Σταυροφορία

crusade

Crusanders-23-goog — **Σταυροφόροι Ιππότες**
*(σύγχρονη καλλιτεχνική αναπαράσταση)*

Maps-Crusander-12AD-01-goog — **Σταυροφορική Ανατολή**

Battles-Middle-Crusaders-goog — Πόλεμος
Θρησκευτικοί Πόλεμοι
**Σταυροφορία**
1η Σταυροφορία
2η Σταυροφορία
3η Σταυροφορία
4η Σταυροφορία
5η Σταυροφορία
6η Σταυροφορία
7η Σταυροφορία
8η Σταυροφορία
9η Σταυροφορία
---
Αλβιγηνή Σταυροφορία
Αραγωνική Σταυροφορία
Αλεξανδρινή Σταυροφορία
Νικοπόλεια Σταυροφορία
Βάρνεια Σταυροφορία
Χουσσιτική Σταυροφορία
Βόρεια Σταυροφορία
---
Ποιμενική Σταυροφορία
Παιδική Σταυροφορία

Rulers-Empire-Latin-02-goog — Λατινική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Λατινικής Αυτοκρατορίας
Νεο-Φράγκοι
---
Φραγκική Μακεδονία (Θεσσαλονίκη)
Ηγεμόνες Φραγκικής Μακεδονίας
Φραγκική Αττική (Δουκάτο Αθηνών)
Ηγεμόνες Φραγκικής Αττικής
Φραγκική Πελοπόννησος (Αχαΐα)
Ηγεμόνες Φραγκικής Πελοποννήσου
---
Φραγκική Νάξος (Δουκάτο Αιγαίου)
Ηγεμόνες Φραγκικής Νάξου
Φραγκική Χίος
Ηγεμόνες Φραγκικής Χίου
Φραγκική Κύπρος
Ηγεμόνες Φραγκικής Κύπρου
---
Φραγκική Παλαιστίνη (Ιερουσαλήμ)
Ηγεμόνες Φραγκικής Παλαιστίνης
Φραγκική Φοινίκη (Τρίπολη)
Ηγεμόνες Φραγκικής Φοινίκης
Φραγκική Συρία (Αντιόχεια)
Ηγεμόνες Φραγκικής Συρίας
Φραγκική Μεσοποταμία (Έδεσσα)
Ηγεμόνες Φραγκικής Μεσοποταμίας
---
Αρμενική Κιλικία (Νέα Αρμενία)
Ηγεμόνες Αρμενικής Κιλικίας
---
Παπική Ρώμη
Πάπες Ρώμης
Βενετία
Ηγεμόνες Βενετίας
---
Γερμανική Αυτοκρατορία
Ηγεμόνες Γερμανικής Αυτοκρατορίας
Γαλλία
Ηγεμόνες Γαλλίας
Αγγλία
Ηγεμόνες Αγγλίας
Φλαμανδία (Φλάνδρα)
Ηγεμόνες Φλαμανδίας
---
Κάτω Ιταλία (Νεάπολη)
Ηγεμόνες Κάτω Ιταλίας
Σικελία
Ηγεμόνες Σικελίας
Αραγωνία
Ηγεμόνες Αραγωνίας

- Ένας Θρησκευτικός Πόλεμος.

Ετυμολογία[]

Η ονομασία "Σταυροφορία" σχετίζεται ετυμολογικά με την λέξη "σταυρός".

Οι Σταυροφορίες ξεκίνησαν ως η ιδέα μίας ιερής εκστρατείας από μέρους των Δυτικών (Καθολικών) Χριστιανών, με σκοπό την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων (Παλαιστίνη, Ιερουσαλήμ) από τους "Μωαμεθανούς κατακτητές".

Θεωρείται ότι ήταν η απάντηση της Δύσης στον ιερό πόλεμο, ή "τζιχάντ", που κατά καιρούς κήρυττε ο Ισλαμισμός.

Ο σκοπός των Σταυροφοριών ήταν η κατάκτηση των Αγίων Τόπων και η συντριβή του Ισλαμισμού.

Αφορμές για τις Σταυροφορίες αποτέλεσαν:

η κακή μεταχείριση των προσκυνητών που επισκέπτονταν την Ιερουσαλήμ και
η έκκληση του Βυζαντινού αυτοκράτορα ο οποίος δεχόταν ισχυρή πίεση από τους Τούρκους.

Τα στρατεύματα των σταυροφόρων αποκαλούνταν με τίτλους όπως ο στρατός «του σταυρού», «του Χριστού», «του Κυρίου» και «της πίστης».

Το σύμβολο του σταυρού ήταν το αναγνωριστικό σημείο των Σταυροφόρων, από το οποίο λάμβαναν και το προσφιλές τους όνομα.

