Περαία").
Όμως κατά τη διάρκεια του πολέμου ανάμεσα στους Ρωμαίους και στον βασιλέα της Μακεδονίας Περσέα, υιο του Φιλίππου Ε', η επαμφοτερίζουσα στάση των Ροδίων, οφειλόμενη και στη διαμάχη των πολιτικών φατριών, επηρέασε αρνητικά τις σχέσεις με τους Ρωμαίους, που ήδη είχε αναλάβει ρόλο ουσιαστικού ρυθμιστή των πραγμάτων του ελληνικού κόσμου. Οι πόλεις της Λυκίας και Καρίας που είχαν δοθεί στη Ρόδο, ανακτούν την ανεξαρτησία τους με απόφαση της Συγκλήτου (167 π.Χ.).
Ακολούθως η συμφωνία που συνάπτεται με τους Ρωμαίους το 164 π.Χ. υποχρεώνει τη Ρόδο να έχει τους ίδιους φίλους και τους ίδιους εχθρούς με τη Ρώμη.
Στον Μιθριδατικό πόλεμο (88 π.Χ.) η Ρόδος στάθηκε πιστή σύμμαχος των Ρωμαίων και αντιστάθηκε με επιτυχία στην πολιορκία της από τον Μιθριδάτη.
Κατά τον Ρωμαϊκό εμφύλιο πόλεμο, που ακολούθησε τον θάνατο του Ιουλίου Καίσαρα, οι Ρόδιοι τάχθηκαν με το μέρος του Αντωνίου και του Οκταβίου. Οργισμένος ο Κάσσιος κατέλαβε τη Ρόδο το 42 π.Χ. και παρέλαβε πλήθος από λάφυρα, λεηλατώντας ακόμη και τα ιερά των θεών.
Στη Ρώμη μεταφέρθηκαν πλήθος από Ροδιακά καλλιτεχνήματα. Από την καταστροφή αυτή η Ρόδος δεν μπόρεσε ποτέ να συνέλθει, ούτε πολιτικά ούτε οικονομικά. Έμενε πάντα μια υπολογίσιμη δύναμη στην ανατολή, όμως το παλαιό μεγαλείο της είχε τερματισθεί οριστικά. Διατηρούσε μια τυπική ανεξαρτησία και οικονομική ευεξία, στην ουσία όμως ήταν δορυφόρος της Ρώμης.
Ρωμαϊκή Εποχή[]
Το έτος 155 μ.Χ. μεγάλος σεισμός κατέστρεψε τελείως τις πόλεις της Ρόδου και της Κω. Ο αυτοκράτορας Αντωνίνος ο Ευσεβής (138-163 μ.Χ.) συνέδραμε την ανοικοδόμηση, όμως η παρακμή συνεχίσθηκε και η Ρόδος γνώρισε εμπορικό μαρασμό.
Τελικά, η αυτονομία της Ρόδου καταργείται. Ενσωματώνεται στην "Επαρχία των Νήσων", της οποίας πρωτεύουσα γίνεται την εποχή του Διοκλητιανού (279 μ.Χ.).
Ρόδιοι Επιστήμονες[]
- Ίππαρχος ο Ρόδιος ή ο Νικαιεύς
- Άτταλος ο Ρόδιος
- Εύδημος ο Ρόδιος
- Ποσειδώνιος ο Ρόδιος
- Παναίτιος ο Ρόδιος ή ο Απαμεύς
- Γέμμινος ο Ρόδιος
- Απολλώνιος ο Ρόδιος
- Βάκωρις ο Ρόδιος
- Βρύσων ο Ρόδιος
- Διονύσιος ο Ρόδιος
- Δίδυμος ο Ρόδιος
- Εύδοξος ο Ρόδιος
- Ευκρατίδης ο Ρόδιος
- Τιμοσθένης ο Ρόδιος
Υποσημειώσεις[]
Εσωτερική Αρθρογραφία[]
- Αιγαία Θάλασσα
- Κάλυμνος
- Κως
Βιβλιογραφία[]
Ιστογραφία[]
- Ομώνυμο άρθρο στην Βικιπαίδεια
- Ομώνυμο άρθρο στην Livepedia
- turningpointsoftheancientworld.com
- Οι αστρονόμοι που γεννήθηκαν ή έζησαν στη Ρόδο
Κίνδυνοι Χρήσης |
---|
Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες "Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι Επίσης, |
- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν
- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)