Σαύρα \Ερπετό

Σαύρα

Ετυμολογία[]

Η ονομασία "Σαύρα" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "σάρωση".

Οι σαύρες είναι ζώα της ομοταξίας ερπετά (sauropsida). Τα περισσότερα είδη έχουν τέσσερεις πόδες και κινούμενα βλέφαρα (σε αυτά τα σημεία διαφέρουν από τα φίδια, ενώ το σχήμα του σώματός τους μοιάζει με αυτά).

Τα είδη τους ποικίλλουν στο μήκος τους από λίγα εκατοστόμετρα (μερικά "γκέκο" της Καραϊβικής) μέχρι σχεδόν τρία μέτρα ("Δράκος Κομόδου").

Ορισμένα είδη σαύρας δεν διαθέτουν εμφανή πόδια, παρότι υπάρχουν ίχνη τους στον σκελετό τους, αλλά ξεχωρίζουν από τα αληθινά φίδια από την ύπαρξη των βλεφάρων και των εξωτερικών ανοιγμάτων για τα ώτα. Οι ουρές αυτών και άλλων σαυρών εξ' άλλου αποσπώνται από το σώμα όταν παγιδευθούν, ως μέσο άμυνας, και μετά αναπτύσσονται και πάλι, κάτι που δεν μπορεί να το κάνει κανένα φίδι.

Παρ' ότι φαίνονται γλοιώδεις, το δέρμα τους είναι στην πραγματικότητα πολύ ξηρό, αφού δεν φέρει πόρους που να βγάζουν ιδρώτα ή λιπαντικά υγρά. Μάλιστα οι περισσότερες σαύρες αποφεύγουν το ώδωρ και δεν πρέπει να συγχέονται με τις σαλαμάνδρες, που είναι αμφίβια και όχι ερπετά. Ωστόσο, όλες οι σαύρες είναι ικανές να κολυμβήσουν, αν χρειασθεί, και πολύ λίγα είδη, όπως ο "βάρανος του Νείλου", είναι υδροχαρή.

Πολλές σαύρες μπορούν να αλλάξουν χρώμα ώστε να ομοιάζουν με το περιβάλλον τους ή σε περιπτώσεις άγχους. Το πιο συνηθισμένο τέτοιο παράδειγμα (και παροιμιώδες για αυτό) είναι ο χαμαιλέοντας.

Οι σαύρες τρέφονται με έντομα ή τρωκτικά. Λίγα είδη τους είναι παμφάγα ή φυτοφάγα.

Γνωστό φυτοφάγο είδος είναι το ιγκουάνα, που είναι ανίκανη να χωνέψει ζωικές πρωτεΐνες. Μέχρι πολύ πρόσφατα, πιστευόταν ότι μόνο δύο από τα εκατοντάδες είδη σαύρας ήταν δηλητηριώδη:

η "Μεξικανική σαύρα" και
η συγγενής της "Σαύρα του Gila" (Gila monster), αμφότερες ιθαγενείς του βόρειου Μεξικού και των νοτιοδυτικών ΗΠΑ, και μόνο.

Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια απέδειξαν ότι στην πραγματικότητα αρκετές σαύρες της οικογένειας ιγουανίδες και της οικογένειας βαρανίδες έχουν αδένες που παράγουν δηλητήριο.

Συνήθως αυτές δεν είναι επικίνδυνες για τον άνθρωπο, καθώς το δηλητήριό τους εισάγεται στη στοματική τους κοιλάτητα αργά με τη μάσηση, και δεν εγχέεται από τους εμπρόσθιους οδόντες ως ένεση, όπως συμβαίνει με τα φίδια. Εννέα τοξίνες ανακαλύφθηκαν, που μέχρι τότε πιστευόταν ότι υπάρχουν μόνο στα φίδια, καθώς και χημικές ενώσεις που βρέθηκαν για πρώτη φορά σε ζώα.

Τα περισσότερα άλλα είδη σαύρας είναι τελείως αβλαβή για τον άνθρωπο. Μόνο τα πολύ μεγαλύτερα μπορούν να τον σκοτώσουν, όπως ("Δράκος του Κομόδου", που είναι γνωστό ότι επιτίθεται σε ανθρώπους (έχει φάει κυρίως βρέφη ή νήπια) και στα κατοικίδια ζώα τους.