Οι Σταυροφόροι ονομάζονταν «οι στρατιώτες του Χριστού», προσκυνητές, λατ. περεγκρίνι, και «οι έχοντες το σημείο του σταυρού», λατ. κρουσισιγκνάτι ή σιγκνατόρες.

Η συμμετοχή σε σταυροφορία σήμαινε ότι σταυροφόρος «έπαιρνε τον σταυρό» ή «έπαιρνε το σημείο του σταυρού». Από τους συγχρόνους τους δεν υπήρχε καμία αμφιβολία ότι οι Σταυροφορίες ήταν θεϊκή αποστολή και μάλιστα περιγράφονταν ως «τα Έργα του Θεού, τα οποία επιτελούνταν μέσω των Φράγκων».

Όσοι θανατώνονταν κατά τις σταυροφορικές εκστρατείες είχαν το προνόμιο ειδικού συγχωρόχαρτου για τις αμαρτίες που είχαν διαπράξει και θεωρούνταν στη συνείδηση του λαού μάρτυρες.

Οι κληρικοί της εποχής προωθούσαν απόψεις όπως ότι οι δίκαιοι δεν έπρεπε να φοβούνται ότι θα τους καταλογιζόταν ως αμαρτία το να σκοτώσουν τον εχθρό του Ιησού Χριστού, ότι ο στρατιώτης του Χριστού μπορεί εκ του ασφαλούς να σκοτώσει και ακόμη περισσότερο να σκοτωθεί και ότι όταν ο στρατιώτης πεθάνει, ωφελεί τον εαυτό του ενώ όταν σφαγιάζει, ωφελεί τον Χριστό.

Για τους κληρικούς ήταν αποδεκτό να συμμετέχουν στον πόλεμο εφόσον, όπως αναφέρει ο Θωμάς ο Ακινάτης, το τρόπαιο δεν θα ήταν εγκόσμια οφέλη αλλά η άμυνα της Εκκλησίας ή των πτωχών και των καταπιεσμένων^[1].

Οι σταυροφορίες ξεκινούσαν με απόφαση του εκάστοτε πάπα της Ρώμης και (τουλάχιστον στην αρχή) ήταν πολύ σημαντικά γεγονότα.

Συνήθως η κήρυξη μιας Σταυροφορίας συνοδευόταν και από εγκλήματα και διώξεις από απλούς πολίτες κατά των Εβραίων, αρκετές κοινότητες των οποίων βρίσκονταν στη Δυτική Ευρώπη. Ήταν η εύκολη λύση για όσους ήθελαν να εκτονώσουν το θρησκευτικό τους μένος, και για πολλούς άλλους που εύρισκαν την ευκαιρία για κλοπές και καταστροφές.

Έγιναν αρκετές σταυροφορίες από τον 11ο αιώνα μ.Χ., μέχρι και το 15ο, οπότε και έγιναν οι τελευταίες σταυροφορίες κατά των Οθωμανών Τούρκων. Η τελευταία αναλαμπή των σταυροφοριών ήταν η Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571.

Αιτιολογία[]

Όμως πίσω από τον ενθουσιασμό και τα ιδανικά που υπερασπίζονταν οι σταυροφόροι υπήρχαν βαθύτεροι και λιγότερο ευγενείς σκοποί. Οι σταυροφορίες ξεκίνησαν υποκινούμενες κυρίως από την Καθολική εκκλησία, με σκοπό να επεκτείνει την εξουσία της στην Ανατολή, και να καταφέρει να υποτάξει την εκκλησία της Κωνσταντινούπολης.

Παράλληλα πολλοί ηγεμόνες αποσκοπούσαν σε πλούτη, δόξα και περιπέτειες. Ακόμη και οι απλοί άνθρωποι και στρατιώτες που ακολούθησαν είχαν τα δικά τους όνειρα για πλούτη, αναγνώριση και μια καλύτερη ζωή.

Οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες είχαν τα δικά τους σχέδια και προσπάθησαν να στρέψουν τους Σταυροφόρους στην Μικρά Ασία χωρίς μεγάλη επιτυχία. Όλοι όσοι πήραν μέρος άμεσα ή έμμεσα ήθελαν να κερδίσουν κάτι αλλά τα αποτελέσματα των σταυροφοριών άλλαξαν εντελώς διαφορετικά την Ευρώπη από αυτό που περίμεναν.

Συνέπειες[]

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία αποδυναμώθηκε περισσότερο, αναγκαζόμενη να έχει το νου της στη Δύση, αντί να συγκρατεί τους Τούρκους στην Ανατολή, και η αποκορύφωση ήταν η προσωρινή διάλυσή της από την Τέταρτη Σταυροφορία.

Τελικά οι Βυζαντινοί, αναγκαζόμενοι να πολεμούν στα Βαλκάνια, στην Αδριατική και στο Αιγαίο, έχασαν την Μικρά Ασία και κατακτήθηκαν από τους Τούρκους.

Η Δ' Σταυροφορία δεν έπληξε μόνο τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, αλλά και την Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η βίαια υποταγή της στη Ρώμη και οι διωγμοί των ορθόδοξων ιερέων στην κυρίως Ελλάδα και την Κύπρο από τους σταυροφόρους έμειναν χαραγμένα στη μνήμη της. Από την άλλη, διωγμοί και σφαγές Λατίνων, απλών ανθρώπων ή ιερέων, από τους Βυζαντινούς, που είχαν συμβεί κάποιες φορές και πριν το 1204 που κυριεύθηκε η Κωνσταντινούπολη από τους Σταυροφόρους αλλά και αρκετές φορές μετά, συνέτειναν στο να μη βλέπουν με καλό μάτι οι Δυτικοί τους Βυζαντινούς. Μάλιστα, η ιδέα μίας σταυροφορίας κατά της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας υπήρξαν εποχές που συζητιόταν αρκετά έντονα στη Δύση.

Για 200 έτη οι Άγιοι Τόποι έγιναν πεδίο μαχών αλλά και εμπορίου και πολιτισμικής επαφής.

Οι Άραβες και οι Τούρκοι βελτίωσαν τις τακτικές τους, έμαθαν νέα όπλα από τους σταυροφόρους, εφηύραν νέα δικά τους και κατάφεραν το 1187 να ανακαταλάβουν την Ιερουσαλήμ, το 1260 να νικήσουν τους Μογγόλους στο Αν Τζαϊλούτ και να καταλάβουν τον Άγιο Ιωάννη της Άκρας από τους Σταυροφόρους το 1291 τερματίζοντας την κυριαρχία των σταυροφόρων στην Ανατολή.

Ήδη όμως, το ενδιαφέρον στη Δύση για τις σταυροφορίες είχε εξαντληθεί, και η εποχή των σταυροφοριών τελείωσε και τυπικά.

Οι σταυροφόροι κατέλαβαν την Ιερουσαλήμ το 1099, και ίδρυσαν τις δικές τους ηγεμονίες στην Ανατολή. Η δύναμή τους, όμως, δεν ήταν ποτέ πολύ μεγάλη, καθώς αποτελούσαν την μειοψηφία του πληθυσμού, και σταδιακά βρέθηκαν σε θέση άμυνας.

Τους δύο αιώνες που παρέμειναν στην περιοχή επωφελήθηκαν και αυτά που έμαθαν, τα διέδωσαν, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, στις πατρίδες τους. Έμαθαν τον αραβικό πολιτισμό, εκτίμησαν την ιατρική και πολλοί από αυτούς στα κάστρα τους ζούσαν ως μουσουλμάνοι, φορώντας ανατολίτικα ρούχα, κάνοντας λουτρά και γευόμενοι την ανατολίτικη κουζίνα. Καλλιεργήθηκαν πνευματικά και έγιναν πραγματικοί ευγενείς άρχοντες. Βελτίωσαν και αυτοί με τη σειρά τους τις πολεμικές τους μεθόδους αλλά τελικά εκδιώχθηκαν από την Ανατολή.

Ένα πολύ σημαντικό μάθημα ήταν αυτό που έλαβαν οι βασιλείς. Πριν τις σταυροφορίες, σε όλη σχεδόν τη Δυτική Ευρώπη, οι κόμητες και οι δούκες ήταν αυτοί που είχαν την ουσιαστική εξουσία, και η επιρροή της Καθολικής Εκκλησίας ήταν αδιαμφισβήτητη.

Ο βασιλέαςς στις περισσότερες χώρες ήταν ένα συμβολικό πρόσωπο με μικρή εξουσία και πολύ λίγα εδάφη. Ζητούσε από τους φεουδάρχες να τον βοηθήσουν σε περίπτωση πολέμου και δεν τους διέτασε. Οι φεουδάρχες ήταν ελεύθεροι να διεξάγουν τους δικούς τους πολέμους, και στην περίπτωση που πολεμούσαν με ένα φεουδάρχη από το ίδιο βασίλειο, ο βασιλέας έπαιζε απλώς το ρόλο του διαιτητή. Όμως, στην Ανατολή παρατήρησαν τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες και τους μουσουλμάνους ηγεμόνες που είχαν απόλυτη και ουσιαστική δύναμη σε ότι αφορούσε τις επικράτειές τους, ακόμη και πάνω στον κλήρο, και θέλησαν να τους μιμηθούν. Αυτό το τελευταίο, οδήγησε στην αποδυνάμωση της επιρροής της Καθολικής Εκκλησίας, που με τον καιρό και με τους λανθασμένους χειρισμούς ορισμένων παπών έχανε όλο και πιο πολύ τη δύναμή της, αλλά και στη δημιουργία των σύγχρονων εθνών.