Οι κυρίως δηλητηριώδεις ("σαύρα του Τζίλα", "σαύρα του Μεξικού") δεν έχουν αρκετά ισχυρό δηλητήριο ώστε να σκοτώσουν άνθρωπο, αλλά με τα ισχυρά σαγόνια τους μπορεί να ανοίξουν μεγάλες πληγές με τη δαγκωματιά τους. Συνολικά, οι σαύρες είναι περισσότερο ωφέλιμες παρά επιβλαβείς για τον άνθρωπο: είναι σημαντικοί θηρευτές βλαβερών ειδών (εντόμων και τρωκτικών), ορισμένα είδη τους τρώγονται από τον άνθρωπο (π.χ. ιγκουάνα στην Κεντρική Αμερική), και πρόσφατα έγιναν δημοφιλείς και ως κατοικίδια ζώα συντροφιάς.

Οι περισσότερες σαύρες είναι ωοτόκες (ο κανόνας για τα ερπετά), αλλά λίγα είδη είναι ζωοτόκα.

Οι σαύρες ως κατοικίδια[]

Γένη σαυρών που πωλούνται ως κατοικίδια είναι κυρίως

η ιγκουάνα (πράσινη ή χερσαία),
ο πωγωνίας (Pogona) και
ο βάρανος.

Γενικώς, οι σαύρες απαιτούν περισσότερη φροντίδα από άλλα εξωτικά κατοικίδια. Ιδιαίτερα χρειάζεται συχνός καθαρισμός του χώρου τους. Η εύρεση πεπειραμένου, στα ερπετά, κτηνιάτρου είναι επίσης σημαντική.

Ταξινομία[]

Αρχείο:Gila.monster.arp.jpg

Σαύρα του Τζίλα (Heloderma s. suspectum)

Αρχείο:Green.tree.monitor.lizard.arp.jpg

Πράσινος δενδρόβιος βάρανος (Varanus prasinus)

Υπόταξη Σαύρια (Lacertilia)

†Οικογένεια Bavarisauridae
†Οικογένεια Eichstaettisauridae
Υπεροικογένεια: Ιγουάνια (Iguania)
- †Οικογένεια Arretosauridae
- †Οικογένεια Euposauridae
- Οικογένεια Corytophanidae
- Οικογένεια Ιγουανίδες
- Οικογένεια Phrynosomatidae
- Οικογένεια Polychrotidae
  - Οικογένεια Leiosauridae
- Οικογένεια Tropiduridae
  - Οικογένεια Liolaemidae
  - Οικογένεια Leiocephalidae
- Οικογένεια Crotaphytidae
- Οικογένεια Opluridae
- Οικογένεια Hoplocercidae
- †Οικογένεια Priscagamidae
- †Οικογένεια Isodontosauridae
- Οικογένεια Agamidae
- Οικογένεια Chamaeleonidae (χαμαιλέοντες)
Υπεροικογένεια Γκεκωτά (Gekkota)
- Οικογένεια Gekkonidae (γκέκο)
- Οικογένεια Πυγοποδίδες (σαύρες χωρίς πόδια)
- Οικογένεια Dibamidae (τυφλές σαύρες)
Υπεροικογένεια Scincomorpha
- †Οικογένεια Paramacellodidae
- †Οικογένεια Slavoiidae
- Οικογένεια Scincidae
- Οικογένεια Cordylidae
- Οικογένεια Gerrhosauridae
- Οικογένεια Xantusiidae
- Οικογένεια Lacertidae
- †Οικογένεια Mongolochamopidae
- †Οικογένεια Adamisauridae
- Οικογένεια Teiidae
- Οικογένεια Gymnophthalmidae
Υπεροικογένεια Διπλόγλωσσα (Diploglossa)
- Οικογένεια Anguidae (σαύρες χωρίς πόδια)
- Οικογένεια Anniellidae (αμερικανικές σαύρες χωρίς πόδια)
- Οικογένεια Xenosauridae
Υπεροικογένεια Πλατύνωτα ή βαρανοειδή (Platynota, Varanoidea)
- Οικογένεια βαρανίδες
- Οικογένεια Lanthanotidae
- Οικογένεια Ηλοδερματίδες (Σαύρα του Τζίλα)
- †Οικογένεια Μοσασαυρίδες (θαλάσσιες σαύρες)

Μορφολογία[]

Ανατομία[]

Φυσιολογία[]

Οικολογία[]

Υποσημειώσεις[]

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Βιβλιογραφία[]

Ιστογραφία[]

Αγγλική Ιστογραφία[]

Ανακάλυψη ότι το δηλητήριο είναι συνηθισμένο στις σαύρες [1]
EMBL reptile database
Tiny gecko - η μικρότερη σαύρα του κόσμου
Οι σαύρες ως κατοικίδια

Κίνδυνοι Χρήσης

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.

Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)