Στην Πρώτη Σταυροφορία όλοι ανεξαιρέτως, από όπου και αν κατάγονταν, έφεραν στο μπράτσο τους τον κόκκινο σταυρό.

Στην Τρίτη Σταυροφορία, οι Γάλλοι έφεραν ερυθρό, όσοι ήταν από τη Φλάνδρα και τη Λωρραίνη πράσινο, και οι Άγγλοι λευκό σταυρό σε ερυθρό φόντο, σημείο ότι δεν συμμετείχαν απλά ως στρατιώτες της Πίστης, αλλά και ότι ο κάθε λαός συμμετείχε υπό τη δική του σημαία.

Σταυροφορίες[]

Υποσημειώσεις[]

↑ Ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησίας (History of the Christian Church), του Φίλιπ Σαφ (Philip Schaff), διαθέσιμη στο ίντερνετ εδώ, στον ιστότοπο ccel.org.

Εσωτερική Αρθρογραφία[]

Σταυροφορικές Μάχες
σταυροφορία
Θρησκευτικός Πόλεμος
Θρησκεία
Χριστιανισμός
Μωβαμεθανισμός
φεουδαρχία

Βιβλιογραφία[]

Konstam Angus, "Ιστορικός Άτλας των Σταυροφοριών", ISBN: 9789604237708, Εκδόσεις: Σαββάλας (2006)
Jonathan Phillips, "Η τέταρτη σταυροφορία και η λεηλασία της Κωνσταντινούπολης", ISBN: 9789604104031, Εκδόσεις: Ωκεανίδα (2005)
Steven Runciman, "Η ιστορία των σταυροφοριών", ISBN: 9789602709726, Εκδόσεις: Γκοβόστης
Steven Runciman, "Η ιστορία των σταυροφοριών", ISBN: 9789602709702, Εκδόσεις: Γκοβόστης
Μαρία Ντούρου-Ηλιοπούλου, "Από τη Δυτική Ευρώπη στην Ανατολική Μεσόγειο", ISBN: 9789600114430, Εκδόσεις: Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2012)

Ιστογραφία[]

Κίνδυνοι Χρήσης

Αν και θα βρείτε εξακριβωμένες πληροφορίες
σε αυτήν την εγκυκλοπαίδεια
ωστόσο, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπ' όψη ότι
η "Sciencepedia" δεν μπορεί να εγγυηθεί, από καμιά άποψη,
την εγκυρότητα των πληροφοριών που περιλαμβάνει.

"Οι πληροφορίες αυτές μπορεί πρόσφατα
να έχουν αλλοιωθεί, βανδαλισθεί ή μεταβληθεί από κάποιο άτομο,
η άποψη του οποίου δεν συνάδει με το "επίπεδο γνώσης"
του ιδιαίτερου γνωστικού τομέα που σας ενδιαφέρει."

Πρέπει να λάβετε υπ' όψη ότι
όλα τα άρθρα μπορεί να είναι ακριβή, γενικώς,
και για μακρά χρονική περίοδο,
αλλά να υποστούν κάποιο βανδαλισμό ή ακατάλληλη επεξεργασία,
ελάχιστο χρονικό διάστημα, πριν τα δείτε.

Επίσης,
Οι διάφοροι "Εξωτερικοί Σύνδεσμοι (Links)"
(όχι μόνον, της Sciencepedia
αλλά και κάθε διαδικτυακού ιστότοπου (ή αλλιώς site)),
αν και άκρως απαραίτητοι,
είναι αδύνατον να ελεγχθούν
(λόγω της ρευστής φύσης του Web),
και επομένως είναι ενδεχόμενο να οδηγήσουν
σε παραπλανητικό, κακόβουλο ή άσεμνο περιεχόμενο.
Ο αναγνώστης πρέπει να είναι
εξαιρετικά προσεκτικός όταν τους χρησιμοποιεί.

- Μην κάνετε χρήση του περιεχομένου της παρούσας εγκυκλοπαίδειας
αν διαφωνείτε με όσα αναγράφονται σε αυτήν

>>Διαμαρτυρία προς την wikia<<

- Όχι, στις διαφημίσεις που περιέχουν απαράδεκτο περιεχόμενο (άσεμνες εικόνες, ροζ αγγελίες κλπ.)

[1] Ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησίας (History of the Christian Church), του Φίλιπ Σαφ (Philip Schaff), διαθέσιμη στο ίντερνετ εδώ, στον ιστότοπο ccel.org.

[1]